Bantu Yonso Lenda Baka Lukumu

“Beto fwete sala inza ya mpa, inza ya kuluta mbote, yina bo fwete pesa bantu lukumu ntangu yonso.”​—PRESIDA YA ÉTATS-UNIS HARRY TRUMAN, SAN FRANCISCO, CALIFORNIA, U.S.A., APRILI 25, 1945.

NA BAMVULA kulandaka Mvita ya Zole ya Inza ya Mvimba, bantu mingi vandaka kundima bonso Presida Truman nde bantu lenda yindula mambu yina melutaka na luzingu na bo mpi kusala “inza mosi ya mpa” yina konso muntu tazitisaka bantu yankaka. Yo kele kyadi na kumona nde na luzingu ya bubu yai mambu kele ya kuswaswana. “Lukumu ya bantu yonso” kelanda na kubeba sambu kisina ya mambu yonso kele muntu yandi mosi ve, kansi mbeni ya nene ya bantu.

Kisina ya Mambu

Biblia kemonisa nde mbeni yango kele Satana Dyabulu, kigangwa ya mbi ya kimpeve, yina tulaka ntembe na kiyeka ya Nzambi ya kuyala katuka na luyantiku ya disolo ya bantu. Na ntangu Satana solulaka ti Eva na kilanga ya Edeni, lukanu na yandi vandaka nde bantu kusadila ve Ngangi na bo. (Kuyantika 3:1-5) Yindula fyoti malanda ya mbi yina zolaka kubwila Adami ti Eva ntangu bo waka mambu ya Dyabulu! Sambu bo lemfukaka ve na nsiku yina vandaka kutadila mbuma ya Nzambi kubuyisaka, Adami ti Eva ‘kubumbanaka na kati ya banti.’ Sambu na inki? Adami kutubaka nde: “Mono me wa boma, yo yina mono me tina nge sambu mono kele kinkonga.” (Kuyantika 3:8-10) Bangwisana ya Adami ti Tata na yandi ya zulu mpi mutindu yandi vandaka kuditadila kusobaka. Yandi waka nsoni mpi yandi vandaka kudiwa dyaka mbote ve na ntwala ya Yehowa.

Sambu na nki Dyabulu zolaka nde Adami kukitisa lukumu na yandi? Sambu Nzambi salaka muntu na kifwani na yandi, mpi Satana kusepelaka na kumona nde muntu kukatula lukumu ya Nzambi yina yandi kemonisaka. (Kuyantika 1:27; Roma 3:23) Dyambu yai kesadisa beto na kubakisa kikuma yina kesalaka nde bantu kuvweza bantu yankaka. Sambu Satana “nzambi ya ntangu yai” meyedisaka kikalulu yai, “kisika bantu ya nkaka kele bamfumu . . . bankaka ke mona mpasi na maboko na bo.” (2 Korinto 4:4; Longi 8:9; 1 Yoane 5:19) Keti yo ketendula nde lukumu ya muntu kuvilaka kimakulu?

Yehowa Kepesaka Bigangwa na Yandi Lukumu

Yindula dyaka mutindu luzingu kuvandaka na masamba ya Edeni ntangu Adami ti Eva vandaka mesala ntete ve disumu. Bo vandaka ti madya mingi, kisalu ya mbote, mpi kivuvu ya luzingu ya mbote ti ya kukonda nsuka sambu na bo mpi sambu na bana na bo. (Kuyantika 1:28) Mambu yonso ya luzingu na bo vandaka kumonisa lukanu ya zola mpi ya lukumu yina Nzambi vandaka na yo sambu na bantu.

Keti Mutindu Nzambi vandaka kutadila lukumu kusobaka ntangu Adami ti Eva kusalaka disumu? Ve. Yandi wilaka bo mawa na mutindu bo vandaka kinkonga. Ti zola yonso, “Nzambi bakaka mikanda ya bambisi, yandi sadilaka yo bilele” sambu na kupesa bo na kisika ya matiti yina bo mosi kudisadilaka. (Kuyantika 3:7, 21) Na kisika ya kuyambula bo na mutindu yina ya bo vandaka kuwa nsoni, Nzambi kupesaka bo lukumu.

