Beto Fwete Vanda Santu na Bikalulu na Beto Yonso

1, 2. (a) Inki Yehowa ke lomba bansadi na yandi na yina me tala bikalulu na bo? (b) Inki bangiufula beto ta tadila na disolo yai?

NA NSADISA ya mpeve santu, ntumwa Piere vutukilaka mambu yina kele na mukanda ya Levi mpi tubaka nde Bakristu fwete monisa busantu na bikalulu na bo. (Tanga 1 Piere 1:14-16.) Yehowa, “Muntu ya Santu,” ke zolaka nde Bakristu yina bo me tulaka mafuta mpi “mameme ya nkaka” kusala bikesa sambu na kuvanda santu na bikalulu na bo yonso, kansi kaka ve na bikalulu fioti.—Yoa. 10:16.

² Mambu ya nkaka ya mfunu yina kele na mukanda ya Levi, ya beto ta tadila na disolo yai ta sadisa beto mingi, mpi kana beto me sadila mambu yango, yo ta sadisa beto na kuvanda santu na bikalulu na beto yonso. Beto ta pesa bamvutu na bangiufula yai: Inki mutindu beto fwete tadila kufwa bansiku ya Nzambi? Mukanda ya Levi ke longa beto nki na yina me tala kupesa maboko na luyalu ya Yehowa? Inki dilongi beto ke baka na makabu yina bantu ya Izraele vandaka kupesa?

3, 4. (a) Sambu na nki Bakristu ke buyaka kufwa bansiku mpi minsiku ya Biblia? (b) Sambu na nki beto fwete vutula ve mbi na mbi mpi kubumbila ve muntu kimbeni na ntima?

³ Kana beto ke zola kusepedisa Yehowa, beto fwete zitisa bansiku ti minsiku na yandi, mpi kubuya bikalulu ya kukonda santu, yina ke fwaka bansiku ya Nzambi. Beto kele ve na nsi ya Nsiku ya Moize, kansi bansiku yina ke sadisaka beto na kuzaba mutindu Nzambi ke tadilaka mambu ya mbote ti mambu ya mbi. Mu mbandu, Nzambi pesaka bantu ya Izraele nsiku yai: “Kuvutula mbi ve sambu na mbi ya bantu me sala nge, kubumbila bo mpi kimbeni ve na ntima, kansi zola mpangi na nge bonso nge mosi. Mono kele Mfumu Nzambi.”—Levi 19:18.

⁴ Yehowa ke lomba beto na kuvutula ve mbi na muntu yina me sala beto mbi mpi na kubumbila ve muntu kimbeni na ntima. (Bar. 12:19) Kana beto zabaka ve bansiku mpi minsiku ya Nzambi, beto zolaka kusepedisa Satana na kisika ya kusepedisa Yehowa. Ata ntangu muntu me sala beto mbi na luzolo yonso, beto ta bika ve nde beto vanda mabungu yina ke bumbaka kimbeni. Nzambi me pesaka beto dibaku ya kuvanda “mabungu ya ntoto” yina kele ti kimvwama na kati na yo, disongidila kisalu ya kusamuna. (2 Bak. 4:1, 7) Mutindu muntu lenda bumba ve acide na kati ya mabungu ya ntoto yina kele ti kimvwama, beto mpi fwete bumba ve kimbeni na bantima na beto!

 5. Inki dilongi beto lenda baka na disolo ya Aroni mpi ya lufwa ya bana na yandi? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)

⁵ Dibuta ya Aroni kutanaka ti diambu mosi ya mpasi yina kele na mukanda ya Levi 10:1-11. Ntangu tiya katukaka na zulu mpi fwaka bana ya Aroni ya babakala, Nadabi ti Abihu na nzo-tenta, yo fwete vanda nde yo salaka dibuta ya Aroni mpasi. Yo vandaka kibeni diambu mosi ya mpasi yina mekaka lukwikilu ya Aroni ti dibuta na yandi, sambu Nzambi buyisaka bo na kudila bamvumbi yina! Keti nge ke buyaka kuvukana ti bantu ya dibuta na nge to bantu ya nkaka yina bo me basisaka na dibundu sambu na kubikala santu?—Tanga 1 Bakorinto 5:11.

6, 7. (a) Ntangu beto ke zola kubaka lukanu ya kukwenda na makwela yina ta salama na nzo-nzambi, inki mambu ya mfunu beto fwete tadila? (Tala noti na nsi ya lutiti.) (b) Inki mutindu beto lenda zabisa bantu ya dibuta yina kele ve Bambangi ya Yehowa lukanu na beto sambu na makwela yina ta salama na nzo-nzambi?

