Beno Vanda na Kyese Kumosi ti Nzambi ya Kyese

“Ebuna, bampangi na mono, ntangu yai beno [vanda kaka na kyese, NW], . . . ebuna Nzambi yina ke zolaka beno, yina ke pesaka ngemba, yandi ta vanda na beno.”​—2 KORINTO 13:11.

1, 2. (a) Sambu na nki bantu mingi kekondaka kyese na luzingu? (b) Kyese kele nki, mpi nki mutindu beto lenda yedisa yo?

NA BILUMBU yai ya mpasi, bantu mingi kevandaka ve na bikuma ya kuvandila na kyese. Kana mpasi mebwila bo to muntu ya bo kezolaka, bo lenda kudiwa mutindu Yobi kuwaka, ntangu yandi tubaka nde: “Muntu yonso me butuka na ntoto yai ke na luzingu mosi ya nkufi ti ya mpasi.” (Yobi 14:1) Bakristu mpi kemonaka “mpasi” ya ‘bilumbu yai ya mpasi.’ Yo yina, mpila ya kuyituka kele ve na kumona nde bansadi ya kwikama ya Yehowa kelembaka nitu bantangu yankaka.​—2 Timoteo 3:1.

² Kansi, Bakristu lenda vanda na kyese, ata na ntangu ya mpasi. (Bisalu 5:40, 41) Sambu na kubakisa nki mutindu yo lenda salama, beto tala ntete kyese kele nki. Beto lenda tuba nde kyese kele “mawi yina muntu kewaka na ntima na ntangu yandi mezwa to kekinga kima mosi ya mbote.”a Yo yina, kana beto baka ntangu ya kuyindula balusakumunu ya beto kele na yo ntangu yai, na ntangu beto keyindula mambote yina kekinga beto na inza ya mpa ya Nzambi, beto lenda vanda na kyese.

 3. Na nki mutindu beto lenda tuba nde konso muntu kele na bikuma ya kuvandila na kyese?

³ Konso muntu kele ti mwa mambu ya mbote ya yandi fwete pesila mersi. Beto baka mbandu ya mfumu ya dibuta mosi yina bo mekatula na kisalu. Ya kyeleka, yandi ke na basusi. Yandi ke na nzala ya kulungisa bampusa ya bantu ya dibuta na yandi. Ata mpidina, kana yandi kele ngolo na nitu mpi na mavimpi ya mbote, yandi lenda pesa mersi sambu na yo. Sambu kana yandi zwa kisalu, yo tasadisa yandi na kusala mingi. Tala mbandu yankaka: Mukristu mosi ya nkento lenda yantika kubela maladi mosi ya ngolo yina kelembisa yandi nitu. Kansi, yandi lenda pesa mersi na ntangu banduku ti bantu ya dibuta na yandi yina kezolaka yandi kesadisa yandi sambu yandi nwana ti maladi yina ti lukumu mpi kikesa. Bakristu ya kyeleka yonso, ata luzingu na bo kele nki mutindu, bo lenda vanda na kyese sambu bo mezaba Yehowa, ‘Nzambi ya kiese,’ mpi Yezu Kristu, “Mfumu ya kiese ti Mfumu ya bamfumu yonso.” (1 Timoteo 1:11; 6:15) Ya kyeleka, Yehowa Nzambi ti Yezu Kristu kevandaka na kyese mingi mpenza. Bo kevandaka kaka na kyese ata mambu ya kesalama na ntoto kele ve mutindu Yehowa kuzolaka na luyantiku. Mbandu na bo lenda longa beto mambu mingi ya kemonisa mutindu beto fwete sala sambu na kuvidisa ve kyese na beto.

Bo Mevidisaka Ve Kyese na Bo Ata Fyoti

4, 5. (a) Inki Yehowa kusalaka ntangu bantu ya ntete kukolamaka? (b) Na nki mutindu Yehowa kusobaka mabanza na yandi ya mbote sambu na bantu?

