Nzila Ya Fyoti Ya Kenata Na Kimpwanza

BANTU ya ngangu fyoti mpamba ketulaka ntembe nde luyalanganu keyalamaka na bansiku ya lugangu. Bansiku yai keyalaka bima yonso banda na ba atome ya kuluta fyoti tii na bagalaksi ya kuluta nene ya kele ti mafuku ya mafunda ya bambwetete. Kana yau kuvandaka mutindu yina ve, mpila ya kusala pula mpi kubakisa zolaka kuvanda ve; luzingu yau mosi zolaka kuvanda ve. Na kubakisaka bansiku ya lugangu mpi na kusalaka na kuwakana ti yau, muntu mekukaka na kusala mambu ya nene, bonso kutambula na zulu ya ngonda mpi kumwanga bifwanisu ya kitoko na mwela tii na baekran ya batelevizio na beto na kati ya nzo.

Kansi inki beto lenda tuba na yina metadila bansiku ya bikalulu ya mbote? Keti kulanda yau kevandaka mfunu mpi kebutaka mbuma? Bamingi kemonaka nde kele ve ti bansiku ya bikalulu ya mbote mpi keponaka filozofi ya kepesaka nswa na bima yonso to dibundu yina kelungisaka bampusa na bau.

Kansi, kele ti bantu ya nkaka, yina keponaka nzila ya nkaka, ‘nzila ya fyoti yina kenataka na luzingu’ (NW) mutindu yau memonisama na Biblia. Beto lenda kuyituka ve kana bantu fyoti mpamba keponaka yau, sambu, na yina metadila nzila ya fyoti, Yezu kutubaka nde: “bantu fioti mpamba ke monaka yo.” (Matayo 7:14) Sambu na inki kaka bantu fyoti?

Sambu nzila ya fyoti mekangama na bansiku ti minsiku ya Nzambi. Yau kesepedisaka kaka bantu ya masonga yina kezolaka kuwakanisa luzingu na bau ti bansiku ya Nzambi. Na nsobana ya nene ti nzila ya nene, yina kemonisaka kifwani ya kimpwanza kansi na kyeleka yau kele kimpika, nzila ya fyoti, yina kemonikaka bonso ya kugangama, kekatulaka muntu na kimpika na mambu ya mfunu yonso. Bandilu na yau metulamaka na nsadisa ya “nsiku ya mbote mpenza . . . yina ke katulaka bantu na kimpika.”​—⁠Yakobo 1:⁠25.

Inki Mutindu Nzila ya Fyoti Kekatulaka na Kimpika

Ya kyeleka, yau kele pete ve na kubikala na nzila ya fyoti. Bantu yonso ya kezingaka kele ya kukonda kukuka mpi bau kubakaka nkadilu ya kepusaka na mambu ya mbi. Yau yina, muntu lenda kuvanda ntangu yonso ya kupusama na kuvila nzila ya fyoti. Ata mpila yina, mambote ya kusyaminina na ‘nzila ya kinkakama’ kelombaka kudilonga mpi kudisungika, sambu Nzambi ‘ke longa [beto] sambu na mambote na [beto].’​—⁠Yezaya 48:17; Roma 3:⁠23.

Sambu na kufwanisa: Bibuti ya mayele kesalaka ‘nzila ya kinkakama’ ya madya sambu na bana na bau. Yau kelombaka ntangu ya nkaka kuvanda ngolo na ntangu ya kudya. Kansi kana bana meyela, bau kendimaka ndongi ya zola ya tata na bau. Na kimbuta, bau tavanda mezabaka ntomo ya madya ya mavimpi. Mpi na ntwala ya mitindu mingi ya madya ya kitoko bau takudiwa dyaka ve ya kukangama.

Na kimpeve, Nzambi kesalaka kiteso mosi ti bayina ya kele na nzila ya fyoti yina kenataka na luzingu. Yandi kekunaka na kati ya bantu ya kudikitisa mpusa ya mbote yina kenataka na kyese mpi na kimpwanza ya kyeleka. Yandi kesalaka yau na kupesaka Ndinga na yandi, Biblia. Dyaka, yandi kebinga beto na kulomba mpeve na yandi sambu na kusadisa beto, mpi yandi ketuma beto na kuvukana ti bankundi Bakristu, yina ya lenda kusadisa beto na kusikila na nzila ya fyoti. (Baebreo 10:​24, 25) Ee, Nzambi kele zola, ye kikalulu yai ya ntetentete kele kisina ya balukanu ti bansadilu na yandi.​—⁠1 Yoane 4:⁠8.

Kana zola, ngemba, bumbote, mvibidilu ti bambuma ya nkaka ya kimpeve keyala, nzila ya fyoki kemonikaka ve ya kukangama. Mutindu Masonuku ketuba, “mambu yina yonso bansiku ke buyaka yo ve.” (Galatia 5:​22, 23) “Kisika ya [m]peve ya Mfumu kele, bantu kele kuna bo ke na dipanda.” (2 Korinto 3:17) Ata ntangu yai, Bakristu ya kyeleka kele na kulola dipanda yina. Bau kele ve na kimpika ya bima mingi yina keyangisa bantu bubu yai, bonso kubanga makwisa mpi bibanga-banga ya bafwa. Kyese ya inki mutindu yau tavanda na kumona makwisa ntangu “ntoto ta fuluka na mambu yai: kuzaba Mfumu Nzambi, mutindu nzadi-mungwa ke fulukaka na masa”! (Yezaya 11:⁠9) Na nima, ata kubanga nku tavanda dyaka ve. Nsapi ti bibende ya lutaninu tavila kimakulu. Bantu yonso takudiwa na kimpwanza mpi na luguluku​—⁠mwini ti mpimpa, na nzo to na nganda. Yau tavanda mpenza kimpwanza!

Ntima na Beto Kele na Lusadisu ya Nzambi

Ya kyeleka, kuzinga na kulanda bansiku ya Nzambi kelombaka ngolo, kansi “bansiku na yandi [Nzambi] kele mpasi ve beto na kulanda yo,” ata na beto bantu ya kukonda kukuka. (1 Yoane 5:⁠3) Mutindu beto kekota na nzila ya fyoti mpi kewa mambote ya kutambula na kati na yau, beto keyedisa kuyina ya ngolo sambu na bansadilu mpi mabanza yina kele kidimbu ya bayina kele na nzila ya nene. (Nkunga 97:10) Kulemfuka na bansiku ya Nzambi kebendaka kansansa ya Nzambi kupesaka beto. Na kisika ya “mawa ya ntima” mpi “kubwa ya mabanza” yina kele bikalulu ya bantu mingi, Nzambi kesila nde: “Bantu na mono ta sepela, bo ta yimba ti kiese na ntima.” Ee, ntima ya melongama na Yehowa kele na kyese mpi na kimpwanza.​—⁠Yezaya 65:⁠14.

Yezu kufwaka sambu na kupesa beto kimpwanza ya kyeleka. Biblia ketuba nde: “Nzambi me lutaka kuzola bantu yonso; yo yina yandi pesaka bo mwana mosi yina kele na yandi, sambu konso muntu yina me ndima yandi na ntima na yandi, yandi kufwa ve, kansi yandi kuvanda na moyo ya mvula na mvula.” (Yoane 3:16) Ntangu yai, bonso Ntotila ya Kimfumu ya mazulu ya Nzambi, Yezu kele na kupesaka mambote ya nkayilu yina. Bilumbu fyoti na nima ya “mpasi ya nene,” ntangu nzila ya nene ti bantu yina kele na kati na yau tafwa, yandi tabanda kutwadisa bantu ya bulemfu na bangibusa ya nzila ya fyoti tii na nsuka na yau, kukuka ya bantu. (Kusonga 7:​14-17; Matayo 24:​21, 29-31) Na nsuka, beto tamona ndungisa ya lusilu ya nene: “Nzambi ta katula [lugangu] yonso na kimpika yina ke nataka lufwa, ebuna yo ta baka dipanda ya lukumu yina ya bana ya Nzambi ta baka.” Dipanda yina Nzambi kepesaka lenda kutesama ve. Ata nkutu lufwa takatulama.​—⁠Roma 8:21; Kusonga 21:​3, 4.

Na kumonaka mpi na kubakisaka mbotembote na wapi nzila ya fyoti kenataka, muntu mekuka mbotembote na kupona nzila yina mpi na kulanda kutambula na yau. Mingimingi baleke mesadisama na kuvanda ve ti mboninu ya nkufi to na kuwa makasi sambu na mambu yina ya bau kemona bonso bandola ya nsiku ya Nzambi kepesa bau. Bau kelonguka na kutadila yau bonso nzikisa ya zola ya Nzambi mpi bonso lutaninu sambu na mambi ya nzila ya nene. (Baebreo 12:​5, 6) Ya kyeleka, muntu fwete kuvanda na nzizidi, na kuyibukaka nde yau kelombaka ntangu mingi na kukuna bikalulu ti bampusa ya vumi, kaka mutindu yau kelombaka ntangu mingi sambu nti ya bambuma kubanda kubuta bambuma ya kitoko. Kansi nti tabuta kana yau mekunama mpi melosilama masa.

Yau yina, longuka Ndinga ya Nzambi, vukana ti Bakristu ya nkaka, mpi “samba nkatu kulemba,” sambu na mpeve santu. (1 Tesalonika 5:​17, NW) Tula ntima na Nzambi sambu yandi kusadisa nge na “[ku]songa nge nzila ya mbote.” (Bingana 3:​5, 6) Kansi, keti mambu yai yonso beto lenda kusadila yau? Keti yau lenda kubuta mbuma ya mbote? Ee, yau kubutaka mbuma sambu na Tom mpi sambu na Marie, yina ya beto tubilaka na disolo ya ntete.

Bau Kuyambulaka Kutambula na Nzila ya Nene

Tom kesonika nde: “Na katikati ya bamvu 70, beto kutanaka ti Bambangi ya Yehowa ntangu mosi na kati na bau kukwisaka na ntwala ya nzo na beto. Disolo kunataka beto na kulonguka ya Biblia. Malembemalembe, mono bandaka kuyobisa luzingu na mono. Mono kubakaka mbotika na 1982 mpi mono kele na kusala ntangu yai na dibundu ya bwala na mono. Mwana na beto mpi mebotamaka. Mono ketonda nkento na mono sambu na kuvibidila ti mono bamvula yai yonso na ntwala mono kuzaba kyeleka. Na kiteso ya kuluta mingi, mono ketonda Yehowa ti Mwana na yandi, Yezu Kristu, sambu na yonso yina ya bau mepesaka beto mpi sambu na kivuvu ya beto kele na yau ntangu yai sambu na makwisa.”

Inki beto lenda kutuba sambu na Marie? Yandi kuyindulaka nde Nzambi talolula yandi ve, kansi yandi zolaka kulonguka mambu ya metadila [Nzambi] kaka sambu na bana na yandi. Ntangu yandi kuwaka nde Bambangi ya Yehowa vandaka kulonga bamfinangani na yandi Biblia, yandi mpi kulombaka lusadisu. Kansi, bikalulu na yandi ya kukunamaka ngolo kukumisaka kuyela na yandi mpasi. Kulonguka kukumaka kukwenda ntwala kuvutuka nima. Mwana na yandi ya nkento ya bamvula nsambwadi landaka kusyamisa yandi. Yandi vandaka kutuba nde: “Kubikisa ve, Ma. Nge lenda kusala yau!” Ebuna Marie vandaka kusala ngolo.

Ntangu makangu na yandi, kinwi-dyamba mpi, vandaka kuvutuka na nzo, yandi mpi vandaka kuvukana na kulonguka. Nsukansuka, bau kunungaka bikalulu na bau ya mbi. Ebuna, na nima ya kulungisa nsiku ya makwela na bau mpi kubaka mbotika, bau kumonaka kyese mingi mpi kudiwaka, mbala ya ntete na luzingu, bonso dibuta ya kyeleka. Mawa mingi, SIDA kufwaka nsukansuka Marie, kansi yandi kufwaka ntangu ntima na yandi kuvandaka na kivuvu ya Biblia ya lufutumuku mpi luzingu na paladisu ya ntoto, yina tavanda mekombama na bidimbu yonso ya mbi ya nzila ya nene.

Ee, mpila kele ya kubasika na nzila ya nene yina kenataka na lufwa. Yezu Kristu kutubaka nde: “Yau kesongidila luzingu ya mvula na mvula: nde bau kulonguka na kuzaba nge Nzambi mosi kaka ya kyeleka, ti yina ya nge tindaka Yezu Kristu.” (Yoane 17:​3, NW) Ebuna sambu na inki kubaka ve lukanu ya kutula makulu na nge na nzila ya fyoti yina kenataka na luzingu? Na kutulaka na ntima mpi na kusadilaka mambu ya nge kelonguka na Ndinga ya Nzambi, nge lenda kumona nge mosi ndungisa ya lusilu ya Nzambi ya kepesa ntima kyese nde: “Beno ta zaba mambu yina kele ya kieleka, ebuna mambu yina ta katula beno na kimpika.”​—⁠Yoane 8:⁠32.