Mambu Yina Tasadisa Nge na Kusolula ti Nkwelani na Nge

‘YO LOMBAKA ve nde mu tuba mambu yina.’ ‘Mu monisaka ve ngindu na munu pwelele.’ Keti nge meyindulaka dezia mutindu yina na nima ya kumeka kusolula ti nkwelani na nge? Kusolula kele kikalulu mosi ya beto fwete yedisa. Mutindu yo kesalamaka sambu na konso kikalulu, bantu mingi kelongukaka kusolula mbote kukonda mpasi, kansi yo kevandaka mpasi kibeni sambu na bankaka. Ata mpidina, ata yo kele mpasi sambu na nge, nge lenda longuka na kumonisa mabanza na nge na mutindu mosi ya mbote, disongidila na kusolula mbote.

Bantangu yankaka, bikalulu ya bantu ya insi to ya dikanda kevandaka na bupusi na mutindu bantu kesadilaka bankwelani na bo mambu. Na bansi to bikanda yankaka, bo kelongaka babakala nde ‘mwana-bakala ketubaka ve mingi.’ Bantu lenda mona babakala yina ketubaka mingi bonso bantu ya mpamba to bazoba. Ya kyeleka, Biblia ketuba nde: “Konso muntu fweti vanda ya kuyilama na kuwa . . . , kansi yandi fweti yindula ntete ebuna yandi tuba.” (Yakobo 1:19) Kansi, ndongisila yai ketadila babakala ti bankento mpi yo kemonisa nde kusolula kesukaka kaka ve na kutuba. Bantu zole lenda solula na ntangu ya nda kibeni, kansi nki tasalama kana konso muntu na kati na bo kewidikila ve muntu yankaka? Yo ke pwelele nde bo tasolula ve mbote. Mutindu verse ya beto metanga kemonisa yo, dyambu ya mfunu sambu na kusolula mbote kele kuzaba kuwidikila.

Kusolula Kukonda Kubasisa Bangogo

Na bansi yankaka, bankento kevandaka ve ti nswa ya kumonisa bangindu na bo, mpi babakala kekotaka ve na mambu ya dibuta. Na bansi ya mutindu yina, bakala ti nkento kezabaka mpenza ve mambu yina nkwelani na yandi kezolaka na ntwala ya konso dyambu yina. Bankento yankaka kekumaka kubakisa mbote mpenza bampusa ya babakala na bo mpi bo kelungisaka bampusa yango kukonda kusukinina. Kana yo kele mutindu yina, beto lenda tuba nde bakala ti nkento kesolulaka kukonda kusadila bangogo. Kansi, mbala mingi, nkwelani mosi mpamba muntu kesalaka mingi. Mbala yankaka, na ntangu nkento kelonguka na kubakisa mabanza to mawi ya bakala na yandi, bo kevingilaka mpenza ve nde bakala kuyedisa mayele ya mutindu mosi mpi kubakisa mawi ya nkento na yandi.

Ya kyeleka, na bisika yankaka babakala kebakisaka bampusa ya mawi ya bankento na bo mpi bo kemekaka na kulungisa yo. Kansi, ata na bisika ya mutindu yai, bankwelani mingi lenda baka mambote kana bo kesolula mbote.

Kusolula Kele Mfunu Mingi

Kusolula ya masonga lenda sadisa bankwelani na kuyidika mavwanga mpi kukonda kuwakana. Na luyantiku mpenza ya luzingu ya bantu ya Izraele, bantu ya dikanda ya Rubeni, Gadi, mpi ndambu ya bantu ya dikanda ya Manase yina vandaka kuzinga na esti ya Nzadi ya Yordani kutungaka “mesa-kimenga ya nene mpenza” na lweka ya Yordani. Makanda yankaka kubakisaka ve mbote kikuma yina bo salaka yo. Sambu bo vandaka kuyindula nde bampangi na bo yina vandaka kuzinga na lweka ya Yordani kusalaka apostazi, makanda ya westi kudibongisaka sambu na kunwanisa “bankolami” yina. Kansi, na ntwala ya kukwenda kunwanisa bo, makanda ya westi kutindaka kimvuka mosi ya bantu sambu na kusolula ti makanda ya esti. Bo sadilaka mpenza mayele! Bo bakisaka nde makanda ya esti kusalaka ve mesa-kimenga yango sambu na kuyokila banzambi yankaka makabu. Kansi, bo vandaka kutita nde na bilumbu kekwisa makanda yina yankaka zolaka kusonga bo nde: “Beno ke na nswa ve ya kusamba Mfumu Nzambi.” Mesa-kimenga zolaka kuta kimbangi nde bo mpi kuvandaka bansambidi ya Yehowa. (Yozue 22:10-29) Bo pesaka mesa-kimenga yango zina ya Temwe, yo fwete vanda sambu yo vandaka kuta kimbangi nde bo kendima nde Yehowa kele Nzambi ya kyeleka.​—Yozue 22:34.