⁴ Na kilanga ya Edeni, Adami ti Eva kuvandaka ti mavimpi mpi ti mabanza ya kukuka. Bo vandaka ti kisalu ya mbote mpi bisika ya mbote ya kusadila kisalu yango. Kuluta dyaka, bo vandaka ti dibaku ya kusolula mbala na mbala ti Yehowa. Lukanu ya Nzambi kuvandaka nde bo vanda na luzingu mosi ya kyese na bilumbu kekwisa. Kansi, bibuti na beto ya ntete vandaka kumona kyese ve sambu na makabu yai yonso ya kitoko; bo yibaka mbuma ya ‘nti ya kuzaba mambu ya mbote ti mambu ya mbi’ yina bo buyisaka bo. Dyambu ya kukonda bulemfu yai ya bo salaka kunataka bampasi yonso ya beto, bana na bo, kele na kumona bubu yai.​—Kuyantika 2:15-17; 3:6; Roma 5:12.

⁵ Ata mpidina, Yehowa kubikaka ve nde kukonda ntonda ya Adami ti Eva kukatula yandi kyese. Yandi tulaka kivuvu nde ntima ata ya bana na bo ndambu mpamba tapusa bo na kusadila yandi. Yandi tulaka mpenza ntima, yo yina, na ntwala nkutu nde Adami ti Eva kubuta mwana na bo ya ntete, yandi zabisaka lukanu na yandi ya kukatula bana na bo ya bulemfu na kimpika! (Kuyantika 1:31; 3:15) Na bamvu-nkama yina kulandaka, bantu mingi kulandaka nzila ya Adami ti Eva, kansi Yehowa kulosaka ve dibuta yonso ya bantu sambu na kukolama yina kuyalumukaka. Na kisika ya kusala mutindu yina, yandi tulaka dikebi na yandi na babakala ti bankento yina vandaka ‘kumonisa yandi kiese,’ bayina kusalaka kikesa ya kyeleka sambu na kusepidisa yandi sambu bo kezolaka yandi.​—Bingana 27:11; Baebreo 6:10.

6, 7. Inki mambu kusadisaka Yezu na kuvanda kaka na kyese?

⁶ Inki beto lenda tuba sambu na Yezu, inki mutindu yandi vidisaka ve kyese na yandi? Ntangu yandi vandaka mpeve ya ngolo na zulu, Yezu vandaka kumona mambu yonso ya babakala ti bankento kesalaka na ntoto. Masumu na bo vandaka pwelele, kansi Yezu kuzolaka bo. (Bingana 8:31) Na nima, ntangu yandi kwisaka na ntoto mpi ntangu yandi ‘zingaka na kati’ ya bantu, yandi vandaka kubaka bantu kaka mutindu mosi. (Yoane 1:14) Inki kima kusadisaka Mwana ya kukuka ya Nzambi na kuvanda kaka na bangindu ya mbote ya mutindu yina sambu na dibuta ya bantu ya masumu?

⁷ Kima ya ntete kele nde, Yezu vandaka na bukatikati na yina metala mambu yina yandi mosi fwete lungisa ti yina ya bantu yankaka fwete sala. Yandi zabaka nde yandi tabalula ve inza. (Matayo 10:32-39) Yo yina yandi vandaka na kyese ntangu ata muntu mosi ya masonga vandaka kundima nsangu ya Kimfumu. Ata bikalulu ti mabanza ya balongoki na yandi vandaka kupesa yandi ve kyese bantangu yankaka, Yezu vandaka kuzaba nde ntima na bo vandaka mpenza na nzala ya kusala luzolo ya Nzambi, yo yina kima ya yandi vandaka kuzodila bo. (Luka 9:46; 22:24, 28-32, 60-62) Nkutu, na kisambu yina yandi salaka na Tata na yandi ya zulu, Yezu kutubaka mutindu yai na bunkufi sambu na kikalulu ya mbote yina balongoki na yandi kuvandaka na yo tii na ntangu yina: “Bo vandaka kulemfukila mambu na nge.”​—Yoane 17:6.

