თავი მეექვსე

შემოქმედების უძველესი მატიანე — სანდოა ის?

„ვინ იცის, საიდან მოვიდა ყოველივე ეს და როგორ გაჩნდა ქმნილება?“ ეს კითხვა დასმულია პოემაში „ქმნილების სიმღერა“. ის 3000-ზე მეტი წლის წინ იყო შეთხზული სანსკრიტზე და „რიგვედას“, ინდუიზმის წმინდა წიგნის, ნაწილია. პოეტს ეეჭვებოდა, რომ ინდუიზმის მრავალ ღმერთსაც კი ეცოდინებოდა, „როგორ გაჩნდა ქმნილება“, რადგან „თვითონ ღმერთები ქმნილებაზე გვიან გაჩნდნენ“ (კურსივი ჩვენია).

ბაბილონური და ეგვიპტური ხელნაწერები მსგავს მითებს გვთავაზობს უკვე არსებულ სამყაროში თავიანთი ღმერთების გაჩენის შესახებ. მთავარი კი ისაა, რომ ეს მითები ვერ ხსნის, საიდან გაჩნდა სამყარო. მაგრამ არსებობს შემოქმედების ერთი მატიანე, რომელიც სრულიად განსხვავებულია. ეს განსაკუთრებული მატიანე, ბიბლია, იწყება შემდეგი სიტყვებით: „თავდაპირველად ღმერთმა შექმნა ცა და მიწა“ (დაბადება 1:1).

მოსემ ეს მარტივი, შთამბეჭდავი განაცხადი დაახლოებით 3500 წლის წინ დაწერა. მასში ყურადღება მახვილდება შემოქმედზე, ღმერთზე, რომელიც მატერიალურ სამყარომდე არსებობდა, რადგან მან შექმნა ის და თავისთავად მანამდე იარსებებდა. ეს წიგნი ასწავლის, რომ „ღმერთი არის სული“, რაც ნიშნავს, რომ ის უხილავია (იოანე 4:24). ამის წარმოდგენა დღეს უფრო ადვილია, რადგან, მეცნიერების მტკიცებების თანახმად, უხილავი სხეულების — კოსმოსის ძლიერი ნეიტრონული ვარსკვლავებისა და შავი ორმოების — აღმოჩენაც მათი გავლენის საფუძველზეა შესაძლებელი.

აღსანიშნავია, რომ ბიბლია იტყობინება: „არის ციური სხეულები და არის მიწიერი სხეულები, მაგრამ ციურის დიდება სხვაა და მიწიერისა — სხვა“ (1 კორინთელთა 15:40, 44). აქ საუბარი არ არის უხილავ კოსმოსურ მატერიაზე, რომელსაც ასტრონომები იკვლევენ. ნახსენები „ციური სხეულები“ გონიერი სულიერი სხეულებია. შეიძლება დაინტერესდეთ: „შემოქმედის გარდა, კიდევ ვის შეიძლება ჰქონდეს სულიერი სხეული?“

უხილავი ზეციერი ქმნილებები

ბიბლიური ცნობის თანახმად, ხილული სამყარო პირველი არ შექმნილა. შემოქმედების უძველესი მატიანე გვატყობინებს, რომ პირველად შექმნილი იყო სულიერი პიროვნება — პირმშო ძე. ის იყო „პირმშო ყოველი ქმნილებისა“, ანუ „დასაბამი ღვთის ქმნილებისა“ (კოლასელთა 1:15; გამოცხადება 3:14). ეს პირველი ქმნილება განსაკუთრებული იყო.

ის ერთადერთი ქმნილება იყო, რომელიც ღმერთმა უშუალოდ შექმნა და უდიდესი სიბრძნით დააჯილდოვა. სინამდვილეში, მოგვიანებით ერთმა მწერალმა, სიბრძნით სახელგანთქმულმა მეფემ, ამ ძეს უწოდა „ოსტატი“, რომელმაც მონაწილეობა მიიღო შემოქმედების ყველა შემდგომ საქმეში (იგავნი 8:22, 30; იხილეთ აგრეთვე ებრაელთა 1:1, 2). მის შესახებ პირველი საუკუნის მასწავლებელმა, სახელად პავლემ, დაწერა: „მისით შეიქმნა ყოველი, რაც ცაში და დედამიწაზეა, ხილული და უხილავი“ (კოლასელთა 1:16; შეადარეთ იოანე 1:1–3).

რა არის ის უხილავი, რაც შემოქმედმა ძის მეშვეობით ცაში შექმნა? თუმცა ასტრონომები იტყობინებიან მილიარდობით ვარსკვლავისა და უხილავი შავი ორმოს შესახებ, ბიბლიის ამ მუხლში საუბარია სულიერი სხეულის მქონე ასობით მილიონ ქმნილებაზე. ზოგმა შეიძლება იკითხოს: რისთვის იყო საჭირო ამ უხილავი გონიერი არსებების შექმნა?

