BANTU ya mazi ya baleke to ya bambuta, bandoki ya bankento ya kitoko, mpi bavampire ya kitoko, yai kele bazina ya bantu yina ke lungisaka mukumba ya bampeve ya mbi yina me fuluka na mikanda, na bafilme, mpi na bansaka ya bavideo. Sambu na nki bantu ke sepela na yo?

Claude Fischer, yina ke longaka mambu ya luzingu ya bantu sonikaka nde: “Na bamvula ya me katuka kuluta bantu mingi me kuma kukwikila na minganzi; ntete yo vandaka muntu mosi ya Amerika na kati ya bantu kumi, kansi bubu yo me kumaka muntu mosi na kati ya bantu tatu. Baleke mingi ya Amerika lenda tuba nde bo me kwendaka dezia na nganga-nkisi, bo ke kwikilaka na minganzi mpi bo ke kwikilaka nde kele ti banzo yina bademo ke zingaka; bo ke kwikilaka na mambu yai mbala zole kuluta bambuta.”

Yo ke yitukisa ve na kumona nde, masolo ya ke tubila bampeve ya mbi yina ke zinga na nitu ya bantu me kuma diaka mingi bilumbu yai. Michael Calia sonikaka na zulunalu mosi (The Wall Street Journal) nde: “Mutindu bazombi, bambwa ya mfinda, mpi bavampire ya ntama me vutuka diaka me sala nde mambu ya me tala kuvanda ti bademo kukuma diaka mingi na bisika mingi.”

Rapore mosi ke tuba nde “bantu katuka na 25 tii na 50 na kati ya 100 na ntoto ya mvimba ke kwikilaka na minganzi, mpi masolo ya minganzi ke vandaka mingi na mikanda ya bansi mingi.” Nsosa mosi yina profesere Christopher Bader mpi Carson Mencken salaka na États-Unis “monisaka nde bantu ya Amerika katuka na 70 tii na 80 na kati ya 100 ke kwikilaka mingi na mutindu mosi ya bisalu ya bampeve ya mbi.”

Keti kuvukana na bisalu ya bampeve ya mbi mpi ya bademo kele kaka nsaka ya mpamba?

ATA BANTU mingi ke vandaka ti badute na konso kima yina ke tadila bademo mpi bampeve ya mbi, bo ke monaka nde yo kele diambu ya luvunu to diambu yina bantu ya ke sonikaka mambu ya bafilme me gangaka, Biblia ke tubila yo na mutindu ya nkaka. Yo ke pesa balukebisu ya sikisiki na yina me tala bisalu ya bampeve ya mbi. Mu mbandu, Kulonga 18:10-13 ke tuba nde: “Bo fwete mona ve na kati na beno . . . muntu yina ke zabisaka na ntwala mambu yina ta bwa, muntu yina ke salaka mazi, muntu yina ke sosaka bidimbu ya mambu yina ke kwisa, nganga-nkisi, muntu yina ke kangaka bankaka na bankisi, muntu yina ke kwendaka kutala muntu ya ke solulaka ti bampeve ya bafwa, muntu yina ke zabisaka bantu mambu yina ta kumina bo, to muntu yina ke yulaka mambu na bafwa.” Sambu na nki? Verse yina ke yika nde: “Konso muntu yina ke sala mambu yai kele nzanzi na meso ya Yehowa . . . Nge fwete vanda kukonda kifu na ntwala ya Yehowa Nzambi na nge.”

Sambu na nki Biblia ke buyisa kibeni mitindu yonso ya bisalu ya bampeve ya mbi?

Biblia ke songa beto nde ntangu mingi na ntwala nde Nzambi kusala ntoto, yandi salaka bamilio ya bigangwa ya kimpeve, to bawanzio. (Yobi 38:4, 7; Kusonga 5:11) Yandi pesaka konso wanzio nswa ya kupona na kati ya mambu ya mbote mpi mambu ya mbi. Bawanzio ya nkaka kolaminaka Nzambi, mpi bo yambulaka kisika na bo na zulu mpi bo kwisaka kutula mavwanga na ntoto. Yo yina, ntoto “fulukaka ti mubulu.”—Kuyantika 6:2-5, 11; Yude 6.

Biblia ke tuba nde bawanzio yina ya mbi kele ti bupusi ya ngolo, bo ke kusaka bamilio ya bantu. (Kusonga 12:9) Bo ke sadilaka na mutindu ya mbi nzala yina bantu ke vandaka ti yo ya kuzaba mambu yina ta salama na bilumbu ke kwisa.—1 Samuele 28:5, 7; 1 Timoteo 4:1.

Ya kieleka, yo ke monanaka bonso nde bademo ya nkaka ke sadisaka bantu. (2 Bakorinto 11:14) Kansi na kutuba ya mbote, bawanzio ya mbi ke sosaka kukanga mabanza ya bantu sambu bo zaba ve kieleka ya me tala Nzambi.—2 Bakorinto 4:4.