 8. Tanga mwa mambu yina beto lenda landa mbandu ya Yehowa ti Yezu kusalaka sambu na kuvanda kaka na kyese.

⁸ Ntembe kele ve nde, beto yonso lenda baka mambote kana beto kelanda na dikebi yonso mbandu yina Yehowa Nzambi ti Yezu Kristu mepesaka beto sambu na dyambu yai. Keti beto lenda sala ve kikesa sambu na kusala mpenza bonso Yehowa, disongidila, kukonda kutula basusi mingi ntangu mambu mesalama ve mutindu beto zolaka? Keti beto lenda landa ve mbotembote mbandu ya Yezu, disongidila, kuvanda ntangu yonso na bangindu ya mbote sambu na luzingu yina beto kele na yo bubu yai, mpi kumonisa bukatikati na mambu yina beto mosi kezola kusala ti yina ya beto kezola nde bantu yankaka kusala? Beto tala ntangu yai inki mutindu beto lenda sadila minsiku yai na dyambu mosi yina kele mfunu mingi sambu na Bakristu ya kikesa yina kezingaka na ntoto ya mvimba: kisalu ya bilanga.

Vanda Kaka na Bangindu ya Mbote na Kisalu ya Kusamuna

 9. Inki mutindu kyese ya Yeremia kukulumukaka, mpi nki mutindu mbandu na yandi lenda sadisa beto?

⁹ Yehowa kezola nde beto vanda na kyese na kisalu na yandi. Kima fwete simba kyese na beto lenda vanda ve bambuma yina ya beto kebuka. (Luka 10:17, 20) Mbikudi Yeremia kulongaka bamvula mingi na teritware yina vandaka kubuta ve bambuma. Ntangu yandi kudipesaka mingi na kuyindula mutindu bantu vandaka kubuya kuwa nsangu na yandi, yandi vidisaka kyese na yandi. (Yeremia 20:8) Kansi, ntangu yandi yindulaka kitoko ya nsangu yango, kyese na yandi kuvutukaka. Yeremia kutubilaka Yehowa nde: “Mono waka mambu yonso ya nge vandaka kutuba na mono, yo kotaka mono na ntima; mambu yango pesaka mono mpi kiese mingi na ntima sambu mono kele muntu na nge, [Yehowa, NW].” (Yeremia 15:16) Ee, Yeremia kuwaka kyese mingi sambu na dibaku yina yandi vandaka na yo ya kusamuna nsangu ya Nzambi. Beto mpi lenda vanda na kyese ya mutindu mosi.

10. Nki mutindu beto lenda tanina kyese na beto na kisalu ya kusamuna ata ntangu teritware na beto kebuta ve mbuma?

¹⁰ Ata bantu mingi kebuya kundima nsangu ya mbote, beto kele na kikuma mosi ya nene ya kuvanda na kyese ntangu beto kesala kisalu ya bilanga. Yibuka nde Yehowa vandaka kutula ntima nde bantu mingi tandima na kusadila yandi. Bonso Yehowa, beto fwete tula kaka kivuvu nde nsukansuka, bantu yankaka tabakisa nani muntu kele na nswa ya kuyala inza ya mvimba mpi bo tandima nsangu ya Kimfumu. Beto vila ve nde luzingu ya bantu kesobaka. Na ntangu muntu mefwila mpangi na yandi to mpasi yankaka ya kukonda kukana mebwila yandi, ata bantu yankaka ya keyindulaka nde bo mekukaka kwa bo, lenda yantika kuyindula mingi ntendula ya luzingu. Keti nge tavanda pana sambu na kusadisa muntu ya mutindu yina ya ‘kekudibanzaka sambu na mpusa ya kimpeve’? (Matayo 5:3, NW) Zaba nde muntu mosi na teritware na beno lenda ndima nsangu ya mbote na mbala ya nima ya nge takwenda kutala yandi!

11, 12. Inki mambu kusalamaka na mbanza mosi, mpi nki dilongi beto kebaka na dyambu yango?

¹¹ Mabanza ya bantu ya teritware na beto lenda soba mpi. Beto tadila mbandu yai. Kimvuka mosi ya bankwelani ya mpa yina vandaka kuzolana mingi mpi yina kuvandaka na mbongo mingi, vandaka kuzinga ti bana na bo na mbanza mosi ya fyoti. Ntangu Bambangi ya Yehowa vandaka kwenda kusamuna na teritware yai, na konso kyelo bo vandaka kuvutudila bo mvutu nde, “beto kesepelaka na yo ve!” Kana muntu mosi memonisa mpusa ya kyeleka na nsangu ya Kimfumu, bantu yina vandaka na nzyunga vandaka kusukinina ve na kulembisa yandi nitu sambu yandi yamba dyaka ve Bambangi na ntangu bo taluta na mbala ya nima. Ya kyeleka, yo vandaka mpasi kibeni na kusamuna na mbanza yina. Ata mpidina, Bambangi kulembaka ve; bo landaka kaka na kusamuna. Kansi, nki mbuma bo bukaka?