როგორც სამყაროს შესწავლა გვცემს პასუხს მისი „მიზეზის“ შესახებ კითხვებზე, ისევე ბიბლიის შესწავლა გვაწვდის მნიშვნელოვან ინფორმაციას თავისი ავტორის შესახებ. მაგალითად, ბიბლია გვეუბნება, რომ ის არის „ნეტარი ღმერთი“, რომლის ზრახვებსა და საქმეებშიც სიყვარული ვლინდება (1 ტიმოთე 1:11, „ახალი აღთქმა და ფსალმუნი“, 1990 წლის გამოცემა; 1 იოანე 4:8). ამიტომ შეგვიძლია ლოგიკურად დავასკვნათ, რომ ღმერთმა მოისურვა, თავის გარშემო ჰყოლოდა სხვა გონიერი სულიერი პიროვნებები, რომლებიც მასთან ერთად გაიხარებდნენ სიცოცხლით. თითოეულს ექნებოდა დამაკმაყოფილებელი სამუშაო, რაც საერთო სარგებლობას მოიტანდა და ხელს შეუწყობდა შემოქმედის განზრახვას.

არაფერი მეტყველებს იმაზე, რომ სულიერი ქმნილებები რობოტებივით უნდა დამორჩილებოდნენ ღმერთს. პირიქით, მან ისინი დააჯილდოვა ინტელექტითა და ნების თავისუფლებით. ბიბლიური ცნობები გვიჩვენებს, რომ ღმერთი თავის ქმნილებებს აზროვნებისა და მოქმედების თავისუფლებისკენ მოუწოდებს და დარწმუნებულია, რომ ეს მუდმივად არ შეუქმნის საფრთხეს სამყაროს მშვიდობასა და ჰარმონიას. პავლე წერდა: „ხოლო უფალი სულია და სადაც უფლის სულია, იქ თავისუფლებაა“ (2 კორინთელთა 3:17).

ხილული სხეულები ზეცაში

რა არის ხილული, რაც ღმერთმა პირმშო ძის მეშვეობით შექმნა? ეს არის ჩვენი მზე და სხვა მილიარდობით ვარსკვლავი, აგრეთვე ნივთიერებები, რომლებისგანაც სამყარო შედგება. ამბობს ბიბლია რამეს იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორ შექმნა ღმერთმა ეს ყველაფერი არაფრისგან? მოდით ეს ბიბლიაში ვნახოთ თანამედროვე მეცნიერების ფონზე.

მეთვრამეტე საუკუნის მეცნიერი ანტუან ლორან ლავუაზიე სწავლობდა ნივთიერების მასას. მან შენიშნა, რომ ქიმიური რეაქციის შედეგად მიღებული ნაერთის მასა უდრიდა თავდაპირველად აღებული ნივთიერებების მასათა ჯამს. მაგალითად, თუ ქაღალდს ჟანგბადში დავწვავდით, შედეგად მიღებული ფერფლისა და აირების მასა იგივე იქნებოდა, რაც თავდაპირველად აღებული ქაღალდისა და ჟანგბადის. ლავუაზიემ ჩამოაყალიბა „მასის ანუ ნივთიერების მუდმივობის“ კანონი. ენციკლოპედია „ბრიტანიკა“ 1910 წელს ხსნიდა: „შეუძლებელია ნივთიერების შექმნა ან განადგურება“. იმ დროს ეს გონივრული ჩანდა.

მაგრამ 1945 წელს იაპონიის ქალაქ ჰიროსიმაში ატომური ბომბის აფეთქებამ გამოააშკარავა ლავუაზიეს კანონის ნაკლი. ზეკრიზისული მასის ურანის აფეთქების დროს წარმოიქმნა სხვადასხვა ნივთიერება, მაგრამ მათი შეჯამებული მასა თავდაპირველად აღებული ურანის მასაზე ნაკლები იყო. რატომ მოხდა დანაკარგი? იმიტომ რომ ურანის მასის ნაწილი გარდაიქმნა დიდძალ ენერგიად.

1952 წელს თერმობირთვული მექანიზმის (წყალბადის ბომბის) დეტონაციამ სხვა პრობლემა შეუქმნა ლავუაზიეს კანონს ნივთიერების მუდმივობასთან დაკავშირებით. აფეთქების დროს წყალბადის ატომები შეერთდა და წარმოქმნა ჰელიუმი. მაგრამ მიღებული ჰელიუმის მასა თავდაპირველად აღებული წყალბადის მასაზე ნაკლები იყო. წყალბადის მასის ნაწილი გარდაიქმნა ძალიან დიდ ენერგიად, რაც უფრო დამანგრეველი იყო, ვიდრე ჰიროსიმაში ჩამოგდებული ბომბი.

როგორც ამ აფეთქებებმა დაამტკიცა, მცირე ოდენობის მატერია ძალიან დიდი ენერგიის ეკვივალენტია. მატერიასა და ენერგიას შორის არსებული ამ კავშირით იხსნება მზის ძალა, რომელიც გვაცოცხლებს. რა კავშირია ეს? მანამდე დაახლოებით 40 წლის წინ, 1905 წელს, აინშტაინმა დაუშვა, რომ მატერიასა და ენერგიას შორის არსებობს კავშირი. მრავალმა იცის მისი განტოლება: E=mc²a. როგორც კი აინშტაინმა ეს კავშირი დაადგინა, სხვა მეცნიერებმა შეძლეს იმის ახსნა, თუ რატომ ანათებს მზე მილიარდობით წლების განმავლობაში. მზეში მიმდინარეობს უწყვეტი თერმობირთვული რეაქციები. ასე რომ, ყოველ წამს მზეში 564 მილიონი ტონა წყალბადი გარდაიქმნება 560 მილიონ ტონა ჰელიუმად. ეს ნიშნავს, რომ დაახლოებით 4 მილიონი ტონა ნივთიერება იქცევა მზის ენერგიად, რომლის მცირე ნაწილიც დედამიწაზე აღწევს და ხელს უწყობს სიცოცხლეს.