Na nima, ntangu yandi vandaka kutwadisa dikanda ya Izraele, Yehowa kumonisaka mawa na yandi na bana-nsyona, na mifwidi, mpi na banzenza, disongidila kimvuka ya bantu yina bo vandaka kuvweza mbala mingi. (Nkunga 72:13) Mu mbandu, Nzambi lombaka bantu ya Izraele nde ntangu bo kekatula bambuma ya olive ti ya vinu na bilanga, bo vutuka dyaka ve na kubaka bambuma yina mebikala. Kansi, bima yina vandaka kubikala kuvandaka “sambu na banzenza, bana-nsona ti bamifwidi ya bankento.” (Kulonga 24:19-21) Ntangu bo vandaka kuzitisa nsiku yai, ata bansukami ya ngolo kuvandaka ve ti kikalulu ya kulombalomba mpi konso muntu kuvandaka ti kisalu ya lukumu.

Yezu Kupesaka Bantu Yankaka Lukumu

Ntangu yandi vandaka na ntoto, Yezu Kristu, Mwana ya Nzambi, kudibanzaka sambu na lukumu ya bantu yankaka. Mu mbandu, ntangu yandi vandaka na Galilea, muntu mosi yina kuvandaka ti maladi ya ngolo ya lepre kwisaka kupusana penepene na yandi. Nsiku ya Moize vandaka kulomba nde muntu yina kele na lepre fwete tuba na ndinga ya ngolo nde: “Kusimba mono ve, kusimba mono ve.” (Levi 13:45) Kansi, muntu yai kusalaka mpidina ve ntangu yandi pusanaka penepene na Yezu. Yandi fukamaka ilungi na ntoto mpi yandi tubilaka Yezu na ndinga ya ngolo nde “Mfumu, kana nge zola, nge lenda belula mono.” (Luka 5:12) Inki Yezu kusalaka? Yezu kunganinaka ve muntu yango nde yandi mefwa Nsiku na mpila nde yandi buya yandi to kukula yandi. Kansi, yandi pesaka muntu yango lukumu. Yandi simbaka yandi mpi kutubaka nde: “Mono me zola, beluka ka nge!”​—Luka 5:13.

Na baokazio yankaka, Yezu vandaka kumonisa mayele na yandi na kubelulaka bantu kukonda kusimba bo na nitu, disongidila yandi vandaka kubelula bantu kukonda kupusana penepene ti bo. Kansi, na okazio yina, yandi simbaka muntu yango. (Matayo 15:21-28; Marko 10:51, 52; Luka 7:1-10) Sambu lepre ya muntu yango vandaka “mefuluka na nitu yonso,” ntembe kele ve nde bantu vandaka kupusana ve penepene na yandi banda bamvula mingi. Yo fwete vanda nde yandi waka kyese mpenza na kumona nde muntu mesimba yandi dyaka! Yandi vandaka kutula ntima nde Yezu tabelula maladi na yandi, kansi yandi vandaka kuyindula ve nde Yezu tasimba yandi. Yo yina, ntembe kele ve nde mutindu Yezu kubelulaka maladi na yandi ya lepre kuvutulaka dyaka lukumu na yandi. Keti beto lenda tuba nde bubu yai bantu lenda monisa kudibanza ya mutindu yai na yina metala kupesa bantu yankaka lukumu? Kana ee, inki mutindu bantu lenda sala yo?

Nsiku Yina Kesadisaka na Kupesa Bantu Yankaka Lukumu

Yezu kutubilaka nsiku mosi yina bantu mingi ketadilaka bonso dilongi ya kuluta mbote na bangwisana ya bantu yina ya bo melongukaka ntete ve. Yandi tubaka nde: “Beno sala bantu ya nkaka mambu yonso yina ya beno zola nde bo sala beno.” (Matayo 7:12) Nsiku yai ya bikalulu ya mbote kepusaka bantu na kuzitisa bantu ya bo kezinga ti bo, mpi bo ketulaka ntima nde bantu yango tazitisa mpi bo.

Mutindu luzingu ya bantu kemonisa yo, kusadila nsiku yai kevandaka ve pete, disongidila mbala mingi bantu kesalaka mambu ya kewakana ve ti nsiku yai. Harold ketuba nde: “Mbala mingi mu vandaka kuvweza bantu yankaka. Kaka ti bangogo fyoti mpamba mu lendaka kupesa muntu makasi to nsoni, mpi bantangu yankaka kubasisa muntu mansanga.” Kansi dyambu mosi kusalamaka yina kupusaka Harold na kusoba mutindu yandi vandaka kutadila bantu yankaka. Yandi keyika nde: “Bambangi mingi ya Yehowa yantikaka kusolula ti munu. Mu kewaka nsoni na kuyindula dyaka mambu yankaka ya mu vandaka kutubila Bambangi mpi mutindu mu vandaka kutadila bo bantangu yankaka. Kansi bo yambulaka munu ve, mpi malembe-malembe, bakyeleka ya Biblia kusimbaka ntima na munu mpi yo pusaka munu na kusoba.” Bubu yai, Harold kele nkuluntu na dibundu ya Bukristu.

