Bika Ndinga ya Nzambi Kutwadisa Bitambi na Nge
“Mambu na nge kele mwinda ke pelaka na nzila na mono, yo ke tambusaka makulu na mono.”—NKUNGA 119:105.
1, 2. Sambu na nki bantu mingi mekukaka ve kuzwa ngemba mpi mambote ya kyeleka?
KETI nge lenda yibuka kilumbu mosi yina yo lombaka nde nge yula muntu mosi nzila? Ziku nge vandaka penepene ya kisika ya nge vandaka kusosa kansi nge vandaka kuzaba ve bisika ya nsuka ya nge fwete baluka. To yo lenda vanda nde nge vilaka mpenza nzila mpi yo vandaka kulomba nde nge soba nzila. Na bambandu yonso zole, keti yo vandaka ve mbote na kulanda lutwadisu ya muntu mosi yina kuzabaka kartie yango? Muntu yina lendaka kusadisa nge na kukuma na kisika yango.
2 Banda ntama kibeni, na kimvuka, bantu memekaka na kutwadisa luzingu na bo kukonda lusadisu ya Nzambi. Kansi, kukonda lutwadisu ya Nzambi, bantu ya kukonda kukuka kele ve ti kivuvu ata fyoti. Bo lenda kuka ve ata fyoti kuzwa nzila ya kenataka na ngemba mpi na mambote ya kyeleka. Sambu na nki bo mekukaka ve kuzwa mambu yai? Bamvula kiteso ya 2 500 meluta, profete Yeremia kutubaka nde: “Ke na muntu ve lenda songa nzila na makulu [bitambi] na yandi ntangu yandi ke tambula.” (Yeremia 10:23) Ntembe kele ve nde muntu yina kesosa kutwadisa bitambi na yandi kukonda kundima lusadisu ya mefwana tanunga ve. Bantu kele mpenza na mfunu ya lutwadisu!
3. Sambu na nki Yehowa Nzambi mefwana mpenza na kupesa bantu lutwadisu, mpi nki mambu yandi kesila?
3 Yehowa Nzambi mefwana mpenza na kupesa lutwadisu yai. Sambu na inki? Sambu yandi mezaba mbote mpenza mutindu beto mesalamaka kuluta konso muntu yina. Yandi mezaba mbote kibeni mutindu bantu kukwendaka na lweka mpi kuvilaka nzila. Yandi mezaba mpi mambu yina bo fwete sala sambu na kuvutuka na nzila ya mbote. Dyaka, sambu yandi kele Ngangi, konso ntangu Yehowa kezabaka mambu yina kele mbote mingi sambu na beto. (Yezaya 48:17) Yo yina, beto lenda tula mpenza ntima na lusilu yai ya kele na Nkunga 32:8: “Mono ta songa nge nzila ya nge fweti landa, mono ta longa nge mambu yonso, mono ta talaka nge.” Beto lenda tula mpenza ntima nde: Yehowa kepesaka lutwadisu ya kuluta mbote. Kansi, inki mutindu yandi ketwadisaka beto?
4, 5. Inki mutindu mambu ya Nzambi ketubaka lenda twadisa beto?
4 Muyimbi-bankunga mosi kusambaka Yehowa nde: “Mambu na nge kele mwinda ke pelaka na nzila na mono, yo ke tambusaka makulu na mono.” (Nkunga 119:105) Mambu ya Nzambi ketubaka mpi bangibusa na yandi kele na Biblia, mpi yo lenda sadisa beto na kununga bigonsa ya beto lenda kutana ti yo na luzingu. Ya kyeleka, kana beto ketanga Biblia mpi kebika nde yo twadisa beto, beto tamona kulungana ya mambu yai ya Yezaya 30:21 ketuba: “Kana beno kwenda nzila yai to nzila ya nkaka, beno ta wa ndinga na nima na beno ke tuba nde: ‘Nzila yo yai, beno landa yo.’”
