Bo Melunga na Kubaka Kimfumu
“Mpidina ke songa nde kusambisa yina ya Nzambi ke sambisaka bantu yo kele ya kieleka. Sambu beno ta lunga na kukota na Kimfumu [ya Nzambi].”—2 TES. 1:5.
1, 2. Inki kele lukanu ya Nzambi sambu na yina metala kusambisa bantu, mpi nani tasambisa bo?
NTUMWA Polo kuvandaka na Atene penepene na mvu 50 ya Ntangu na Beto. Lusambu ya biteki ya yandi monaka kuna kuyangisaka yandi, mpi kupusaka yandi na kuta kimbangi na mayele yonso. Na nsuka ya disolo, yandi tubaka dyambu mosi yina fwete vanda nde yo bendaka dikebi ya mimpani yina vandaka kuwidikila yandi. Yandi tubaka nde: “Ntangu yai, [Nzambi] ke songa bantu yonso na bisika yonso na kubalula ntima. Sambu yandi me tulaka kilumbu ya yandi ta songa muntu yina ya yandi solaka na kusambisa bantu yonso kele awa na nsi-ntoto na nzila ya kieleka. Yandi songaka mambu yai na bantu yonso ntangu yandi tedimisaka muntu yina na lufwa.”—Bis. 17:30, 31.
2 Kuzaba nde Nzambi metulaka kilumbu mosi yina yandi tasambisa bantu kele dyambu mosi ya nene ya fwete pusa beto na kuyindula mpenza! Yandi tasala yo na nzila ya muntu yina Polo kutangaka ve zina na yandi na disolo ya yandi salaka na Atene, kansi beto kezaba nde muntu yango kele Yezu Kristu yina kufutumukaka. Ntangu Yezu tasambisa bantu, yo tatendula luzingu to lufwa sambu na bo.
3. Sambu na nki Yehowa kusalaka kuwakana ti Abrahami, mpi nani kesala kisalu mosi ya mfunu na kulungana ya lukanu na yo?
3 Kilumbu yina ya Kusambisa tazinga bamvula 1 000. Sambu Yezu kele Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi, yandi tatwadisa kusambisa yina na zina ya Yehowa, kansi yandi tavanda ve yandi mosi. Yehowa meponaka bantu yankaka na kati ya bantu sambu na kuyala ti Yezu mpi kusambisa bantu na nsungi ya kilumbu yina tazinga bamvula funda. (Fwanisa ti Luka 22:29, 30.) Bamvula kiteso ya 4 000 meluta, Yehowa kutulaka fondasio sambu na Kilumbu yina ya Kusambisa ntangu yandi salaka kuwakana ti Abrahami, nsadi na yandi ya kwikama. (Tanga Kuyantika 22:17, 18.) Yo kemonana nde kuwakana yina yantikaka kusala na mvu 1943 N.T.B. Ya kyeleka, Abrahami lendaka kubakisa ve mbotembote kana kuwakana yina tatendula nki sambu na bantu. Kansi, beto bubu yai, beto kebakisa nde na kutadila kuwakana ya Abrahami, nkuna na yandi kesala kisalu mosi ya mfunu na kulungana ya lukanu yina Nzambi kele na yo ya kusambisa bantu.
4, 5. (a) Nani kele kitini ya ntetentete ya nkuna ya Abrahami, mpi nki yandi tubaka na yina metala Kimfumu? (b) Inki ntangu Nzambi yantikaka kupesa bantu kivuvu ya kuvanda bantu ya Kimfumu?
4 Yo monanaka nde kitini ya ntetentete ya nkuna yango kuvandaka Yezu, yina kupakulamaka na mpeve santu na mvu 29 T.B., mpi kukumaka Mesia to Kristu yina Nzambi kusilaka. (Gal. 3:16) Na nima, Yezu kulutisaka bamvula tatu ti ndambu na kuzabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu na dikanda ya Bayuda. Ntangu bo kangaka Yoane Mbotiki, Yezu kumonisaka nde bantu yankaka tavanda bantu ya Kimfumu yina. Yandi tubaka nde: “Kansi banda na bilumbu ya Yoane Mbotiki tii bubu yai, Kimfumu ya zulu kele lukanu ya bantu kenwanina na kukwenda, ebuna bayina kenwana na kukwenda na ntwala kebaka yo.”—Mat. 11:12, NW.
