Inki Mutindu Beto Fwete Samba Nzambi?
NTANGU longoki mosi lombaka dilongi na yina metala kisambu, Yezu buyaka ve na kupesa yandi yau. Na kutadilaka Luka 11:2-4, yandi vutulaka nde: “Konso ntangu ya beno ke samba, beno samba mutindu yai: ‘Tata, zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu; Kimfumu na nge kwisa. Pesa beto konso kilumbu madia yina ya beto ke na yo mfumu. Lolula beto bantu ya masumu, sambu beto mpi ke lolulaka bantu yonso yina ke salaka beto mbi. Kubikisa beto ve na [mpukumuna].’ ” Yau kezabanaka mingimingi na zina ya Kisambu ya Mfumu. Yau kezabisa beto mambu ya kuluta mingi.
Kima ya ntete, ngogo ya ntete kibeni kezabisa beto na nani beto fwete lomba bisambu—na Tata na beto. Simba nde Yezu pesaka ve nzila ata nki mutindu na kusamba na muntu yankaka, kifwanisu, “santu,” to nkutu na yandi mosi. Keti Nzambi tubaka ve nde: “Lukumu na mono, mono ta pesa yo ve na [muntu] ya nkaka, ata na biteki mpi ve!” (Yezaya 42:8) Bisambu yina kepesamaka na kima to na muntu yankaka na nganda ya Tata na beto ya kele na zulu, yandi kewaka yau ve, ata nsambidi kuvanda masonga inki mutindu. Na Biblia, kaka Yehowa Nzambi mpamba mebingama “Muwi ya bisambu.”—Nkunga 65:2, NW.
Bankaka lenda tuba nde “basantu” kele kaka bonso bantu ya kelombilaka beto na Nzambi. Kansi Yezu yandi mosi longaka nde: “Mono kele nzila, mono kele kieleka, mono kele moyo. Ata muntu mosi ve lenda kwenda na Tata na nzila ya nkaka kana yandi kwisa na mono nzila ve. Ebuna mono ta sala mambu yonso yina ya beno ta lomba na zina na mono, sambu lukumu ya Tata kumonika na Mwana.” (Yoane 14:6, 13) Na yau, Yezu katulaka ngindu yonso ya muntu ya kebingama santu, yina lenda vanda na kisalu ya kulombilaka beto na Nzambi. Tala mpi kima ya ntumwa Polo tubaka na yina metala Kristu: “Yesu Kristo, muntu yina fwaka, ya Nzambi tedimisaka na lufwa, yandi kele na diboko ya kibakala ya Nzambi, ke sambaka Nzambi sambu na beto.” “Yandi ke zingaka mvula na mvula sambu na kusambila beto na Nzambi.”—Roma 8:34; Baebreo 7:25.
Zina ya Fwete Baka Lukumu
Bangogo ya landaka na kisambu ya Yezu vandaka nde: “Zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu.” Inki mutindu muntu lunga kupesa lukumu, disongidila, kusantisa, to kutula na lweka, zina ya Nzambi kana yandi kezaba yau ve mpi kesadila yau ve? Kiteso ya mbala kuluta 6 000 na “Kuwakana ya Ntama,” Nzambi kebingamaka na zina na yandi mosi Yehowa.
Na nsi ya lutiti na Kubasika 6:3, Biblia ya Katolika ya Douay ketuba sambu na zina ya Nzambi nde: “Bantendudi yankaka ya ntangu na beto gangaka zina ya Jehovah . . . kubingila ya kyeleka ya zina yango na mutindu yau kemonanaka na Masonuku ya Kiebreo, yau vilaka, sambu bau vandaka sadila yau ve na bankama ya bamvula.” Yau yina Bible de Jérusalem ya Katolika kesadilaka zina Yahweh. Ata bantendudi yankaka kezolaka kubinga mutindu yina, “Jehovah” kele mutindu ya mendimamaka mpi ya ntama ya kubinga zina ya Nzambi na Kingelesi. Bandinga yankaka kele ti mutindu na bau mosi ya kubinga zina ya Nzambi. Kima ya mfunu kele nde beto kesadilaka zina yango sambu na kupesa yau lukumu. Keti dibundu na nge melongaka nge na kusadila zina Yehowa na kisambu?
Mambu ya Mefwana na Kulomba
Na nima, Yezu longaka balongoki na yandi na kusamba nde: “Kimfumu na nge kwisa.” Evanzile ya Matayo keyika nde: “Luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.” (Matayo 6:10) Kimfumu ya Nzambi kele luyalu mosi ya kele na maboko ya Yezu Kristu. (Yezaya 9:6, 7) Mbikudulu ya Biblia kemonisa nde, ntama mingi ve, yau takatula baluyalu yonso ya bantu mpi yau tanata nsungi mosi ya ngemba na ntoto ya mvimba. (Nkunga 72:1-7; Daniele 2:44; Kusonga 21:3-5) Yau yina, Bakristu ya kyeleka mekumisaka Kimfumu ya Nzambi dyambu mosi ya kevutukaka mbala na mbala na bisambu na bau. Keti dibundu na nge melongaka nge na kusala mpila yina?
