Ghelọ Edawọ, Talamu Ẹrọwọ Ra!

“Imoni mẹ, re egheghẹrẹ edawọ i te te owhai, wha rehọ iẹe avọ evawere.”—JEMIS 1:2.

 1. Ghelọ eme ahwo Jihova a be jọ gọe evaọ ẹrọwọ gbe ‘oghọghọ udu’?

AHWO Jihova a be gọ wọhọ Isẹri riẹ avọ ẹrọwọ nọ a fihọ iẹe gbe ‘oghọghọ udu.’ (Iziewariẹ 28:47; Aizaya 43:10) A bi ru onana dede nọ edawọ buobu e wariẹ e rai họ. Makọ ọbẹwẹ rai, a wo omosasọ no eme enana ze: “Imoni mẹ, re egheghẹrẹ edawọ i te te owhai, wha rehọ iẹe avọ evawere, keme na wha riẹ nọ odawọ nọ u te orọwọ rai na, o rẹ rehọ akothiho ọwhawha tha.”—Jemis 1:2, 3.

 2. Eme ma riẹ kpahe ohwo nọ o kere ileta Jemis na?

² Jemis olele na, omoni Jesu Kristi, ọyehọ ọnọ o kere eme eyena ole ukpe 62 C.E. (Mak 6:3) Jemis ọ jọ ọkpako evaọ ukoko Jerusalẹm. Evaọ uzẹme, tei te Sifas (Pita), gbe Jọn a jọ ‘wọhọ edẹẹ’—enọ i dikihẹ ukoko na emu kothi. (Ahwo Galesha 2:9) Okenọ ẹme avro oyao o ziọ aro “ikọ avọ ekpako na” ole ukpe 49 C.E., Jemis ọ tẹ jiroro no Ikereakere na ze onọ ugboma esuo ikpe-udhusoi ọsosuọ na a fihọ iruo.—Iruẹru 15:6-29.

 3. Didi ebẹbẹ jọ e rẹriẹ ova ku Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ, kọ ẹvẹ ma sai ro wo erere nọ o mae rro no ileta Jemis ze?

³ Wọhọ othuru-igodẹ ẹzi ọdawẹ, Jemis ọ ‘riẹ eyero uthuru na.’ (Itẹ 27:23) O vuhumu nnọ edawọ egaga e rẹriẹ ova ku Ileleikristi evaọ okioye na. Iroro ejọ e gwọlọ enwene, keme a bi dhesẹ ọriẹwẹ kẹ edafe. Rọ kẹ otu rai jọ, egagọ yọ oware omunya gheghe. Ejọ e be rehọ ẹrọo oyoma rai wha ọraha ze. Ẹzi akpọ na ọ be wha enwoma ze re, yọ ibuobu a wo odiri hayo oma olẹ hẹ. Evaọ uzẹme, ẹyao ẹzi o kru Ileleikristi jọ no. Ileta Jemis o t’ẹme fodẹ eware eyena evaọ edhere ọbọga, yọ ohrẹ riẹ u w’iruo nẹnẹ wọhọ epanọ o jọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ C.E. Ma ti wo erere gaga otẹrọnọ ma rẹ kiẹ ileta nana riwi wọhọ onọ a kere s’omai dẹẹ.a

Okenọ Ma te Kie Ruọ Edawọ

 4. Ẹvẹ ma re rri edawọ fihọ?

⁴ Jemis o dhesẹ k’omai epanọ ma re rri edawọ fihọ. (Jemis 1:1-4) Ababọ ẹfodẹ ọgbakugbe uviuwou nọ ọye ọ rọ kugbe Ọmọ Ọghẹnẹ, avọ omarokpotọ o te se omobọ riẹ “odibo Ọghẹnẹ gbe ọrọ Ọnowo na Jesu Kristi.” Jemis o kere se “erua kpogbivẹ” Izrẹl ẹzi enọ e “vahabọ ruọ koria koria” no vẹre fiki ukpokpoma. (Iruẹru 8:1; 11:19; Ahwo Galesha 6:16; 1 Pita 1:1) Wọhọ Ileleikristi, a bi kpokpo omai re, yọ ma be ruẹ “egheghẹrẹ edawọ.” Rekọ ma tẹ kareghẹhọ nnọ edawọ nọ ma thihakọ rai e rẹ bọ ẹrọwọ mai ga, ma rẹ “rehọ iẹe avọ evawere” okenọ i te t’omai oma. Ma te kru ẹgbakiete mai kẹ Ọghẹnẹ evaọ otọ edawọ, o rẹ wha evawere okrẹkri s’omai.