აღსანიშნავია, რომ შესაძლებელია უკუპროცესიც. „როცა სუბატომური ნაწილაკები მაღალი სიჩქარით ეჯახებიან ერთმანეთს და ქმნიან ახალ უფრო მძიმე ნაწილაკებს, ენერგია გარდაიქმნება მატერიად“, — ნათქვამია „მსოფლიო ენციკლოპედიაში“. მეცნიერები მცირე მასშტაბით ამასაც აღწევენ — ისინი იყენებენ ვეებერთელა მანქანებს, რომლებსაც ნაწილაკების აქსელერატორი ეწოდება, სადაც სუბატომური ნაწილაკები ფანტასტიკური სიჩქარით ეჯახებიან ერთმანეთს და ქმნიან მატერიას. „ჩვენ ვიმეორებთ სამყაროს ერთ-ერთ სასწაულს — ენერგიას მატერიად ვაქცევთ“, — ამბობს ნობელის პრემიის ლაურეატი ფიზიკოსი დ-რი კარლო რუბია.

„კი მაგრამ, — შეიძლება იკითხოს ვინმემ, — რა საერთო აქვს ამას ბიბლიაში ჩაწერილ შემოქმედების ცნობასთან?“ მართალია ბიბლია მეცნიერული სახელმძღვანელო არ არის, მაგრამ ის დროის დინებას არ ჩამორჩება და მეცნიერულ ფაქტებთან სრულ თანხმობაშია. თავიდან ბოლომდე ბიბლია მიუთითებს პიროვნებაზე — დიდ მეცნიერზე — რომელმაც მთელი სამყაროს მატერია შექმნა (ნეემია 9:6; საქმეები 4:24; გამოცხადება 4:11). მასში აგრეთვე ნათლად არის ნაჩვენები კავშირი ენერგიასა და მატერიას შორის.

მაგალითად, ბიბლია მკითხველს იწვევს: „ზეცად აღაპყარით თვალნი და შეხედეთ, ვინ შექმნა ესენი? მან, ვისაც სათვალავით გამოჰყავს მათი მხედრობა; ვინც სახელდებით უხმობს მათ ყველას, არავინ დააკლდება ძალამოსილს და ყოვლადძლიერს“ (ესაია 40:26). დიახ, ბიბლია ამბობს, რომ უსაზღვრო ძალის წყარომ — შემოქმედმა — შექმნა მატერიალური სამყარო. ეს სავსებით ეთანხმება თანამედროვე მეცნიერებას. მხოლოდ ამ მიზეზითაც კი შემოქმედების ბიბლიური მატიანე ჩვენს დიდ ყურადღებას იმსახურებს.

მას შემდეგ, რაც შემოქმედმა და პირმშო ძემ ცაში უხილავი და ხილული შექმნეს, ყურადღება დედამიწისკენ მიმართეს. ის როგორღა გაჩნდა? მრავალი ქიმიური ელემენტი, რომელთაგანაც ჩვენი პლანეტა შედგება, შეიძლება წარმოქმნილიყო უშუალოდ ღვთის მიერ დინამიკური ენერგიის მატერიად გადაქცევით, რაც, ფიზიკოსების აზრით, შესაძლებელია. ან, როგორც მრავალ მეცნიერს მიაჩნია, დედამიწა შეიძლება შექმნილიყო ზეახალი ვარსკვლავების აფეთქების დროს გამოყოფილი მატერიისგან. მაგრამ ვინ იცის, იქნებ ზემოხსენებული და სხვა — მეცნიერებისთვის ჯერ კიდევ უცნობი — მეთოდების კომბინაცია მოხდა? რაც უნდა ყოფილიყო, შემოქმედია იმ ელემენტების წყარო, რომლებისგანაც დედამიწა შედგება, ყველა იმ მინერალის ჩათვლით, რომლებიც აუცილებელია ჩვენი სიცოცხლისთვის.

რა თქმა უნდა, დედამიწის შექმნა ყველა მასალის სწორი პროპორციებით მომარაგებაზე მეტს ნიშნავს. ასევე ზუსტი უნდა ყოფილიყო — სწორედ ისეთი, როგორიც არის — დედამიწის ზომა, ბრუნვა, მზისგან დაშორება, აგრეთვე ღერძის დახრილობა და მზის გარშემო მისი ორბიტის თითქმის წრიული ფორმა. ნათელია, რომ შემოქმედმა აამოქმედა ბუნებრივი მიმოქცევები, რათა ჩვენს დედამიწაზე შესაძლებელი ყოფილიყო სიცოცხლის მრავალი ფორმის არსებობა. უეჭველად, ეს ყველაფერი ჩვენს გაოცებას იწვევს. მაგრამ წარმოიდგინეთ ზეციერი სულიერი ძეების გრძნობები, როცა ისინი უყურებდნენ დედამიწისა და მასზე სიცოცხლის წარმოქმნას! ბიბლიის ერთ-ერთი წიგნი ამბობს, რომ ისინი „გალობდნენ“ და „ყიჟინობდნენ“ (იობი 38:4, 7).

