Kapu ya Ntete
Bumosi ya Lusambu na Ntangu na Beto—Inki Yo Ketendula?
1, 2. (a) Inki dyambu ya nene ke na kusalama na ntangu na beto? (b) Inki kivuvu ya kitoko bantu ya ntima ya masonga kele na yo?
NA NTOTO ya mvimba beto ke na kumona dyambu mosi ya nene ya kepusa bantu na kuvukana na bumosi ya lusambu. Yo kevukisa bamilio ya bantu ya kekatuka na makanda yonso, bansi yonso mpi bandinga yonso. Bantu mingi keyikama konso mvula. Biblia kemonisa nde mafunda ya bantu yai kele “bambangi” (NW) ya Yehowa mpi yo kebingaka bo “kibuka ya nene.” (NW) Bo kesadila Nzambi ‘kisalu ya santu mpimpa ti mwini.’ (Yezaya 43:10-12; Kusonga 7:9-15) Sambu na nki bo kesalaka yo? Sambu bo melongukaka nde Yehowa kele Nzambi mosi kaka ya kyeleka. Dyambu yai kepusaka bo na kuzitisa minsiku ya lunungu ya Nzambi na luzingu na bo. Bo melongukaka dyaka nde beto kezinga na “bilumbu ya nsuka” ya inza yai ya mbi, sambu kubika fyoti Nzambi tafwa yo, mpi yandi tayingisa yo na ntoto ya mpa yina takituka paladisu.—2 Timoteo 3:1-5, 13; 2 Piere 3:10-13.
2 Ndinga ya Nzambi kesila nde: “Kubika fioti kaka bantu ya mbi ta vila . . . Kansi bantu yina ke kudikulumusaka, bo ta zinga mbote na ngemba mpenza na ntoto.” (Nkunga 37:10, 11) “Bantu ya mbote ta zinga na ngemba na ntoto yina ya Mfumu Nzambi tubaka na kupesa bo; yo ta vanda ya bo tii kuna.” (Nkunga 37:29) “[Nzambi] ta kusula mansanga yonso na meso na bo. Lufwa ta vandaka diaka ve, bantu ta lwataka mpidi diaka ve, bo ta dilaka diaka ve, bo mpi ta waka diaka mpasi ve. Na ntangu yina mambu ya ntama ta vanda me vila.”—Kusonga 21:4.
3. Inki mutindu bumosi ya lusambu ya kyeleka ke na kusalama?
3 Bayina ke na kuvukana bubu yai na lusambu ya kyeleka kesala kimvuka ya ntete ya bantu yina tazinga na ntoto yina ya mpa. Bo melongukaka luzolo ya Nzambi mpi bo kesalaka yonso sambu na kulungisa yo. Yezu kumonisaka mfunu ya dyambu yai ntangu yandi tubaka nde: “Kana bo [longuka na kuzaba, NW] nge Nzambi mosi ya kieleka, ti Yesu Kristo yina ya nge tindaka, yo ke songa nde bo ke na moyo ya mvula na mvula.” (Yoane 17:3) Ntumwa Yoane kusonikaka nde: “Nsi-ntoto ti bima yonso kele na yo ya bantu ke zolaka, yo ke mana, kansi muntu yina ke salaka mambu yina ya Nzambi ke zolaka, yandi ke zingaka mvula na mvula.”—1 Yoane 2:17.
Yo Kesongidila Nki Kibeni?
4. (a) Kuvukana ya bantu mingi na bumosi ya lusambu na ntangu na beto ketendula inki? (b) Inki mutindu Biblia ketubila kuvukana yai?
4 Kuvukana ya bantu mingi na lusambu ya kyeleka na ntangu na beto kesongidila nki kibeni? Yo kemonisa pwelele nde beto mekuma mpenza penepene na nsuka ya inza yai ya mbi, mpi nde ntama mingi ve inza ya lunungu ya Nzambi tayinga yo. Beto kemona na meso na beto kulungana ya bambikudulu ya Biblia yina kumonisaka nde bantu mingi mpenza tavukana. Mosi na bambikudulu yango ketuba nde: “Na [kitini ya nsuka ya bilumbu, NW] [bilumbu yai ya nsuka] ngumba yina kele Nzo-Nzambi [lusambu na yandi ya kyeleka] yo ta kuma ngumba mosi ya nda mpenza [na zulu ya mabundu yonso], . . . Bantu mingi ta kwisa kufuluka kuna, bo ta tuba nde: ‘Beto tombuka na ngumba ya Mfumu Nzambi, beto kwenda na nzo ya Nzambi ya Yakobi. Yandi muntu ta longa beto mambu ya yandi zola nde beto sala; beto mpi ta landa mambu ya yandi ta songa beto na kusala.’ ”—Mishe 4:1, 2; Nkunga 37:34.
