მკითხველთა შეკითხვები

სად დადო იეჰოვამ აბრაამთან კავშირი ანუ შეთანხმება, ქალაქ ურში თუ ხარანში?

იეჰოვას მიერ აბრაამთან დადებული შეთანხმების შესახებ ცნობა პირველად დაბადების 12:1—3-ში გვხვდება, რომელშიც ნათქვამია: „უთხრა უფალმა აბრამს: წადი შენი ქვეყნიდან, შენი სამშობლოდან, მამაშენის სახლიდან იმ ქვეყანაში, რომელსაც მე გიჩვენებ. გაქცევ დიდ ხალხად... კურთხეული იქნება შენში მიწიერთა მთელი მოდგმა“a. შესაძლოა იეჰოვამ ეს შეთანხმება სწორედ მაშინ დადო აბრაამთან, როცა ეს უკანასკნელი ურში იმყოფებოდა, ხოლო ხარანში კიდევ ერთხელ გაუმეორა ის.

პირველ საუკუნეში სტეფანემ მოიხსენია, რომ იეჰოვას ბრძანებით აბრაამი ქანაანში უნდა გადასულიყო საცხოვრებლად. როდესაც ის სინედრიონს მიმართავდა, თქვა: „დიდების ღმერთი ეჩვენა ჩვენს მამას აბრაამს შუამდინარეთში ყოფნისას, ვიდრე ხარანში დამკვიდრდებოდა, და უთხრა მას: ‘გამოდი შენი ქვეყნიდან და შენი სანათესაოდან და წადი იმ ქვეყანაში, რომელსაც მე გიჩვენებ’“ (საქმეები 7:2, 3). აბრაამი წარმოშობით ქალაქ ურიდან იყო და, როგორც სტეფანემ მიანიშნა, სწორედ აქ ებრძანა მას პირველად ქანაანში წასვლა (დაბადება 15:7; ნეემია 9:7). სტეფანეს არ მოუხსენებია ღვთის მიერ აბრაამთან დადებული შეთანხმება, მაგრამ დაბადების 12:1—3-დან ჩანს, რომ ეს შეთანხმება იმ ბრძანებასთან არის დაკავშირებული, რომელიც ქანაანში გადასვლას ეხება. აქედან გამომდინარე, ლოგიკურია დავასკვნათ, რომ იეჰოვამ აბრაამს ურში დაუდო შეთანხმება.

მაგრამ დაბადებაში ჩაწერილი ცნობის დაკვირვებით წაკითხვის შემდეგ ადვილი დასაშვებია, რომ ხარანში იეჰოვამ აბრაამს კვლავ გაუმეორა ეს შეთანხმება, ისევე როგორც ქანაანში რამდენჯერმე გაუმახვილა ყურადღება ამაზე და უფრო დაწვრილებით ელაპარაკა შეთანხმებასთან დაკავშირებულ ზოგ ასპექტზე (დაბადება 15:5; 17:1—5; 18:18; 22:16—18). დაბადების 11:31, 32-ის თანახმად, აბრაამის მამამ, თერახმა, ური აბრაამთან, სარასა და ლოტთან ერთად დატოვა, ქანაანში რომ გამგზავრებულიყო. ისინი ხარანისკენ გაემართნენ და თერახის სიკვდილამდე იქ დარჩნენ. აბრაამი იმდენ ხანს დარჩა ხარანში, რომ დიდძალი ქონება დააგროვა (დაბადება 12:5). გარკვეული დროის შემდეგ აბრაამის ძმა ნახორიც გადავიდა ხარანში საცხოვრებლად.

ბიბლიური ცნობა გვაუწყებს, თუ რა უთხრა იეჰოვამ აბრაამს თერახის სიკვდილის შემდეგ და რა მოჰყვა ამას: „წავიდა აბრამი, როგორც უბრძანა მას უფალმა“ (დაბადება 11:32—12:4). დაბადების 11:31—12:4-დან აშკარად ჩანს, რომ დაბადების 12:1—3-ში ჩაწერილი სიტყვები იეჰოვამ თერახის სიკვდილის შემდეგ წარმოთქვა. თუ ეს ასეა, აბრაამმა ხარანი იმიტომ დატოვა და იმ მიზნით გადავიდა იეჰოვას მიერ მითითებულ ქვეყანაში, რომ დამორჩილებოდა სულ ცოტა ხნის წინ, ჯერ კიდევ ურში, მოსმენილ ბრძანებას.

დაბადების 12:1-ის თანახმად, იეჰოვამ უბრძანა აბრაამს: „წადი შენი ქვეყნიდან, შენი სამშობლოდან, მამაშენის სახლიდან“. ერთ დროს აბრაამი ურში მკვიდრობდა და „მამამისის სახლიც“ იქ იყო. მაგრამ მამამისი თავისი ოჯახით ხარანში გადავიდა და აბრაამმა მას თავისი სამშობლო უწოდა. ქანაანში მრავალი წლის ცხოვრების შემდეგ აბრაამმა თავისი სახლთუხუცესი თავის სამშობლოში, ნათესავებთან გააგზავნა, რათა მას იქ მოეძებნა ისააკისთვის საცოლე; მისი სახლთუხუცესი „ნახორის ქალაქისკენ“ (ხარანში ან მის ახლომახლო) გაემგზავრა (დაბადება 24:2—4, 8—10). იქ მან აბრაამის ნათესავებს შორის, ნახორის დიდ ოჯახში, იპოვა რებეკა (დაბადება 22:20—24; 24:15, 24, 29; 27:42, 43).

როდესაც სტეფანე სინედრიონს მიმართავდა, აბრაამის შესახებ ასეთი რამ თქვა: „მამამისის სიკვდილის შემდეგ კი ღმერთმა გადმოიყვანა იგი ამ ქვეყანაში, სადაც ახლა თქვენ მკვიდრობთ“ (საქმეები 7:4). ეს მიანიშნებს, რომ იეჰოვას აბრაამთან ხარანშიც ჰქონდა ურთიერთობა. ამიტომ გონივრულია ვიფიქროთ, რომ იმ პერიოდში იეჰოვამ კიდევ ერთხელ გაუმეორა აბრაამს თავისი შეთანხმება, როგორც ეს დაბადების 12:1—3-შია ჩაწერილი, რადგან ეს შეთანხმება მაშინ შესრულდა, როცა აბრაამი ქანაანში გადავიდა საცხოვრებლად. მაშასადამე, ყველა ფაქტის მხედველობაში მიღებით იმ დასკვნამდე მივდივართ, რომ იეჰოვამ, შესაძლოა, თავისი შეთანხმება აბრაამს უშუალოდ ურში დაუდო, ხოლო ხარანში კიდევ ერთხელ გაუმეორა ის.

[სქოლიოები]