UWUHRẸ AVỌ 39
Oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ O Rri Azẹ
Azẹ o wuzou gaga. Ababọ azẹ, mai ọvuọvo ọ sae jọ uzuazọ họ. Nọ orọnọ Ọghẹnẹ ọ ma omai na, o wo udu nọ ọ rẹ rọ vuẹ omai oghẹrẹ nọ ma re ru azẹ. Eme ọ ta kpahe azẹ? Kọ ma sae re iẹe hayo sei fihọ oma? Ẹvẹ whọ sae rọ jẹ emamọ iroro evaọ ẹme nana?
1. Ẹvẹ Jihova o rri azẹ?
Jihova ọ ta kẹ ahwo nọ a jẹ gọe evaọ okenọ a ro kere Ebaibol na nọ: “Azẹ oghẹrẹ omama kpobi họ uzuazọ riẹ.” (Iruo-Izerẹ 17:14) Evaọ aro Jihova, azẹ o dikihẹ kẹ uzuazọ. Uzuazọ yọ okẹ oghaghae nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ omai, fikiere azẹ ọ rrọ ghaghae re.
2. Eme Ọghẹnẹ ọ ta nọ ma rẹ rọ azẹ ru hu?
Jihova o jie uzi kẹ ahwo nọ a jẹ gọe evaọ okenọ Jesu ọ re ziọ akpọ họ inọ a du re azẹ hẹ. (Se Emuhọ 9:4 gbe Iruo-Izerẹ 17:10.) Ọ tẹ jẹ wariẹ uzi nana evaọ okenọ utu ẹruorote na o rọ ta kẹ Ileleikristi nọ a “hai siomano . . . azẹ.”—Se Iruẹru Ikọ 15:28, 29.
Eme u dhesẹ re a siomano azẹ? Otẹrọnọ edọkita ọ vuẹ owhẹ nọ who siomano udi ogaga, whọ te dae he. Kọ whọ te re emu nọ a rọ udi ogaga kugbe there hayo sei fihọ omara? Ijo. Epọvo na re, Uzi Ọghẹnẹ nọ o ta nọ ma siomano azẹ na u dhesẹ nọ ma rẹ da azẹ hẹ, hayo re arao nọ a bru uriohọ họ họ. Yọ ma rẹ re emu ọvuọvo nọ a rọ azẹ kugbe there he.
Kọ ẹvẹ kpahe azẹ nọ a re ro siwi ohwo? Oghẹrẹ usiwo-imu jọ e wọso uzi Ọghẹnẹ gbiae. A rẹ jọ usiwo nana se azẹ ọsoso hayo ọvo jọ evaọ eware ene nọ i ru azẹ via na fihọ ohwo oma, eye họ red cells (egẹgẹ azẹ ọwawae), white cells (egẹgẹ azẹ ọfuafo), platelets (egẹgẹ azẹ nọ i re ru azẹ dhẹmu), gbe plasma (ame nọ ọ rẹ wọ azẹ dhẹ oma wariẹ). Rekọ u wo oghẹrẹ usiwo-imu efa nọ e nwane wọso uzi Ọghẹnẹ dẹẹ hẹ. Wọhọ oriruo, evaọ usu eware ene nọ i ru azẹ via na, a rẹ sai si eware esese jọ no ọjọ ze ro siwi ohwo. Oghẹrẹ usiwo efa e riẹ nọ a rẹ jọ rọ azẹ obọ ohwo ro siwi ohwo. Mai omomọvo ma rẹ jiroro kẹ omamai sọ a rẹ rehọ ọjọ evaọ usu usiwo nọ a fodẹ whremu na siwi omai.a—Ahwo Galesha 6:5.
GBE WUHRẸ EWARE EFA
Wuhrẹ epanọ whọ sae rọ jẹ emamọ iroro evaọ ẹme usiwo nọ u wobọ kugbe azẹ.
3. Salọ oghẹrẹ usiwo-imu nọ o rẹ were Jihova
Ẹvẹ whọ sae rọ salọ oghẹrẹ usiwo nọ o rọwokugbe epanọ Ọghẹnẹ o rri azẹ? Kporo IVIDIO na, kẹsena wha vẹ ta ẹme kpahe epanọ u wuzou te re ohwo o ru eware nọ e rrọ obotọ na.
Lẹ re Ọghẹnẹ ọ kẹ owhẹ areghẹ. —Jemis 1:5.
Kiẹ oware nọ Ebaibol ọ ta kpahe ẹme na.—Itẹ 13:16.
Kiẹ kpahe oghẹrẹ usiwo nọ e riẹ evaọ oria nọ whọ be rria.
Riẹ oghẹrẹ usiwo nọ whọ rẹ sae rehọ vievie he.
Daoma ruẹ nọ whọ salọ usiwo nọ o rẹ gbẹ lẹliẹ owhẹ wo obruoziẹ-iroro ọfuafo. —Iruẹru Ikọ 24:16.b
Riẹ nọ ohwo ọvo, makọ ọzae hayo aye ra, ọkpako ukoko, hayo ohwo nọ o bi wuhrẹ owhẹ Ebaibol na ọ te vuẹ owhẹ usiwo nọ whọ rẹ salọ họ evaọ onọ o jọ gwọlọ nọ whọ rẹ rehọ obruoziẹ-iroro ra salọ ojọ.—Ahwo Rom 14:12.