Mbandu ya Harold kemonisa nde Ndinga “ya Nzambi kele ya moyo, yo ke salaka konso ntangu. Makasi na yo me luta makasi ya mbele ya makasi zole. Makasi yina ke kotaka tii na kisika ya moyo ti mpeve kele, tii na kisika madikulu ti nluka kele. Nsangu yina yo ke sambisaka nzala ya ntima na beto ti mabanza ya ntima na beto.” (Baebreo 4:12) Ndinga ya Nzambi kele na ngolo ya kusimba ntima ya muntu mpi kusoba mabanza ti bikalulu na yandi. Yo kele kima ya kuluta mfunu yina lenda pusa beto na kupesa bantu yankaka lukumu, na kuvanda na mpusa ya masonga ya kusadisa bantu, mpi kupesa bantu lukumu na kisika ya kuvweza bo.​—Bisalu 20:35; Roma 12:10.

Kupesa Dyaka Bantu Lukumu

Mpusa yina mosi kepusaka Bambangi ya Yehowa na kuzabisa bantu yankaka mambu ya metala kivuvu ya kitoko yina kele na Biblia. (Bisalu 5:42) Mutindu ya kuluta mbote ya kupesa bantu ya beto kezingaka ti bo lukumu kele ya kuzabisa bo “nsangu ya mbote” ya kima mosi ya kuluta mbote. (Yezaya 52:7) Kulwata “kimuntu ya mpa” kele na kati ya “nsangu” ya kima mosi ya kuluta mbote, yina tafwa “nzala ya kusala mambu ya nsoni ti mambu ya mbi.” (Kolosai 3:5-10) Nsangu yango ketadilaka dyaka lukanu ya Yehowa ya kukatula ntama mingi ve mambu yina kekatulaka lukumu ya muntu, mpi mubandisi na yo, Satana Dyabulu. (Daniele 2:44; Matayo 6:9, 10; Kusonga 20:1, 2, 10) Kaka na ntangu yina, lere ‘ntoto tafuluka na nzayilu ya Nzambi’ bantu yonso tapesaka bantu yankaka lukumu.​—Yezaya 11:9.

Beto kebingisa nge na kuzaba mambu mingi na yina metala kivuvu yai. Kana nge vukana ti Bambangi ya Yehowa, nge tamona nde kusadila bansiku ya Biblia kesalaka nde muntu kupesa bantu yankaka lukumu. Mpi nge tabakisa mutindu Kimfumu ya Nzambi tatula ntama mingi ve ‘inza ya mpa mpi ya kuluta kitoko,’ inza yina bo tapesaka bantu yankaka “lukumu.”

[Lupangu/​Kifwanisu ya kele na lutiti 6]

Kubikala ya Kwikama Kutaninaka Lukumu na Bo

Na mvita ya zole ya inza ya mvimba, bo tindaka Bambangi ya Yehowa kiteso ya 2 000 na ba camp ya konsatrasio ya Banazi sambu na lukwikilu na bo. Ntangu yandi kutubilaka mutindu bambangi yina kumonisaka kwikama na bo, Gemma La Guardia Gluck, yina kuvandaka ntete na boloko ya Ravensbrück kusonikaka mutindu yai na mukanda na yandi Disolo na Mono (Kingelesi): “Na ntangu mosi buna, bapolisi ya Hitler kutubaka nde konso Longoki ya Biblia yina tatula diboko na mukanda sambu na kumonisa nde yandi kesadila dyaka ve Yehowa, bo tabasisa yandi na boloko mpi bo tanyokula yandi dyaka ve.” Sambu na bayina kubuyaka kutula maboko na mukanda yina, yandi sonikaka nde: “Bo ponaka kulanda na kumona mpasi mpi kukanga ntima sambu na kuvingila inza ya mpa.” Sambu na nki bo salaka mutindu yina? Ntangu yai, Magdalena, yina kele ti bamvula kuluta 80 mpi ya beto tubilaka na luyantiku ya disolo yina meluta, ketuba nde: “Kubikala ya kwikama na Yehowa kuvandaka mfunu mingi kuluta kusala konso kima yina sambu na kubikala na luzingu. Kutanina lukumu na beto vandaka kutendula kuvanda kaka ya kwikama.”a

[Noti na nsi ya lutiti]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 5]

Yezu kupesaka lukumu na bayina yandi belulaka

[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]

Bambangi ya Yehowa kepesaka bantu yankaka lukumu na kuzabisaka bo “nsangu ya mbote” ya kima mosi ya kuluta mbote