 5. Eme edawọ mai e rẹ sai kugbe, kọ eme ọ rẹ via otẹrọnọ ma thihakọ rai t’urere?

⁵ Edawọ mai i kugbe oghẹrẹ okpẹtu nọ u bi te ahwo kpobi. Wọhọ oriruo, ẹyao ọ rẹ sae wha uye se omai. Ọghẹnẹ ọ be jọ oke onana rọ esiwo igbunu ze he, rekọ ọ rẹ kuyo elẹ mai kẹ areghẹ gbe udu nọ ma re ro yeri kugbe ẹyao. (Olezi 41:1-3) Ma be jẹ ruẹ uye fiki ẹrẹreokie wọhọ Isẹri Jihova nọ a bi kpokpo. (2 Timoti 3:12; 1 Pita 3:14) Nọ ma tẹ sai thihakọ edawọ eyena, yọ ma dhesẹ ẹrọwọ mai via no, o vẹ jọ ‘okwakwa nọ a dawo no.’ Yọ okenọ ẹrọwọ mai o tẹ kparobọ, onana o vẹ “rehọ akothiho ọwhawha tha.” Ẹrọwọ nọ edawọ i ru ga no u re fiobọhọ k’omai thihakọ edawọ obaro.

 6. Ẹvẹ ‘akothiho o re ro ru iruo riẹ gba,’ kọ didi awọ iwoma ma rẹ jẹ okenọ ma tẹ rọ otọ ẹdawọ?

⁶ Jemis ọ ta nọ: ‘Jọ akothiho o ru iruo riẹ gba.’ Ma tẹ kẹ ẹdawọ uvẹ re o nyaharo ababọ idhere ethọthọ nọ ma rẹ rọ gwọlọ kuei họ, akothiho o ti ru ‘iruo’ riẹ nọ o re ro ru omai gbagba wọhọ Ileleikristi, ma gbẹ kare ẹrọwọ họ. Dede na, otẹrọnọ ẹdawọ jọ o rovie oyẹlẹ mai jọ via, ma rẹ gwọlọ obufihọ Jihova re ma fiei kparobọ. Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ẹdawọ na yọ o rọ ọfariẹ-ogbe? Joma lẹ kpahe ẹbẹbẹ na ma vẹ jẹ j’owọ nya lele elẹ mai. Ẹsejọhọ o rẹ gwọlọ nọ ma nwene oria iruo mai hayo jẹ oghẹrẹ owọ ofa re ma ruẹse yọrọ ẹgbakiete mai kẹ Ọghẹnẹ.—Emuhọ 39:7-9; 1 Ahwo Kọrint 10:13.

Ekiakiẹ kẹ Areghẹ

 7. Ẹvẹ a re ro fiobọhọ k’omai thihakọ edawọ?

⁷ Jemis o dhesẹ oware nọ ma re ru k’omai otẹrọnọ ma riẹ epanọ ma re ro yeri kugbe ẹdawọ họ. (Jemis 1:5-8) Jihova ọ te whọku omai hi fikinọ ma kare areghẹ ma tẹ be lẹ sei evaọ ẹrọwọ. O ti fiobọhọ k’omai re ma rri ẹdawọ ziezi re ma je thihakọ riẹ. Ahwo nọ ma gbẹ rọ ukoko na a rẹ sae kareghẹhọ omai Ikereakere jọ hayo si ai te omai iroro eva etoke uwuhrẹ Ebaibol. Eware nọ i no ẹkwoma ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ ze e rẹ sai fiobọhọ k’omai ruẹ oware nọ ma re ru. Ẹzi Ọghẹnẹ ọ rẹ sae kpọ omai. (Luk 11:13) Re ma reawere irere itieye na, ma rẹ dhẹ gbalọ Ọghẹnẹ gbe ahwo riẹ.—Itẹ 18:1.