5 Kansi, simba nde Nkunga 119:105 ketubila mambu zole ya kewakana ya Ndinga ya Nzambi kesalaka. Ya ntete, yo kele mwinda sambu na makulu na beto. Ntangu beto kekutanaka ti mambu ya mpasi konso kilumbu, minsiku ya Biblia fwete twadisa bitambi na beto na mpila nde beto baka badesizio ya mbote mpi beto bwa ve na mitambu ya nsi-ntoto. Ya zole, bangibusa ya Nzambi ketemunaka nzila na beto, disongidila yo kesadisaka beto na kusala bansola yina kewakana ti kivuvu na beto ya kuzinga mvula na mvula na Paladisu ya Nzambi mesilaka. Sambu nsemo kele mingi na nzila yina beto kelanda, beto takuka kumona malanda, yo vanda ya mbote to ya mbi, ya dyambu yina beto kesala to kezola kusala. (Roma 14:21; 1 Timoteo 6:9; Kusonga 22:12) Bika beto tadila na mudindu, mutindu mambu ya Nzambi ketubaka yina kele na Biblia lenda vanda mwinda sambu na makulu na beto mpi nsemo sambu na nzila na beto.
‘Mwinda Sambu na Makulu na Munu’
6. Inki ntangu mambu ya Nzambi ketubaka lenda vanda mwinda sambu na makulu na beto?
6 Konso kilumbu beto kebakaka badesizio. Badesizio yankaka lenda monana ya fyoti kibeni, kansi bantangu yankaka beto lenda kutana ti dyambu mosi yina ketadila kuvukisa nitu, kuta masonga, to kukota na mambu ya politiki. Sambu na kununga mimekamu yai, beto fwete vanda bantu yina kesadilaka mayele na bo ya kuyindula sambu “na kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi.” (Baebreo 5:14) Ntangu beto kebakaka nzayilu ya sikisiki ya Ndinga ya Nzambi mpi kesalaka ngolo sambu na kubakisa minsiku na yo, beto kelongaka kansansa na beto sambu yo sadisa beto na kubaka badesizio yina tasepedisaka Yehowa.—Bingana 3:21.
7. Tubila dyambu mosi yina lenda pusa Mukristu na kundima kuvukana ti banduku ya kisalu yina kele ve Bakristu.
7 Beto baka mbandu. Keti nge kele mbuta mpi nge kesosa kupesa Yehowa kyese na masonga yonso? (Bingana 27:11) Kana mpidina, beto kesikisa nge. Kansi, yindula nde banduku ya kisalu mepesa nge tike sambu nge kwenda ti bo na nsaka mosi ya kulutisa ntangu. Bo kesepelaka mingi na kinduku ya beno kevandaka ti yo na kisalu mpi bo kezola kuvanda kumosi ti nge na kisika yankaka kansi na kisalu ve. Nge lenda mona mpenza nde bantu yango kele kwa bo ve bantu ya mbi. Na mambu yankaka ya luzingu na bo, bo lenda nkutu kumonisa bikalulu ya mbote. Nge tasala inki? Keti kigonsa tavanda kana nge ndima emvitasio na bo? Inki mutindu Ndinga ya Nzambi lenda sadisa nge na kubaka desizio ya mbote na dyambu yai?
8. Inki minsiku ya Biblia kesadisa beto na kuyindula na dyambu ya metala banduku?
8 Beto tadila mwa minsiku ya Biblia. Munsiku ya ntete ya lenda kwisila beto na ntu kele na 1 Korinto 15:33, yina ketuba nde: “Banduku ya mbi ke bebisaka bikalulu ya mbote.” Keti kuzitisa munsiku yai kelomba nde nge vukana ve ata fyoti ti bantu yina kele ve Bakristu? Mvutu ya Biblia kepesa na ngyufula yai kele nde ve. Nkutu, ntumwa Polo yandi mosi kumonisaka dikebi ya zola na “bantu ya” mitindu yonso, yika mpi bayina vandaka ve Bakristu. (1 Korinto 9:22) Bukristu yo mosi kelombaka nde beto monisa dikebi na bantu yankaka, yika mpi na bantu yina kele ve lukwikilu mosi ti beto. (Roma 10:13-15) Ya kyeleka, inki mutindu beto lenda landa ndongisila ya kusadila “bantu yonso” mambu ya “mbote” kana beto ketina bantu yina lenda vanda na mfunu ya lusadisu na beto?—Galatia 6:10.
