Kristi O Bi Su Ukoko Riẹ
“Ri, mẹ avọ owhai a gbẹ jọ kẹse kẹse, makọ te urere akpọ na.”—Matiu 28:20.
1, 2. (a) Okenọ ọ jẹ kẹ ujaje na re a ru ilele, eme Jesu nọ ọ kparoma no na ọ yeyaa riẹ kẹ ilele riẹ? (b) Ẹvẹ Jesu o ghine ro su ukoko Ileleikristi ọsosuọ na ziezi?
TAURE o te ti muvrẹ kpobọ odhiwu, Jesu Kristi, Osu mai nọ ọ kparoma no na, ọ roma via kẹ ilele riẹ jẹ ta nọ: “A rehọ ogaga kpobi nọ o rọ eva odhiwu gbe akpọ na kẹ omẹ no. Fikiere wha wuhrẹ ahwo erẹwho kpobi, wha họ ae ame evaọ odẹ Ọsẹ, gbe Ọmọ gbe Ẹzi Ẹri, wha wuhrẹ ai, re a ru eware kpobi nọ mẹ vuẹ owhai: ri, mẹ avọ owhai a gbẹ jọ kẹse kẹse, makọ te urere akpọ na.”—Matiu 23:10; 28:18-20.
2 Orọnikọ iruo uzuazọ usiwo orọ eruo ilele efa ọvo Jesu ọ rọ kẹ ilele riẹ hẹ rekọ ọ yeyaa kẹ ae re nnọ ọ te jọ kugbe ai. Ikuigbe Ileleikristi ọsosuọ na, wọhọ epanọ a kere fihọ obe Ebaibol ọ Iruẹru na, i dhesẹ vevẹ nnọ Kristi ọ rehọ udu-esuo nọ a rọ kẹe su ukoko nọ a ro mu obọ na. O vi “ọthuke” nọ ọ yeyaa riẹ na—ẹzi ọfuafo na—re ọ bọ ilele riẹ ga jẹ kpọ omodawọ rai. (Jọn 16:7; Iruẹru 2:4, 33; 13:2-4; 16:6-10) Jesu nọ ọ kparoma no na o wo enjẹle nọ e rrọ otọ riẹ nọ ọ jẹ rọ tha ilele riẹ uke. (Iruẹru 5:19; 8:26; 10:3-8, 22; 12:7-11; 27:23, 24; 1 Pita 3:22) Ofariẹ, Osu mai ọ kẹ ukoko na ọkpọvio ẹkwoma ahwo nọ a te nọ o fihọ re a ruiruo wọhọ ugboma esuo.—Iruẹru 1:20, 24-26; 6:1-6; 8:5, 14-17.
3. Didi enọ ma te t’ẹme te evaọ uzoẹme nana?
3 Kọ ẹvẹ kpahe oke mai, “urere akpọ na”? Ẹvẹ Kristi o bi ro su ukoko Ileleikristi na nẹnẹ? Kọ ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma jẹ esuo riẹ rehọ?
Olori na O Wo Ọrigbo Ẹrọwọ
4. (a) Amono a ru “odibo oruọzewọ, nọ o wo areghẹ” na via? (b) Eme Olori na o muhọ obọ ọrigbo na?
4 Okenọ ọ jẹ kẹ eruẹaruẹ kpahe oka ọzino riẹ, Jesu ọ ta nọ: “Kọ ono họ odibo oruọzewọ, nọ o wo areghẹ nọ olori riẹ o fihọ, nọ o riwi uwou riẹ, re nọ oke u te ọ rehọ emu kẹ ae na? Odibo nọ olori riẹ ọ rẹ nyatha o di ei họ e re eruo o wo oghale. Uzẹme mẹ ta kẹ owhai, ọ rẹ te rehọ iẹ e mu uzou eware riẹ kpobi.” (Matiu 24:45-47) “Olori” na họ Osu mai, Jesu Kristi, yọ ọ rehọ “odibo oruọzewọ, nọ o wo areghẹ” na—ugboma Ileleikristi nọ a wholo evaọ otọakpọ—mu uzou eware otọakpọ riẹ kpobi.
