Bangyufula ya Batangi

Keti dibanza ya Nzambi yina kele na Yeremia 7:16 ketendula nde Bakristu lenda samba ve sambu na muntu yina bo basisaka na dibundu ya Bukristu sambu yandi kele nsumuki ya kukonda kubalula ntima?

Na nima ya kuzengila kikanda ya Yuda ya kukonda kwikama nkanu, Yehowa kutubilaka Yeremia nde: “Kusamba ve sambu na bantu yai. Kubondila mono ve sambu na bo, kunwanina bo mpi ve, mono ta wila nge ve.”​—Yeremia 7:16.

Sambu na nki Yehowa kubuyisaka Yeremia na kusamba sambu na Bantu ya Israele? Yo kele pwelele nde, yo vandaka sambu bo vandaka kukulula Nsiku na yandi mingi kibeni. Na meso ya bantu mpi kukonda nsoni, bo vandaka “kuyiba, kufwa bantu, kusala pite, kuzenga Nzambi na nzila ya luvunu, kupesa makabu na nzambi Baale ti kusamba banzambi ya nkaka.” Yo yina, Yehowa kusongaka Bayuda ya kukonda lukwikilu nde: “Mono ta kula beno ntama na meso na mono mutindu mono kulaka bampangi na beno, bantu ya Efrayimi.” Ya kyeleka, yo zolaka kuvanda mbote ve nde Yeremia, to muntu yankaka dyaka, kulomba Yehowa na kisambu nde yandi balula nkanu yina Yandi zengilaka bo.​—Yeremia 7:9, 15.

Na kuwakana ti dyambu yai, ntumwa Yoane kusonikaka mambu yina kemonisa mutindu ya mbote ya kusamba Nzambi. Ntetentete, yandi bwisaka Bakristu ntima nde: “Kana beto ke lomba konso kima bonso kele luzolo na yandi, beto zaba mbote nde yandi ke wila beto.” (1 Yoane 5:14) Ebuna, sambu na yina metala kusamba sambu na bantu yankaka, Yoane kuyikaka nde: “Kana muntu me mona mpangi na yandi ke sala masumu kansi yo lunga ve na kunata yandi na lufwa, yandi fweti samba Nzambi, ebuna Nzambi ta pesa mpangi yina moyo. Ke na masumu ya nkaka ke nataka bantu na lufwa; mono ke tuba ve nde beno fweti samba Nzambi sambu na bantu ke sala masumu ya mutindu yina.” (1 Yoane 5:16) Yezu kumonisaka dyaka nde kana muntu mesumuka na mpeve santu, Nzambi lenda “lolula yandi ve.”​—Matayo 12:31, 32.

Keti yo kezola kutuba nde bantu yonso yina bo kebasisaka na dibundu ya Bukristu sambu bo salaka masumu kukonda kubalula ntima kusalaka masumu yina ke nataka bantu na lufwa mpi beto fwete samba ve sambu na bo? Yo lenda vanda mpenza mutindu yina ve sambu bantangu yankaka masumu ya mutindu yai kevandaka ve yina ya kenataka bantu na lufwa. Ya kyeleka, yo kele mpasi na kuzaba mitindu ya masumu ya bantu yango. Mbandu ya Manase, yina kuvandaka Ntotila ya Yuda kendimisa dyambu yai. Yandi tungaka bamesa-kimenga sambu na banzambi ya luvunu, yandi pesaka bimenga ya bana na yandi mosi na bamesa-kimenga yango, yandi sadilaka lusambu ya bampeve ya mbi, mpi yandi kotisaka lusambu ya biteki na tempelo ya Yehowa. Yo yina Biblia ketuba nde Manase ti bantu ya Yuda “kusalaka masumu mingi kuluta masumu ya bantu yina Mfumu Nzambi fwaka sambu na kupesa ntoto na bo na bantu na yandi.” Yehowa kupesaka Manase ndola sambu na mambu yai yonso ya yandi salaka. Yo yina, bo kangisaka yandi bansinga mpi bo nataka yandi na kimpika na Babilone.​—2 Bantotila 21:1-9; 2 Bansangu 33:1-11.

Masumu yina Manase kusalaka, ata yo vandaka nene inki mutindu, keti yo vandaka masumu yina kenataka na lufwa? Yo kemonana nde ve, sambu disolo kelanda na kutuba mutindu yai sambu na yandi: “Na kati ya mpasi, Manase didilaka Mfumu Nzambi, Nzambi na yandi; yandi ndimaka mbi na yandi yonso na meso ya Nzambi ya bankaka na yandi. Yandi bondilaka Nzambi na kuwila yandi mawa. Nzambi ndimaka kusamba na yandi, yandi pesaka yandi nzila na kuvutuka na Yeruzalemi, yandi vutulaka yandi diaka na kimfumu. Ntangu yai Manase zabaka nde Mfumu Nzambi yandi muntu kele Nzambi mpenza.”​—2 Bansangu 33:12, 13.

Yo yina, beto fwete tubaka ve nswalu-nswalu nde muntu kapanda mesala disumu yina kenataka na lufwa kaka sambu bo mebasisa yandi na dibundu. Yo lenda lomba ntangu sambu muntu kumonisa bikalulu ya ntima na yandi ya mbote. Ya kyeleka, beto ketubaka mbala mingi nde lukanu mosi na kati ya balukanu yina bo kebasisilaka muntu na dibundu kele ya kusadisa nsumuki na kubakisa mbi yina yandi salaka mpi kutula kivuvu nde yandi balula ntima mpi kubika mambi.

Sambu muntu yina bo mebasisa na dibundu kezinga dyaka ve kumosi ti bantu ya dibundu, bantu ya ntete yina lenda mona nde ntima mpi bikalulu na yandi meyantika na kusoba kele bantu yina kezingaka penepene ti yandi, bonso nkwelani na yandi to bantu ya dibuta na yandi. Bantu yina kemona bansoba ya mutindu yina lenda bakisa nde nsumuki yango kusalaka ve disumu yina kenataka na lufwa. Yo lenda pusa bo na kusamba na mpila nde yandi kubaka kikesa na nsadisa ya Ndinga ya kupemama ya Nzambi mpi nde Yehowa kusadisa nsumuki yina na kuwakana ti luzolo na Yandi.​—Nkunga 44:21; Longi 12:14.

Ata bantu yankaka lenda vanda na mayele ya mefwana na kumona banzikisa ya kufwana ya kendimisa nde nsumuki mebalula ntima, yo lenda vanda kiteso mosi ve sambu na bantu yonso na kati ya dibundu. Bo lenda yituka mingi, kudiyangisa na ntima, to nkutu kubula dibaku kana bo mewa mpangi mosi kesamba na ntwala ya bantu yonso sambu na muntu yina bo basisaka na dibundu. Sambu na kikuma yai, bayina kele na mpusa ya kusamba sambu na muntu yina bo mebasisaka na dibundu lenda sala yo na kingenga, mpi kubika dikambu ya muntu yango na maboko ya bankulutu ya dibundu yina kele na mukumba ya kutadila yo na mudindu.

[Kifwanisu ya kele na lutiti 30]

Yehowa kulolulaka Masumu ya ngolo ya Manase ntangu yandi kudikulumusaka na ntwala na Yandi

[Bangogo ya kemonisa kisina ya foto ya kele na lutiti 29]

Beto mebaka yo na Illustrirte Pracht-Bibel/Heilige Schrift des Alten und Neuen Testaments, nach der deutschen Uebersetzung D. Martin Luther’s