9. Inki ndongisila ya Biblia kesadisa beto na kuvanda na bukatikati na bangwisana na beto ti banduku ya kisalu?
9 Kansi, luswaswanu ya nene kele na kati ya kuvanda mbote ti nduku mosi ya kisalu mpi kuvanda nduku na yandi ya ngolo. Awa yo kelomba kutadila munsiku yankaka ya Biblia. Ntumwa Polo kukebisaka Bakristu nde: “Beno kwenda kuvukana ve ti bamimpani.” (2 Korinto 6:14) Inki kele ntendula ya nsa “beno kwenda kuvukana ve”? Bambalula yankaka ya Biblia kebalulaka bangogo yai nde “beno vukana ve sambu na kusala kumosi,” “beno meka ve na kusala bonso banduku,” to “beno yambula kusala bangwisana ya mefwana ve.” Inki ntangu bangwisana ti nduku mosi ya kisalu kekumaka mbi? Inki ntangu yo kelutaka ndilu mpi yo kefwanaka ve? Ndinga ya Nzambi, Biblia, lenda twadisa bitambi na nge na dyambu yai.
10. (a) Inki mutindu Yezu kuponaka banduku? (b) Inki bangyufula lenda sadisa muntu na kubaka badesizio ya mbote na yina metala banduku?
10 Beto tadila mbandu ya Yezu, yina vandaka kuzola bantu banda na lugangu. (Bingana 8:31) Ntangu yandi vandaka na ntoto, yandi salaka kinduku ya ngolo ti balongoki na yandi. (Yoane 13:1) Nkutu yandi kuwaka zola sambu na bakala mosi yina kuvandaka ti mabanza ya mbi na mambu ya lusambu. (Marko 10:17-22) Kansi, Yezu kutulaka mpi bandilu ya pwelele na yina metala bantu ya yandi vandaka kusola bonso banduku ya ngolo. Yandi salaka ve kinduku ya ngolo ti bantu yina vandaka ve kusepela na masonga yonso na kusala luzolo ya Tata na yandi. Kilumbu mosi, Yezu kutubaka nde: “Beno kele banduku na mono kana beno sala mambu yai ya mono ke songa beno na kusala.” (Yoane 15:14) Ya kyeleka, nge lenda vanda ti bangwisana ya mbote ti nduku mosi ya kisalu. Kansi, kudiyula nde: ‘Keti muntu yai kele ti luzolo ya kusala mambu yina Yezu kutubaka? Keti yandi kezola kulonguka mambu ya metala Yehowa, muntu yina Yezu kulongisilaka beto na kusambila? Keti yandi kele ti bikalulu ya mbote yina munu Mukristu kele na yo?’ (Matayo 4:10) Ntangu nge kesolula ti banduku na nge ya kisalu mpi kelomba bo na kuzitisa minsiku ya Biblia, bamvutu na bangyufula yai tamonana pwelele.
11. Pesa bambandu yina mambu ya Nzambi ketubaka fwete twadisa bitambi na beto.
11 Kele ti mambu mingi yankaka yina mambu ya Nzambi ketubaka lenda vanda bonso mwinda sambu na makulu na beto. Mu mbandu, bo lenda pesa Mukristu mosi ya vandaka ve ti kisalu, kisalu mosi ya yandi vandaka kusosa mpenza. Kansi, manaka na yo kelomba yandi ntangu ti bikesa mingi kibeni, mpi kana yandi ndima yo, yandi tayantika kukonda balukutakanu mingi mpi yandi takuka ve kuvukana na bisalu yankaka ya lusambu ya kyeleka. (Nkunga 37:25) Mukristu yankaka lenda vanda na mpusa ya ngolo ya kutala bansaka yina kefwaka mpenza minsiku ya Biblia. (Efezo 4:17-19) Kansi, Mukristu yankaka dyaka lenda vanda ti kikalulu ya kuwa makasi nswalu na bifu ya bampangi Bakristu. (Kolosai 3:13) Na mambu yai yonso, beto fwete bika nde Ndinga ya Nzambi kuvanda mwinda sambu na makulu na beto. Ya kyeleka, kana beto kelanda minsiku ya Biblia, beto lenda kuka na kununga konso mpasi yina beto takutana ti yo na luzingu. Ndinga ya Nzambi kele “mfunu sambu na kulonga bantu mambu ya kieleka, sambu na kusungika bifu yina kele na mambu ya bantu ke longuka, sambu na kubongisa bantu, ti sambu na kulonga bantu na kuzinga luzingu mosi ya kinzambi.”—2 Timoteo 3:16.