⁶ Ziku, beto ta kutana ve ti diambu ya mpasi bonso yina mekaka lukwikilu ya Aroni ti dibuta na yandi. Kansi, inki beto ta sala kana muntu ya dibuta yina kele ve Mbangi ya Yehowa me bingisa beto na makwela na yandi yina ta salama na nzo-nzambi? Biblia kele ve ti nsiku ya pwelele yina ke buyisa beto na kukwenda; kansi, keti kele ti minsiku ya Biblia yina lenda sadisa beto na kubaka lukanu?a

⁷ Lukanu na beto ya kubikala santu na meso ya Yehowa na mambu yonso, lenda yitukisa bantu ya dibuta na beto yina kele ve Bambangi ya Yehowa. (1 Pie. 4:3, 4) Yo kele kieleka nde beto ta sosa ve kupesa bo mpasi na ntima, kansi beto ta zabisa bo lukanu na beto na mawete mpi na masonga yonso. Ziku, yo ta vanda mbote nde beto zabisa bo na ntwala ya kilumbu yina mambu yango ta salama. Beto lenda yantika na kupesa bo mersi na mutindu bo me bingisa beto; na nima, beto lenda zabisa bo nde, sambu bo ta sala mambu ya nkaka ya me tala lusambu na bo, kana beto kwenda na dibaku yango, mambu yina beto lenda sala lenda bebisa kiese na bo mpi ya bantu yina ta vanda na nzo-nzambi na kilumbu yina ya mfunu. Yai kele mutindu mosi ya mbote yina lenda sadisa beto na kukolama ve na minsiku ya Nzambi.

 8. Inki mutindu mukanda ya Levi ke benda dikebi ya bantu na luyalu ya Yehowa?

⁸ Mukanda ya Levi ke benda dikebi na beto mingi na luyalu ya Yehowa. Yo ke monisa mbala kuluta 30 nde bansiku yina kele na kati katukaka na Yehowa. Moize bakisaka diambu yai, yo yina yandi salaka mambu yina Yehowa lombaka yandi. (Levi 8:4, 5) Mutindu mosi, beto mpi fwete sala ntangu yonso mambu yina Yehowa, Mfumu na beto ke lombaka beto. Organizasio ya Yehowa ke sadisaka beto na kusala mambu yina Yehowa ke zolaka nde beto sala. Kansi, beto lenda kutana ti mpukumuna ntangu beto kele beto mosi, kaka mutindu yo kuminaka Yezu na ntoto-makanga. (Luka 4:1-13) Kana beto ke tula dikebi kaka na luyalu ya Nzambi mpi ke tudila Nzambi ntima, ata muntu mosi ve ta nunga na kupusa beto na kufwa bansiku ya Nzambi to na kuwa bantu boma.—Bing. 29:25.

 9. Sambu na nki bantu ke mengaka Bambangi ya Yehowa?

⁹ Sambu beto kele balongoki ya Kristu mpi Bambangi ya Yehowa, bo ke niokulaka beto na bansi mingi. Mambu ya mutindu yai fwete kumina beto sambu Yezu zabisaka balongoki na yandi nde: “Bantu ta pesa beno na maboko ya bantu sambu bo monisa beno mpasi mpi bo ta fwa beno, mpi makanda yonso ta menga beno sambu na zina na mono.” (Mat. 24:9) Ata bantu ke mengaka beto, beto ke landaka kusamuna nsangu ya Kimfumu mpi ke monisaka na bikalulu na beto nde beto kele santu na meso ya Yehowa. Beto kele bantu ya masonga, bantu ya kele ti luzingu mosi ya bunkete, mpi bantu yina ke zitisaka bansiku ya insi, kansi, sambu na nki bantu ke mengaka beto? (Bar. 13:1-7) Sambu beto ke lemfukilaka Yehowa mpi ke ndimaka nde yandi kele Mfumu! Beto ke sambilaka kaka Yehowa “mpamba” mpi beto ke zolaka ve ata fioti kufwa bansiku mpi minsiku na yandi.—Mat. 4:10.

