Malongi ya Biblia Kele Mayele Yina Ke Vandaka Mfunu Ntangu Yonso

YINDULA DIAMBU YAI: Nge ke sala viziti na musée mosi (kisika yina bo ke bumbaka bima ya ntama) yina kele ti bamonima mingi ya ntama. Bamonima mingi kele ya kutobuka-tobuka, ya kunzuluka, mpi ya kubeba. Ya nkaka bitini na yo kele ve. Ata mpidina, monima mosi kele kaka mutindu bo salaka yo; yo kele kitoko mpi ya kutunga mbote mpi yo me bebaka ve ata fioti. Nge me yula muntu yina ke twadisa nge nde, “Keti monima yai kele ya mpa kuluta bayina ya nkaka?” Yandi ke vutula nde, “Ve, yo kele ya ntama kibeni mpi bo me tungaka yo diaka ve.” Nge ke yula nde, “Keti bo me taninaka yo?” Yandi ke tuba nde, “Ve, mipepe mpi mvula ya ngolo kibeni me bulaka monima yai. Diaka, bantu mingi ya mubulu me sosaka kubebisa yo.” Nge lenda yula ti kuyituka yonso nde, ‘Bo me salaka yo ti nki?’

Mutindu mosi, Biblia kele bonso monima yai ya ke yitukisa. Yo kele mukanda ya ntama kibeni kuluta mikanda mingi. Ya kieleka, kele ti mikanda ya nkaka ya ntama. Kansi, bonso bamonima yina ya ntama ya kubeba, mikanda mingi ya ntama me bebaka ngolo. Mu mbandu, mambu yina yo tubaka sambu na siansi ke wakanaka ve ti mambu ya mpa yina siansi ke tubaka. Mbala mingi, bandongisila yina yo ke pesaka na yina me tala lusansu ke vandaka kigonsa kibeni. Diaka, mikanda mingi ya ntama me bikalaka kaka bitini-bitini; bitini na yo ya nkaka me vilaka to me bebaka ngolo kibeni.

Ata mpidina, Biblia me swaswana kibeni. Bo yantikaka kusonika Biblia bamvu-nkama kuluta 35 me luta, kansi yo kele kaka ya mumvimba. Mpi ata bo me nwanisaka yo mbala na mbala na nsungi ya bamvula mingi, mu mbandu kuyoka yo, kubuyisa yo, mpi kumona yo bonso mukanda ya kukonda mfunu, mambu yina yo ke tubaka me bebaka ve ata fioti. Na kisika ya kutuba nde Biblia me manaka ngala sambu na bansangu ya mpa yina bo ke pesaka, Biblia ke tubaka mambu mingi yina ke monisaka mayele ya kuyituka.—Tala lupangu “Keti Yo Me Manaka Ngala to Yo Ke Tubaka Mambu na Ntwala Kibeni?”

Nge lenda kudiyula, ‘Keti malongi ya Biblia kele kibeni na mfunu bubu yai?’ Sambu na kupesa mvutu, kudiyula nde: ‘Inki kele bampasi ya kuluta ngolo yina bantu ke kutana ti yo bubu yai? Inki kele bampasi yina ke yangisa mingi?’ Ziku nge ke yindula bitumba, kubeba ya mupepe, mambu ya mubulu to mambu ya mbi. Tadila ntangu yai mwa minsiku yina Biblia ke longaka. Ntangu nge ke sala mutindu yina, kudiyula nde: ‘Kana bantu vandaka kuzitisa minsiku yango, keti nsi-ntoto zolaka ve kubonga?’

ZOLA YA NGEMBA

“Kiese na bantu yina ke tulaka ngemba, sambu bo ta binga bo bana ya Nzambi.” (Matayo 5:9) “Kana mpila kele, beno sala yonso sambu na kuzinga na ngemba ti bantu yonso.”—Baroma 12:18.

MAWA, KIKALULU YA KULOLULA

“Kiese na bantu yina ke wilaka bantu ya nkaka mawa, sambu bo ta wila bo mawa.” (Matayo 5:7) “Beno landa kukanga-ntima na mambu ya bantu ya nkaka mpi beno landa kulolulana na ntima ya mvimba ata muntu mosi kele na makambu ti muntu ya nkaka. Mutindu Yehowaa lolulaka beno na ntima ya mvimba, beno fwete sala mpi mutindu mosi.”—Bakolosai 3:13.

BANTU YA BAMPUSU YA KUSWASWANA KE ZINGA KUMOSI

“Na nzila ya muntu mosi, [Nzambi] salaka makanda yonso ya bantu sambu na kuzinga na ntoto ya mvimba.” (Bisalu 17:26) “Nzambi ke pona-ponaka ve, kansi na konso dikanda yandi ke ndimaka muntu yina ke tinaka yandi boma mpi ke salaka mambu ya mbote.”—Bisalu 10:34, 35.