 8. Fikieme ohwo iroro ivẹ ọ gbẹ rọ jọ obọ Jihova wo oware ovo ho?

⁸ Jihova ọ rẹ k’omai areghẹ nọ ma re ro yeri kugbe edawọ otẹrọnọ ma “rehọ ẹruọrọsuọ yare, ababọ iroroivẹ.” Ohwo iroro ivẹ “ọ wọhọ ẹkporo abade nọ ofou o re kpokpo, ọ wọ fi” kpohọ oria nọ a riẹ hẹ. Otẹrọnọ ma rọ deghe deghe evaọ ẹzi, ‘ma re du rẹro nọ oware jọ u ti no obọ Jihova ze t’omai hi.’ Wha joma wo “iroroivẹ” jẹ jọ ‘deghe deghe’ he evaọ olẹ hayo evaọ idhere efa. Ukpoye, joma wo ẹrọwọ fihọ Jihova, Ehri areghẹ na.—Itẹ 3:5, 6.

Te Edafe te Iyogbere A rẹ Sae Ghọghọ

 9. Fikieme ma je wo ẹjiroro nọ ma rẹ rọ ghọghọ wọhọ egegagọ Jihova?

⁹ O tẹ make rọnọ ọbẹwẹ yọ edawọ mai jọ, joma kareghẹhọ nnọ te Ileleikristi edafe gbe iyogbere a sae ghọghọ. (Jemis 1:9-11) Taure a te ti zihe ruọ ilele Jesu, ibuobu enọ a kẹ ẹzi na a jọ iyogbere yọ a jọ enọ akpọ na o je he rri vo. (1 Ahwo Kọrint 1:26) Rekọ a rẹ sae “ghọghọ” fikinọ a rọ ereuku Uvie na. (Ahwo Rom 8:16, 17) Wo ohẹriẹ, edafe enọ a jẹ kẹ ọghọ vẹre a tẹ ruẹ “ehrẹkpotọ” wọhọ ilele Kristi fikinọ akpọ na o gbolo aro kẹ ai. (Jọn 7:47-52; 12:42, 43) Rekọ, wọhọ idibo Jihova, mai kpobi ma rẹ sae ghọghọ keme efe akpọ gbe ọkwa okpehru e rọ eware evo ho nọ a tẹ rehọ ai wawo efe ẹzi nọ ma be reawere rai. Yọ ẹvẹ ma rẹ kẹ uyere te inọ evaọ udevie mai omoya o riẹ hẹ fiki efe akpọ!—Itẹ 10:22; Iruẹru 10:34, 35.

10. Ẹvẹ Oleleikristi o re rri ekwakwa efe?

¹⁰ Jemis o fiobọhọ k’omai ruẹ nnọ uzuazọ mai o roma hwa efe gbe ewo-tobọ ekwakwa akpọ họ. Wọhọ epanọ erru ododo o rẹ whaha iẹe ewhuo evaọ “ẹroro” ọre he na, ere efe ọdafe o rẹ sai fiba uzuazọ riẹ hẹ. (Olezi 49:6-9; Matiu 6:27) Ọ rẹ sai whu nọ o bi le ‘idhere uzuazọ riẹ na,’ ẹsejọhọ evaọ iruo. Fikiere, oware nọ o mai wuzou họ re ma “fe obọ Ọghẹnẹ” re ma je ru utho ẹgba mai kpobi evaọ ẹwhaharo isiuru Uvie na.—Luk 12:13-21; Matiu 6:33; 1 Timoti 6:17-19.