5, 6. (a) Na nki mutindu beto lenda tuba nde ya kyeleka bansi kekwenda na Yehowa? (b) Inki bangyufula beto lenda kudiyula?
5 Ziku, beto kemona ve makanda ya mvimba kekwisa na nzo ya kimpeve ya Yehowa sambu na kusambila yandi, kansi bamilio ya bantu ya kekatuka na makanda yonso kesala yo. Bantima na bo kevandaka na kyese mingi ntangu bo kelongukaka lukanu ya zola mpi kimuntu ya kitoko ya Yehowa Nzambi. Na kudikulumusa yonso, bo kesosaka kuzaba nki Nzambi kelombaka na bo. Kisambu na bo kele kiteso mosi ti yina ya muyimbi-bankunga yina kutubaka nde: “Nge kele Nzambi na mono, longa mono na kusala konso kima ya nge zola.”—Nkunga 143:10.
6 Keti nge ke na kati ya kimvuka ya nene ya bantu yina Yehowa kevukisa ntangu yai na lusambu yina kele na bumosi? Keti mutindu ya nge ketadila malongi ya Ndinga ya Nzambi yina bo melonga nge kemonisa nde nge kendima mpenza nde Yehowa kele nto na yo? Na nki kiteso nge “ta landa mambu ya yandi ta songa nge na kusala”?
Mutindu Bumosi Yango Kesalama
7. (a) Inki fwete salama na ntwala nde nsukansuka bumosi ya lusambu kusalama kimakulu? (b) Sambu na nki beto fwete sala nswalu sambu na kukuma bansambidi ya Yehowa sesepi yai, mpi nki mpila beto lenda sadisa bantu yankaka na kusala mutindu mosi?
7 Lukanu ya Yehowa kele nde bigangwa na yandi yonso ya mayele kuvukana na lusambu mosi ya kyeleka. Beto kevingilaka mpenza na mpusa yonso kilumbu yina bantu yonso tasambila Nzambi mosi kaka ya kyeleka! (Nkunga 103:19-22) Kansi na ntwala nde yo salama, Yehowa fwete fwa bayina yonso kebuya kusala luzolo na yandi ya lunungu. Na mawa na yandi, yandi kezabisa na ntwala mambu yina yandi tasala, na mpila nde bantu ya bisika yonso kuzwa dibaku ya kubalula bikalulu na bo. (Yezaya 55:6, 7) Yo yina, bo kelomba nswalunswalu na bantu ya “makanda yonso ti bandinga yonso ti bansi yonso” nde: “Beno wa Nzambi boma, beno pesa yandi lukumu! Sambu ntangu yina ya yandi ta sambisa bantu yo me lunga. Beno samba Nzambi yina salaka zulu, ntoto, nzadi-mungwa ti banto ya masa!” (Kusonga 14:6, 7) Keti nge mendimaka imvitasio yina? Kana nde ee, nge mpi kele na mukumba ya kulomba bantu yankaka na kuzaba mpi kusambila Nzambi ya kyeleka.
8. Na nima ya kulonguka malongi ya ntete ya Biblia, beto fwete sala ngolo na kusala nki na masonga yonso sambu na kuyela?
8 Lukanu ya Yehowa kevandaka ve nde bo sambila yandi na bantu yina ketubaka na munoko nde bo kekwikilaka na yandi, kansi ya kelandaka kaka na kusosa mambote na bo mosi. Nzambi kezola nde bantu kukuma ti “nzayilu ya sikisiki ya luzolo na yandi” (NW) mpi bo monisa yo na luzingu na bo. (Kolosai 1:9, 10) Yo yina, bantu ya kuzaba kupesa matondo yina kelongukaka malongi ya ntete ya Biblia kezolaka kukuma Bakristu ya kuyela. Mpusa na bo kele ya kuzaba Yehowa mbotembote kibeni, kuyika nzayilu ya Ndinga na yandi ti kusosa kuzaba yo na mudindu, mpi kusadila yo mbotembote na luzingu na bo. Bo kesosaka kulanda mbandu ya bikalulu ya Tata na bo ya zulu mpi kutadila mambu mutindu yandi mosi ketadilaka yo. Mambu yai ketindaka bo na kusosa mitindu ya kusala kisalu ya kugulusa bantu yina Nzambi ke na kutwadisa na ntoto ya mvimba na bilumbu na beto. Keti nge mpi kele na nzala ya kusala yo?—Marko 13:10; Baebreo 5:12–6:3.