Kere iroro nọ whọ jẹ na fihotọ.
4. Isẹri Jihova a rẹ gwọlọ edhere nọ ọ mai woma nọ a re ro siwi ae
O lọhọ re a siwi ohwo ababọ azẹ nọ a re kugbe ro siwi ei fiki uzi Ọghẹnẹ kpahe azẹ. Kporo IVIDIO na.
Se Taitọs 3:2, kẹsena wha vẹ ta ẹme kpahe onọ nana:
Fikieme u ro fo re ma wo adhẹẹ jẹ rọ udu kpotọ nọ ma te bi lele edọkita ta ẹme?
Enọ a rẹ rehọ vievie he |
Enọ Oleleikristi ọ rẹ jọ jiroro kẹ omariẹ |
|---|---|
A. Blood plasma |
Egẹgẹ-esese nọ a rehọ no plasma ze |
B. White cells |
Egẹgẹ-esese nọ a rehọ no white cells ze |
C. Platelets |
Egẹgẹ-esese nọ a rehọ no platelets ze |
D. Red cells |
Egẹgẹ-esese nọ a rehọ no red cells ze |
5. Usiwo nọ a te jọ rehọ egẹgẹ-esese azẹ siwi ohwo
U wo ugogo eware ene nọ i ru azẹ via, eye họ red cells, white cells, platelets, gbe plasma. A rẹ sae ghale igogo eware ene nana nọ i ru azẹ via na kpohọ egẹgẹ-esese efa.c A re ku egẹgẹ-esese azẹ jọ kugbe imu jọ nọ e rẹ họre ẹyao hayo ru azẹ seba ehwẹ.
Evaọ ẹme egẹgẹ-esese azẹ, Oleleikristi kpobi ọ rẹ jiroro na kẹ omariẹ wọhọ epanọ obruoziẹ-iroro riẹ nọ Ebaibol o wuhrẹ no ọ vuẹ riẹ. Ahwo jọ a sae siọ usiwo-imu nọ a ku egẹgẹ-esese azẹ kugbe ro ru. Obruoziẹ-iroro amọfa jọ o sae kẹ ae uvẹ nọ a rehọ edhere otiọye siwi ae.
Okenọ whọ tẹ be jiroro na, nọ omara onọ nana:
Eme mẹ sae ta kẹ edọkita inọ oye họ ẹjiroro nọ mẹ be rọ se hayo rehọ egẹgẹ-esese azẹ jọ?
OHWO JỌ Ọ TẸ NỌ OWHẸ NỌ: “Eme ọ jariẹ thọ nọ a te se azẹ fihọ ohwo oma?”
Eme whọ te ta?
EME WHO WUHRẸ NO?
Jihova ọ gwọlọ nọ ma rehọ azẹ ru epanọ u je omai hi.
Ọkiẹkpemu
Fikieme Jihova o ro rri azẹ ghaghae?
Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ uzi nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ inọ ma siomano azẹ u te azẹ nọ a re se fihọ oma?
Eme o re fiobọhọ kẹ owhẹ jẹ emamọ iroro evaọ ẹme azẹ nọ a re ro siwi ohwo?
KIẸ KPAHE EFA
Eware vẹ who re roro kpahe nọ whọ tẹ be jiroro kpahe oghẹrẹ nọ a re ru azẹ obọra nọ a te bi siwi owhẹ?
Eme u fo nọ who re roro kpahe nọ whọ tẹ be jiroro sọ a rẹ rehọ egẹgẹ-esese azẹ siwi owhẹ?
Eme o lẹliẹ edọkita jọ rọwo nọ oghẹrẹ nọ Jihova o rri azẹ na u kiehọ?
“Epanọ Ọghẹnẹ O Rri Azẹ Me bi Rri Rie Enẹna” (Awake!, Akpegbivẹ 8, 2003)
Wuhrẹ epanọ ekpako nọ e rrọ Egbẹgwae Ẹmeọta-Kugbe Ahwo Iwou-Imu a bi ro fiobọhọ kẹ ahwo ukoko na.
a Rri Uwuhrẹ avọ 35 nọ uzoẹme riẹ o rrọ “Epanọ Ma Sae rọ Jẹ Emamọ Iroro.”
b Rri oria inọmba avọ 5 na, “Nọ O tẹ Rrọ Egẹgẹ-Esese Azẹ”; Ẹme-Oruvẹ avọ 3, “Usiwo-Imu nọ I Wobọ Kugbe Azẹ”; gbe Odibọgba Uvie Mai ọrọ Akpegbivẹ 2006, ẹwẹ. 3-6.
c Edọkita jọ a re se eware ene nọ i ru azẹ via na egẹgẹ-esese azẹ. Fikiere, o sae gwọlọ nọ whọ rẹ vuẹ edọkita ra vevẹ inọ whọ jiroro nọ a re se azẹ ọsoso hayo red cells, white cells, platelets, gbe plasma fihọ owhẹ oma ha.