Kọ “Edẹ Urere” na Ma Rrọ Na?

 1. Diẹse ma sai jo wuhrẹ kpahe obaro?

KỌ WHỌ gaviezọ kẹ usi etẹlivisiọno hayo yo oghẹrẹ usi jọ no ẹdẹjọ nọ whọ jẹ nọ oma ra inọ, ‘Bovẹ akpọ nana ọ be nya?’ Eware okpẹtu e be via idudhe kpregede te epanọ uvumọ ohwo-akpọ ọ sae rọ ta oware nọ odẹnotha ọ te wha ze he. (Jemis 4:14) Dede na, Jihova ọ riẹ oware nọ o te via evaọ obaro. (Aizaya 46:10) Ikpe buobu nọ i kpemu, Ẹme riẹ, Ebaibol na, ọ ta kpahe orọnikọ eware iyoma nọ e be via eva oke mai na ọvo ho rekọ te eware iwoma nọ e te via eva obaro kẹlena.

 2, 3. Enọ vẹ ilele na a nọ Jesu, kọ didi uyo ọ kẹ?

² Jesu Kristi ọ ta kpahe Uvie Ọghẹnẹ, onọ o te rehọ emuemu te oba u ve ti ru otọakpọ na fihọ aparadase. (Luk 4:43) Ahwo a gwọlọ riẹ okenọ Uvie na o te rọ ze. Ilele Jesu a nọ riẹ nọ: “Eme ọ rẹ te jọ oka ẹtha ra gbe urere akpọ na?” (Matiu 24:3) Jesu ọ kẹ rai uyo inọ Jihova Ọghẹnẹ ọvo ọ riẹ uzedhe oke nọ urere uyerakpọ na o te rọ ze. (Matiu 24:36) Rekọ Jesu o dhesẹ eware nọ e te via eva otọakpọ taure Uvie na o tẹ nwane rehọ uvi udhedhẹ gbe omofọwẹ se ahwo-akpọ. Eware nọ ọ ruẹaro rai e be via enẹna!

³ Taure ma tẹ te kiẹ imuẹro na riwi inọ “urere akpọ na” ma rrọ na, joma ta ẹme kpẹkpẹe kpahe ẹmo jọ nọ a fi nọ ohwo-akpọ ọvuọvo ọ ruẹ hẹ. A fi ẹmo na evaọ obọ odhiwu nọ a rẹ ruẹ hẹ, yọ oghẹrẹ nọ ẹmo na o ro kuhọ u kpomahọ omai.

 4, 5. (a) Eme ọ via evaọ obọ odhiwu nọ a nwane rehọ Jesu mu Ovie no? (b) Wọhọ epanọ Eviavia 12:12 o ta, eme o ti no ẹmo nọ a fi evaọ obọ odhiwu na ze?

⁴ Uzou nọ o vrẹ na o ta nọ Jesu Kristi o zihe ruọ Ovie evaọ obọ odhiwu evaọ ukpe ọ 1914. (Se Daniẹl 7:13, 14.) Nọ a nwane kẹe ogaga Uvie no, Jesu ọ tẹ jowọ. Ebaibol na e ta nọ: “Ẹmo ọ tẹ rọ obọ eva odhiwu, Maekẹl [odẹ ofa nọ a re se Jesu] avọ ikọ-odhiwu riẹ a tẹ be họre odudu na [Setan Ẹdhọ na]; odudu na avọ ikọ riẹ a tẹ jẹ họre ai re.”a Ẹmo yena o kie kpe Setan avọ ijẹle imuemu riẹ, idhivẹri na, a te le ai no odhiwu ziọ otọakpọ. Emọ ẹzi omarokpotọ erọ Ọghẹnẹ a ghọghọ inọ a le Setan avọ idhivẹri riẹ no. Dede na o te jọ oware oghọghọ kẹ ahwo-akpọ họ. Ukpoye, Ebaibol na e ta nọ: “O da omẹ kẹ owhai, o akpọ . . . keme ukumuomu na ọ rehọ ofu ọgaga bru owhai ze, keme ọ riẹ nọ oke riẹ o re kpẹkpẹre.”—Eviavia 12:7, 9, 12.