5, 6. (a) Evaọ eruẹaruẹ nọ i te Jọn ukọ na obọ, eme “eda-ukpẹ igoru ihrẹ” gbe “isi ihrẹ” na i dikihẹ kẹ? (b) Eme “isi ihrẹ” na nọ e rrọ obọze Jesu na i dhesẹ?
5 Obe Ebaibol orọ Eviavia u dhesẹ inọ ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na a rrọ otọ ekpakpọ Jesu Kristi. Evaọ eruẹaruẹ kpahe “ẹdẹ Ọnowo na,” Jọn ukọ na ọ “ruẹ edaukpẹ igoru ihrẹ nọ idikihẹ. Udevie eda-ukpẹ igoru ihrẹ na, [ọjọ] ọ riẹ nọ ọ wọhọ ọmọ ohwo” ọnọ “o kru isi ihrẹ họ obọ ọze riẹ.” Bi dhesẹ eruẹaruẹ na vẹ kẹ Jọn, Jesu ọ ta nọ: “Rọ kpahe eware udidi isi ihrẹ nọ whọ jọ obọze mẹ ruẹ na, jegbe eda-ukpẹ igoru ihrẹ na, idhesẹ nọ isi ihrẹ na yọ ikọ-odhiwu ukoko-Kristi ihrẹ na gbe eda-ukpẹ ihrẹ na yọ ikoko-Kristi na.”—Eviavia 1:1, 10-20.
6 “Eda-ukpẹ igoru ihrẹ na” i dikihẹ kẹ ikoko Ileleikristi uzẹme kpobi evaọ “ẹdẹ Ọnowo na,” onọ u muhọ evaọ 1914. Kọ ẹvẹ kpahe “isi ihrẹ” na? Evaọ orọ ọsosuọ, i dikihẹ kẹ esẹro nọ a rọ ẹzi wholo na kpobi enọ e jẹ sẹro ikoko ikpe-udhusoi ọsosuọ na.a Esẹro na a jọ obọze Jesu—evaọ otọ esuo gbe ekpakpọ riẹ. Ẹhẹ, Kristi Jesu o je su ẹko ọrigbo na. Rekọ enẹna esẹro nọ a wholo na a tulo ho. Ẹvẹ isuẹsu Kristi e be rọ nyate ikoko Isẹri Jihova nọ i bu vi 93,000 nọ e rrọ akpọ na soso na?
7. (a) Ẹvẹ Jesu ọ be rọ rehọ ẹkwoma Ugboma Esuo na su ikoko na wariẹ akpọ soso họ? (b) Fikieme a jẹ sae tae nọ ẹzi ọfuafo ọ rọ esẹro Ileleikristi mu?
7 Wọhọ epanọ o jọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na, umutho ezae jọ evaọ usu esẹro nọ a wholo na a bi ruiruo wọhọ Ugboma Esuo na, enọ ẹko ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ na a ru via. Osu mai ọ be rehọ Ugboma Esuo na ruiruo rọ rehọ ezae nọ i te mu—makọ enọ a rọ ẹzi wholo hayo enọ a wholo ho—wọhọ ekpako evaọ ikoko na. Evaọ abọ nana, ẹzi ọfuafo na, onọ Jihova ọ kẹ Jesu udu nọ o ro ruiruo na, o wo abọ ologbo. (Iruẹru 2:32, 33) Orọ ọsosuọ, esẹro enana a rẹ nyate ute nọ o rrọ Ẹme Ọghẹnẹ, onọ ẹzi ọfuafo ọ kẹ ẹgba. (1 Timoti 3:1-7; Taitọs 1:5-9; 2 Pita 1:20, 21) A re ru ẹsalọ gbe eromuo na nọ a tẹ lẹ no jegbe evaọ otọ ekpakpọ ẹzi ọfuafo na. Fibae, ahwo nọ a ro mu a rẹ kẹ imuẹro edhesẹ ubi ẹzi na. (Ahwo Galesha 5:22, 23) Fikiere ohrẹ Pọl na u te ekpako kpobi, makọ a wholo i rai hayo a wholo i rai hi: “Wha yọrọ oma rai jegbe uthuru na kpobi, e nọ Ẹzi Ẹri ọ jẹ rọ owhai mu enọ iwuzou.” (Iruẹru 20:28) Ezae nana nọ a ro mu na a re wo ọkpọvio mi Ugboma Esuo na jẹ rọ unevaze sẹro ukoko na. Evaọ edhere nana, Kristi ọ rrọ gb’omai enẹna jẹ be kpọ ukoko na.
