ტიმოთე — „ჭეშმარიტი შვილი რწმენაში“

ტიმოთე შედარებით ახალგაზრდა იყო, როცა ქრისტიანმა მოციქულმა პავლემ თანამგზავრად აირჩია. მათ დაახლოებით 15 წელი უნდა ეთანამშრომლათ. ისინი იმდენად დაუახლოვდნენ ერთმანეთს, რომ პავლემ ტიმოთეს „საყვარელი და ერთგული შვილი უფალში“ და „ჭეშმარიტი შვილი რწმენაში“ უწოდა (1 კორინთელთა 4:17; 1 ტიმოთე 1:2).

რატომ შეუყვარდა პავლეს ტიმოთე ასე ძლიერ? როგორ გახდა ის ასეთი ძვირფასი თანამსახური? რა შეგვიძლია ვისწავლოთ მის მოღვაწეობასთან დაკავშირებული ინსპირირებული ცნობიდან?

პავლეს რჩეული

მოციქული პავლე ახალგაზრდა მოწაფეს, ტიმოთეს, დაახლოებით ახ. წ. 50 წელს, მეორე მისიონერული მოგზაურობის დროს, შეხვდა ლისტრაში (დღევანდელი თურქეთის ტერიტორია). როგორც ჩანს, 20 წლის რომ ხდებოდა, ტიმოთე უკვე კარგი რეპუტაციით სარგებლობდა ლისტრელ და იკონიელ ქრისტიანებს შორის (საქმეები 16:1—3). ის ამართლებდა თავის სახელს, რომელიც „ღვთის პატივისმცემელს“ ნიშნავს. ტიმოთეს ბებიამისი ლოისი და დედამისი ევნიკე ბავშვობიდანვე ასწავლიდნენ საღვთო წერილს (2 ტიმოთე 1:5; 3:14, 15). შეიძლება მათ ქრისტიანობა იმ დროს მიიღეს, როცა პავლე პირველად ეწვია მათს ქალაქს ორიოდე წლის წინათ. ახლა კი სულიწმიდის მოქმედებით უკვე ნაწინასწარმეტყველები იყო ტიმოთეს მომავალი (1 ტიმოთე 1:18). ამის შესაბამისად, პავლემ და კრების უხუცესებმა ხელდასხმით განსაკუთრებული მსახურება მიანდეს ტიმოთეს; ამავე დროს, პავლემ ის მისიონერულ მსახურებაში თანამგზავრად აირჩია (1 ტიმოთე 4:14; 2 ტიმოთე 1:6).

ტიმოთე არ იყო წინადაცვეთილი, რადგან ურწმუნო ბერძენი მამა ჰყავდა. რასაკვირველია, ქრისტიანობა არ მოითხოვდა ამას. მაგრამ, რომ არ დაებრკოლებინა იუდეველები, რომელთა მოსანახულებლადაც უნდა წასულიყვნენ, ტიმოთემ წინადაიცვითა, მიუხედავად იმისა, რომ ეს მტკივნეული იყო (საქმეები 16:3).

ითვლებოდა თუ არა ტიმოთე ადრე იუდეველად? ზოგი სწავლული ამტკიცებს, რომ, რაბინული კანონების თანახმად, „როცა სხვადასხვა ეროვნების ადამიანები ქორწინდებიან, მათი შვილის ეროვნება დედის ეროვნებით განისაზღვრება და არა მამის“; ესე იგი „იუდეველი ქალი იუდეველ ბავშვებს შობს“. მაგრამ მწერალი შეი კოჰენი საეჭვოს ხდის იმას, „არსებობდა თუ არა [ასეთი] რაბინული კანონი ახ. წ. პირველ საუკუნეში“ და იცავდნენ თუ არა მას მცირე აზიელი იუდეველები. ისტორიული ფაქტების მხედველობაში მიღებით, ის ასკვნის, რომ, როცა არაებრაელი მამაკაცი ებრაელ ქალზე ქორწინდებოდა, „მათი შვილები მხოლოდ იმ შემთხვევაში ითვლებოდნენ ებრაელებად, თუ ოჯახი ებრაელებს შორის ცხოვრობდა. ბავშვის ეროვნება მაშინ განისაზღვრებოდა დედის ეროვნებით, როცა ის დედამისის ქვეყანაში ცხოვრობდა. როცა ებრაელი ქალი არაებრაელი ქმრის ქვეყანაში გადადიოდა საცხოვრებლად, მისი შვილები არაებრაელებად ითვლებოდნენ“. ნებისმიერ შემთხვევაში, სხვადასხვა ეროვნების დედ-მამის ყოლა ტიმოთესთვის ხელშემწყობი უნდა ყოფილიყო ქადაგების დროს. მას არც იუდეველებთან გაუჭირდებოდა ურთიერთობა და არც არაებრაელებთან, რასაც შეიძლება საშუალება მიეცა მისთვის, დახმარებოდა მათ ურთიერთ შორის არსებული ბარიერის გადალახვაში.