Eva E Were Enọ I bi Thihakọ Edawọ

11. Eme họ ẹruore ahwo nọ e talamu ẹrọwọ rai evaọ aro edawọ?

¹¹ Makọ edafe hayo iyogbere, eva e rẹ sae were omai otẹrọnọ ma thihakọ edawọ mai. (Jemis 1:12-15) Ma te thihakọ edawọ avọ ẹrọwọ mai nọ ọ rọ gbẹsinẹdẹ, a rẹ sai whowho omai wọhọ erọ evawere, keme oghọghọ o rọ eruo oware nọ u kiete evaọ aro Ọghẹnẹ. Ẹkwoma ẹtalamu ẹrọwọ rai rite uwhu, Ileleikristi nọ a kẹ ẹzi na a je wo “etu uvie uzuazọ,” uzuazọ sebaewhuo evaọ obọ idhiwu. (Eviavia 2:10; 1 Ahwo Kọrint 15:50) Ma te wo ẹruore otọakpọ jẹ yọrọ ẹrọwọ mai fihọ Ọghẹnẹ, ma rẹ sai rẹro uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ aparadase. (Luk 23:43; Ahwo Rom 6:23) Ẹvẹ Jihova o woma te kẹ enọ i fi ẹrọwọ hiẹe kpobi!

12. Okenọ ma tẹ rọ uye, fikieme ma gbẹ ta nnọ: “Ọghẹnẹ ọ dawo omẹ hẹ”?

¹² Kọ o lọhọ re Jihova omariẹ ọ rehọ uye dawo omai? Ijo, ma rẹ ta nnọ: “Ọghẹnẹ ọ dawo omẹ hẹ.” Orọnikọ Jihova ọ be bẹbẹ omai họ ru emuemu hu rekọ o bi fiobọhọ k’omai jẹ k’omai ẹgba nọ ma gwọlọ re ma thihakọ edawọ otẹrọnọ ma dikihẹ ga evaọ ẹrọwọ. (Ahwo Filipai 4:13) Ọghẹnẹ ọ rọ fuafo, fikiere o re fi omai họ oria nọ u re whrehe omai re ma kie ruọ eyoma-oruo ho. Ma tẹ wọ oma mai fihọ eria nọ ma je kie ruọ uzioraha, ma rẹ fo iẹe he, “keme a sae rehọ eyoma dawo Ọghẹnẹ hẹ, yọ ọyomariẹ ọrẹ dawo ohwo ọvo ho.” Dede nọ Jihova ọ sae kẹ ẹdawọ uvẹ re u si omai ozọ kẹ ewoma mai, ọ rẹ rọ eva iyoma dawo omai hi. (Ahwo Hibru 12:7-11) Setan ọ rẹ sae dawo omai re ma ru oware nọ o thọ, rekọ Ọghẹnẹ ọ rẹ sai siwi omai no obọ oyoma ọyena.—Matiu 6:13.

13. Eme ọ rẹ sae via ma gbẹ siọ isiuru ethọthọ họ?

¹³ U fo re ma hae lẹ keme eyero jọ ọ sae roma via nọ ọ rẹ wha isiuru ethọthọ ze nọ i re ru omai thọ uzi. Jemis ọ ta nọ: “Kohwo kohwo o re kie ruọ odawọ okenọ urusio avọ eguọlọ-aguọlọ riẹ e gba riẹ họ.” Ma rẹ sae fo Ọghẹnẹ kẹ uzioraha mai hi otẹrọnọ ma kẹ udu mai uvẹ re u roro kpahe isiuru ethọthọ. Ma gbe si isiuru iyoma n’eva ha, ‘u ve ti dihọ,’ o vẹ te rro evaọ udu na, “u ve yẹ umuomu.” Okenọ umuomu u te rugba no, “o vẹ wha uwhu ze.” Vevẹ na, u fo re ma sẹro idu mai jẹ whaha iroro uzioraha. (Itẹ 4:23) A vẹvẹ Keni unu nnọ uzioraha o be bẹbẹ bru ei ze, rekọ ọ whaha e riẹ hẹ. (Emuhọ 4:4-8) Fikiere, kọ ẹvẹ otẹrọnọ ma mu edhere ọthọthọ jọ họ ele no? Ababọ avro ma rẹ were eva otẹrọnọ ekpako Ileleikristi a be daoma kpọ omai họ re ma siọ uzi ba ẹraha mukpahe Ọghẹnẹ.—Ahwo Galesha 6:1.