რას გვეუბნება „დაბადების“ 1-ლი თავი

ბიბლიის პირველი თავი იძლევა ნაწილობრივ ინფორმაციას ზოგი იმ მნიშვნელოვანი ნაბიჯის შესახებ, რომლებიც ღმერთმა გადადგა, რომ ადამიანის საცხოვრებლად მოემზადებინა დედამიწა. ამ თავში არ არის მოცემული ყოველი წვრილმანი; ამიტომ მისი კითხვისას არ უნდა შევცბუნდეთ, თუ მასში მოცემული არაა ის ინფორმაცია, რომელსაც მაინც ვერ გაიგებდა ძველად მცხოვრები მკითხველი. მაგალითად, ამ თავის დაწერისას, მოსემ არ მოიხსენია მიკროსკოპული წყალმცენარეებისა თუ ბაქტერიების ფუნქციები. სიცოცხლის ეს ფორმები ადამიანმა პირველად მე-16 საუკუნეში იხილა, მიკროსკოპის გამოგონების შემდეგ. მოსემ განსაკუთრებით არც დინოზავრები მოიხსენია, რომელთა არსებობაც მე-19 საუკუნეში დადგინდა ნამარხების საშუალებით. ნაცვლად ამისა, მოსე ინსპირირებული იყო, რომ გამოეყენებინა მის დროს მცხოვრები ადამიანებისთვის გასაგები სიტყვები — მაგრამ ის სიტყვები, რომლებიც ზუსტად გადმოსცემდა ყველაფერს დედამიწის შექმნასთან დაკავშირებით.

თუ „დაბადების“ პირველ თავს მე-3 მუხლიდან წავიკითხავთ, დავინახავთ, რომ მასში მოხსენიებული მოვლენები ექვს შემოქმედებით „დღედ“ არის დაყოფილი. ზოგი ირწმუნება, რომ ეს იყო ჩვეულებრივი 24-საათიანი დღეები, რაც იმას ნიშნავს, რომ მთელი სამყარო და სიცოცხლე დედამიწაზე ერთ კვირაზე ნაკლებ პერიოდში შეიქმნა! მაგრამ ადვილად დაინახავთ, რომ ბიბლია ამას არ ასწავლის. წიგნი „დაბადება“ ებრაულ ენაზე დაიწერა. ამ ენაზე სიტყვა „დღე“ აღნიშნავს დროის პერიოდს. ეს შეიძლება იყოს როგორც ხანგრძლივი პერიოდი, ისე ჩვეულებრივი 24-საათიანი დღე. თვითონ „დაბადებაში“ ექვსივე „დღეზე“, ერთად, საუბარია, როგორც ხანგრძლივ პერიოდზე — ‘დღეზე, როდესაც შექმნა უფალმა ღმერთმა ცა და ქვეყანა’ (დაბადება 2:4, „ძველი აღთქმა“, 1900 წლის გამოცემა; შეადარეთ 2 პეტრე 3:8). ბიბლია გვიჩვენებს, რომ ერთი შემოქმედებითი „დღე“ ანუ ერა ათასობით წელი გრძელდებოდა.

ამის დანახვა შეიძლება იქიდან, რასაც ბიბლია მეშვიდე „დღეზე“ ამბობს. პირველი ექვსი „დღიდან“ ყოველი დღის ცნობა მთავრდება შემდეგი სიტყვებით: „იყო საღამო, იყო დილა — პირველი დღე“ და ასე შემდეგ. მაგრამ ასეთ შენიშვნას ვერ იპოვით მეშვიდე „დღის“ ცნობის ბოლოში. და ა. წ. I საუკუნეში, კაცობრიობის ისტორიის დაახლოებით 4000-წლიანი პერიოდის შემდეგ, ბიბლია ამბობდა, რომ მეშვიდე ანუ დასვენების „დღე“ ჯერ კიდევ გრძელდებოდა (ებრაელთა 4:4–6). მაშასადამე, მეშვიდე „დღე“ ათასობით წელიწადს გრძელდებოდა, და ლოგიკურად იგივე შეგვიძლია დავასკვნათ პირველ ექვს „დღესთან“ დაკავშირებით.

პირველი და მეოთხე „დღე“

როგორც ჩანს, სანამ ექვსი „დღის“ ანუ პერიოდის განსაკუთრებული შემოქმედებითი სამუშაოები დაიწყებოდა, დედამიწა მზის გარშემო ორბიტაზე უკვე არსებობდა და წარმოადგენდა წყლით დაფარულ სფეროს. „ბნელი იდო [„წყლის“, აქ] უფსკრულზე“ (დაბადება 1:2). იმ პერიოდში რაღაცა — შესაძლებელია, წყლის ორთქლის, სხვა აირებისა და ვულკანური მტვრის ნარევი — ხელს უშლიდა მზის სინათლეს, მიეღწია დედამიწის ზედაპირამდე. ბიბლია ამ პირველ შემოქმედებით პერიოდს შემდეგნაირად აღწერს: «თქვა ღმერთმა: იყოს ნათელი! და [„თანდათანობით“, ჯ. უ. უოტსის თარგმანი] იქმნა ნათელი», ანუ სინათლემ დედამიწის ზედაპირს მიაღწია (დაბადება 1:3).