5 Ntangu fyoti na ntwala ya kutubila bantu yina zolaka ‘kubaka’ Kimfumu ya zulu, Yezu kutubaka nde: “Mono ke tubila beno mambu ya kieleka: Na kati ya bantu yonso me butukaka awa na nsi-ntoto, ata muntu mosi ve me luta Yoane-Batiste. Kansi muntu yina ke na mfunu mingi ve na kati ya bantu yonso na Kimfumu ya Nzambi yandi me luta Yoane-Batiste na mfunu.” (Mat. 11:11) Sambu na nki yandi tubaka mpidina? Sambu Nzambi yantikaka kupesa bantu ya kwikama kivuvu ya kuvanda bantu ya Kimfumu yango kaka ntangu mpeve santu kutyamukaka na Pantekoti ya mvu 33 T.B. Na ntangu yina, Yoane Mbotiki vandaka mefwa dezia.—Bis. 2:1-4.
Nzambi Kebinga Bantu ya Kesala Nkuna ya Abrahami nde Bantu ya Lunungu
6, 7. (a) Inki mutindu nkuna ya Abrahami zolaka kukuma mingi “bonso bambwetete na zulu”? (b) Inki balusakumunu Abrahami kubakaka, mpi nki balusakumunu ya mutindu mosi nkuna na yandi kebaka?
6 Nzambi kusongaka Abrahami nde nkuna na yandi zolaka kukuma mingi “bonso bambwetete na zulu” mpi bonso bambuma ya zelo na lweka ya masa. (Kuy. 13:16; 22:17) Yo ketendula nde na ntangu ya Abrahami, mpila kuvandaka ve ya kuzaba kana nkuna yango tavanda ti bantu ikwa. Kansi, nsukansuka, Nzambi kuzabisaka ntalu ya sikisiki ya nkuna yina ya kimpeve. Katula Yezu, ntalu yango kele 144 000.—Kus. 7:4; 14:1.
7 Sambu na yina metala lukwikilu ya Abrahami, Ndinga ya Nzambi ketuba mutindu yai: “Abrami tulaka Mfumu Nzambi ntima, yo yina Mfumu Nzambi ndimaka yandi, yandi bakaka yandi muntu ya mbote.” (Kuy. 15:5, 6) Ya kyeleka, ata muntu mosi ve lenda vanda mbote na mutindu ya kukuka. (Yak. 3:2) Ata mpidina, sambu Abrahami kuvandaka na lukwikilu ya ngolo, Yehowa kusadilaka yandi mambu bonso nde yandi vandaka muntu ya lunungu mpi nkutu yandi bingaka yandi nduku na yandi. (Yez. 41:8) Nzambi mebingaka mpi bantu yina mesalaka nkuna ya kimpeve ya Abrahami kumosi ti Yezu nde bo kele bantu ya mbote to ya lunungu, mpi yo menatilaka bo balusakumunu mingi kuluta yina Abrahami kubakaka.
8. Inki balusakumunu bantu yina mesalaka nkuna ya Abrahami tabaka?
8 Nzambi kebinga Bakristu ya kupakulama nde bantu ya lunungu sambu bo kemonisaka lukwikilu na kimenga ya nkudulu ya Yezu. (Roma 3:24, 28) Na meso ya Yehowa, bo kele dyaka ve na masumu, mpi yandi lenda pakula bo mpeve santu sambu bo vanda bana na yandi ya kimpeve mpi bampangi ya Yezu Kristu. (Yoa. 1:12, 13) Bo mekotaka na kuwakana ya mpa mpi mesalaka dikanda ya mpa, disongidila “Israele ya Nzambi.” (Gal. 6:16; Luka 22:20) Mambu yina yonso kemonisa nde bo kele ti dibaku mosi ya nene mpenza! Sambu na mambu yai yonso ya Nzambi mesadilaka bo, Bakristu ya kupakulama ketulaka ve kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na ntoto. Bo metambikaka kivuvu yina sambu na kyese ya kuluta nene ya kuvanda ti Yezu na nsungi ya Kilumbu ya Kusambisa mpi ya kuyala ti yandi na zulu.—Tanga Roma 8:17.