⁵ Iviena muẹrohọ oware nọ u ti no ẹmo obọ odhiwu na ze. Setan ọ te rehọ ofu riẹ gboja kẹ enọ e rrọ otọakpọ na. Wọhọ epanọ whọ te ruẹ na, etoke uye yena ma be rria na. Rekọ o te jọ umutho oke—omoke “kpẹkpẹre” ọvo. Makọ Setan dede ọ riẹ ere. Ebaibol na i se etoke nana “edẹ urere.” (2 Timoti 3:1) Ẹvẹ eva e rẹ were omai te inọ Ọghẹnẹ o ti si idabolo Ẹdhọ no otọakpọ na kẹle! Joma ta kpahe eware jọ nọ a ruẹaro rai fihọ Ebaibol na nọ e be via enẹna. Enana i dhesẹ nọ ma be rria edẹ urere na gbe nnọ Uvie Ọghẹnẹ o te wha eghale ebẹdẹ bẹdẹ se ahwo nọ a you Jihova kẹlena. Orọ ọsosuọ, joma ta kpahe abọ ene erọ oka nọ Jesu ọ ta inọ u ti kpoka họ edẹ nọ ma be rria na.

 6, 7. Oghẹrẹ vẹ eme ọ Jesu kpahe ẹmo gbe ohọo i bi ro rugba nẹnẹ?

⁶ “Orẹwho o rẹ te kpare bru orẹwho, uvie o rẹ te kpare bru uvie.” (Matiu 24:7) A jọ ẹmo kpe ima ahwo buobu no eva etoke ikpe-udhusoi nọ o vrẹ na. Ohwo Britain jọ nọ ọ rrọ ogbiku o kere nọ: “Ikpe-udhusoi avọ 20 na họ oge nọ a mai jo kpe ahwo evaọ ikuigbe. . . . O jọ oge nọ a je ro dhe ẹmo efiefio, nọ o wọhọ nọ ẹmo o bi ti kuhọ evaọ abọjọ yọ a be jọ abọfa se ofu họ igbabọ.” Iyẹrẹ nọ i no ukoko otokiẹ nọ a re se Worldwatch Institute ze e ta nọ: “Ahwo nọ a jọ ẹmo kpe evaọ ikpe-udhusoi avọ 20 na ọvo a rehọ akuasa bu vi ahwo nọ a kpe evaọ emo kpobi nọ a fi no ikpe-udhusoi ọsosuọ na rite ukpe 1899.” Anwọ 1914 ze, ahwo nọ ẹmo o kpe no a bu vi ima 100 no. Ma tẹ make riẹ epanọ o rẹ da te nọ ẹmo o te kpe ohwo jọ nọ ma you, kọ ma sae ruẹ unu gbiku akọriọ gbe edada riẹ nọ ma te roro kpahe ima ahwo gbidi gbidi nọ a be jọ ẹmo kpe?

⁷ “Ohọo u re ti muẹ.” (Matiu 24:7) Egba-otokiẹ a ta nọ emu o vihọ gaga no eva etoke ikpe 30 nọ i kpemu na. O make rrọ ere na, ohọo u gbe bi kpe keme ahwo buobu a wo ugho nọ u re te ae dẹ emu hayo dẹ etọ nọ a rẹ kọ eware fihọ họ. Evaọ erẹwho nọ i bi rovie aro ze obọ, ahwo nọ a bu vi ima-odu a bi wo te ẹsiso ho evaọ okọ okpẹdoke rai. Ohọo o be lahiẹ ibuobu rai kẹse kẹse. World Health Organization (Ukoko Oma-Okpokpọ Akpọ) u dhesẹ nọ emu nọ a be re doma ha o be mae wha uwhu se emaha nọ i bu vi ima isoi kukpe kukpe.