¹² Na nima ya bamvula, bana mingi ya mbanza yango kuyelaka, bo kwelaka, mpi bo kumaka ti banzo na bo mosi. Ntangu bo bakisaka nde luzingu na bo kunatilaka bo ve kyese ya kyeleka, bana yankaka yina vandaka mekuma dezia bambuta yantikaka kusosa kyeleka. Bo zwaka yo ntangu bo ndimaka nsangu ya mbote yina Bambangi kunatilaka bo. Yo yina, na nima ya bamvula mingi kibeni, dibundu mosi ya fyoti yantikaka kuyela. Yindula kyese yina bansamuni ya Kimfumu yina kulembaka ve na kusala kisalu na bo kuvandaka na yo! Bika kikalulu na beto ya kukonda kulemba na kuzabisa bantu nsangu ya lukumu ya Kimfumu kupesa beto mpi kyese!

Bampangi na Beto Tasadisa Nge

13. Na nani beto fwete sosa lusadisu kana beto melemba?

¹³ Na ntangu bo kenyokulaka nge to nge kekutanaka na mambu ya mpasi na luzingu, na wapi nge lenda kwenda kusosa lusadisu? Bansadi ya Yehowa mingi yina mekudipesaka na yandi kesosaka lusadisu ya Yehowa na kati ya kisambu, na nima bo kezabisaka mpasi na bo na bampangi na bo Bakristu ya babakala ti ya bankento. Ntangu yandi vandaka na zulu ya ntoto, Yezu yandi mosi kubakaka lusadisu ya balongoki na yandi na valere. Na mpimpa yina yandi kwisaka kufwila, yandi tubilaka bo nde “na bampasi yonso ya mono vandaka kumona, beno vandaka kutina mono ve.” (Luka 22:28) Ntembe kele ve nde, balongoki yina kuvandaka bantu ya kukonda kukuka, kansi kukangama yina bo vandaka kukangama na Mwana ya Nzambi vandaka kupesa yandi kikesa. Beto mpi, beto lenda baka kikesa na bampangi yina beto kesambilaka na bo.

14, 15. Inki kima kusadisaka bankwelani zole na kukanga ntima ntangu mwana na bo kufwaka, mpi nki dilongi beto kebaka na mambu yina kukuminaka bo?

¹⁴ Bankwelani yai zole ya Bakristu, Michel ti Diane, kubakisaka mpenza valere ya lusadisu ya bampangi ya babakala ti ya bankento. Jonathan, mwana na bo ya bakala ya bamvula 20, yina kuvandaka Mukristu mosi ya kikesa mpi ya kuvandaka ti balukanu mingi, kuvandaka ti dimbuma na butomfu. Badoktere kusalaka yonso sambu na kugulusa yandi, kansi maladi ya Jonathan vandaka kukuma kaka ngolo, tii kuna, kilumbu mosi na nkokila, yandi fwaka. Michel ti Diane kuwaka susi mingi kibeni. Bo yibukaka nde na balere yango yina ya nkokila, Lukutakanu ya Kisalu yina vandaka kusalama na dibundu na bo kezo mana. Kansi, sambu bo vandaka kusosa nde bantu kupesa bo kikesa ata kivuvu ya kuzwa yo kuvandaka ve, bo lombaka nkuluntu yina kuvandaka ti bo na kufidisa bo na Nzo ya Kimfumu. Bo kumaka na lere kibeni ya bo vandaka kuzabisa dibundu nde Jonathan mefwa. Na nima ya lukutakanu, bampangi ya babakala ti ya bankento kwisaka kuzyunga bibuti yai ya vandaka kedila mingi sambu na kumonisa bo zola mpi kupesa bo kikesa. Diane keyibuka nde: “Beto kudiwaka nde beto kele maboko mpamba ntangu beto kumaka na Nzo ya Kimfumu, kansi kikesa yina bampangi kupesaka beto, kusadisaka beto mingi mpenza! Ata bo lendaka ve kukatula mpasi yina beto vandaka kuwa, bo sadisaka beto na kukanga mpenza ntima na ntangu yina ya mpasi!”​—Roma 1:11, 12; 1 Korinto 12:21-26.