LUZITU SAMBU NA NTOTO

“Yehowa Nzambi bakaka muntu mpi tulaka yandi na kilanga ya Edeni sambu na kubundula yo mpi kukeba yo.” (Kuyantika 2:15) Nzambi ta bebisa “bantu yina ke bebisaka ntoto.”—Kusonga 11:18.

KUMENGA LUKASI MPI MANSONI

“Beno keba na mitindu yonso ya lukasi sambu ata ntangu muntu kele ti bima mingi, luzingu na yandi ke katukaka ve na bima yina yandi kele ti yo.” (Luka 12:15) “Bika bo tubila nkutu ve pite mpi mitindu yonso ya mambu ya mvindu to lukasi na kati na beno, mutindu yo me fwana sambu na bantu ya santu.”—Baefezo 5:3.

MASONGA, KISALU YA NGOLO

“Beto ke zola kuditwadisa na masonga na mambu yonso.” (Baebreo 13:18) “Bika muyibi kuyiba diaka ve, kansi yandi sala kisalu ya ngolo.”—Baefezo 4:28.

MFUNU YA KUSADISA BANTU YINA KELE NA MFUNU YA LUSADISU

“Beno tubila bantu ya kele na mawa na mutindu ya ke lembika, beno sadisa bantu ya kele ngolo ve, beno vanda ntima-nda sambu na bantu yonso.” (1 Batesalonika 5:14) Beno sadisa “bana-nsiona mpi mifwidi ya bankento na bampasi na bo.”—Yakobo 1:27.

Biblia ke tubila kaka ve minsiku yai. Kansi, yo ke longaka beto na kubaka minsiku yango na valere mpi na kusadila yo na luzingu na beto ya konso kilumbu. Kana bantu mingi vandaka kibeni kusadila malongi yina beto me tubila, bampasi zolaka ve kuvanda mingi na nsi-ntoto. Ya kieleka, minsiku ya Biblia kele na mfunu mingi mpi yo ke manaka ngala ve! Ebuna, nki mutindu malongi ya Biblia lenda sadisa nge banda bubu?

Muntu yina me luta bantu yonso na mayele tubaka nde: “Mayele ke monanaka ya lunungu na bisalu na yo.” (Matayo 11:19) Keti nge ke ndima ve? Sambu nge zaba kana mayele kele ya mbote to ve, nge fwete tala bambuma yina yo ke butaka ntangu nge ke sadilaka yo. Yo yina, nge lenda kudiyula nde: ‘Kana Biblia kele kibeni na mfunu, keti yo fwete buta ve bambuma na luzingu na mono? Na nki mutindu Biblia ke sadisaka mono na bampasi yina mono ke kutanaka ti yo bubu yai?’ Tadila mbandu yai.

Sambu na Delphine,b luzingu vandaka mbote mpi yo vandaka kunatila yandi kiese ya mingi. Kansi na mbala mosi, yandi kutanaka ti bampasi mingi. Mwana na yandi ya nkento fwaka. Makwela na yandi fwaka. Mbongo na yandi manaka. Yandi ke yibuka nde: “Mono vandaka diaka ve kudizaba sambu mono vandaka diaka ve ti mwana, bakala mpi nzo. Mono monaka nde luzingu na mono vandaka diaka ve ti lukanu.”

Ata mbala mosi ve na ntwala Delphine monaka kibeni kieleka ya mambu yai: “Nda ya luzingu na beto kele bamvula 70, to 80 kana muntu kele ngolo kibeni. Kansi yo me fuluka ti mavwanga mpi mawa; yo ke lutaka nswalu, ebuna beto ke pumbuka mpi ke kwenda.”—Nkunga 90:10.

Delphine zwaka lusadisu na Biblia ntangu yandi kutanaka ti bampasi. Mambu yina yo salaka sambu na yandi ke yitukisa. Mutindu masolo tatu yina ke landa ta monisa yo, bantu ya nkaka me bakisaka mutindu Biblia sadisaka bo ntangu bo sadilaka bandongisila na yo sambu na kununga bampasi. Bo me bakisaka nde Biblia kele bonso monima yina beto tubilaka na luyantiku. Yo me swaswana kibeni ti mikanda ya ntama yina ke nunaka mpi ke manaka ngala. Keti yo kele sambu bo me salaka Biblia ti kima mosi ya kuswaswana? Keti ya kieleka Biblia kele ti mabanza ya Nzambi, kansi ya bantu ve? —1 Batesalonika 2:13.

Ziku nge ke monaka mpi nde luzingu kele nkufi mpi ya kufuluka ti bampasi. Kana bampasi ke yangisa nge, na wapi nge lenda zwa kikesa, lusadisu mpi bandongisila ya mbote?

Beto tadila mitindu tatu ya mfunu yina lenda sadisa nge na kumona mfunu ya Biblia na luzingu na nge. Yo lenda longa nge mutindu ya

1. kutina bampasi kana mpila kele.

2. kulembika bampasi ntangu yo me bwila nge.

3. kunwana ti bampasi yina nge lenda manisa ve.

Masolo yina ke landa ta tubila mambu yai tatu.