8. Ẹvẹ Kristi ọ be rọ rehọ enjẹle su ilele riẹ?
8 Jesu ọ be jẹ rehọ enjẹle su ilele riẹ nẹnẹ re. Wọhọ epanọ ọtadhesẹ eka gbe ikpoko na o dhesẹ, oke ivuẹvu na o te ze eva “urere akpọ na.” Ono Olori na o ti ro ru ivuẹvu na? Kristi ọ ta nọ: “Ikọ-odhiwu na họ ekọrọ na.” O fibae nọ: “Ọmọ ohwo o re ti vi ikọ riẹ, a ve ti si eware nọ e rẹ wha uzioraha tha kpobi no eva uvie riẹ gbe enọ i re ru umuomu.” (Matiu 13:37-41) Ofariẹ, wọhọ epanọ ẹnjẹle jọ ọ kpọ Filip nọ ọ rọ nyate ọwharo Ẹtiopia na oma na, ere imuẹro buobu e riẹ nẹnẹ inọ Kristi ọ be rọ enjẹle na kpọ iruo Ileleikristi uzẹme evaọ ẹgwọlọ via enọ i wo udu oruọzewọ.—Iruẹru 8:26, 27; Eviavia 14:6.
9. (a) Edhere vẹ Kristi ọ be rọ kpọ ukoko Ileleikristi na nẹnẹ? (b) Didi onọ ma re roro kpahe ma tẹ gwọlọ wo erere no esuo Kristi ze?
9 Ẹvẹ o rọ omosasọ te re ma riẹ nọ nẹnẹ Jesu Kristi ọ be kpọ ilele riẹ ẹkwoma Ugboma Esuo na, ẹzi ọfuafo na, gbe enjẹle na! O tẹ make rrọ nọ ukpokpoma hayo eware itieye na jọ i bru egegagọ Jihova jọ dhe no Ugboma Esuo na evaọ ubroke, Kristi ọ te gbẹ kpọ ae ẹkwoma ẹzi ọfuafo gbe enjẹle na. Dede na, re ma te wo erere no esuo riẹ ze, ma rẹ jẹ iẹe rehọ hrọ. Ẹvẹ ma re ro dhesẹ nọ ma jẹ esuo Kristi rehọ?
“Wha Yo Ẹme . . . Wha Rehọ Oma Kpotọ”
10. Ẹvẹ ma re ro dhesẹ ọghọ kẹ ekpako nọ a ro mu evaọ ukoko na?