9. Inki kima kesala nde bumosi ya kyeleka kuvanda bubu yai?
9 Biblia kemonisa nde bantu yina kesadilaka Yehowa fwete vanda na bumosi. (Efezo 4:1-3) Bumosi yina fwete monana banda sesepi yai, ata beto kezinga na inza ya kukabwana mpi beto kelanda na kunwana ti kimuntu na beto ya kukonda kukuka. Yezu kusambaka na masonga yonso nde balongoki na yandi kuvanda muntu mosi, bo vanda na bumosi ya kyeleka. Inki yo vandaka kutendula? Ya ntete, yo tendulaka nde bo tazingaka na bangwisana ya mbote ti Yehowa mpi ti Mwana na yandi. Ya zole, bo tazingaka na bumosi bo na bo. (Yoane 17:20, 21) Sambu na kulungisa lukanu yai, Yehowa kesadilaka dibundu ya Bukristu ya kele organizasio yina yandi kesadilaka sambu na kulonga bantu na yandi.
Inki Mambu Kenataka Bumosi?
10. (a) Inki beto keyedisaka ntangu beto mosi kesadilaka Biblia sambu na kuyindula bamvutu ya bangyufula yina ketala beto? (b) Na ntangu nge kepesa bamvutu na bangyufula ya ke na paragrafe yai yindula mambu yina kesalaka nde bumosi ya Bukristu kuvanda.
10 Mambu nsambwadi ya mfunu ya kenataka bumosi ya lusambu kele awa na nsi. Ntangu nge tapesaka bamvutu na bangyufula yina kelanda, kudiyula nde nki mutindu konso ngindu ketadila bangwisana na nge ti Yehowa mpi ti bampangi na nge Bakristu. Kuyindula bangindu yina mpi kusosa na Biblia baverse yina bo metinda nge na kutanga kansi ya bo mesonika ve mambu yonso mutindu bo mebaka yo na Biblia, tasadisa nge na kuyedisa mayele yina kekatukaka na Nzambi, ngolo na nge ya kuyindula mpi ya kuswaswanisa mambu sambu beto yonso kele na mfunu ya bikalulu yai. (Bingana 5:1, 2; Filipi 1:9-11) Tadila mambu yai mosi-mosi:
(1) Beto kendimaka nde Yehowa kele ti nswa ya kutula bansiku ya kesonga mambu yina kele ya mbote ti yina kele ya mbi. “Tula ntima na nge yonso na Mfumu Nzambi; kutula ntima ve na mambu ya nge mosi ke yindulaka nde nge zaba. Yindula Mfumu Nzambi na mambu yonso ya nge ke salaka, yandi ta songa nge nzila ya mbote.”—Bingana 3:5, 6.
Sambu na nki beto fwete sosa ndongisila mpi lutwadisu ya Yehowa ntangu beto kebaka badesizio? (Nkunga 146:3-5; Yezaya 48:17)
(2) Beto kele ti Ndinga ya Nzambi sambu na kutwadisa beto. “Ntangu beto zabisaka beno nsangu ya Nzambi, beno waka yo, beno ndimaka yo bonso nsangu ya muntu ve kansi bonso nsangu ya Nzambi. Ya kieleka, yo kele nsangu ya Nzambi, sambu yo ke sala na kati ya ntima na beno bakristo.”—1 Tesalonika 2:13.