10. Inki kuminaka mpangi mosi yina ndimaka kukuma soda?

¹⁰ Diaka, beto “kele ve bantu ya nsi-ntoto,” yo yina beto ke kotaka ve na bamvita mpi na mambu ya politiki ya nsi-ntoto. (Tanga Yoane 15:18-21; Yezaya 2:4.) Bampangi ya nkaka yina kudipesaka na Nzambi, me bebisaka kwikama na bo na mutindu bo me kudikotisaka na mambu ya nsi-ntoto. Mingi na kati na bo me balulaka ntima mpi me vutukilaka bangwisana na bo ti Yehowa, Tata na beto ya mawa. (Nk. 51:17) Kansi, bantu fioti mpamba me buyaka kubalula ntima. Mu mbandu, na Mvita ya Zole ya Nsi-Ntoto ya Mvimba, na baboloko yonso ya Hongrie, bo kangaka bampangi 160 yina salaka mbi ve. Bo yonso vandaka ti bamvula na nsi ya 45, bamfumu yina basisaka bo na baboloko ya nkaka mpi vukisaka bo na boloko na mbanza mosi. Ebuna, bo songaka bampangi yai na kukota na kisalu ya kisoda. Bampangi yina vandaka ya kwikama buyaka, kansi bampangi 9 na kati na bo ndimaka kukuma basoda. Bamvula zole na nima, bo ponaka basoda ya nkaka sambu na kufwa Bambangi ya Yehowa yina ya kwikama. Mpangi mosi yina ndimaka na kukuma soda, vandaka mpi na kati ya basoda yina. Na kati ya Bambangi yina bo fwete fwa, vandaka ti muntu ya dibuta na yandi! Nsuka-nsuka, bo fwaka diaka ve Bambangi yina.

11, 12. Inki dilongi beto ke baka na nsiku yina Yehowa pesaka bantu ya Izraele na yina me tala kupesa makabu?

¹¹ Nsiku ya Moize vandaka kulomba bantu ya Izraele na kupesa bimenga ya bambisi. (Levi 9:1-4, 15-21) Bambisi yango fwete vanda ya kukonda kifu, sambu yo vandaka kumonisa dikabu ya kukuka ya nitu ya Yezu. Diaka, na konso dikabu yina bo vandaka kupesa, yo vandaka kulomba nde bo sala mutindu nsiku vandaka kulomba. Mu mbandu, beto tadila mambu yina nsiku vandaka kulomba mama yina me buta mwana. Levi 12:6 ke tuba nde: ‘Ntangu bilumbu na yandi ya kudikumisa bunkete sambu na mwana-bakala to mwana-nkento ta mana, yandi ta nata mwana-dimeme ya bakala yina kele na mvula na yo ya ntete sambu na dikabu ya kuyoka mpi mwana-pizio mosi to diyembe mosi sambu na kupesa makabu sambu na masumu.’ Nsiku ya Nzambi monisaka pwelele mambu yina yandi vandaka kulomba, ata mpidina, nsiku yango monisaka mpi kikalulu ya bukati-kati ya Nzambi. Kana mama kele ve ti makuki ya kupesa dimeme ya bakala, yandi lendaka kupesa bapizio zole to mayembe zole. (Levi 12:8) Yehowa vandaka kubaka makabu ya bansukami na mbalu mingi kaka mutindu yandi vandaka kubaka na mbalu makabu ya ntalu yina bantu ya nkaka vandaka kupesa. Inki dilongi beto lenda baka?

¹² Ntumwa Polo siamisaka Bakristu na kupesa Nzambi “kimenga ya lukumu.” (Baeb. 13:15) Beto ke pesaka Yehowa bimenga ya lukumu ntangu beto ke zabisaka zina na yandi ya santu na bantu yonso. Bampangi yina kele bababa ke samunaka na ndinga ya bidimbu sambu na kupesa Nzambi lukumu. Bakristu yina me belaka mpi ke kukaka ve kutambula, ke pesaka Nzambi lukumu ntangu bo ke samunaka na nzila ya mikanda yina bo ke sonikilaka bantu, batelefone to ntangu bo ke solulaka ti bantu yina ke kwendaka kutala bo. Sambu makabu ya lukumu yina beto ke pesaka Yehowa ntangu beto ke longaka bantu zina na yandi mpi ke samunaka nsangu ya mbote kuvanda na mbalu, yo fwete wakana ti makuki mpi mavimpi na beto.—Bar. 12:1; 2 Tim. 2:15.