Ọghẹnẹ—Ehri Eware Iwoma

14. Edhere vẹ ma sae rọ ta nnọ ekẹ Ọghẹnẹ i “kiete”?

¹⁴ Ma rẹ kareghẹhọ nnọ Jihova họ Ehri eware iwoma, orọnikọ ọrọ edawọ họ. (Jemis 1:16-18) Jemis o se ibe enọ e rọwo “imoni iyoyou” o te je dhesẹ nnọ Ọghẹnẹ họ Ọkokẹ ‘eware iwoma gbe enọ e gbakiete kpobi.’ Ekẹ ẹzi gbe erọ iwo Jihova i “kiete,” hayo e rọ gbagba, kare eyoma. I no “obọ ehru” ze, no obọ ẹria Ọghẹnẹ ze evaọ obọ idhiwu. (1 Ivie 8:39) Jihova họ “Ọsẹ ilo”—ọre, ọvẹre, gbe isi na. Ọ rẹ jẹ k’omai elo ẹzi gbe uzẹme. (Olezi 43:3; Jerimaya 31:35; 2 Ahwo Kọrint 4:6) Hẹriẹ no ọre nọ ọ rẹ lẹliẹ uwoho nwene nọ o te bi go bẹsenọ o re t’uzou, Ọghẹnẹ ọ rẹ rehọ eware iwoma kẹ ahwo ẹsikpobi. Ọ te ghinẹ k’omai ekwakwa nọ ma re ro thihakọ edawọ otẹrọnọ ma fi eruẹrẹfihotọ ẹzi riẹ họ iruo nọ a be kẹ no Ẹme riẹ ze gbe ‘ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ na.’—Matiu 24:45.

15. Ovẹ họ okẹ jọ evaọ usu ekẹ Jihova nọ e mai woma na?

¹⁵ Okẹ Ọghẹnẹ jọ vẹ o mai woma kpaobọ? Ẹrọze emọ ẹzi ẹkwoma ẹzi ọfuafo, enọ i bi ruiruo lele usiuwoma na, hayo “ẹme uzẹme” na. Ahwo nọ a bi yẹ evaọ ẹzi na a rọ “oghẹrẹ ibi ọsosuọ,” enọ a salọ no udevie ahwo re a jọ “otọ-uvie gbe izerẹ.” (Eviavia 5:10; Ahwo Ẹfẹsọs 1:13, 14) Ẹsejọhọ Jemis o bi roro kpahe eka ọsosuọ nọ a ro dhidhe evaọ Nisan 16, onọ o rọ ẹdẹ nọ a rọ kpare Jesu, gbe idhe ebrẹdi eka evaọ ẹdẹ Pẹntikọst, okenọ a ro ku ẹzi ọfuafo ku. (Iruo-Izerẹ 23:4-11, 15-17) Fikiere, Jesu họ ubi ọsosuọ na yọ ibe ereuku riẹ kọ “oghẹrẹ ibi ọsosuọ.” Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ma wo ẹruore otọakpọ? Whaọ, ma te roro kpahe iẹe u re fiobọhọ k’omai talamu ẹrọwọ nọ ma fihọ Ọkokẹ ọ ‘ekẹ iwoma kpobi’ na, ọnọ o ru uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ lọhọ no evaọ otọ esuo Uvie.

Jọ ‘Oru Ẹme Na’