 8, 9. Eme o dhesẹ nọ eruẹaruẹ Jesu kpahe etọ nọ i ti nuhẹ gbe eyao nọ i re vo i rugba no?

⁸ “Etọ i reti nuhẹ gaga.” (Luk 21:11) Wọhọ epanọ ogbẹgwae otokiẹ orọ ahwo America jọ o ta, no anwọ 1990 ọvo ze, a tẹ ghale iẹe, etọ i bi nuhu te asia 17 kukpe kukpe yọ e ga te epanọ e rẹ rọ raha iwou je ru etọ va. Yọ enọ e ga te epanọ e rẹ rọ raha iwou muotọ riẹriẹriẹ e be roma via kukpe kukpe. Ogbẹgwae otokiẹ ofa o ta nọ: “Etọ nọ i bi nuhu i kpe ima ahwo buobu no evaọ ikpe 100 nọ i kpemu na, yọ ghelọ ẹnyaharo nọ a ru no evaọ ekuo ekwakwa nọ a rẹ rọ kiẹ otọ na je ru araha nọ etọ-nuhu e rẹ wha ze kpotọ, umutho ahwo kakao ọvo onana o be sai siwi.”

⁹ “Eyao nọ i re vo e rẹ te jọ.” (Luk 21:11, NW) Ghelọ epanọ a nyaharo te no evaọ abọ imu, eyao ekpokpọ gbe enọ i kri otọ no e gbẹ be lahiẹ ahwo. Iyẹrẹ jọ e ta nọ eyao 20 nọ a riẹ ziezi—nọ o kẹre te owọre ogaga, uliaro, gbe eva-ikuo—e dotọ fia evaọ oge mai na, yọ oghẹrẹ eyao jọ e riẹ nọ e be ga vi imu nọ a bi ro siwi ai. Evaọ uzẹme, o tẹ kawo oghẹrẹ eyao ekpokpọ 30 e roma via no. A re riẹ imu nọ i re siwi ejọ rai hi yọ i bi kpe ahwo.

10. Didi iruemu jọ nọ a ruẹaro rai fihọ 2 Timoti 3:1-5 whọ be jọ oma ahwo ruẹ nẹnẹ?

¹⁰ U te no ugogo eware jọ nọ e te jọ akpọ na via no, Ebaibol na e ta inọ uruemu ahwo-akpọ u ti nwene evaọ edẹ urere na. Pọl ukọ na o dhesẹ oghẹrẹ uruemu nọ ahwo a ti dhesẹ. Ma se nọ: “Eva edẹ urere oke ẹbẹbẹ te tha.” (Se 2 Timoti 3:1-5.) Evaọ abọjọ edhesẹ nana, Pọl ọ ta nọ ahwo a

• ti you omobọ rai

• ti you igho

• ti yo ẹme enọ i yẹ rai hi

• te jọ ababọ-ẹfuọ

• te jọ eva gaga

• te kare oma-onyẹ

• ti wo ofu-ọkpoo

• ti you enu-awere siọ Ọghẹnẹ ba

• te yọrọ oghẹrẹ egagọ a vẹ vro ogaga nọ o rọ eva riẹ

11. Oghẹrẹ vẹ Olezi 92:7 u dhesẹ oware nọ o te via kẹ irumuemu na?

¹¹ Kọ ahwo nọ a rrọ okegbe ra a bi dhesẹ oghẹrẹ iruemu nana? Ababọ avro ere a rrọ. Ahwo nọ a wo iruemu iyoma a vọ eria kpobi. Onana u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ te jowọ kẹle, keme Ebaibol na e ta nọ: “Dede nọ ohwo omuomu ọ rẹ dhẹ tha wọhọ ẹbe, jegbe iru-uyoma a be gbọ wọhọ ẹbe, ẹraha rai ọ rọ bẹdẹ bẹdẹ.”—Olezi 92:7.

12, 13. Ẹvẹ “eriariẹ” uzẹme i ro vihọ no evaọ “oke urere” nana?