Ntendula yina makanda ya esti pesaka kufwanaka sambu na kundimisa makanda ya westi, ebuna bo sobaka mabanza na bo na yina metala kunwanisa bampangi na bo. Ya kyeleka, kusolula ya pwelele mpi ya masonga kusalaka nde bo nwana ve bitumba. Na nima, ntangu bantu ya Izraele kukolamaka na Yehowa Nzambi, bakala na bo ya kifwani, yandi songaka bo nde yandi ‘tatuba na ntima na bo’ na mawa yonso. (Ozea 2:14, NW) Yai mbandu mosi ya mbote kibeni sambu na bantu yina mekwelaka! Ya kyeleka, salaka kikesa na kusolula na mudindu mpenza ti nkwelani na nge na mpila nde yandi bakisa mawi na nge. Dyambu yai kele mfunu, mingimingi kana dyambu ya beno ketubila ketadila mpenza mawi. Pattie Mihalik, mupanzi-nsangu mosi ya États-Unis, ketuba nde: “Bantu yankaka ketubaka nde bo kesumbaka ve bangogo, kansi bangogo lenda vanda mpi ntalu mingi kibeni. Mpi ata bantu yankaka kemonaka mpasi na kumonisa mawi na bo, yo lenda natila bo mambote mingi kuluta mambote yina mbongo ya yandi metula na banki lenda pesa yandi.”

Landa na Kutomisa Kikalulu ya Kusolula

Bantu yankaka lenda tuba nde: ‘Makwela na beto kuvandaka ya mbote ve tuka na luyantiku.’ Bankaka dyaka lenda tuba nde: ‘Mpila ya kubongisa makwela yai kele dyaka ve.’ Bo lenda yindula nde, na nima ya kilumbu ya makwela, mpila ya kutomisa bikalulu na bo ya kusolula kele ve. Kansi, yindula bantu yina kezingaka na bansi yina bibuti bantu keponilaka bana na bo bankwelani. Nsukansuka, bankwelani mingi yina mekwelaka na mutindu yai kekumaka kusolula mbote na makwela na bo.

Na insi mosi ya Asia, bo ponilaka mwana-bakala mosi nkwelani. Bo lombaka nsadi mosi na kusala nzyetolo ya nda sambu na kusosila mwana-bakala yango nkento. Ata mpidina, bankwelani yango, yina kuzingaka bamvula kiteso ya 4 000 meluta, kumonisaka mpenza nde bo vandaka ti kikalulu ya kusolula mbote. Bakala yango, Izaki, kukutanaka ti nsadi yina mpi mwana-nkento yina zolaka kukuma nkento na yandi na kilanga mosi. Muntu ya bo tindaka bonso mumonisi “telaka Izaki mambu yonso mutindu yo bwaka.” Disolo ya Biblia ya ketubila makwela yai keyika nde: “[Na nima, NW] Izaki nataka Rebeka na nzo ya ntenta yina ya mama na yandi bikaka [kitambi yai vandaka kumonisa nde bo mekwelana na kutadila nsiku], yandi kumaka nkento na yandi. Izaki vandaka kuzola Rebeka mingi.”​—Kuyantika 24:62-67.