16. Fikieme ma je ‘yo vẹrẹ rekọ jẹ ta je muofu ẹrera’?

¹⁶ Makinọ ma rọ otọ edawọ ẹrọwọ mai enẹna hayo ma rọ họ, ma rẹ jọ “iru ẹme na” hrọ. (Jemis 1:19-25) U fo nọ ma he “yo [ẹme Ọghẹnẹ] vẹrẹ,” ẹkwoma ẹme na nọ ma re ru. (Jọn 8:47) Evaọ abọdekọ riẹ, joma ‘hẹ ta ẹrera,’ hae ma ẹme mai te. (Itẹ 15:28; 16:23) Ẹsejọhọ Jemis ọ be ta nnọ ma varioma ta nọ obọ Ọghẹnẹ edawọ mai i no ze he. A tẹ jẹ hrẹ omai nnọ ma “muofu ẹrera. Keme ofu ohwo o re ru iruo ẹrẹreokie Ọghẹnẹ hẹ.” Otẹrọnọ ma muofu fiki ẹme nọ ohwo jọ ọ ta, joma ‘hrẹ udu kpotọ’ re ma siọ uyo ofu ba ẹkpahe. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:26, 27) Ẹzi ofu ọ rẹ sae wha ebẹbẹ s’omai jẹ jọ odawọ kẹ amọfa u ve je dhesẹ uruemu ọ ohwo nọ o wo ẹrọwọ fihọ Ọghẹnẹ okiẹrẹe mai hi. U te no ere no, otẹrọnọ ma wo ‘orimuo buobu,’ ma re “muofu ẹrera,” yọ inievo emezae gbe emetẹ mai a re bigba omai.—Itẹ 14:29.

17. Eme o re noi ze a te si eyoma no udu gbe iroro no?

¹⁷ U ghine fo nọ ma siobọno “egbegbe kpobi”—eware nọ i re tu Ọghẹnẹ oma kpobi jẹ wha evedha ze. Ofariẹ, ma re siobọno “uruemu umuomu avọ eware iyoma kpobi.” Mai kpobi a re si eware igbegbe ugboma gbe erọ ẹzi kpobi no uzuazọ mai. (2 Ahwo Kọrint 7:1; 1 Pita 1:14-16; 1 Jọn 1:9) Eyoma nọ ma re sino udu gbe iroro mai u re fiobọhọ k’omai “rọ eva elọlọhọ rehọ ẹme” uzẹme na. (Iruẹru 17:11, 12) Ma tẹ make rọ Ileleikristi kri no, ma rẹ gbẹ kuvẹ re uzẹme Ikereakere e da ruọ omai oma. Fikieme? Keme ẹkwoma ẹzi Ọghẹnẹ, ẹme nọ a kọ na o jẹ mọ “ohwo ọkpokpọ na” onọ u re su kpohọ esiwo.—Ahwo Ẹfẹsọs 4:20-24.

18. Ẹvẹ ohwo nọ ọ rọ oyo ẹme na ọvo o ro wo ohẹriẹ no ọnọ o bi ruei?

¹⁸ Ẹvẹ ma re ro dhesẹ nnọ ẹme na ọ be kpọ omai? Ẹkwoma oma nọ ma re ro kpotọ jọ ‘iru ẹme na, orọnikọ iyo ọvo ho.’ (Luk 11:28) “Iru” i re wo ẹrọwọ nọ e rẹ mọ ibi wọhọ iruẹru ọwhọ evaọ odibọgba Oleleikristi gbe abọ nọ a re wo ẹsikpobi evaọ iwuhrẹ ahwo Ọghẹnẹ. (Ahwo Rom 10:14, 15; Ahwo Hibru 10:24, 25) Ohwo nọ o bi yo ẹme na ọvo ọ wọhọ “ohwo nọ ọ be rọ ughẹgbe riwẹ ovao riẹ.” O re rri omobọ riẹ, ọ vẹ nyavrẹ kpairoro vrẹ epanọ ọ rẹ rọ ruẹrẹ oma riẹ họ. Wọhọ ‘iru iruo na,’ ma rẹ roma kpotọ wuhrẹ je yoẹme kẹ ‘uzi ogbagba’ Ọghẹnẹ, onọ u kugbe eware nọ ọ gwọlọ mi omai kpobi. Ufuoma nọ ma rẹ reawere riẹ o rọ ufuoma no igbo kẹ uzioraha gbe uwhu, keme u re su kpohọ uzuazọ. Fikiere joma ‘ruabọhọ uzi ogbagba na,’ re ma kiẹe riwi je yoẹme kẹe ẹsikpobi. Dai roro kpahe iẹe! Wọhọ ‘iru iruo na, orọnikọ iyo ẹme nọ o rẹ thọrọ ẹro ho,’ ma wo oghọghọ nọ u re no aruoriwo Ọghẹnẹ ze.—Olezi 19:7-11.