Nsemo ‘Sambu na Nzila na Mono’
12. Inki mutindu mambu ya Nzambi ketubaka kele nsemo sambu na nzila na beto?
12 Nkunga 119:105 ketuba dyaka nde mambu ya Nzambi ketubaka lenda temuna nzila na beto mpi kusadisa beto na kumona mbote na ntwala. Beto mezaba mambu yina tasalama na bilumbu kekwisa, sambu Biblia kepesa ntendula ya mambu ya mpasi ya kesalama na nsi-ntoto mpi mutindu yo tasuka. Ya kyeleka, beto kebakisaka nde beto kezinga “na bilumbu ya nsuka” ya ngidika yai ya bima ya mbi. (2 Timoteo 3:1-5) Kuzaba mambu yina tasalama na bilumbu kekwisa fwete vanda ti bupusi ya ngolo na mutindu beto kezinga bubu yai. Ntumwa Piere kusonikaka nde: “Kana bima yina yonso ta fwa mutindu yina, ebuna nki bikalulu beno fweti vanda na yo? Ntangu beno ke vingila kilumbu ya Nzambi, beno fweti vanda na bikalulu ya santu. Beno fweti tula ngolo sambu kilumbu yina yo kwisa kaka na bilumbu yai.”—2 Piere 3:11, 12.
13. Inki mutindu ntangu yai ya beto kezinga fwete vanda na bupusi na mabanza mpi na luzingu na beto?
13 Mabanza mpi luzingu na beto fwete monisa pwelele nde beto kendimaka mpenza nde “nsi-ntoto ti bima yonso kele na yo ya bantu ke zolaka, yo ke mana.” (1 Yoane 2:17) Kusadila bandongisila ya Biblia tasadisa beto na kubaka badesizio ya mbote na yina metala balukanu na beto ya bilumbu kekwisa. Mu mbandu, Yezu kutubaka nde: “Kansi, beno landa kaka na kusosa [ntete] Kimfumu na yandi ti mambu yina ya yandi ke zolaka, ebuna yandi ta yika beno bima yina yonso.” (Matayo 6:33) Beto fwete sikisa mpenza baleke mingi ya kesala kisalu ya ntangu yonso sambu na kumonisa lukwikilu na bangogo ya Yezu! Bankaka, yika mpi mabuta ya mvimba, mekwendaka na luzolo na bo mosi na bansi yina bo kele na mfunu ya bansamuni ya Kimfumu mingi.
14. Inki mutindu dibuta mosi kuyedisaka kisalu na bo?
14 Beto baka mbandu ya dibuta mosi ya bantu iya yina kukatukaka na États-Unis mpi kukwendaka na République dominicaine sambu na kusala na dibundu mosi na mbanza mosi ya kele ti bantu 50 000. Dibundu yango kele ti bansamuni kiteso ya 130. Kansi, na Aprili 12, 2006, bantu kiteso ya 1 300 kuvandaka na Lusungiminu ya lufwa ya Kristu! Bambuma ya bilanga na kitini yina “me yela” mpi yo mekuma mpenza ‘penepene na kukatula’ na mpila nde na nima ya bangonda tanu mpamba, bantu ya dibuta yina, disongidila tata, mama, mwana-bakala ti mwana-nkento, vandaka kulonguka Biblia ti bantu 30. (Yoane 4:35) Tata ketendula nde: “Dibundu yango kele ti bampangi 30 yina mekwisaka awa sambu na kupesa lusadisu. Kiteso ya 20 kukatukaka na États-Unis, ebuna bayina yankaka kukatukaka na Bahamas, Canada, Espagne, Italie, mpi Nouvelle-Zélande. Ntangu bo kekwisaka, bo kevandaka na mpusa ya ngolo ya kusamuna mpi bo kele na bupusi ya nene na kyese ya bampangi ya dibundu yina.”
15. Inki mambote nge mebakaka sambu nge ketulaka mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete na luzingu na nge?
