Kwikila na Mambu ya Nge Ketuba

KANA muntu ketuba ti lukwikilu, bankaka tamona nde yandi kekwikila mpenza mambu ya yandi ketuba. Lukwikilu ya mutindu yina kumonanaka na kisalu ya ntumwa Polo. Yandi sonikilaka bantu yina kukumaka Bakristu na Tesalonika nde: ‘Beto zabisaka beno Nsangu ya Mbote na munoko kaka ve, . . . kansi beto vandaka kutula ntima [to, kukwikila] nde Nsangu yai kele ya kieleka mpenza.’ (1 Tes. 1:5) Kukwikila na nsangu yango kumonanaka na mutindu na yandi ya kutuba mpi ya kuzinga. Lukwikilu ya ngolo na mambu ya nge ketuba fwete monana mpi na mutindu nge kelonga bakyeleka ya Biblia.

Kukwikila na mambu ya nge ketuba ketendula ve kundima nde bangindu na nge yonso kele ya kyeleka, kukangama na mambu ya kukonda banzikisa bonso nde yo kele ya kyeleka, to kuvanda lulendo. Kansi, ntangu muntu yina kekwikilaka na mambu ya yandi ketuba kelonga mambu yina kele na Ndinga ya Nzambi, yandi kesalaka yo na mutindu yina kemonisa lukwikilu ya ngolo.​—Baeb. 11:1.

Baokazio ya Kumonisa Lukwikilu na Mambu ya Nge Ketuba. Yo kele mfunu na kutuba ti lukwikilu ntangu nge kele na kisalu ya bilanga. Mbala mingi bantu ketulaka dikebi mingi na mutindu nge kelonga nsangu kuluta na nsangu yo mosi. Bo kebakisaka mawi na nge ya kyeleka sambu na mambu ya nge ketuba. Kukwikila na mambu ya nge ketuba lenda monisa nde nge kele ti kima mosi ya kuluta mfunu ya kuzabisa bo kuluta bangogo ya nge kesadila.

Yo kele mpi mfunu na kumonisa lukwikilu na mambu ya nge ketuba ntangu nge ketubila Bakristu yankaka. Ntumwa Piere kusonikaka mukanda na yandi ya ntete ya kupemama sambu na “kupesa kikesa mpi kuta kimbangi mosi ya kikesa nde yai kele mawa ya kyeleka ya Nzambi yina beto mefwana ve na kubaka.” (NW) Yo yina, yandi longisilaka bampangi nde: “Beno kangama kaka na yo.” (1 Pie. 5:12) Ntangu yandi sonikilaka dibundu ya Roma, ntumwa Polo kumonisaka lukwikilu yina kunatilaka bo mambote. Yandi sonikaka nde: “Mono [kekwikila, NW] nde ata kima mosi ve lenda kabula beto na kuzola yina ya yandi ke zolaka beto: ata lufwa, ata moyo, ata bawanzio, ata bamfumu ya nkaka kele na zulu, ata mambu yina kele na zulu, ata mambu ya sesepi yai, ata mambu yina ke kwisa na ntwala, ata mambu yina kele na zulu, ata mambu yina kele na nsi-ntoto, ata kima ya nkaka yina ya Nzambi salaka, ata kima mosi ve lenda kabula beto na kuzola yina ya Nzambi songaka beto na Mfumu na beto Yesu Kristo.” (Roma 8:38, 39) Polo kusonikaka mpi ti lukwikilu yonso na yina metala mfunu ya kulonga bantu yankaka, mpi kikesa na yandi na kisalu yina kumonisaka pwelele nde yandi mosi vandaka kukwikila na mfunu na yo. (Bis. 20:​18-21; Roma 10:9, 13-15) Lukwikilu ya mutindu mosi fwete monana mpi bubu yai na Bakristu yina kele bankuluntu na ntangu bo kelonga Ndinga ya Nzambi.

Na ntangu bo kelonguka mpi na bantangu yankaka, bibuti fwete monisa nde bo kekwikila na mambu ya bo ketuba ntangu bo kesolula mambu ya kimpeve ti bana na bo. Yo kelombaka nde bibuti kumonisa zola ya Nzambi mpi ya banzila na yandi na ntima na bo. Ebuna bo lenda monisa nde bo kekwikila na masonga yonso mambu ya bo ketubila bana na bo, “sambu muntu ke tubaka mambu yina me fulukaka na ntima na yandi.” (Luka 6:45; Kul. 6:5-7) Kuvanda ti lukwikilu ya mutindu yai tasyamisa bibuti na kupesa mbandu ya ‘lukwikilu ya kyeleka.’​—2 Tim. 1:5.