Simba nde Izaki kuwaka ntete rapore yina bo pesaka yandi mpi “na nima” yandi kumisaka Rebeka nkento na yandi. Muntu yina ya bo tindaka kuvandaka nsadi mosi ya bo vandaka kutudila ntima mpi yina kudipesaka na Yehowa Nzambi, Nzambi yina Izaki vandaka kusambila. Izaki kuvandaka ti kikuma ya mbote ya kutudila muntu yina ntima. Na nima, Izaki ‘zolaka mingi’ Rebeka, yina yandi kwelaka.

Keti Izaki ti Rebeka kuyedisaka bikalulu ya kusolula mbote? Ntangu mwana na bo ya bakala, Ezau, kukwelaka bana-bankento zole ya dikanda ya Heti, dyambu mosi ya mpasi kubasikaka na dibuta. Rebeka “tubilaka Izaki nde: ‘Mambu ya bankento ya Ezau yo me lembisa mono ngolo. Kana Yakobi [mwana na bo ya leke] mpi kukwela nkento na dikanda yai ya Heti, mono mfunu ya kuzinga kele ve.’ ” (Kuyantika 26:34; 27:46) Ya kyeleka, Rebeka kumonisaka susi na yandi pwelele mpi na sikisiki yonso.

Izaki kusongaka Yakobi, dipasa ya Ezau, nde yandi fwete kwela ve nkento ya nsi ya Kanana. (Kuyantika 28:1, 2) Rebeka kumonisaka ngindu na yandi. Bankwelani yai kusolulaka mbote sambu na dyambu mosi ya mpasi mpenza yina dibuta na bo kukutanaka ti yo, mpi bo mebikilaka beto mbandu mosi ya mbote bubu yai. Kansi, inki beto lenda tuba kana bankwelani kewakana ve na dyambu mosi? Inki bo lenda sala?

Kana Bankwelani Kewakana Ve

Kana nge ti nkwelani na nge kewakana ve na dyambu mosi, kubuya ve kusolula ti yandi. Kusala mutindu yina tamonisa nde nge kepesa nsangu yai ya pwelele: Nge kele ve na kyese, mpi nge kezola nde nkwelani na nge mpi kuvanda ve na kyese. Kansi, mbala yankaka nkwelani na nge kebakisa mpenza ve mambu ya nge kezola mpi mawi na nge.

Ziku beno kele ti mfunu ya kusolula na masonga yonso. Kana dyambu yango lenda pesa nkwelani yankaka mpasi, ziku yo lenda vanda ve pete na kukanga munoko. Kilumbu mosi, bibuti ya Izaki, Abrahami ti Sara, kukutanaka ti dyambu mosi ya mpasi. Sambu Sara vandaka kubuta ve, yandi landaka kikalulu ya bantu ya bilumbu yina mpi yandi pesaka nsadi na yandi, Agare, nzila ya kubuta mwana ti Abrahami. Agare kubutaka Ismaele. Kansi, na nima, Sara kubakaka divumu mpi yandi butaka Izaki. Kilumbu Sara zolaka kuzenga Izaki mabele, yandi monaka Ismaele keseka mwana na yandi. Sambu Sara kubakisaka nde mwana na yandi ya bakala kuvandaka na kigonsa, yandi songaka Abrahami na kukula mpika yina ya nkento ti Ismaele. Ee, Sara kumonisaka mawi na yandi na mutindu mosi ya pwelele. Kansi, dyambu yina yandi lombaka kusepedisaka ve Abrahami ata fyoti.

Inki mutindu bo bongisaka kukonda kuwakana yina? Disolo ya Biblia ketuba nde: “Nzambi tubaka na Abrahami nde: ‘Kumona mpasi ve sambu na mwana yai ti mama na yandi Agare. Sala konso mambu ya Sara ke songa nge, sambu Izaki muntu ta butila nge dikanda ya bantu mutindu mono me tubaka.’” Abrahami kulemfukaka na lutwadisu ya Yehowa Nzambi mpi yandi salaka mutindu yina.​—Kuyantika 16:1-4; 21:1-14.

Nge lenda tuba nde, ‘Kana Nzambi kutubila beto katuka na zulu, beto lenda manisa mavwanga na beto kukonda mpasi!’ Dyambu yai kenata beto na dyambu yankaka ya mfunu yina lenda sadisa bankwelani na kumanisa mavwanga na bo. Bankwelani lenda widikila Nzambi. Inki mutindu? Kana bo ketanga Ndinga ya Nzambi kumosi mpi kendima nde mambu yina yo ketuba kele lutwadisu ya Nzambi.​—1 Tesalonika 2:13.