13. Sambu na nki beto fwete pesa rapore ya kisalu na beto ya kusamuna?

¹³ Beto ke pesaka Nzambi makabu ya lukumu na luzolo yonso sambu beto ke zolaka yandi. (Mat. 22:37, 38) Ata mpidina, bo ke lombaka beto na kupesa rapore ya kisalu na beto ya kusamuna. Inki mutindu beto fwete tadila ngidika yai? Rapore yina beto ke pesaka konso ngonda ke monisaka kudipesa na beto na Nzambi. (2 Pie. 1:7) Ya kieleka, ata nsamuni mosi ve lenda yindula nde yandi fwete samuna mingi kaka sambu na kupesa rapore ya bangunga mingi. Nkutu, kana nsamuni ke bela mpi kele ve na makuki ya kusala mingi, yandi lenda pesa ata rapore ya minuta 15. Yehowa ta tadila minuta 15 yina bonso dikabu ya mbalu ya nsamuni yina, mpi yandi ta mona nde nsamuni yina ke zolaka yandi mpi ke monisa ntonda na dibaku yina yandi kele na yo ya kuvanda Mbangi na yandi. Kaka mutindu yandi vandaka kubaka na mbalu makabu ya bantu ya Izraele yina vandaka ve ti makuki ya kupesa makabu ya ntalu, Yehowa ke bakaka na mbalu rapore ya bangunga fioti yina bansadi na yandi ke pesaka na kutadila mavimpi na bo. Barapore yina konso nsamuni ke pesaka ke sadisaka na kubasisa rapore ya ntoto ya mvimba, yina ke sadisaka organizasio na kubaka bangidika ya me tala kisalu ya kusamuna na bilumbu ke kwisa. Yo yina, yo kele mfunu nde konso nsamuni kupesa rapore na yandi ya kisalu ya kusamuna.

14. Tubila bikuma yina ke pusaka beto na kutadila mutindu na beto ya kulonguka.

¹⁴ Na nima ya kulonguka mambu ya nkaka ya mfunu na mukanda ya Levi, nge lenda tuba nde: ‘Ntangu yai mono me bakisa mbote bikuma yina ke sala nde mukanda ya Levi kuvanda na kati ya mikanda ya Ndinga ya Nzambi ya kupemama.’ (2 Tim. 3:16) Ziku, nge me baka lukanu ya kusala bikesa sambu na kukuma muntu ya santu, sambu nge me bakisa nde Yehowa ke lombaka bansadi na yandi na kuvanda bantu ya santu, mpi nde yandi ke monaka bikesa ya ngolo yina nge ke salaka sambu na kupesa yandi kiese. Ziku, mambu yina nge me longuka na mukanda ya Levi na masolo yai zole me yedisa mpusa na nge ya kulonguka diaka Masonuku na mudindu. (Tanga Bingana 2:1-5.) Tadila mbote-mbote mutindu na nge ya kulonguka. Ya kieleka, nge ke zolaka nde Yehowa kundima bimenga ya lukumu yina nge ke pesaka yandi. Keti nge ke lutisaka ntangu mingi na kutala Televizio, na bansaka ya video, ya nkweso, to na mambu ya nkaka ya kulutisila ntangu yina ke kangaka nge nzila ya kuyela na kimpeve? Kana mpidina, kuyindulula na mambu yina ntumwa Polo tubaka na mukanda ya Baebreo, lenda sadisa nge.

15, 16. Sambu na nki Polo zabisaka Bakristu ya Baebreo mambu na masonga yonso?

¹⁵ Na mukanda yina Polo sonikilaka Bakristu ya Baebreo, yandi zabisaka bo mambu na masonga mpi na kikesa yonso. (Tanga Baebreo 5:7, 11-14.) Yandi tubaka nde ‘bo kumaka malembe na kuwa.’ Sambu na nki Polo zabisaka bo mambu na pwelele yonso? Yandi fululaka zola ya Yehowa mpi vandaka kudibanza sambu na mambote ya Bakristu yina vandaka kusadila kaka malongi ya ntete-ntete ya Biblia. Kuzaba malongi ya ntete-ntete ya Bukristu kele mfunu. Kansi sambu na kuyela na kimpeve, yo ke lombaka nde beto baka “madia ya ngolo,” disongidila malongi ya mudindu yina kele na Biblia.

¹⁶ Na kisika ya kuyela na kimpeve sambu na kulonga bantu ya nkaka, Bakristu ya Baebreo vandaka na mfunu nde muntu ya nkaka kulonga bo. Sambu na nki? Sambu bo vandaka kubuya kubaka “madia ya ngolo.” Kudiyula nde: ‘Keti mono ke salaka bikesa sambu na kubaka madia ya ngolo ya kimpeve? Keti mono ke salaka mpi bansosa sambu na kubakisa yo? Keti mono ke vandaka ti bumolo na kusamba mpi kulonguka Biblia na mudindu? Kana mpidina, Keti yo kele sambu mono ke longukaka mbote ve?’ Kisalu na beto fwete suka kaka ve na kusamuna, kansi beto fwete longa mpi bantu sambu na kukumisa bo balongoki ya Yezu.—Mat. 28:19, 20.