¹² Edẹ urere na e ginẹ vọ avọ uye wọhọ epanọ Ebaibol e ta nọ o te jọ na. Dede na, evaọ akpọ ukpokpoma nana, eware iwoma jọ e be via evaọ udevie idibo Jihova.

¹³ ‘Eriariẹ uzẹme i reti vihọ,’ ere obe Daniẹl o ruẹaro riẹ. Okevẹ oyena o te rọ via? Eva “oke urere” na. (Daniẹl 12:4) Maero no anwọ 1914 ze, Jihova o fi obọ họ kẹ ahwo nọ a ginẹ gwọlọ gọe no re a rro haro evaọ otoriẹ Ebaibol na. A wo otoriẹ uvevẹ ọrọ uzẹme oghaghae kpahe odẹ Ọghẹnẹ gbe ẹjiroro riẹ no, idhe ẹtanigbo Jesu Kristi, uyero ahwo nọ a whu no, gbe ẹkparomatha na. Ofariẹ, idibo Jihova a wuhrẹ epanọ a re ro yeri emamọ uzuazọ nọ o rẹ kẹ ai erere no, onọ o rẹ wha ujiro se Ọghẹnẹ. A te je wo otoriẹ uvevẹ orọ iruo nọ Uvie Ọghẹnẹ u ti ru no gbe epanọ o te rọ kpọ eware vi evaọ otọakpọ. Eme a be rehọ eriariẹ nana ru? Onọ yena o rehọ omai ziọ eruẹaruẹ efa nọ i bi rugba evaọ edẹ urere nana.

14. Ẹvẹ ẹta usiuwoma Uvie na o kẹre te no nẹnẹ, kọ amono a bi whowho iei?

¹⁴ “A rẹ te vuẹ ovuẹ usiuwoma uvie na kẹ akpọ na kpobi,” ere Jesu ọ ta evaọ eruẹaruẹ riẹ kpahe “urere akpọ na.” (Se Matiu 24:3, 14.) Nya otọakpọ na kpobi wariẹ, a bi whowho emamọ usi Uvie na—oware nọ Uvie na o rrọ, oware nọ u ti ru, gbe epanọ ma sai ro wo eghale riẹ—evaọ ekwotọ nọ i bu vi 230 gbe evẹrẹ nọ i bu vi 400. Ima buobu erọ Isẹri Jihova a be rehọ ọwhọ ta emamọ usi Uvie na. A no “erẹwho kpobi ze, erua gbe ahwo gbe erọo-unu.” (Eviavia 7:9) Isẹri na a bi ru ebe-iwuhrẹ Ebaibol ọvọvẹ kugbe ima ahwo buobu nọ a gwọlọ riẹ kpahe oware nọ Ebaibol na o gine wuhrẹ. Orugba eruẹaruẹ Ebaibol nana o ginẹ rrọ oware igbunu, maero nọ Jesu ọ ta nọ “ahwo kpobi a reti mukpahe” Ileleikristi uzẹme na!—Luk 21:17.

15. (a) Kọ u mu owhẹ ẹro nọ edẹ urere na ma rrọ na, fikieme? (b) Eme “urere” na o te wha se ahwo nọ a wọso Jihova gbe ahwo nọ a roma kẹ esuo Uvie Ọghẹnẹ?

¹⁵ Nọ eruẹaruẹ Ebaibol buobu i bi rugba nẹnẹ na, kọ whọ gbẹ rọwo nọ edẹ urere na ma rrọ na? Nọ a tẹ ta usiuwoma na te ẹgwọlọ Jihova no, “urere” na o te seba ẹnyaze he. (Matiu 24:14) “Urere” na họ oke nọ Ọghẹnẹ o ti ro si emuemu no otọakpọ na. Jihova ọ te rehọ Jesu avọ ijẹle egaga rọ raha ahwo kpobi nọ a keke aro fihọ wọso iẹe. (2 Ahwo Tẹsalonika 1:6-9) Setan avọ idhivẹri riẹ a gbe ti su erẹwho na thọ ofa ha. Nọ oyena o tẹ vrẹ no, Uvie Ọghẹnẹ o vẹ te wha eghale buobu se ahwo kpobi nọ a roma kẹ esuo okiẹrẹe riẹ.—Eviavia 20:1-3; 21:3-5.