10 Osu mai ọ kẹ ikoko na ‘ekẹ ahwo’—“ejọ etausiuwoma, ejọ ithuru-igodẹ gbe iwuhrẹ.” (Ahwo Ẹfẹsọs 4:8, 11, 12) Uruemu gbe owojẹ mai kpahe ae u re dhesẹ sọ ma jẹ isuẹsu Kristi rehọ. O rẹ jọ ziezi re ma “hẹ kẹ uyere” fiki ezae enana nọ i te evaọ abọ-ẹzi nọ Kristi ọ k’omai na. (Ahwo Kọlọsi 3:15) A te kẹ adhẹẹ mai re. Pọl ukọ na o kere nọ: “U fo re ekpako nọ i bi suẹ ziezi na a kẹ ae adhẹ akuava.” (1 Timoti 5:17) Ẹvẹ ma re ro dhesẹ uyere gbe adhẹẹ kẹ ekpako na—hayo esẹro—nọ e rrọ ukoko na? Pọl ọ kuyo nọ: “Wha yo ẹme e nọ i bi su owhai re wha rehọ oma kpotọ kẹ ae.” (Ahwo Hibru 13:17) Ẹhẹ, ma re yoẹme kẹ ae jẹ roma kpotọ kẹ ae.
11. Fikieme adhẹẹ kẹ ọruẹrẹfihotọ ekpako na ọ jẹ rọ ẹme ẹria te ame-ọhọ mai?
11 Osu mai ọ rrọ gbagba. Ezae nọ ọ rọ kẹ wọhọ ekẹ na a gba ha. Fikiere a rẹ sai ruthọ ẹsejọ. Ghele na, o r’oja inọ ma rẹ roma kpotọ kẹ ọruẹrẹfihotọ Kristi. Evaọ uzẹme, ẹria te omarọkẹ gbe ame-ọhọ mai u dhesẹ nọ ma re vuhu ewoma udu-esuo nọ ẹzi o ro mu evaọ ukoko na mu ma vẹ rọ unevaze roma kpotọ kẹe. Ame-ọhọ mai ‘evaọ odẹ ẹzi ọfuafo na’ yọ odhesẹvia ẹgbede inọ ma vuhu ẹzi ọfuafo na mu je dhesẹ nọ ma riẹ abọ nọ o wo evaọ ẹjiroro Jihova. (Matiu 28:19) Ame-ọhọ otiọye na o dhesẹ nọ ma re yoẹme kẹ ẹzi na, orọnikọ ma re ru oware nọ o rẹ whaha iruo riẹ evaọ udevie ilele Kristi hi. Nọ ẹzi ọfuafo na o wo abọ ologbo evaọ ẹsalọ gbe eromuo ekpako na, kọ ma be nya lele omarọkẹ mai ziezi otẹrọnọ ma re veghe uzou kẹ ọruẹrẹfihotọ ekpako na evaọ ukoko na?
12. Didi iriruo Jud ọ fodẹ kpahe ababọ-adhẹẹ nọ a re dhesẹ kẹ udu-esuo, kọ eme i wuhrẹ omai?
12 Ikereakere na i wo iriruo nọ i re wuhrẹ omai erere ẹmeoyo gbe omarokpotọ. Be ta kpahe enọ e be poviẹ ezae nọ a ro mu evaọ ukoko na, Jud olele na ọ riobọ kpohọ iriruo unuovẹvẹ esa, ta nọ: “Oda omẹ kẹ ai! Keme a bi lele edhere Keni, jẹbe rọ oma rai kẹ oruthọ Belam fiki erere nọ o re te ai, a ve whu eva utioghẹrẹ uduwo Kora.” (Jud 11) Keni ọ se ohrẹ uyoyou Jihova o te keke aro fihọ le uruemu omukpahe ojihẹ t’oka. (Emuhọ 4:4-8) Dede nọ Ọghẹnẹ ọ vẹvẹ e riẹ unu unuẹse buobu, Belam ọ daoma re ọ la ahwo Ọghẹnẹ eka fiki erere igho. (Ikelakele 22:5-28, 32-34; Iziewariẹ 23:5) Kora o wo emamọ ọkwa evaọ Izrẹl, rekọ o da riẹ ẹro ho. O koko ahwo họ re a wọso Mosis odibo Ọghẹnẹ, ọzae nọ ọ mai wo omarokpotọ evaọ otọakpọ na. (Ikelakele 12:3; 16:1-3, 32, 33) Uye o tehe Keni, Belam, gbe Kora. Iriruo nana i wuhrẹ omai vevẹ inọ ma rẹ gaviezọ kẹ ohrẹ enọ Jihova o ro mu ekwa ma vẹ jẹ kẹ ae adhẹẹ!