ფრაზა „თანდათანობით იქმნა“ ზუსტად შეესაბამება ებრაული ზმნის ფორმას, რომელიც აღნიშნავს თანმიმდევრულ მოქმედებას, რაც დროს მოითხოვს დასრულებამდე. ვინც ებრაულ ენას ფლობს, „დაბადების“ პირველ თავში ზმნის ამ ფორმას დაახლოებით 40-ჯერ შეხვდება, რაც ამ თავის გაგების გასაღებს წარმოადგენს. ის, რასაც ღმერთი შემოქმედებითი პერიოდის ანუ ერის ფიგურალურ საღამოს იწყებდა, თანდათან აშკარა ხდებოდა იმავე „დღის“ დილის შემდეგb. აგრეთვე, ის, რის შექმნაც იწყებოდა ერთ პერიოდში, არ სრულდებოდა მაინცდამაინც შემდეგი პერიოდის დასაწყისისთვის. მაგალითად, სინათლე თანდათან ჩნდებოდა პირველ „დღეს“, მაგრამ მზე, მთვარე და ვარსკვლავები არ ჩანდა მეოთხე შემოქმედებით პერიოდამდე (დაბადება 1:14–19).

მეორე და მესამე „დღე“

სანამ შემოქმედი ხმელეთს გამოაჩენდა მესამე შემოქმედებით „დღეს“, მან ასწია წყლების გარკვეული რაოდენობა. შედეგად, დედამიწა წყლის ორთქლმა დაფარაc. უძველესი მატიანე არ აღწერს ამისთვის გამოყენებულ მექანიზმებს, რაც არ არის აუცილებელი. ნაცვლად ამისა, ბიბლია ყურადღებას ამახვილებს სივრცეზე, რომელიც წარმოიქმნა ზემოთა და ქვემოთა წყლებს შორის. ის ამ სივრცეს ცას უწოდებს. ადამიანები დღესაც კი იყენებენ ამ სიტყვას ატმოსფეროს იმ ნაწილთან დაკავშირებით, სადაც ფრინველები და თვითმფრინავები დაფრინავენ. თანდათანობით ღმერთმა ეს ატმოსფერული ცა აავსო სიცოცხლისთვის აუცილებელი აირების ნარევით.

შემოქმედებითი „დღეების“ განმავლობაში დედამიწის ზედაპირზე წყალმა დაიკლო და გამოჩნდა ხმელეთი. შესაძლებელია გეოლოგიური ძალების გამოყენებით, რომლებიც დღემდე ამოძრავებს დედამიწის ქანებს, ღმერთმა, ამოზნიქა ოკეანური ქედები, რომ შეექმნა კონტინენტები. ასე წარმოიქმნა ხმელეთი და ოკეანური ველები, რომელთა რუკებიც შეადგინეს ოკეანოგრაფებმა და რომლებსაც ისინი გულმოდგინედ იკვლევენ. შეადარეთ, რა არის ნათქვამი ფსალმუნის 103:8, 9-ში („ძველი აღთქმის ორტომეულში“, 1884 წლის გამოცემა): ‘აღვლენ მთანი და შთავლენ ველნი ადგილას, რომელზეც დააფუძნე ისინი. საზღვარი დაუდე [წყლებს], რომელსაც არა გარდახდენ, არცაღა მიაქციონ დაფარვად ქვეყანისა’. ხმელეთის წარმოქმნის შემდეგ სხვა სასწაულებრივი მოვლენები დაიწყო. ჩვენ ვკითხულობთ: „თქვა ღმერთმა: აღმოაცენოს მიწამ მცენარეული — ბალახი, თესლის მთესველი, ხე ნაყოფიერი, თესლოვანი ნაყოფის მომტანი მიწაზე თავისი გვარისდა მიხედვით. და იქმნა ასე“ (დაბადება 1:11).

როგორც წინა თავში განვიხილეთ („რით აიხსნება ქმნილების არსებობა?“), მცენარეებისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ფოტოსინთეზი. მწვანე მცენარის უჯრედში მრავალი ნაწილაკია, რომლებსაც ქლოროპლასტები ეწოდება და რომლებიც ენერგიას მზის სინათლისგან იღებენ. «ეს მიკროსკოპული ფაბრიკები, — ახსნილია წიგნ „პლანეტა დედამიწაში“ (Planet Earth), — აწარმოებენ შაქრებსა და სახამებელს. . . ადამიანს ჯერ არ გამოუგონია ქლოროპლასტის მსგავსი ფაბრიკა — ფაბრიკა, რომელიც უფრო ეფექტურია და აწარმოებს უფრო საჭირო პროდუქციას».

მართლაც, ქლოროპლასტებზე იქნებოდა დამოკიდებული იმ ცხოველების არსებობა, რომლებიც მოგვიანებით შეიქმნებოდნენ. გარდა ამისა, მწვანე მცენარეების გარეშე დედამიწის ატმოსფერო გამდიდრდებოდა ნახშირორჟანგით და ჩვენც დავიხოცებოდით სიცხისა და უჟანგბადობისგან. გასაკვირია, რასაც ზოგი სპეციალისტი ამბობს ფოტოსინთეზზე დამოკიდებული სიცოცხლის განვითარებაზე. მაგალითად, ისინი ამბობენ, რომ, როცა წყლის ერთუჯრედიან ორგანიზმებს საჭმელი გამოელიათ, „რამდენიმე ნოვატორმა უჯრედმა, საბოლოოდ, იპოვა გამოსავალი — გამოიგონა ფოტოსინთეზი“. მაგრამ მართლა ასე მოხდა ეს? ფოტოსინთეზი იმდენად რთული პროცესია, რომ მეცნიერები დღემდე ცდილობენ მისი საიდუმლოების ამოხსნას. როგორ ფიქრობთ, გაურკვევლად და თავისთავად გაჩნდა თვითმაწარმოებელი ფოტოსინთეზური სიცოცხლე? თუ, თქვენი აზრით, უფრო გონივრულია დავიჯეროთ, რომ ის გონივრულად და განზრახ არის შექმნილი, როგორც წიგნი „დაბადება“ იტყობინება?