Mingimingi, yo kele mfunu na kukwikila mambu ya nge ketuba kana lukwikilu na nge kukutana ti mimekamu. Nduku mosi ya nzo-nkanda, longi, to nduku mosi ya kisalu lenda sosa kuzaba kikuma yina kesalaka nde nge sala ve nkisi mosi buna. Mvutu mosi ya kikesa mpi ya kuyindula mbote lenda sadisa yandi na kuzitisa pozisio na nge ya mesimbama na Biblia. Inki nge tasala kana muntu mosi kemeka kubenda nge na kusala mambu ya mbi, mu mbandu kukonda masonga, kunwa dyamba, to kusala mansoni? Yo kele mfunu na kumonisa pwelele nde nge tasala ve ata nki mutindu dyambu yina ya mbi mpi nde nge tasoba ve ngindu na nge ata bo sala kikesa sambu na kundimisa nge nde yo kele mbi ve. Yo kelomba nde nge kwikila mambu ya nge ketuba na ntangu nge kebuya dyambu yango. Ntangu yandi buyaka na kusala mansoni ti nkento ya Potifare, Yozefi kutubaka ti kikesa yonso nde: “Nki mutindu mono lenda sala mambu ya mbi mutindu yai? Nki mutindu mono lenda sala masumu na Nzambi?” Ntangu nkento yina kulandaka kusonga Yozefi nde yandi sala kaka mansoni ti yandi, Yozefi kutinaka na nganda.​—Kuy. 39:9, 12.

Mutindu Kutuba ti Lukwikilu Kemonanaka. Bangogo ya nge kesadila lenda vanda mfunu mingi sambu na kumonisa lukwikilu na nge na mambu ya nge ketuba. Na baokazio mingi, na ntwala ya kutuba dyambu mosi ya mfunu, Yezu vandaka kuyantika mutindu yai: “Mono ke tubila nge mambu ya kieleka.” (Yoa. 3:​3, 5, 11; 5:19, 24, 25) Lukwikilu ya Polo vandaka kumonana na bangogo bonso yai, “Mono zaba mbote-mbote,” “Na kimvuka yai ya mono kele ti Mfumu Yesu, mono zaba mbote-mbote,” mpi “Mono ke kusa ve kansi mono ke tuba mambu ya kieleka.” (Roma 8:38; 14:14; 1 Tim. 2:7) Sambu na yina metala kulungana ya ndinga na yandi, bantangu yankaka Yehowa vandaka kupesa baprofete na yandi mpeve sambu na kutuba mambu ya kikesa bonso yai: “Yo ta bwa kaka, yo ta konda ve.” (Hab. 2:3) Kana nge ketubila bambikudulu yai, nge lenda sadila kutuba ya mutindu mosi. Kana nge ketula ntima na Yehowa kansi na nge mosi ve mpi kana nge ketubila bankaka na mutindu mosi ya luzitu, bangogo yina kemonisaka nde nge kekwikila mambu ya nge ketuba tasonga nde nge kele ti lukwikilu ya ngolo.

Kutuba ti lukwikilu lenda monana mpi na kikesa ti na ngolo ya bangogo ya nge kesadila. Bidimbu ya luse na nge, bidimbu ya nge kesala na nitu, mpi mutindu na nge ya kutelama lenda sadisa nge na kutuba ti lukwikilu, ata bantu yonso kesalaka yo ve mutindu mosi. Ata nge kevandaka nsoni-nsoni to nge ketubaka ti ndinga ya mawete, lukwikilu na mambu ya nge ketuba tamonana pwelele kana nge kendima mpenza nde mambu ya nge ketuba kele ya kyeleka mpi nde bankaka fwete wa yo.

Ya kyeleka, mutindu na beto ya kumonisa lukwikilu na mambu ya beto ketuba fwete vanda ya masonga. Kana bantu kubakisa nde mambu ya beto ketuba kekatuka ve na ntima, bo tamona neti nde mambu yango kele na mfunu ve. Yo yina, tuba mutindu nge ketubaka konso kilumbu. Kana nge ketuba na ntwala ya bantu mingi, nge lenda mona nde yo kele mfunu nde nge tuba na ndinga ya ngolo kuluta yina nge kesadilaka mpi ti kikesa. Kansi lukanu na nge fwete vanda ya kutuba ti masonga mpi mutindu nge ketubaka konso kilumbu.

Mambu Yina Tasadisa Nge na Kutuba ti Lukwikilu. Sambu kutuba ti lukwikilu ketadila mpi mawi na nge sambu na malongi na nge, yo kele mfunu na kudibongisa mbote. Yo mefwana kaka ve na kusekula malongi na mukanda mosi mpi kutangila yo bantu. Nge fwete bakisa mbotembote malongi mpi kutuba yo na bangogo na nge mosi. Nge fwete kwikila kibeni nde yo kele kyeleka mpi mambu ya nge ketuba kele mfunu sambu na bawi na nge. Yo ketendula nde ntangu nge kebongisa disolo na nge, nge fwete tadila mambu yina bo kekutana na yo na luzingu mpi yina bo mezaba dezia sambu na disolo yango to mutindu bo lenda kudiwa sambu na yo.

Yo kele mpasi ve sambu bantu yankaka kumona nde nge kekwikila na mambu ya nge ketuba kana nge ketuba kukonda mpasi. Dyaka, na nima ya kubongisa disolo mbote, vutukila yo mbala mingi. Tula dikebi ya mingi na bitini ya malongi na nge yina kelomba kikesa mingi na mpila nde nge sala disolo kukonda kutala-tala banoti. Kuvila mpi ve na kulomba Yehowa na kisambu nde yandi sakumuna bikesa na nge. Kana nge sala mpidina nge tabaka ‘kikesa yina Nzambi kepesaka’ sambu na kutuba na mutindu yina kemonisa nde nge kekwikila nde mambu ya nge ketuba kele ya kyeleka mpi mfunu.​—1 Tes. 2:2.