13. Didi eghale Aizaya ọruẹaro na ọ ruẹaro rai kẹ enọ e be roma kpotọ kẹ ọruẹrẹfihotọ ekpako na?
13 Ono ọ rẹ gwọlọ wo erere no ọruẹrẹfihotọ ologbo ọrọ ẹruọsa nọ Osu mai o ro mu evaọ ukoko Ileleikristi na ze he? Aizaya ọruẹaro na ọ ruẹaro kpahe eghale riẹ, ta nọ: “Ri ovie o reti suẹ avọ ẹrẹreokie, gbe emọ-ivie i ve ti guẹdhọ uzẹme. Omomọvo ọ vẹ te jọ wọhọ oria nọ u sioma no ofou, oria nọ u dhere no ẹkporo, wọhọ oko-ame eva oria oyaya, wọhọ edhedhẹ utho ulogbo nọ u ruru otọ oyaya.” (Aizaya 32:1, 2) Omomọvo ekpako na ọ rẹ jọ “oria” uketha gbe ufuoma. O tẹ make rrọ nọ omarokpotọ kẹ udu-esuo o rọ omai obọ gaga, joma rọ oma olẹ daoma re ma yoẹme jẹ roma kpotọ kẹ udu-esuo nọ Ọghẹnẹ o ro mu evaọ ukoko na.
Epanọ Ekpako E rẹ rọ Roma Kpotọ kẹ Esuo Kristi
14, 15. Ẹvẹ enọ e be kobaro evaọ ukoko na a re ro dhesẹ nọ a be roma kpotọ kẹ esuo Kristi?
14 Oleleikristi kpobi—maero kọ ekpako na—arẹ roma kpotọ kẹ isuẹsu Kristi. Esẹro na, hayo ekpako, a wo umuo udu-esuo jọ evaọ ukoko na. Rekọ a rẹ gwọlọ jọ ‘ilori orọwọ ibe enọ e rọwo’ ho ẹkwoma izuazọ rai nọ a rẹ gwọlọ kpọ. (2 Ahwo Kọrint 1:24) Ekpako na a rẹ kareghẹhọ eme Jesu na: “Wha riẹ nọ ikpahwo egedhọ a rẹ rọ oma ru ilori kẹ ae, ahwo ologbo rai a [rẹ] jọ ududu kẹ ae. Ere a re ti ruẹ udevie rai hi.” (Matiu 20:25-27) Nọ ekpako i bi ru owha-iruo rai gba na, a rẹ ghinẹ gwọlọ rọ oruọzewọ gbodibo kẹ amọfa.
15 A tuduhọ Ileleikristi awọ nọ: “Wha roro e nọ i bi su owhai . . . ; wha [fiẹrohọ] iruo uzuazọ rai, re wha rọ aro kele iruo orọwọ rai.” (Ahwo Hibru 13:7) Orọnọ fikinọ ekpako yọ isu o jẹ gwọlọ nọ a rẹ raro kele ai na ha. Jesu ọ ta nọ: “Ọvo họ [Osu] rai, Kristi na.” (Matiu 23:10) Ẹrọwọ ekpako na a rẹ raro kele fikinọ a be raro kele ọnọ ọ ghinẹ rrọ Osu rai, Kristi. (1 Ahwo Kọrint 11:1) Roro kpahe idhere jọ nọ ekpako e rẹ rọ daoma jọ wọhọ Kristi evaọ usu rai kugbe amọfa evaọ ukoko na.