ლისტრაში პავლეს სტუმრობა ტიმოთეს ცხოვრებაში გარდატეხის მომასწავებელი იყო. ამ ახალგაზრდის მზადყოფნას — მიჰყოლოდა სულიწმიდის ხელმძღვანელობას და თავმდაბლურად ეთანამშრომლა ქრისტიან უხუცესებთან — დიდი კურთხევები და სამსახურებრივი უპირატესობები მოჰყვებოდა. სულერთია, იმ დროს ესმოდა თუ არა ეს ტიმოთეს, მოგვიანებით პავლეს ხელმძღვანელობით მნიშვნელოვანი თეოკრატიული დავალებების შესრულებაში მიიღებდა მონაწილეობას და სახლიდან საკმაოდ დიდი მანძილით დაშორებულ რომში, იმპერიის დედაქალაქში, გამგზავრება მოუწევდა.

ტიმოთე ხელს უწყობდა სამეფოს ინტერესების გაფართოებას

ტიმოთეს მოღვაწეობასთან დაკავშირებით სრული ცნობები არ მოგვეპოვება, მაგრამ ცნობილია, რომ ის ბევრს მოგზაურობდა, რათა ხელი შეეწყო სამეფოს ინტერესების გაფართოებისთვის. ახ. წ. 50 წელს პავლესა და სილასთან ერთად პირველი მოგზაურობის დროს ტიმოთე მცირე აზიის გავლით ევროპაში მოხვდა. იქ მან მონაწილეობა მიიღო ფილიპეში, თესალონიკესა და ბერეაში წამოწყებულ სამქადაგებლო კამპანიებში. წინააღმდეგობის შემდეგ, რამაც პავლე აიძულა, ათენში გადასულიყო, ტიმოთე და სილა ბერეაში დარჩნენ, რათა იქ ჩამოყალიბებულ მოწაფეების ჯგუფზე ეზრუნათ (საქმეები 16:6—17:15). მოგვიანებით პავლემ ტიმოთე თესალონიკეში გააგზავნა ახალი კრების გასაძლიერებლად. კორინთში შეხვედრისას ტიმოთემ მას ამ კრების წარმატების შესახებ აცნობა (საქმეები 18:5; 1 თესალონიკელთა 3:1—7).

საღვთო წერილში არ არის ნათქვამი, რამდენი ხანი დაჰყო ტიმოთემ კორინთელებთან (2 კორინთელთა 1:19). მაგრამ, როგორც ჩანს, დაახლოებით ახ. წ. 55 წელს პავლემ საჭიროდ ჩათვალა მისი კვლავ მათთან გაგზავნა, რადგან სამწუხარო ცნობები მიიღო მათი მდგომარეობის შესახებ (1 კორინთელთა 4:17; 16:10). მოგვიანებით ტიმოთე ერასტოსთან ერთად ეფესოდან მაკედონიაში გაიგზავნა. და, როცა პავლემ კორინთიდან წერილი მისწერა რომაელებს, ტიმოთე კვლავ მასთან ერთად იყო (საქმეები 19:22; რომაელთა 16:21).

ტიმოთემ და სხვებმა კორინთი მაშინ დატოვეს, როცა პავლე იერუსალიმში გაემგზავრა, და, სულ მცირე, ტროადამდე მაინც ახლდნენ მოციქულს. ცნობილი არ არის, გაჰყვა თუ არა ტიმოთე მას იერუსალიმში, მაგრამ ის მოხსენიებულია იმ სამი წერილის შესავალ სიტყვებში, რომლებიც პავლემ დაახლოებით ახ. წ. 60-61 წელს დაწერა რომში, ციხეში ყოფნისასa (საქმეები 20:4; ფილიპელთა 1:1; კოლასელთა 1:1; ფილიმონი 1). პავლე აპირებდა, ტიმოთე რომიდან ფილიპეში გაეგზავნა (ფილიპელთა 2:19). ციხიდან მოციქულის გათავისუფლების შემდეგ კი ტიმოთე, მისი მითითებით, ეფესოში დარჩა (1 ტიმოთე 1:3).