Kima ya kyese, Yezu monisaka nde beto lenda lomba mpi na bisambu na beto mambu ya ketadila beto mosi. Yandi tubaka nde: “Pesa beto konso kilumbu madia yina ya beto ke na yo mfunu. Lolula beto bantu ya masumu, sambu beto mpi ke lolulaka bantu yonso yina ke salaka beto mbi. Kubika beto ve na [mpukumuna].” (Luka 11:3, 4) Bangogo ya Yezu kemonisa nde beto lenda sosa luzolo ya Nzambi na mambu ya konso kilumbu, nde beto lenda lomba Yehowa konso kima yina lenda natila beto mawa to lenda yangisa ngemba na beto ya mabanza. Kulomba na Nzambi mbala na mbala na mutindu yai, kesadisa beto na kulanda kundima nde yandi muntu kesimbaka beto. Mpila yina, beto keyela na kubakisa bupusi na yandi na luzingu na beto. Kulomba konso kilumbu na Nzambi kulolula mbi na beto kele mpi mfunu. Mpila yina, beto keyela na kuzaba balebakanu na beto—mpi kelolula mingi bifu ya bantu yankaka. Ndongisila ya Yezu na yina metala kusamba sambu na kukatulama na beto na mpukumuna mefwana mpi, mingimingi na kumonaka kubwa ya bikalulu ya mbote ya inza yai. Na kuwakana ti kisambu yina, beto fwete keba na mvwandilu yina lenda nata beto na kusala mbi.
Na yau, ntembe kele ve nde Kisambu ya Mfumu kelonga beto mingi na yina metala kusamba bisambu yina kesepelisaka Nzambi. Kansi, keti ngindu ya Yezu vandaka nde beto simba kisambu yai na ntu sambu na kutubululaka yau mbala na mbala?
Ndongisila Yankaka Sambu na Kisambu
Yezu pesaka bantuma ya ngika sambu na kisambu. Na Matayo 6:5, 6, beto ketanga nde: “Kana beno ke samba Nzambi, beno vanda ve bonso bantu ya luvunu. Bo ke zolaka kuvanda ya kutelama sambu na kusamba na banzo ya bisambu ti na bampambu ya nzila sambu bantu yonso kumona bo. . . . Kansi kana nge ke zola kusamba, kota na suku na nge, yina ke monikaka ve. Ebuna Tata na nge yina ke monaka mambu yina ya nge ke salaka na kinsweki, yandi ta pesa nge matabisi.” Bangogo yai kesonga beto nde kisambu fwete salama ve na mutindu mosi ya kudimonisa sambu na kubenda dikebi ya bantu. Keti nge kekangudilaka Yehowa ntima na nge na kinsweki mutindu Biblia ketuma?—Nkunga 62:8.
Yezu kebisaka nde: “Kana beno ke samba, beno kutuba mingi ve bonso bamimpani. Bo ke banzaka nde Nzambi ta wa bo sambu na bisambu na bo ya nda.” (Matayo 6:7) Yau kemonana pwelele nde Yezu kundimaka ve nde muntu kukanga bisambu na ntu—to kutanga yau na mukanda. Bangogo na yandi mpi kebuya kusadila shapele.
Missele mosi ya Katolika kendima nde: “Bisambu na beto ya kuluta kitoko lenda vanda mabanza na beto ya kebasika ntangu beto kesosaka yandi, na kuvutula matondo, kana beto kele na nsatu, na ntangu ya mpasi, to na lufukiminu na beto ya mbala na mbala konso kilumbu.” Bisambu ya Yezu yandi mosi vandaka kubasika na ntangu yau yina, yau vandaka ve ya kukanga na mabanza. Mu mbandu, tanga kisambu ya Yezu yina kele na Yoane kapu 17. Yau kelanda kisambu ya mbandu, na kumonisaka mingimingi mpusa ya Yezu ya kumona zina ya Yehowa ya kusantisa. Kisambu ya Yezu basikaka na ntangu yau yina mpi yau basikaka kibeni na nsi ya ntima.
Bisambu ya Nzambi Kewaka
Kana beto meyitaka kulongama na kusimba bisambu na ntu, to na kusamba “basantu” to bifwanisu, to na kusadila bima ya lusambu, bonso shapele, ngindu ya kusamba na mutindu yina ya Yezu monisaka lenda monika ntete ya boma. Kansi, nsabi kele kukuma muntu ya kezaba Nzambi—zina na yandi, balukanu na yandi, bumuntu na yandi. Nge lenda zaba buna na nzila ya kulonguka ya sikisiki ya Biblia. (Yoane 17:3) Bambangi ya Yehowa meyilama mpi kezola kusadisa nge na dyambu yina. Bau mesadisaka mafunda ya bantu na inza ya mvimba na “kumeka mpi kumona nde Yehowa kele mbote”! (Nkunga 34:8, NW) Ya nge tayelaka na kuzaba Nzambi, nge tayela mpi na kuzola kukembila yandi na kisambu. Mpi ya nge keyela na kufinama na Yehowa na kisambu ya luzitu, ngwisana na nge ti yandi mpi kekuma kuluta ngolo.
Yau yina, ntuma kepesama na bansambidi yonso ya Nzambi na “kusamba Nzambi ntangu yonso.” (1 Tesalonika 5:17) Tala, kana ya kyeleka mpenza bisambu na nge kewakana ti Biblia, kumosi ti bantuma ya Yezu Kristu. Na mutindu yina, nge lenda ndima nde bisambu na nge tandimama na Nzambi.
[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]
Kana beto kelonguka mingi na yina metala Yehowa, beto tapusama mpi mingi na kusamba yandi na bisambu yina kekatuka na ntima