Ru Vi Egegagọ Omunya

19, 20. (a) Wọhọ epanọ Jemis 1:26, 27 o ta, eme egagọ efuafo o gwọlọ mi omai? (b) Eme họ iriruo jọ erọ egagọ efuafo?

¹⁹ Ma tẹ gwọlọ reawere aruoriwo Ọghẹnẹ, u fo re ma kareghẹhọ nnọ egagọ uzẹme orọnikọ omunya gheghe he. (Jemis 1:26, 27) Ma rẹ sai roro nnọ ma rọ ‘egegagọ omunya’ Jihova enọ a jẹrehọ, rekọ oghẹrẹ nọ ọ rẹ wawo omai omomọvo họ oware nọ u ghine fiẹme. (1 Ahwo Kọrint 4:4) Oruthọ ọgaga jọ ọ rẹ sae jọ ababọ ‘ẹyọrọ ẹrọo na.’ Ma be viẹ omobọ mai họ ma te roro nnọ egagọ mai e te were Ọghẹnẹ otẹrọnọ ma be ta amọfa raha, gu erue, hayo rehọ ẹrọo na ruiruo thọthọ evaọ idhere efa. (Iruo-Izerẹ 19:16; Ahwo Ẹfẹsọs 4:25) Evaọ uzẹme, ma gwọlọ nọ “egagọ” mai e jọ “ifofe” he gbe onọ Ọghẹnẹ ọ rẹ se fiki oware jọ.

²⁰ Dede nọ Jemis ọ fodẹ abọ kpobi ọrọ egagọ efuafo ho, ọ ta nnọ u kugbe ‘ẹruorote imiwhrori gbe eyae-uku evaọ ukpokpoma rai.’ (Ahwo Galesha 2:10; 6:10; 1 Jọn 3:18) Ukoko Ileleikristi na u dhesẹ obọdẹ isiuru evaọ ẹruorote eyae-uku. (Iruẹru 6:1-6; 1 Timoti 5:8-10) Nọ Ọghẹnẹ ọ rọ Ọthuke eyae-uku gbe imiwhrori na, joma yoẹme k’Ẹe ẹkwoma eruo utho oma mai evaọ obọ nọ ma re fihọ kẹ ai evaọ ẹzi gbe iwo. (Iziewariẹ 10:17, 18) Egagọ uzẹme u te je dhesẹ ‘ẹkare epe eva akpọ na,’ okegbe ohwo-akpọ nọ o kiẹrẹe he nọ o rọ otọ ogaga Setan. (Jọn 17:16; 1 Jọn 5:19) Fikiere joma siomano uruemu uyoma akpọ na re ma sae kẹ Jihova oruaro je w’iruo evaọ ẹgọ riẹ.—2 Timoti 2:20-22.

21. Kpahe ileta Jemis, enọ efa vẹ i fo nọ ma re roro kpahe?

²¹ Ohrẹ Jemis onọ ma t’ẹme te no na u re fiobọhọ k’omai thihakọ edawọ jẹ talamu ẹrọwọ mai. U re ru ovuhumuo mai kẹ Ọkokẹ eware iwoma kpobi rro viere. Yọ eme ọ Jemis i re fiobọhọ k’omai fi oma họ egagọ efuafo. Eme ọfa o si ziọ iroro mai? Eme ọfa ma re ru re ma dhesẹ nnọ ma ghine wo uvi ẹrọwọ fihọ Jihova?

[Footnotes]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

◻ Eme o ti fiobọhọ k’omai thihakọ ebẹbẹ?

◻ Ghelọ edawọ, fikieme Ileleikristi a jẹ ghọghọ?

◻ Ẹvẹ ma rẹ rọ jọ iru ẹme na?

◻ Eme egagọ efuafo i kugbe?

[Picture on page 5]

Nọ whọ tẹ rọ otọ ẹdawọ, fi ẹrọwọ họ ogaga Jihova nọ o re ro yo elẹ

[Pictures on page 6]

‘Iru ẹme na’ a bi whowho Uvie Ọghẹnẹ evaọ akpọ na soso