16. Oware areghẹ vẹ u fo nọ who ru?

¹⁶ Nọ ekuhọ uyerakpọ Setan ọ kẹle no na, ma rẹ nọ oma mai inọ, Eme u fo nọ me re ru enẹna? O rrọ oware areghẹ re ma gbe wuhrẹ kpahe Jihova gbe itee nọ ọ gwọlọ mi omai. (Jọn 17:3) Rehọ ajọwha wuhrẹ Ebaibol na. Ru ei fihọ uruemu ra re whọ hai kuomagbe amọfa nọ a gwọlọ ru oreva Jihova ẹsikpobi. (Se Ahwo Hibru 10:24, 25.) Dede eriariẹ buobu nọ Jihova Ọghẹnẹ ọ be rọ kẹ ahwo akpọ kpobi na rehọ, re who ru inwene nọ i fo evaọ uzuazọ ra re whọ sae reawere aruoriwo Ọghẹnẹ.—Jemis 4:8.

17. Fikieme ọraha irumuemu na o te rọ ruọ ahwo buobu ọza?

¹⁷ Jesu ọ ruẹaro nọ ahwo buobu a te daezọ kpahe imuẹro nọ i dhesẹ nọ ma be rria edẹ urere na ha. Ọraha irumuemu na ọ te nyaze idudhe kpregede. Wọhọ oji nọ ọ rẹ tha evaọ aso, ẹdẹ na ọ te ruọ ahwo buobu ọza. (Se 1 Ahwo Tẹsalonika 5:2.) Jesu ọ vẹvẹ unu nọ: “Wọhọ epanọ edẹ Noa e jọ ere ẹtha Ọmọ ohwo ọ rẹ te jọ. Keme wọhọ epanọ [edẹ] eyena e jọ no re [ẹvo] ọ tẹ ze, a jẹ re, a jẹ da, a jẹ rọwo, a jẹ rehọ kẹ rọwo, rite ẹdẹ nọ Noa ọ ruọ eva okọ na, a riẹ hẹ bẹsenọ [ẹvo] ọ rọ ze, ọ jẹ rehọ ai kpobi vrẹ, ere ẹtha Ọmọ ohwo ọ rẹ te jọ.”—Matiu 24:37-39.

18. Unuovẹvẹ Jesu vẹ ma rẹ rehọ tudu?

¹⁸ Fikiere, Jesu ọ ta kẹ enọ e jẹ gaviezọ kẹe nọ: “Wha yọrọ oma rai ogbẹrọ ere he emuọriọ obuobu gbe edada ibuobu, gbe iroro akpọ na, i ve ti ru owhai zoruẹ, re ẹdẹ ọyena ọ se owhai ba emu idudhe wọhọ agbefẹ. Keme ere o re zi mu ai kpobi nọ erọ evaọ akpọ na soso. Rekọ wha roro kẹse kẹse, wha hẹ lẹ re wha sae va eware nana kpobi abọ, enọ i re ti ruẹ na, re wha sai dikihẹ aro Ọmọ ohwo” avọ ọjẹrehọ. (Luk 21:34-36) O rrọ oware areghẹ re ma rehọ eme Jesu na tudu. Fikieme? Fikinọ ahwo nọ Jihova Ọghẹnẹ gbe “Ọmọ ohwo,” Jesu Kristi a jẹ rehọ, a te zọ vrẹ urere uyere-akpọ Setan na, a vẹ te rria bẹdẹ bẹdẹ evaọ akpọ ọkpokpọ owoma nọ ọ kẹle gaga no na!—Jọn 3:16; 2 Pita 3:13.