17, 18. (a) Sambu na nki beto fwete baka madia ya ngolo mbala na mbala? (b) Inki mutindu beto fwete tadila kunwa malafu na ntwala ya kukwenda na balukutakanu?

¹⁷ Sambu na bantu mingi, kulonguka Biblia ke vandaka ve diambu ya pete. Yo kele kieleka nde Yehowa ke siamisaka ve bansadi na yandi na kulonguka Biblia sambu kansansa na bo kukuma kuyangisa bo. Yo yina, ata beto me sadilaka Yehowa bamvula mingi to ve, yo kele mfunu nde beto dia madia ya ngolo ya kimpeve sambu na kukuma ti bikalulu ya santu.

¹⁸ Sambu na kuvanda santu, beto fwete longuka Biblia na dikebi yonso mpi kusala mambu yina Nzambi ke lomba beto. Beto tadila mbandu ya Aroni mpi ya bana na yandi Nadabi mpi Abihu, yina Nzambi fwaka sambu bo pesaka dikabu ya “tiya yina nsiku pesaka ve nswa,” ziku ntangu bo vandaka me lauka malafu. (Levi 10:1, 2, NW) Simba mambu Nzambi zabisaka Aroni. (Tanga Levi 10:8-11.) Keti baverse yai ke monisa nde beto fwete nwa ve malafu na ntwala ya kukwenda na balukutakanu ya Bukristu? Kuvila ve nde beto kele ve na nsi ya nsiku ya Moize. (Bar. 10:4) Na bisika ya nkaka, bampangi ke nwaka malafu na bukati-kati yonso ntangu bo ke diaka na ntwala ya kukwenda na balukutakanu. Na kilumbu ya Paki, bo vandaka kusadila makopa iya ya vinu. Ntangu Yezu yantikisaka Lusungiminu, yandi ti bantumwa na yandi nwaka vinu yina vandaka kumonisa menga na yandi. (Mat. 26:27) Biblia ke buyisaka kulutisa ndilu na kunwa malafu mpi kulauka. (1 Bak. 6:10; 1 Tim. 3:8) Bakristu ya nkaka ke buyaka kibeni kunwa malafu na ntwala ya kusala konso diambu ya me tela lusambu ya Yehowa sambu na kuzitisa kansansa na bo. Ata mpidina, mambu yai ke sobaka na kutadila bansi yina bantu ke zinga, mpi diambu ya mfunu kele nde Biblia ke lombaka Bakristu na ‘kusala luswaswanu na kati ya kima ya santu ti kima yina kele ve ya santu’ sambu na kuditwadisa na mutindu ya santu yina ke sepedisaka Nzambi.

19. (a) Inki beto fwete vila ve na yina me tala lusambu ya dibuta mpi kulonguka na beto mosi? (b) Inki lukanu nge me baka sambu nge bikala santu?

¹⁹ Kana nge kele ti kikalulu ya kusala bansosa ya mudindu na Biblia, nge ta sengumuna mambu mingi ya mfunu. Sadila bisadilu yina nge kele na yo sambu na kutomisa lusambu na beno ya dibuta to kulonguka na nge mosi. Yedisa nzayilu na nge na yina me tala Yehowa mpi lukanu na yandi. Kwenda kibeni pene-pene na Yehowa. (Yak. 4:8) Lomba Nzambi bonso muyimbi-bankunga nde: “Kangula meso na mono mono mona mambu ya kuyituka yina kele na bansiku na nge.” (Nk. 119:18) Kumeka ve na kufwa bansiku mpi minsiku ya Nzambi. Lemfuka na luzolo yonso na nsiku ya Yehowa, “Muntu ya Santu” mpi kudipesa na kikesa yonso na “kisalu ya santu ya nsangu ya mbote ya Nzambi.” (1 Pie. 1:15; Bar. 15:16) Landa na kuvanda santu na bilumbu yai ya nsuka ya mpasi. Bika nde beto yonso kuvanda santu na bikalulu na beto, sambu na kupesa maboko na luyalu ya Yehowa, Nzambi na beto ya santu.