Inki kigonsa kele na “kuyindula” nde mambu ya nge kesala kele kaka ya mbote? (Bingana 14:12; Yeremia 10:23, 24; 17:9)
Inki beto fwete sala kana beto kezaba ve nki Biblia ketuba na dyambu mosi? (Bingana 2:3-5; 2 Timoteo 3:16, 17)
(3) Beto yonso kedyaka madya ya kimpeve ya mutindu mosi. “Mono mosi [Yehowa] ta longa bana na nge.” (Yezaya 54:13) “Beto banzila bantu ya nkaka na kati na beto na kupesa bo kikesa ya kuzola bampangi ya nkaka kuluta diaka mbote ti kusadila bo mambu ya mbote. Konso ntangu beto fweti kutana kaka na [balukutakanu]; beto vanda ve bonso bantu ya nkaka ke kwendaka diaka ve na [balukutakanu]. Kansi beto fweti pesa kikesa na bampangi ya nkaka na kati na beto, sambu beno ke mona nde kilumbu yina ya Kristo ta [fwa] bantu yo yai mpi kele na nzila.”—Baebreo 10:24, 25.
Inki mambote bantu yina kesadilaka mbotembote bangidika ya Yehowa mebakaka sambu na kudisa bo na kimpeve kebakaka? (Yezaya 65:13, 14)
(4) Ntwadisi na beto kele Yezu Kristu, kansi muntu ve. “Kansi beno, muntu lenda binga beno ve nde ‘Longi’, sambu beno kele bampangi, beno ke kaka na Longi mosi mpamba. Ebuna awa na nsi-ntoto beno lenda binga ata muntu mosi ve nde ‘Tata’, sambu beno ke kaka na Tata mosi mpamba yina kele na zulu. Muntu lenda binga beno nde ‘Mfumu’ mpi ve, sambu beno ke kaka na Mfumu mosi mpamba, nde Mesia.”—Matayo 23:8-10.
Keti muntu mosi na kati na beto lenda kudimona nde yandi meluta bankaka? (Roma 3:23, 24; 12:3)
(5) Beto ketulaka ntima nde Kimfumu ya Nzambi kele kivuvu kaka mosi sambu na bantu. “Tala mutindu beno fweti sambaka Nzambi: ‘Tata na beto kele na zulu, zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu, Kimfumu na nge kwisa, luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu. Beno landa kaka na kusosa [ntete] Kimfumu na yandi ti mambu yina ya yandi ke zolaka.”—Matayo 6:9, 10, 33.
Inki mutindu ‘kulanda kaka na kusosa ntete Kimfumu’ lenda tanina bumosi na beto? (Mishe 4:3; 1 Yoane 3:10-12)
(6) Mpeve santu kesadisaka bansambidi ya Yehowa na kuyedisa bikalulu yina kele mfunu sambu na bumosi ya Bukristu. “Mbuma ya mpeve kele yai: zola, kyese, ngemba, kukanga ntima, mambote, ntima ya mbote, lukwikilu, ntima ya pima, kudiyala.”—Galatia 5:22, 23, NW.
Inki beto fwete sala na mpila nde mpeve ya Nzambi kubuta mbuma na yo na kati na beto? (Bisalu 5:32)
Inki bupusi mpeve ya Nzambi lenda vanda na yo na bangwisana na beto ti bampangi na beto Bakristu? (Yoane 13:35; 1 Yoane 4:8, 20, 21)
(7) Bansambidi yonso ya kyeleka ya Nzambi kesamunaka nsangu ya mbote ya Kimfumu na yandi. “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.”—Matayo 24:14.
Inki fwete pusa beto na kuzola kusala mingi kisalu yai ya kusamuna? (Matayo 22:37-39; Roma 10:10)
11. Ntangu beto kesadilaka bakyeleka ya Biblia na luzingu na beto, inki beto kebakaka?
11 Kusambila Yehowa na bumosi kepusaka beto mpenza penepene na yandi mpi yo kesadisaka beto na kubaka mambote ya kuzinga mbote ti bampangi na beto Bakristu. Nkunga 133:1 ketuba nde: “Kiese mingi kana bantu ya Nzambi ke zinga kisika mosi bonso bampangi.” Yo kele kyese mingi mpenza na kubasika na inza yai ya bwimi, ya mansoni, ti ya mubulu, sambu na kwisa kuvukana ti bantu ya kezolaka Yehowa na masonga yonso mpi ya kezitisaka bansiku na yandi!