¹⁵ Mpasi yina kubwilaka Michel ti Diane kusalaka nde bo kangama dyaka mingi na bampangi na bo. Yo salaka mpi nde bo zole kuzolana dyaka mingi. Michel ketuba nde: “Mu melonguka na kuzola dyaka mingi nkento na munu. Na bantangu yina beto kevandaka ya kulemba, beto kesolulaka masolo yina metala kyeleka ya Biblia ti mutindu Yehowa kesadisaka beto.” Ebuna Diane keyika nde: “Ntangu yai, kivuvu ya Kimfumu ketendula dyaka mambu mingi sambu na beto.”

16. Sambu na nki yo kele mfunu nde beto mosi kubaka kikesa ya kuzabisa bampangi na beto dyambu yina beto kele na yo mfunu?

¹⁶ Ee, bampangi na beto ya babakala ti ya bankento kevandaka bantu ya ‘kepesaka beto kikesa mingi’ na ntangu ya mpasi mpi bo kesadisaka beto na kuvanda kaka na kyese. (Kolosai 4:11) Ya kyeleka, bampangi na beto lenda tanga ve makambu yina kele na mabanza na beto. Yo yina, na ntangu beto kele na mfunu ya lusadisu, yo ke mbote nde beto zabisa bo. Na nima, yo talomba nde beto monisa ntonda ya masonga sambu na kikesa yina bampangi na beto tapesa beto, beto fwete mona yo nde yo kekatuka na Yehowa.​—Bingana 12:25; 17:17.

Tala na Dibundu na Beno

17. Inki mambu ya mpasi mama mosi ya kesansaka bana yandi mosi kukutanaka na yo, mpi nki mutindu beto kebakaka bantu yina kele bonso yandi?

¹⁷ Kana nge kekangama mingi na bampangi yina nge kesambilaka na bo, nge talonguka mpenza kusepela na bo mpi nge tavanda na kyese na kusala kinduku ti bo. Tala na dibundu na beno. Nki nge kemona? Keti ke ti kibuti mosi kenwana na kusansa bana yandi mosi na kati ya kyeleka? Keti nge mekudipesaka na kuyindula mbandu ya mbote yina yandi kepesaka? Meka kuyindula bampasi yina yandi kekutanaka na yo. Jeanine, mama mosi ya kesansaka bana yandi mosi, ketangaka mwa bampasi yango: Kukonda muntu ya kusolula ti yandi, babakala ya kekwisaka kuyula yandi kimakangu na kisalu, ti mpasi ya mbongo. Kansi yandi ketuba nde, kima kepesaka yandi mpasi ya kuluta mingi kevandaka kulungisa bampusa ya mawi ya bana na yandi, sambu konso mwana kele ti kimuntu na yandi mosi. Jeanine kebasisa dyaka dikambu yankaka: “Yo kevandaka mpasi mingi na kubuya kikalulu ya kukumisa mwana na nge ya bakala mfumu ya dibuta na mpila nde yandi lungisa mukumba ya bakala fwete lungisa. Mu ke ti mwana mosi ya nkento, kansi yo ke mpasi na kuyibuka nde mu fwete songaka yandi ve binsweki na munu kana ve yo tayika yandi kizitu mingi.” Bonso bibuti mingi yina kebangaka Nzambi, Jeanine kesalaka kisalu ya musuni mpi yandi kesungiminaka dibuta na yandi. Yandi kelongukaka Biblia ti bana na yandi, yandi kelongaka bo mutindu bo fwete sala kisalu ya kusamuna, mpi yandi kenataka bo na balukutakanu ya dibundu. (Efezo 6:4) Ya kyeleka, Yehowa fwete vanda na kyese mingi na ntangu yandi kemona mutindu dibuta yai kesalaka ngolo konso kilumbu sambu na kuvanda kaka ya kwikama! Keti beto kele na kyese ve na ntima na kuvanda ti bantu ya mutindu yai na kati na beto? Ya kyeleka, kyese kele.

18, 19. Pesa mbandu yina kemonisa mutindu beto lenda monisa nde beto kesepelaka mingi na bampangi na beto na dibundu.