16. Ghelọ udu-esuo nọ o wo, ẹvẹ Jesu o yeri kugbe ilele riẹ?
16 Dede nọ Jesu o kpehru vi ahwo sebaẹgba evaọ k’abọ k’abọ je wo udu-esuo nọ a rẹ ruẹ obọ riẹ hẹ mi Ọsẹ riẹ, ọ roma kpotọ evaọ eyerikugbe ilele riẹ. Ọ rehọ eriariẹ buobu reghe enọ e be kezọ kẹe he. Jesu o dhesẹ ọdawẹ gbe ohrọ kẹ ilele riẹ, je roro kpahe ẹgwọlọ ahwo-akpọ rai. (Matiu 15:32; 26:40, 41; Mak 6:31) Ọ jọ obọ ilele riẹ gwọlọ vi oware nọ a rẹ sae kẹ hẹ. (Jọn 16:12) Jesu ọ jọ “wowolẹ jegbọ eva i ro kpotọ.” Fikiere u gbunu hu, ibuobu e jọ oma riẹ ruẹ omosasọ.—Matiu 11:28-30.
17. Ẹvẹ ekpako e sai ro dhesẹ ọkpọ ababọ-omorro Kristi evaọ usu rai kugbe amọfa evaọ ukoko na?
17 Otẹrọnọ Kristi Osu na o dhesẹ ababọ-omorro, ẹvẹ o rẹ jọ ere te kẹ enọ e be kobaro evaọ ukoko na! Ẹhẹ, a rẹ yọroma re a siọ ogaga nọ a kẹ rai na ba eroruiruo thọthọ. Yọ a re ‘ru omorro evaọ ẹmeọta ha,’ hae gwọlọ dhesẹ oma kẹ amọfa. (1 Ahwo Kọrint 2:1, 2) Ukpoye, a rẹ daoma ta eme uzẹme Ikereakere na lọlọhọ avọ oruọzewọ. Ofariẹ, ekpako a rẹ daoma dhesẹ iroro evaọ irẹro rai mi amọfa a ve je roro kpahe ẹgwọlọ rai. (Ahwo Filipai 4:5) Nọ a riẹ nọ ohwo kpobi o wo ọnyaba na, a rẹ rọ uyoyou kpairoro vrẹ eware jọ nọ inievo rai a ru. (1 Pita 4:8) Kọ ekpako nọ i wo omarokpotọ jẹ rọ wowolẹ a gbẹ ghinẹ rrọ omosasọ? Ere a ghinẹ rrọ.
18. Eme ekpako e rẹ sai wuhrẹ no epanọ Jesu o yeri kugbe ilele riẹ ze?
18 Jesu ọ jọ whẹtiẹwhẹtiẹ, o je se ahwo h’oma, makọ emaha na dede. Roro kpahe uyo nọ ọ kẹ okenọ ilele riẹ a whọku ahwo fikinọ a “rehọ emaha esese bru ei ze.” Jesu ọ ta nọ: “Jọ emaha esese na i bru omẹ ze; wha whaha ae he.” Kẹsena “ọ tẹ wọ ae họ igbama riẹ, rọ abọ kpahe ae, o je guọvunu kẹ ae.” (Mak 10:13-16) Jesu ọ jọ sasasa, wowolẹ, amọfa a je si kẹle iẹe. Ahwo a jẹ dhozọ Jesu hu. Makọ emaha dede i je bi kẹle iẹe. Ekpako a rẹ whẹtiẹ amọfa h’oma re, yọ nọ a bi dhesẹ uyoyou gbe ẹwo na, amọfa—makọ emaha—a re bi kẹle ae.