რადგანაც პირველ საუკუნეში მგზავრობა არც ადვილი იყო და არც ხელსაყრელ პირობებში ხდებოდა, ტიმოთეს მზადყოფნა — ბევრგან ემოგზაურა კრებების სასარგებლოდ — ნამდვილად შექებას იმსახურებდა (იხილეთ 1996 წლის 15 აგვისტოს „საგუშაგო კოშკი“, გვერდი 29, ჩარჩო). განვიხილოთ მისი მხოლოდ ერთი მოგზაურობა და ვნახოთ, რას გვეუბნება ტიმოთეზე.

როგორი პიროვნება იყო ტიმოთე

ტიმოთე პავლესთან იყო რომში, როცა პატიმრობაში მყოფმა მოციქულმა წერილი მისწერა ფილიპეში მცხოვრებ დევნილ ქრისტიანებს: „ვიმედოვნებ ჩვენ უფალ იესოში, მალე გამოგიგზავნოთ ტიმოთე, რათა გავმხნევდე თქვენი ამბის შეტყობით. ვინაიდან არავინ მყავს ისეთი თანამოზიარე, ასე ბეჯითად რომ ზრუნავდეს თქვენზე. იმიტომ, რომ ყველანი თავისას ეძებენ და არა იმას, რაც იესო ქრისტესია. თქვენ გამოცდილი გყავთ იგი, რომ როგორც მამასთან შვილი, ისე ჩემთან ერთად ემსახურებოდა სახარებას“ (ფილიპელთა 1:1, 13, 28—30; 2:19—22).

ამ სიტყვებიდან ჩანს, რომ ტიმოთე ზრუნავდა თანამორწმუნეებზე. თუ ხომალდით არ წავიდოდა, ასეთი მოგზაურობისთვის დასჭირდებოდა რომიდან ფილიპემდე 40 დღე ფეხით სიარული — მოკლე მონაკვეთზე ადრიატიკის ზღვის გადაცურვასთან ერთად — და კიდევ 40 დღე უკან დასაბრუნებლად. ტიმოთე მზად იყო, ყოველივე ეს გაეკეთებინა, რომ ძმებსა და დებს მომსახურებოდა.

თუმცა ტიმოთე ბევრს მოგზაურობდა, დროდადრო ჯანმრთელობას უჩიოდა. როგორც ჩანს, მას კუჭი აწუხებდა და „ხშირ უძლურებას“ გრძნობდა (1 ტიმოთე 5:23). მიუხედავად ამისა, მთელ თავის ძალ-ღონეს კეთილი ცნობის ქადაგებას ახმარდა. ამიტომ რა გასაკვირია, რომ პავლეს ასეთი ახლო ურთიერთობა ჰქონდა მასთან?!

პავლეს ხელმძღვანელობისა და მასთან თანამშრომლობის შედეგად, როგორც ჩანს, ტიმოთემ მისი თვისებები აირეკლა. ამიტომ პავლეს შეეძლო ეთქვა მისთვის: „შენ კი მე მომყევი მოძღვრებაში, ქცევაში, განზრახვაში, რწმენაში, ჭეშმარიტებაში, დიდსულოვნებაში, სიყვარულში, მოთმინებაში, დევნებში, ტანჯვებში, რაც შემემთხვა მე ანტიოქიაში, იკონიაში, ლისტრაში. რა დევნანი არ გადავიტანე“. პავლე ხშირად იხსენებდა ლოცვებში ტიმოთეს, რომელიც მასთან ერთად ღვრიდა ცრემლებს და რომელიც დაუღალავად შრომობდა სამეფოს ინტერესებისთვის (2 ტიმოთე 1:3, 4; 3:10, 11).

პავლემ მოუწოდა ტიმოთეს: ‘თავს ნუ დაამცირებინებ ვინმეს შენი სიჭაბუკის გამო’. ეს შეიძლება იმაზე მიანიშნებდეს, რომ ტიმოთე ცოტა მორიდებული და გაუბედავი იყო, რის გამოც არ შეეძლო თავისი უფლებების დაცვა (1 ტიმოთე 4:12; 1 კორინთელთა 16:10, 11). მაგრამ მას შეეძლო დამოუკიდებლად მსახურება და პავლეც უყოყმანოდ გზავნიდა საპასუხისმგებლო დავალებების შესასრულებლად (1 თესალონიკელთა 3:1, 2). როცა პავლემ დაინახა, რომ ეფესოში კრებას ძლიერი თეოკრატიული მეთვალყურეობა სჭირდებოდა, ტიმოთეს მოუწოდა, იქ დარჩენილიყო და ‘ემცნო ზოგიერთებისთვის, რომ არ ესწავლებინათ განსხვავებული რამ’ (1 ტიმოთე 1:3). თუმცა ტიმოთეს ბევრი საპასუხისმგებლო საქმე ჰქონდა მინდობილი, მაინც თავმდაბალი იყო. ამავე დროს, მორცხვობის მიუხედავად, სიმამაცით გამოირჩეოდა. მაგალითად, ის რომში ჩავიდა პავლეს დასახმარებლად, რომელსაც რწმენის გამო ასამართლებდნენ. ალბათ, ამავე მიზეზით თვითონ ტიმოთეც იყო პატიმრობაში (ებრაელთა 13:23).

უდავოა, ტიმოთემ ბევრი რამ ისწავლა პავლესგან. ამასთანავე, მოციქულიც რომ პატივისცემით ეპყრობოდა თავის ამ თანამშრომელს, იმითაც სავსებით დასტურდება, რომ ღვთის შთაგონებით მას ორი წერილი მისწერა, რომლებიც ქრისტიანულ-ბერძნული წერილების ნაწილია. დაახლოებით ახ. წ. 65 წელს, როცა პავლემ დაინახა, რომ მისი წამება გარდაუვალი იყო, კიდევ ერთხელ დაიბარა ტიმოთე (2 ტიმოთე 4:6, 9). საღვთო წერილიდან არ ჩანს, მოახერხა თუ არა ტიმოთემ პავლეს ნახვა, ვიდრე მოციქულს სიკვდილით დასჯიდნენ.

მზად იყავით ნებისმიერი დავალების შესასრულებლად!

ტიმოთეს შესანიშნავი მაგალითიდან ბევრი რამ შეგვიძლია ვისწავლოთ. პავლესთან ურთიერთობამ მას დიდი სარგებლობა მოუტანა და, ოდესღაც მორცხვი ყმაწვილი, ზედამხედველი გახდა. მსგავსი ურთიერთობით ახალგაზრდა ქრისტიანებს დღესაც ბევრი რამის სწავლა შეუძლიათ. თუ იეჰოვასადმი მსახურებას ისინი თავიანთი ცხოვრების განუყოფელ ნაწილად აქცევენ, ბევრ ღირსეულ საქმეს გააკეთებენ (1 კორინთელთა 15:58). მათ შეუძლიათ თავიანთ კრებებში გახდნენ პიონერები ანუ სრული დროით მქადაგებლები, ან ისეთ ადგილებში იმსახურონ, სადაც სამეფოს მეტი მაუწყებელია საჭირო. მსახურების გასაფართოებლად ბევრი შესაძლებლობა არსებობს, მათ შორის სხვა ქვეყანაში მისიონერად მსახურება ან საზოგადოება „საგუშაგო კოშკის“ მსოფლიო მთავარ სამმართველოსა თუ მის ერთ-ერთ ფილიალში მუშაობა. რა თქმა უნდა, იეჰოვასადმი სულითა და გულით მსახურებით ყველა ქრისტიანს შეუძლია ისეთივე სულისკვეთება გამოავლინოს, როგორიც ტიმოთემ გამოავლინა.

გსურთ, განაგრძოთ სულიერი ზრდა, რომ გამოსადეგი იყოთ იეჰოვას ორგანიზაციაში ნებისმიერი საჭირო საქმის შესასრულებლად? თუ დიახ, ტიმოთეს მსგავსად მოიქეცით. შესაძლებლობის მიხედვით, მზად იყავით ნებისმიერი დავალების შესასრულებლად. ვინ იცის, მომავალში თქვენთვის რა სამსახურებრივი უპირატესობების კარი გაიღოს?!

[სქოლიოები]

[სურათი 31 გვერდზე]

‘არავინ მყავს მისნაირი თანამოზიარე’.