Mpangi-nkento mosi ya kuyela na kimpeve kutubaka nde: “Mbala mingi, kana mwana-nkento mosi kwisa kulomba munu ndongisila sambu na makwela na yandi, mu keyulaka yandi kana yandi ti bakala na yandi ketangaka Biblia kumosi. Bankwelani mingi yina kevandaka ti mavwanga na makwela na bo kevandaka ve ti kikalulu ya kutanga Biblia kumosi.” (Tito 2:3-5) Beto yonso lenda baka mambote na mambu ya yandi metuba. Tangaka Ndinga ya Nzambi mbala na mbala ti nkwelani na nge. Na mutindu yina, nge ‘kewa’ Nzambi kezabisa nge mutindu nge lenda kuditwadisa konso kilumbu. (Yezaya 30:21) Kansi, keba: Kusadila ve Biblia bonso fimbu sambu na kubula nkwelani na nge, na kutangilaka yandi mbala na mbala baverse yina nge kemona nde yandi kesadila ve. Kansi, sosa na kubakisa mutindu beno zole lenda sadila mambu ya beno ketanga.

Kana beno kesosa kubongisa dikambu mosi ya mpasi, sambu na nki ve kusosa mukanda mosi ya ketubila dyambu yango na Index des publications de la Société Watch Tower?a Mu mbandu, ziku beno kekeba bibuti yina menuna, mpi yo kebasisa mavwanga na makwela na beno. Na kisika ya kutubila mambu yina nkwelani na nge fwete sala to ve, sambu na nki ve kufonga mpi kusala bansosa na Index kumosi? Ntetentete, beno sosa ntu-dyambu “Parents.” Beno lenda sosa bareferanse ya kele na nsi ya bantu-dyambu, bonso “prendre soin de ses parents âgés.” Beno tanga masolo yango kumosi na mikanda ya Bambangi ya Yehowa. Beno lenda yituka na kumona mutindu beno lenda baka mambote na bandongisila ya mekatuka na Biblia, yina mesadisaka Bakristu mingi ya masonga.

Kusosa bareferanse yina mpi kutanga malongi yango kumosi tasadisa beno na kubakisa dyambu ya ketungisa beno na mutindu ya mbote. Beno tamona baverse ya Biblia ya bo mepesa mpi ya bo mevutukila yina tasonga beno mabanza ya Nzambi. Beno sosa yo na Biblia mpi beno tanga yo kumosi. Ya kyeleka, beno tawa mambu yina Nzambi ketuba sambu na dyambu ya beno kekutana ti yo!

Beno Landa na Kusolula Mbote

Keti nge memekaka dezia na kukangula kyelo mosi ya bo mekangulaka ve na nsungi mosi buna? Ba charnière na yo yina mebwa matadi tasala makelele ya ngolo mpi nsukansuka yo takanguka malembe-malembe. Kansi, inki tasalama kana mbala na mbala bo kekangulaka kyelo yango mpi bo ketulaka mafuta na ba charnière na yo? Bo takangula yo kukonda mpasi. Yo kele mpi mutindu mosi na yina metala kyelo ya kusolula. Kaka mutindu kutula mafuta na ba charnière ya kyelo kesalaka nde kyelo kukanguka kukonda mpasi, mutindu mosi kana beno kekudimonisa zola, beno lenda kuka kubasisa mabanza na beno kukonda mpasi ata na ntangu beno kele ti kukonda kuwakana ya ngolo kibeni.

Dyambu yonso kevandaka mpasi na luyantiku. Ata kusolula lenda lomba beno bikesa mingi na luyantiku, beno kwamina na kusala yo. Kana nge sala mpidina, nsukansuka nge tavanda ti bangwisana ya mbote ti nkwelani na nge, mpi konso muntu na kati na beno takuma kubakisa bampusa ti mawi ya nkwelani yankaka.

[Noti na nsi ya lutiti]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]

Kana beno kewakana ve, keti beno tasosa lutwadisu ya Nzambi?