19. Eme o gwọlọ re a wo “iroro Kristi,” kọ didi omodawọ onana o gwọlọ?
19 Epanọ ekpako e rẹ sae raro kele Kristi Jesu te o roma hwa epanọ a riẹ riẹ te. Pọl ọ nọ inọ: “Ono ọ riẹ eva Ọnowo nọ ọ rẹ sai dhesẹ kẹe?” O te fibae nọ: “Rekọ iroro Kristi e rọ omai eva.” (1 Ahwo Kọrint 2:16) Ewo iroro Kristi o gwọlọ ẹriẹ edhere iroro riẹ gbe oghẹrẹ uruemu riẹ re ma sae riẹ oware nọ o re ru evaọ oghẹrẹ uyero jọ. Roro epanọ o rẹ jọ re ma riẹ Osu mai woma tere! Ẹhẹ, onana o gwọlọ ezọgaviẹ kẹ ikere Usiuwoma na jẹ rọ otoriẹ kpahe uzuazọ gbe oriruo Jesu vọ iroro mai. Ekpako a tẹ daoma lele esuo Kristi tere, o rẹ lọhọ viere kẹ enọ e rrọ ukoko na re a raro kele ẹrọwọ rai. Yọ ekpako na a re wo evevọwẹ ọrọ ẹruẹ amọfa nọ a be rọ oghọghọ lele ithihi Osu na.
Nyaharo Evaọ Otọ Esuo Kristi
20, 21. Nọ ma bi rẹro akpọ ọkpokpọ nọ a y’eyaa riẹ na, eme ọ rẹ jọ ọtamuo mai?
20 O r’oja inọ mai kpobi ma daji otọ isuẹsu Kristi. Nọ ma be nya kẹle ekuhọ uyerakpọ nana, uyero mai o wọhọ orọ emọ Izrẹl evaọ Ukiekpotọ Moab evaọ 1473 B.C.E. A jọ ẹroro Ẹkwotọ Eyaa na, yọ ẹkwoma Mosis ọruẹaro na, Ọghẹnẹ o whowho nọ: “[Joshua] whọ rẹ te [rehọ] ahwo na kpohọ obọ otọ nọ Ọnowo na ọ yeya riẹ kẹ esẹ rai.” (Iziewariẹ 31:7, 8) Joshua họ osu nọ a ro mu na. Re a ruẹse ruọ Ẹkwotọ Eyaa na, emọ Izrẹl a rẹ roma kpotọ kẹ esuo Joshua.
21 Rọ k’omai, Ebaibol na ọ ta nọ: “Ọvo họ [Osu] rai, Kristi na.” Kristi ọvo o ti su omai kpohọ akpọ ọkpokpọ eyaa nọ ẹrẹreokie ọ te rria na. (2 Pita 3:13) Fikiere joma gbae mu re ma roma kpotọ kẹ isuẹsu riẹ evaọ abọ kpobi uzuazọ.
[Oruvẹ-obotọ]
a Evaọ etenẹ ‘isi na’ i dikihẹ kẹ enjẹle he. Jesu ọ sae rọ ohwo-akpọ kere evuẹ kẹ emama ẹzi nọ a rẹ ruẹ hẹ hẹ. Fikiere “isi” na e rẹ jọ esẹro ahwo-akpọ, hayo ekpako, evaọ ikoko na, enọ a re rri wọhọ ewhovuẹ Jesu. Unu rai nọ o rrọ ihrẹ u dhesẹ nọ a gbunu evaọ aro Ọghẹnẹ.
Kọ Whọ Kareghẹhọ?
• Ẹvẹ Kristi o ro su ukoko ọsosuọ na?
• Ẹvẹ Kristi o bi ro su ukoko riẹ nẹnẹ?
• Fikieme ma jẹ roma kpotọ kẹ enọ e be kobaro evaọ ukoko na?
• Idhere vẹ ekpako i re ro dhesẹ nọ Kristi họ Osu rai?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Kristi o bi su ukoko riẹ yọ o kru esẹro na họ obọze riẹ
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]
“Wha yo ẹme e nọ i bi su owhai re wha rehọ oma kpotọ kẹ ae”
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 20]
Jesu ọ jọ sasasa jẹ whẹtiẹ ahwo h’oma. Ekpako Ileleikristi a rẹ daoma raro kele iei