უძველესი ეგვიპტური ბარელიეფი ადასტურებს ბიბლიური ცნობის უტყუარობას
ეს რვა მეტრის სიგრძის იეროგლიფური რელიეფი კარნაკში, ღმერთ ამონისადმი მიძღვნილი ძველი ეგვიპტური ტაძრის შესასვლელში დგას. მეცნიერების მტკიცებით, ამ ბარელიეფზე ასახულია ფარაონ შიშაკის დაპყრობითი ომები ეგვიპტის ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდებარე ქვეყნებში, მათ შორის, იუდასა და ისრაელის ჩრდილოეთ სამეფოში.
ბარელიეფზე გამოსახულია, თუ როგორ მიჰყავს ამონს 150-ზე მეტი შებორკილი ტყვე ფარაონ შიშაკთან, იგივე შეშონქთან.a თითო ტყვე განასახიერებს თითო დაპყრობილ ქალაქს ან ერს. ქალაქების სახელები ამოტვიფრულია ტყვეების სხეულზე ოვალურ წრეებში. ბევრი სახელი გარკვევით იკითხება, მათგან ზოგი კარგად არის ცნობილი ბიბლიის მკითხველისთვის. ეს ქალაქებია: ბეთ-შეანი, გაბაონი, მეგიდო და შუნემი.
ეგვიპტის მიერ იუდას დაპყრობა ბიბლიაშია მოხსენიებული (1 მეფეები 14:25, 26). მასში კონკრეტული დეტალებიც კია ნახსენები შიშაკის იუდაში შეჭრასთან დაკავშირებით. ბიბლიაში ვკითხულობთ: „მეფე რობოამის მეფობის მეხუთე წელს ეგვიპტის მეფე შიშაკი გამოვიდა იერუსალიმის წინააღმდეგ ... ათას ორასი ეტლითა და სამოცი ათასი მხედრით, და მასთან ერთად ურიცხვი ხალხი გამოვიდა ეგვიპტიდან ... აიღო იუდას გამაგრებული ქალაქები და ბოლოს იერუსალიმსაც მიადგა“ (2 მატიანე 12:2—4).
კარნაკის რელიეფური წარწერა არ არის შიშაკის ისრაელის ტერიტორიაზე გალაშქრების ერთადერთი არქეოლოგიური მტკიცება. ბიბლიური ქალაქის, მეგიდოს, ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ერთ-ერთ ქვის სვეტზე, სტელაზეც, არის ამოტვიფრული სახელი „შეშონქი“.
შიშაკის მიერ იუდას დაპყრობის ისტორიის ზუსტი აღწერა ბიბლიის დამწერთა პატიოსნებაზე მოწმობს. მათ შელამაზების გარეშე გადმოსცეს მტრების მიერ მათი ქვეყნის დაპყრობის ისტორიები. ასეთი პატიოსნება, როგორც წესი, არ იყო დამახასიათებელი სხვა მემატიანეთათვის.
a ბიბლიაში მოხსენიებული „შიშაკი“ არის ებრაული სახელის ტრანსლიტერაცია.