Yo yina, sambu na Biblia, kusolula ti bampeve ya mbi kele ve nsaka ya kukonda kigonsa. Yo yina ntangu bo longaka bantu yina zolaka kukuma balongoki ya Yezu kieleka ya me tala bisalu yina, “bantu . . . yina vandaka kusala bisalu ya mazi vukisaka mikanda na bo mpi bo yokaka yo tiya,” ata yo salaka nde bo vidisa mbongo mingi.—Bisalu 19:19.

Mutindu mosi, bantu mingi bubu me bakaka lukanu ya kuvukana to kutala ve ata fioti bisalu mpi bansaka yina kele ti mambu ya bampeve ya mbi. Mu mbandu, ntangu Mariaa vandaka ti bamvula 12, yandi vandaka kutuba na ntwala mambu to bigonsa ya nkaka yina ta salama na bilumbu ke kwisa. Yandi vandaka kusadila bakarte sambu na kuzabisa banduku na yandi ya nzo-nkanda mambu yina ta kumina bo na bilumbu ke kwisa, mpi sambu mambu ya yandi vandaka kutuba vandaka kulungana, yandi kumaka kusepela mingi ti mambu ya bampeve ya mbi.

Maria vandaka kuyindula nde yandi kele ti dikabu yina me katuka na Nzambi mpi yina vandaka kupesa yandi mayele ya kusadisa bantu. Yandi ke ndima nde, “Kansi kima mosi yangisaka mu. Ntangu mu vandaka kutanga bakarte sambu na kuzabisa mambu yina ta salama na bilumbu ke kwisa, mu vandaka kusala yo sambu na bantu ya nkaka. Mu vandaka kukuka ve kusala yo sambu na mu mosi, ata mu vandaka kuzola kuzaba mambu yina ta kumina mu na bilumbu ke kwisa.”

Maria vandaka kudiyangisa sambu yandi zabaka ve bamvutu na bangiufula mingi, yo yina yandi sambaka Nzambi mpi na nima Bambangi ya Yehowa kwisaka kutala yandi mpi yandi yantikaka kulonguka Biblia ti bo. Maria longukaka na Biblia nde mayele na yandi ya kuzabisa mambu yina ta salama na bilumbu ke kwisa katukaka ve na Nzambi. Yandi longukaka mpi nde bantu yina ke zola kuvanda banduku ya Nzambi fwete losa konso kima yina kele na kuwakana ti bampeve ya mbi. (1 Bakorinto 10:21) Inki salamaka? Maria losaka bima mpi mikanda na yandi ya bampeve ya mbi. Ntangu yai yandi ke zabisaka bantu ya nkaka bakieleka yina yandi me longukaka na Biblia.

Ntangu Michael vandaka toko, yandi vandaka kuzola mingi kutanga mikanda ya ke tubila mambu ya bademo. Yandi ke tuba nde: “Mu vandaka kudimona bonso bantu ya mvula na mu yina vandaka kukwenda na bansi ya bampeve.” Malembe-malembe, Michael yikanaka na kutanga mikanda ya mazi mpi ya bisalu ya Satana. Yandi ke ndima nde, “Nzala ya kuzaba mambu vandaka kupusa mu na kutanga mikanda mpi kutala bafilme yina vandaka kutubila mambu yina.”

Kansi, kulonguka ya Biblia sadisaka Michael na kubakisa mfunu ya kutadila mbote-mbote mambu yina yandi ke tanga. Yandi ke tuba nde: “Mu salaka lisiti ya bima to mambu yonso yina kele na kuwakana ti bampeve ya mbi mpi mu losaka yo yonso. Mu bakaka dilongi mosi ya mfunu. Na 1 Bakorinto 10:31, Biblia ke tuba nde: ‘Beno sala mambu yonso sambu na nkembo ya Nzambi.’ Ntangu yai, mu ke kudiyula nde, ‘Keti mutindu mu ke tanga mambu yai ke nata mu na kudikotisa na kima mosi yina ke wakana ve ti nkembo ya Nzambi?’ Kana yo ke mpidina, mu fwete buya yo.”

Yo me fwana kibeni mutindu bo ke fwanisa Biblia ti mwinda. Yo kele nto ya nsemo ya ngolo yina ke monisaka pwelele bisalu ya bampeve ya mbi mutindu yo kele kibeni. (Nkunga 119:105) Kansi Biblia ke suka ve pana. Yo kele ti kivuvu ya kitoko ya nsi-ntoto yina bupusi ya bampeve ya mbi ta vanda ve. Yo ta vanda ti bupusi ya nene na luzingu ya bantu. Mu mbandu, Nkunga 37:10, 11 ke tuba nde: “Kubika kaka fioti, mpi bantu ya mbi ta vanda diaka ve; nge ta tala kisika yina bo vandaka, mpi bo ta vanda ve pana. Kansi bantu ya kudikulumusa ta baka ntoto, mpi bo ta wa kiese mingi kibeni na ngemba ya mingi.”