გადასახადების ამკრეფი

რომის იმპერიაში სულადობრივი და მიწის გადასახადების შეგროვება სახელმწიფო მოხელეების მოვალეობაში შედიოდა. გადასახადის აკრეფის უფლება საექსპორტო, საიმპორტო და სატრანზიტო გზით გატანილ საქონელზე საჯარო აუქციონებზე იყიდებოდა. ასე რომ, ამ უფლების მოპოვების შესაძლებლობა აუქციონზე უმაღლესი ფასის დამსახელებლებს ეძლეოდათ. მათი მოგება იყო ის თანხა, რომელიც გადასახადების აკრეფის შემდეგ გადააჭარბებდა აუქციონზე გადახდილ თანხას. ეს ხალხი, რომლებიც პუბლიკანების სახელით იყვნენ ცნობილი, გარკვეული ვადით და საფასურად აძლევდნენ სხვა მებაჟეებს მათ დაქვემდებარებაში არსებულ ტერიტორიებზე გადასახადების აკრეფის უფლებას. ამ მებაჟეებს თავის მხრივ სხვები ჰყავდათ დაყენებული უშუალოდ ხალხისგან გადასახადების ასაკრეფად. მაგალითად, ზაქე გადასახადების ამკრეფთა უფროსი იყო იერიხონსა და მის შემოგარენში (ლკ. 19:1, 2), მათე კი, რომელიც იესოს მოციქული გახდა, უშუალოდ მონაწილეობდა გადასახადების აკრეფაში. მას თავისი საბაჟო კაპერნაუმში ან მის მახლობლად ჰქონდა გახსნილი (მთ. 10:3; მრ. 2:1, 14).

პალესტინის ტერიტორიაზე მებაჟეობას მრავალი ებრაელი ეწეოდა. ხალხი მათ უპატივცემულოდ ეპყრობოდა, რადგან ხშირად დაწესებულზე მეტ გადასახადს ითხოვდნენ (მთ. 5:46; ლკ. 3:12, 13; 19:7, 8). ებრაელები გაურბოდნენ მათთან ურთიერთობას და ისეთ ცოდვილთა კატეგორიას მიაკუთვნებდნენ, როგორებიც მეძავები იყვნენ (მთ. 9:11; 11:19; 21:32; მრ. 2:15; ლკ. 5:30; 7:34). გადასახადების ამკრეფნი იმის გამოც სძულდათ, რომ უცხო ქვეყნის, რომის სამსახურში იდგნენ და „უწმინდურ“ უცხოტომელებთან თანამშრომლობდნენ. ასე რომ, იესოს მოწოდება, რომ მოუნანიებელ „ძმას“ გადასახადების ამკრეფივით მოპყრობოდნენ, მასთან ყოველგვარი კავშირის გაწყვეტას ნიშნავდა (მთ. 18:15—17).

იესო ქრისტე არ იწონებდა გადასახადების ამკრეფთა უპატიოსნო საქციელს. თუმცა ის მზად იყო, გარშემომყოფთა კრიტიკის მიუხედავად, სულიერად დახმარებოდა მათ, თუ მის მოსმენას მოისურვებდნენ (მთ. 9:9—13; ლკ. 15:1—7). თავის ერთ-ერთ მაგალითში იესომ აჩვენა, რომ თავმდაბალი გადასახადის ამკრეფი, რომელიც თავს ცოდვილად მიიჩნევდა და ინანიებდა, იმ ამაყ ფარისეველზე მართალი იყო, რომელიც თავს მართლად თვლიდა (ლკ. 18:9—14). თავმდაბალი გადასახადების ამკრეფნი, ისეთები, როგორებიც იყვნენ მათე და ზაქე, ზეციერ სამეფოში მოხვედრის ღირსნი გახდნენ (მთ. 21:31, 32).