დასაშვებია, რომ მცენარეების ახალი სახეობების გამოჩენა არ დამთავრებულა მესამე შემოქმედებით „დღეს“. შეიძლება, ის გრძელდებოდა მეექვსე „დღემდე“, როცა შემოქმედმა „ბაღი გააშენა ედემში“ და „აღმოაცენა. . . მიწიდან ყოველი ხე, სანახავად საამო და საჭმელად ვარგისი“ (დაბადება 2:8, 9). და, როგორც აღნიშნული იყო, მეოთხე „დღეს“ უნდა გაწმენდილიყო დედამიწის ატმოსფერო, რათა პლანეტა დედამიწაზე უფრო მეტ სინათლეს მიეღწია მზისგან და სხვა ციური სხეულებისგან.

მეხუთე და მეექვსე „დღე“

მეხუთე შემოქმედებითი „დღის“ განმავლობაში შემოქმედმა ოკეანეები და ატმოსფერული ცა აავსო მცენარეებისგან განსხვავებული, სიცოცხლის ახალი ფორმებით — „ცოცხალი სულებით“. საინტერესოა, რომ ბიოლოგებიც განასხვავებენ მცენარეთა და ცხოველთა სამყაროს და მათ კლასიფიკაციას ახდენენ. ებრაული სიტყვა, რომელიც „სულად“ ითარგმნება, ნიშნავს „მსუნთქავ არსებას“. ბიბლია აგრეთვე ამბობს, რომ „ცოცხალ სულებს“ სისხლი აქვთ. მაშასადამე, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ სუნთქვის ორგანოებისა და სისხლის მიმოქცევის მქონე ქმნილებებმა — ზღვის ბინადრებმა და ცის ფრინველებმა — იწყეს გამოჩენა შემოქმედების მეხუთე პერიოდში (დაბადება 1:20, აქ; 9:3, 4).

მეექვსე „დღეს“ ღმერთმა მეტი ყურადღება დაუთმო ხმელეთს. მან შექმნა „პირუტყვი“ და „მიწის მხეცები“ — ეს სიტყვები ყველასთვის გასაგები იყო იმ დროს, როცა მოსემ ეს ცნობა ჩაწერა (დაბადება 1:24). ამრიგად ძუძუმწოვრები შეიქმნენ შემოქმედების მეექვსე პერიოდში. მაგრამ რა შეიძლება ითქვას ადამიანის შესახებ?

უძველესი მატიანე გვატყობინებს, რომ საბოლოოდ შემოქმედმა გადაწყვიტა, დედამიწაზე შეექმნა სიცოცხლის მართლაცდა სწორუპოვარი ფორმა. მან უთხრა თავის ზეციერ ძეს: „გავაჩინოთ კაცი ჩვენს ხატად, ჩვენს მსგავსებად. ეპატრონოს ზღვაში თევზს, ცაში ფრინველს, პირუტყვს, მთელს დედამიწას და ყველა ქვემძრომს, რაც კი მიწაზე დახოხავს“ (დაბადება 1:26). აქედან გამომდინარე, ადამიანი აირეკლავდა თავისი შემოქმედის სულიერ ხატებას, მის თვისებებს გამოავლენდა. მას დიდი ცოდნის მიღების უნარიც ექნებოდა. ამიტომ ადამიანს შეეძლო ემოქმედა გაცილებით უფრო გონივრულად, ვიდრე ნებისმიერ ცხოველს. გარდა ამისა, ცხოველებისგან განსხვავებით, რომლებსაც ძირითადად ინსტინქტი მართავს, ადამიანი შექმნილი იყო ნების თავისუფლებით, — თვითონ შეეძლო აერჩია, რას გააკეთებდა.

ბოლო წლებში მეცნიერები ღრმად იკვლევდნენ ადამიანის გენებს. დედამიწის სხვადასხვა ნაწილში მცხოვრები ადამიანების გენების სტრუქტურის შედარებით, მათ აღმოაჩინეს იმის აშკარა მტკიცება, რომ ჩვენ ყველას გვყავს საერთო წინაპარი — ოდესმე მცხოვრები ყველა ადამიანის დნმ-ს საერთო წყარო. 1988 წელს ჟურნალ „ნიუსუიკში“ დაიბეჭდა სტატია „ადამისა და ევას ძიება“, რომელშიც მოთხრობილი იყო ამ გამოკვლევებზე. ისინი დაფუძნებული იყო მიტოქონდრიული დნმ-ს ტიპზე, გენეტიკურ მასალაზე, რომელსაც მხოლოდ ქალი გადასცემს. მამაკაცის დნმ-სთან დაკავშირებით ჩატარებული კვლევების ცნობებში 1995 წელს იგივე დასკვნა გაკეთდა — «არსებობდა წინაპარი, „ადამი“, რომლის Y-ქრომოსომაში ჩაწერილი გენეტიკური მასალა საერთოა დედამიწაზე დღეს მცხოვრები ყველა მამაკაცისთვის», — ნათქვამი იყო ჟურნალ „ტაიმში“. იმისგან დამოუკიდებლად, აბსოლუტურად ზუსტია თუ არა ეს აღმოჩენები, ისინი აჩვენებს, რომ „დაბადებაში“ ჩაწერილი ისტორია სრულიად სანდოა, ვინაიდან დაწერილია იმის ავტორობით, ვინც ყოველივე ამას ქმნიდა.