15 Yo ke pwelele nde, bampangi mingi lenda kuka ve kukwenda na insi yankaka sambu na kusala kisika mpusa kele mingi. Kansi, bayina lenda kuka, to yina lenda soba luzingu na bo sambu na kusala mutindu yina, tabaka mpenza mambote mingi kana bo sala kitini yai ya kisalu ya kusamuna. Mpi yo vanda nde nge kesala na konso kisika yina, kubuya ve kubaka kyese yina nge lenda baka kana nge sadila Yehowa na ngolo na nge yonso. Kana nge tula mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete na luzingu na nge, Yehowa kesila na ‘kunokisila nge mambote mingi-mingi bonso mvula.’—Malashi 3:10.
Baka Mambote na Lutwadisu ya Yehowa
16. Inki mutindu beto lenda baka mambote kana beto kebika nde mambu ya Nzambi ketubaka kutwadisa beto?
16 Mutindu beto memona yo, mambu ya Yehowa ketubaka ketwadisaka beto na banzila zole ya kewakana. Yo kevandaka bonso mwinda sambu na makulu na beto, ebuna yo kesadisaka beto na kukwenda na ntwala na nzila ya mbote mpi yo ketwadisaka beto ntangu beto kebakaka badesizio. Mpi yo ketemunaka nzila na beto, ebuna yo kesadisaka beto na kumona pwelele mambu yina kele na ntwala. Na nima, yo kesadisaka beto na kulanda ndongisila yai ya Piere: “Mabanza na beno fweti vanda ya kuyilama; beno kangula meso, beno tula ntima na beno na makabu yina ya Nzambi ta pesa beno ntangu Yesu Kristo ta kwisa kumonika.”—1 Piere 1:13.
17. Inki mutindu kulonguka Biblia tasadisa beto na kulanda lutwadisu ya Nzambi?
17 Ntembe kele ve nde Yehowa ketwadisaka beto. Ngyufula ya beto fwete kudiyula kele yai, Keti mono talanda lutwadisu na yandi? Sambu na kubakisa lutwadisu yina Yehowa kepesaka, baka lukanu ya kutanga kitini mosi ya Biblia konso kilumbu. Yindulula mambu ya nge ketanga, meka na kubakisa luzolo ya Yehowa na mambu yango, mpi yindula na mitindu ya kuswaswana yina nge lenda sadila mambu yango na luzingu na nge. (1 Timoteo 4:15) Na nima, sadila mayele na nge ya kuyindula ntangu nge kebaka badesizio.—Roma 12:1.
18. Kana beto kebika Ndinga ya Nzambi kutwadisa beto, inki balusakumunu beto tabaka?
18 Kana beto pesa yo nzila, minsiku ya Ndinga ya Nzambi tapesa beto nzayilu mingi mpi lutwadisu ya beto kele na yo mfunu ntangu beto kebaka badesizio ya ketadila nzila ya mbote ya kulanda. Beto lenda tula ntima nde mambu ya Yehowa ketubaka ya bo mesonikaka “ke pesaka mayele na bantu yina ke na mayele ve.” (Nkunga 19:8) Kana beto kebika nde Biblia kutwadisa beto, beto tavanda ti kansansa ya mbote mpi kyese ya kekatukaka na kusepedisa Yehowa. (1 Timoteo 1:18, 19) Kana beto bika nde mambu ya Nzambi ketubaka kutwadisa bitambi na beto konso kilumbu, Yehowa tapesa beto lusakumunu ya kuluta balusakumunu yonso, luzingu ya mvula na mvula.—Yoane 17:3.
Keti Nge Keyibuka?
• Sambu na nki yo kele mfunu na kubika nde Yehowa Nzambi kutwadisa bitambi na beto?
• Na nki mutindu mambu ya Nzambi ketubaka lenda vanda mwinda sambu na makulu na beto?
• Inki mutindu mambu ya Nzambi ketubaka lenda vanda nsemo sambu na nzila na beto?
• Inki mutindu kulonguka Biblia tasadisa beto na kulanda lutwadisu ya Nzambi?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 19]
Inki ntangu kinduku ti muntu mosi ya kele ve Mukristu kekumaka mbi?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 20]
Banduku ya ngolo ya Yezu kuvandaka bantu yina vandaka kusala luzolo ya Yehowa
[Bifwanisu ya kele na lutiti 21]
Keti luzingu na beto kemonisaka nde beto ketulaka mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete?