ცეცხლის ტბა
ეს გამოთქმა მხოლოდ „გამოცხადებაში“ გვხვდება და აშკარად გადატანითი მნიშვნელობით გამოიყენება. ბიბლია თავად განმარტავს მის სიმბოლურ მნიშვნელობას: „ცეცხლის ტბა მეორე სიკვდილს ნიშნავს“ (გმც. 20:14; 21:8).
ცეცხლის ტბის სიმბოლურ მნიშვნელობაზე მიუთითებს ის კონტექსტები, სადაც ეს გამოთქმაა გამოყენებული წიგნ „გამოცხადებაში“. სიკვდილზე ნათქვამია, რომ ჩაგდებულ იქნება ცეცხლის ტბაში (გმც. 19:20; 20:14). აშკარაა, რომ სიკვდილი პირდაპირი გაგებით ვერ დაიწვება. ამასთან, ეშმაკზე, უხილავ სულიერ ქმნილებაზე ნათქვამია, რომ ისიც ჩაგდებულ იქნება ამ ტბაში. მას, როგორც სულიერ ქმნილებას ცეცხლი ვერაფერს ავნებს (გმც. 20:10; შდრ. გმ. 3:2 და მსჯ. 13:20).
ვინაიდან ცეცხლის ტბა „მეორე სიკვდილს“ ნიშნავს და გამოცხადების 20:14-ში ნათქვამია, რომ „სიკვდილი და სამარე“ ჩაიყრებიან მასში, აშკარაა, რომ ეს ტბა ადამისგან მემკვიდრეობით მიღებული სიკვდილის (რმ. 5:12) ან სამარის (ჰადესი, შეოლი) სიმბოლო ვერ იქნება. ამიტომ ის უნდა იყოს იმ სიკვდილის სიმბოლო, რომლიდანაც თავის დახსნა შეუძლებელია. ამაზე მოწმობს ისიც, რომ სამარისა და მემკვიდრეობით მიღებული სიკვდილისგან განსხვავებით ამ ტბაზე არსად არის ნათქვამი, რომ ის იძლევა მასში მყოფ მკვდრებს (გმც. 20:13). ამგვარად, ცეცხლის ტბაში ყრიან მათ, ვინც არ არის ჩაწერილი „სიცოცხლის წიგნში“, ანუ მოუნანიებელ ადამიანებს, რომლებიც ეწინააღმდეგებიან ღვთის უზენაესობას. ეს მათთვის მარადიულ განადგურებას ანუ მეორე სიკვდილს ნიშნავს (გმც. 20:15).
თუმცა ზემოხსენებული მუხლები ადასტურებს, რომ ცეცხლის ტბა სიმბოლურია, ზოგი მათ იმ სწავლების მხარდასაჭერად იყენებს, რომელიც ცეცხლოვანი საწამებელი ადგილის არსებობას აღიარებს. თავიანთი აზრის დასამტკიცებლად მათ მოჰყავთ გამოცხადების 20:10, სადაც ნათქვამია, რომ ეშმაკი, მხეცი და ცრუწინასწარმეტყველი ცეცხლის ტბაში „დაიტანჯებიან დღედაღამ, მარადიულად“. მაგრამ შეუძლებელია, ამაში პირდაპირი გაგებით ტანჯვა იგულისხმებოდეს. ცეცხლის ტბაში ჩაყრილები „მეორე სიკვდილს“ ექვემდებარებიან (გმც. 20:14). მკვდრები უგრძნობ მდგომარეობაში არიან, ამიტომ არც ტკივილს განიცდიან და არც ტანჯვას (ეკ. 9:5).
ბიბლიაში ცეცხლში დატანჯვა უკავშირდება განადგურებასა და სიკვდილს. მაგალითად, ებრაული წერილების ბერძნულ თარგმანში, სეპტუაგინტაში ტანჯვის აღმნიშვნელი სიტყვა (ბასანოს) რამდენჯერმე გამოიყენება სიკვდილით დასჯასთან (ეზკ. 3:20; 32:24, 30). მსგავსად, წიგნ „გამოცხადებაში“ დიდ ბაბილონზე ნათქვამია, რომ „დედამიწის მეფეები ... იტირებენ და მწუხარებისგან მკერდში დაიწყებენ ცემას მის გამო ცეცხლის კვამლის დანახვაზე, რომელშიც ის დაიწვება. ისინი მოშორებით იდგებიან, მისი ტანჯვით [ბერძ. ბასანისმუ] შეშინებულები“ (გმც. 18:9, 10). ანგელოზის სიტყვებიდან ჩანს, რა იგულისხმება ამ ტანჯვაში: „ასეთი სისწრაფით დაეცემა დიდი ქალაქი ბაბილონი და ვეღარასოდეს იპოვიან მას“ (გმც. 18:21). ასე რომ, ცეცხლში ტანჯვაში აქ იგულისხმება განადგურება, რაც დიდი ბაბილონის შემთხვევაში სამუდამო იქნება (შდრ. გმც. 17:16; 18:8, 15—17, 19).
ამგვარად, ვინც ცეცხლის ტბაში მარადიულად იტანჯება (ბერძ. ბასანიზო), „მეორე სიკვდილს“ დაექვემდებარება, საიდანაც მკვდრეთით აღდგომა არ ხდება. ბიბლიის არაერთ თარგმანში მონათესავე ბერძნული სიტყვა ბასანისტეს მათეს 18:34-ში საპყრობილის ზედამხედველად ითარგმნა (შდრ. მუხლი 30). ასე რომ, ცეცხლის ტბაში ჩაყრილნი მარადიულად იქნებიან შებოჭილნი სიკვდილის „საპყრობილეში“ (იხ. გეენა; ტანჯვა).