რა დიდებული მომენტი დადგა, როცა ღმერთმა მიწის სხვადასხვა ელემენტებისგან შექმნა პირველი ადამიანი, თავისი მიწიერი ძე, რომელსაც ადამი დაარქვა! (ლუკა 3:38). ისტორიული ცნობა გვაუწყებს, რომ დედამიწისა და მასზე სიცოცხლის შემოქმედმა შექმნილი კაცი დაასახლა ბაღის მსგავს ადგილას „მის დასამუშავებლად და დასაცავად“ (დაბადება 2:15). შესაძლებელია, იმ დროს შემოქმედი ჯერ კიდევ ქმნიდა ცხოველთა ახალ სახეობებს. ბიბლია ამბობს: „გამოსახა უფალმა ღმერთმა მიწისაგან ველის ყველა ცხოველი და ცის ყველა ფრინველი და მიჰგვარა ადამს, რომ ენახა, რას დაარქმევდა. რომელ სულდგმულს რას დაარქმევდა ადამი, მისი სახელიც ის იქნებოდა“ (დაბადება 2:19). ბიბლია არანაირად არ ემხრობა იმ აზრს, რომ პირველი ადამიანი, ადამი, ჩვეულებრივი მითიური გმირი იყო. პირიქით, ის იყო რეალური პიროვნება — მოაზროვნე და გრძნობების მქონე ადამიანი — რომელსაც სიხარულს ჰგვრიდა სამოთხეში, თავის სახლში მუშაობა. ყოველდღიურად იზრდებოდა მისი ცოდნა იმის შესახებ, თუ რა გააკეთა მისმა შემოქმედმა და როგორი პიროვნება იყო ის — რა თვისებები ჰქონდა.

გარკვეული პერიოდის შემდეგ ღმერთმა შექმნა პირველი ქალი, რომელიც ადამის ცოლი უნდა გამხდარიყო. შემდგომში ღმერთმა მნიშვნელოვანი დავალება მისცა მათ, რითაც აზრი შემატა მათ ცხოვრებას: „ინაყოფიერეთ და იმრავლეთ, აავსეთ დედამიწა, დაეუფლეთ მას, ეპატრონეთ ზღვაში თევზს, ცაში ფრინველს, ყოველ ცხოველს, რაც კი დედამიწაზე დახოხავს“ (დაბადება 1:27, 28). ვერაფერი შეცვლის შემოქმედის ამ განზრახვას: მთელი დედამიწა გადაიქცევა სამოთხედ, სადაც იცხოვრებენ ბედნიერი ადამიანები, რომელთაც მშვიდობიანი ურთიერთობა ექნებათ ერთმანეთთანაც და ცხოველებთანაც.

მატერიალური სამყარო, ჩვენი პლანეტისა და მასზე არსებული სიცოცხლის ჩათვლით, ღვთის სიბრძნის აშკარა დასტურს იძლევა. ამ სიბრძნის წყალობით მას, რასაკვირველია, შეეძლო წინასწარ დაენახა იმის შესაძლებლობა, რომ დროთა განმავლობაში ზოგი ადამიანი დამოუკიდებლობას მოინდომებდა ან აჯანყდებოდა, მიუხედავად იმისა, რომ ღმერთი იყო შემოქმედი და სიცოცხლის მიმცემი. ასეთ ამბოხებას შეეძლო დაებრკოლებინა საყოველთაო სამოთხის გაშენების დიდებული სამუშაო. ცნობაში ნათქვამია, რომ ღმერთმა ადამი და ევა მარტივი გამოცდის წინაშე დააყენა, რაც მათ მორჩილების აუცილებლობას შეახსენებდა. ღმერთმა უთხრა, რომ ურჩობის შემთხვევაში დაკარგავდნენ სიცოცხლეს, რომელიც მან მისცა. შემოქმედის მხრიდან მზრუნველობის გამოვლენა იყო ჩვენი პირველი წინაპრების გაფრთხილება, რომ მათი არასწორი მოქმედება მთელი კაცობრიობის ბედნიერებაზე იმოქმედებდა (დაბადება 2:16, 17).

მეექვსე „დღის“ ბოლოსთვის შემოქმედს ყოველივე აუცილებელი ჰქონდა გაკეთებული თავისი განზრახვის სისრულეში მოსაყვანად. მას სამართლიანად შეეძლო ეთქვა, რომ ყოველივე, რაც გააკეთა „ძალიან კარგი იყო“ (დაბადება 1:31). შემდეგ, ბიბლია მოიხსენიებს დროის სხვა მნიშვნელოვან პერიოდს, რომლის შესახებაც ნათქვამია, რომ ღმერთმა „დაისვენა მეშვიდე დღეს ყოველი საქმისგან, რაც გააკეთა“ (დაბადება 2:2). თუ შემოქმედი „არ იღლება და არ იქანცება“, რატომ არის მასზე ნათქვამი, რომ დაისვენა? (ესაია 40:28). ეს იმაზე მიუთითებს, რომ მან დაასრულა ფიზიკური ქმნილებების შექმნა; უფრო მეტიც, ის ისვენებს, რადგან იცის, რომ არაფერს, თვით აჯანყებასაც კი, ცაში იქნება თუ დედამიწაზე, არ შეუძლია ხელი შეუშალოს მისი დიდებული განზრახვის შესრულებას. ღმერთმა დაჯერებით აკურთხა მეშვიდე შემოქმედებითი „დღე“. ამიტომ ღვთის ერთგულ გონიერ ქმნილებებს — ადამიანებსა და უხილავ სულიერ ქმნილებებს — შეუძლიათ დარწმუნებული იყვნენ, რომ მეშვიდე „დღის“ დასასრულისთვის მშვიდობა და ბედნიერება გამეფდება სამყაროში.