¹⁸ Tala dyaka na dibundu na beno. Nge lemona mufwidi mosi ya nkento to ya bakala yina ‘kevandaka konso ntangu’ na balukutakanu. (Luka 2:37) Keti bantangu yankaka bo kekudiwaka nde bo ke bo mosi? Ee. Ya kyeleka, bo kevandaka na susi mingi ya bankwelani na bo! Kansi, bo kekudipesaka na kisalu ya Yehowa, bo ketudilaka mpi bantu yankaka dikebi. Kikalulu na bo ya kukangama ngolo, ya kuvanda na mabanza ya mbote kepesaka dibundu kyese! Mukristu mosi ya nkento yina mesala bamvula kuluta 30 na kisalu ya ntangu yonso kutubaka nde: “Mosi na kati ya mambu yina kepesaka munu kyese ya kuluta mingi kele kumona bampangi ya minunu ya babakala ti ya bankento yina memonaka mpasi mingi kelanda na kusadila kaka Yehowa na kwikama yonso!” Ee, Bakristu ya minunu yina kele na kati na beto kepesaka kikesa mingi na baleke.

¹⁹ Inki beto tatuba sambu na bantu ya mpa yina meyantika kuvukana ti dibundu ntama mingi ve? Keti beto kevandaka ve na kyese ntangu beto kewaka mutindu bo kemonisa lukwikilu na bo na balukutakanu? Yindula kuyela ya bo meyela banda bo yantikaka na kulonguka Biblia. Yehowa fwete sepela na bo mingi kibeni. Keti beto mpi kesepelaka na bo? Keti beto kesikisaka bo sambu na kumonisa bo nde beto kesepelaka na kikesa yina bo kesalaka?

20. Sambu na nki beto lenda tuba nde konso muntu na kati ya dibundu kele na mukumba mosi ya mfunu?

²⁰ Keti nge mekwelaka, nge mekwelaka ntete ve, to nge kesansaka bana nge mosi? Keti nge ke mwana ya nsyona, nge mefwilaka bakala to nkento? Keti nge mekotaka na dibundu banda ntama to nge meyantika kuvukana ti bo kaka bilumbu yai? Zaba nde mbandu ya kwikama na nge kele dyambu mosi ya kepesaka beto yonso kikesa. Nkutu ntangu nge kevukanaka ti bampangi sambu na kuyimba nkunga ya Kimfumu, ntangu nge kepesaka bakomantere to nge kesalaka badevware na Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi, mambu ya nge kesalaka kepesaka beto yonso kyese mingi. Kima ya kuluta mfunu kele nde yo kepesaka Yehowa kyese.

21. Beto kele ti bikuma mingi ya kusala nki, kansi nki bangyufula kebasika?

²¹ Ee, ata na bilumbu yai ya mpasi mingi, beto lenda sambila Nzambi na beto ya kyese na kyese yonso. Beto kele na bikuma mingi ya kundima kikesa yai ya Polo kepesa beto: “Beno [vanda kaka na kyese, NW] . . . ebuna Nzambi yina ke zolaka beno, yina ke pesaka ngemba, yandi ta vanda na beno.” (2 Korinto 13:11) Kansi, inki mutindu beto lenda sala kana mambu ya mpasi yina kebwaka na lugangu mebwila beto, kana bantu kenyokula beto, to kana beto kele dyaka na mbongo ve? Keti mpila ya kuvanda na kyese kele ata na kati ya bampasi ya mutindu yai? Sosa nge mosi mvutu na ntangu nge ketanga disolo yina melanda.

[Noti na nsi ya lutiti]

Keti Nge Lenda Pesa Mvutu?

• Kyese ketendula nki?

• Inki mutindu kuvanda na bangindu ya mbote lenda sadisa beto na kuvidisa ve kyese?

• Inki lenda sadisa beto na kuvanda na bangindu ya mbote sambu na yina metala teritware ya dibundu na beto?

• Inki mutindu nge kebakaka na valere bampangi ya babakala ti ya bankento yina kele na dibundu na beno?

[Bifwanisu ya kele na lutiti 21]

Bantu yina kele na teritware na beto lenda soba

[Kifwanisu ya kele na lutiti 23]

Inki mambu ya mpasi bantu yina kele na dibundu na beno kenwanaka na yo?