Beto Buya Mambu Yina Kenataka Kukabwana
12. Sambu na nki beto fwete buya mpeve ya dipanda?
12 Beto fwete buya mambu yina kenataka kukabwana sambu beto kezola ve kubebisa bumosi ya kuluta mfunu yai kevukisaka beto yonso. Mosi na kati ya mambu ya kenataka kukabwana kele mpeve ya dipanda na ntwala ya Nzambi mpi ya bansiku na yandi. Yehowa kesadisaka beto na kubuya kikalulu yai na ntangu yandi kesongaka beto pwelele muntu ya kunataka mpeve yango, Satana Dyabulu. (2 Korinto 4:4; Kusonga 12:9) Satana muntu kupusaka Adami ti Eva na kukonda kuzitisa mambu ya Nzambi kutubaka mpi na kubaka badesizio yina kuwakanaka ve ti luzolo ya Nzambi. Yo yina kunatilaka bo ti beto bampasi. (Kuyantika 3:1-6, 17-19) Ntoto yai mefuluka na mpeve ya dipanda na ntwala ya Nzambi mpi ya bansiku na yandi. Yo yina beto fwete buya kuvanda na mpeve ya mutindu yina.
13. Inki tamonisa nde ya kyeleka beto kekudiyidika sambu na kuzinga na inza ya mpa ya lunungu yina Nzambi kesila?
13 Mu mbandu, beto tadila lusilu ya kitoko ya Yehowa mepesaka nde yandi takatula inza yai ya mbi mpi yandi tayingisa yo na zulu ya mpa ti ntoto ya mpa kisika “lunungu tavanda.” (2 Piere 3:13, NW) Keti dyambu yai fwete pusa beto ve na kuyantika kudibongisa sambu na kuzinga na ntangu yina lunungu tavanda mingi? Kana beto sala mutindu yai yo tatendula nde beto kelanda ndongisila ya pwelele yai ya Biblia: “Beno zola ve luzingu ya nsi-ntoto ti bima yonso kele awa na nsi-ntoto. Kana muntu ke zolaka luzingu ya nsi-ntoto, yandi ke zolaka Tata Nzambi ve.” (1 Yoane 2:15) Yo yina, beto kebuyaka mpeve yai ya inza, bangindu na yo ya dipanda, bwimi, mansoni ti mubulu. Beto kekunaka kikalulu ya kuwila Yehowa ti ya kulemfukila yandi na ntima na beto ya mvimba, ata beto kele bantu ya kukonda kukuka. Luzingu na beto ya mvimba kemonisaka nde mabanza na beto ti bangindu na beto kele ya kusala luzolo ya Nzambi.—Nkunga 40:9.
14. (a) Sambu na nki yo ke mfunu na kusadila sesepi yai dibaku ya beto kele na yo sambu na kulonguka banzila ya Yehowa mpi kulanda yo na luzingu na beto? (b) Mikapu yai ya ke na paragrafe ketendula nki sambu na beto?
14 Kilumbu ntangu ya Yehowa metulaka sambu na kufwa ngidika ya bima yai ya mbi ti bayina kezolaka yo talunga, yandi tasukinina ve na kusala yo. Yandi tapusa ve dati na yandi ntama to kusoba yo sambu na bantu yina mezaba luzolo ya Nzambi kansi ya kezolaka ve kusadila yo na luzingu na bo ya mvimba sambu mpusa na bo kevandaka kaka ya kulanda inza yai. Ntangu ya kubaka desizio yo yai! (Luka 13:23, 24; 17:32; 21:34-36) Yo kele kyese mingi mpenza na kumona kibuka ya nene ya bantu kesadila dibaku ya mbote yai ya bo kele na yo sambu na kusosa na mpusa yonso malongi yina Yehowa kepesa na nsadisa ya Ndinga na yandi mpi ya organizasio na yandi, mpi na kumona mutindu bo ketambula na bumosi na banzila na yandi ya kenata na inza ya mpa! Kana beto kelonguka mambu mingi yina metala Yehowa, beto takuma kuzola yandi mingi mpi mpusa ya kusadila yandi takuma mingi mpenza.
Mvutukila
• Lukanu ya Yehowa kele nki na yina metala lusambu?
• Na nima ya kulonguka malongi ya ntete ya Biblia, inki beto fwete sala na masonga yonso sambu na kuyela?
• Inki muntu na muntu lenda sala sambu na kuzinga na bumosi ti bansambidi yankaka ya Yehowa?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 4]
“Bantu yina ke kudikulumusaka ta zinga mbote na ngemba mpenza na ntoto.’’