სანდოა „დაბადების“ ცნობა?

მაგრამ შეიძლება ვენდოთ შემოქმედების ამ ცნობასა და მასში მოცემულ აღთქმებს? როგორც უკვე აღვნიშნეთ, გენეტიკაში თანამედროვე კვლევებს მივყავართ იმ დასკვნამდე, რაც დიდი ხნის წინ იყო ნათქვამი ბიბლიაში. გარდა ამისა, ზოგი მეცნიერი აღიარებს „დაბადებაში“ მოხსენიებული მოვლენების თანმიმდევრობის სისწორეს. მაგალითად, ცნობილმა გეოლოგმა, უოლეს პრატმა, თქვა: «ჩემთვის, როგორც გეოლოგისთვის რომ ეთხოვათ, მოკლედ ამეხსნა თანამედროვე მოსაზრებები დედამიწის წარმოშობასა და მასზე სიცოცხლის განვითარებასთან დაკავშირებით უბრალო ხალხისთვის, მაგალითად ისეთი ტომებისთვის, როგორებისადმიც „დაბადების“ წიგნი იყო მიმართული, ამას იმაზე უკეთ ვერ ვიტყოდი, თუ არა ისევ „დაბადების“ პირველ თავში გამოყენებული ენით». მან ისიც აღნიშნა, რომ „დაბადებაში“ აღწერილი თანმიმდევრობა ოკეანეების წარმოქმნა, ხმელეთის ამოწევა, წყალქვეშა სიცოცხლის, ფრინველებისა და ძუძუმწოვრების წარმოშობა — ძირითადად გეოლოგიური დროის მთავარი პერიოდების თანმიმდევრობას ემთხვევა.

დაფიქრდით: საიდან იცოდა ათასობით წლის წინ მოსემ ზუსტი თანმიმდევრობა, თუ არა შემოქმედისა და კონსტრუქტორისგან?

ბიბლია აცხადებს: «რწმენით შევიტყობთ, რომ საუკუნეები [„სამყარო“, „ახალი ინგლისური ბიბლია“] მოწყობილია ღვთის სიტყვით, რადგან წარმოიშვა უხილავისაგან» (ებრაელთა 11:3). მრავალი მიდრეკილია უარყოს ეს ფაქტი, და ურჩევნია იწამოს, რომ ჩვენი სამყარო და სიცოცხლე შემთხვევითობის ან ბრმა პროცესების წყალობით წარმოიქმნაd. მაგრამ, როგორც დავინახეთ, მრავალი მიზეზი არსებობს იმის რწმენისთვის, რომ სამყაროსა და დედამიწაზე არსებული სიცოცხლის — ჩვენი სიცოცხლის ჩათვლით — წყარო არის გონიერი „პირველმიზეზი“, შემოქმედი, ღმერთი.

ბიბლია პირდაპირ ამბობს, რომ „ყველაში როდია რწმენა“ (2 თესალონიკელთა 3:2). რწმენა კი გულუბრყვილოდ მინდობას არ ნიშნავს. რწმენა დაფუძნებულია საკითხის არსის გაგებაზე. მომდევნო თავში განვიხილავთ სხვა საფუძვლიან და დამაჯერებელ მიზეზებს, თუ რატომ არის შესაძლებელი, ვენდოთ ბიბლიასა და დიდებულ მზრუნველ შემოქმედს.

[სქოლიოები]

[სურათი 86 გვერდზე]

მტვრის დისკოები, ისეთი როგორც ეს გალაქტიკა NGC 4261-შია, ამტკიცებს უხილავი ძლიერი შავი ორმოების არსებობას. ბიბლია გვატყობინებს, რომ სხვა სფეროში არსებობენ ძლიერი, მაგრამ უხილავი ქმნილებები.

[სურათი 89 გვერდზე]

ექსპერიმენტებმა დაამტკიცა მეცნიერული თეორია, რომ მასა შეიძლება გარდაიქმნას ენერგიად, ენერგია კი — მასად.

[სურათი 94 გვერდზე]

პირველ სამ „დღეში“ შესრულებული შემოქმედებითი სამუშაოებით მომზადდა პირობები, რომ აღმოცენებულიყო მცენარეების საოცარი მრავალფეროვნება.

[სურათი 99 გვერდზე]

ბიბლია მარტივად და ზუსტად აღწერს დედამიწაზე სიცოცხლის ფორმების თანმიმდევრულ გამოჩენას.

[სურათი 101 გვერდზე]

«როგორც გეოლოგი. . . ამას იმაზე უკეთ ვერ ვიტყოდი, თუ არა ისევ „დაბადების“ პირველ თავში გამოყენებული ენით» (უოლეს პრატი).