9, 10. (a) Inki ntangu Bakristu ya ntete kupakulamaka na mpeve santu, mpi nki kevingila bo? (b) Inki lusadisu Bakristu ya kupakulama kubakaka?
9 Na Pantekoti ya mvu 33 T.B., kimvuka mosi ya bantu ya kwikama kubakaka dibaku ya kuvanda na kati ya bantu yina tayala ti Yezu na nsungi ya Kilumbu ya Kusambisa. Balongoki ya Yezu kiteso ya 120 kubakaka mbotika ya mpeve santu mpi kukumaka Bakristu ya ntete ya kupakulama. Kansi, yo vandaka kaka luyantiku sambu na bo. Kubanda ntangu yina, yo lombaka nde bo monisa kwikama na bo na Yehowa, ata na ntwala ya mimekamu yonso yina Satana tanatila bo. Yo lombaka nde bo vanda ya kwikama tii na lufwa sambu na kuzwa mpu ya lukumu ya luzingu na zulu.—Kus. 2:10.
10 Sambu na kulungisa lukanu yai, Yehowa mesadilaka Ndinga na yandi mpi dibundu ya Bukristu sambu na kupesa bandongisila ti kikesa yina Bakristu ya kupakulama kuvandaka na yo mfunu. Mu mbandu, ntumwa Polo kusonikilaka Bakristu ya kupakulama ya Tesalonika nde: “Beto salaka na konso muntu na kati na beno bonso tata ke salaka na bana na yandi mosi. Beto pesaka beno kikesa, beto katulaka beno mawa, beto vandaka kubondila beno na kuzinga bonso kele luzolo ya Nzambi yina ke solaka beno na kubaka ndambu na beno ya kimfumu na Kimfumu na yandi ti ndambu na beno ya lukumu na lukumu na yandi.”—1 Tes. 2:11, 12.
11. Inki mambu Yehowa kusonikisaka sambu na bantu ya “Israele ya Nzambi”?
11 Bamvula kuluta 60 na nima ya kuponama ya bantu ya ntete ya dibundu ya Bakristu ya kupakulama, Yehowa kumonaka nde yo kele mfunu na kusonikisa masolo ya kisalu ya kusamuna ya Yezu na ntoto, bangwisana na Yandi ti Bakristu ya kupakulama ya mvu-nkama ya ntete, mpi bandongisila ya kupesa bo. Yo yina, Yehowa kuyikaka Masonuku ya kupemama ya Kigreki ya Bukristu na Masonuku ya kupemama ya Kiebreo yina kuvandaka dezia. Masonuku ya Kiebreo kusonamaka ntetentete sambu na dikanda ya Izraele ya kinsuni ntangu bo vandaka ti bangwisana ya sipesiali ti Nzambi. Masonuku ya Kigreki ya Bukristu kusonamaka ntetentete sambu na “Israele ya Nzambi,” bantu yina Nzambi kupakulaka na kuvanda bana na yandi ya kimpeve mpi bampangi ya Kristu. Kansi, yo ketendula ve nde bantu yina kele ve bantu ya Izraele lenda baka ve mambote na kulonguka Masonuku ya Kiebreo. Mutindu mosi, Bakristu yina Nzambi kupakulaka ve mpeve santu kebakaka mpi mambote mingi na kulonguka Masonuku ya Kigreki ya Bukristu mpi na kuzinga na kuwakana ti bandongisila na yo.—Tanga 2 Timoteo 3:15-17.
12. Inki Polo kuyibusaka Bakristu ya kupakulama?
12 Nzambi kubingaka Bakristu ya mvu-nkama ya ntete nde bantu ya lunungu mpi kupakulaka bo mpeve santu sambu na kupesa bo mpila ya kubaka dikabu na bo ya zulu. Kupakulama na bo kukumisaka bo ve bantotila sambu na kuyala bampangi na bo Bakristu ya kupakulama ntangu bo kele ntete awa na ntoto. Kansi, yo kemonana nde Bakristu yankaka ya mvu-nkama ya ntete kuvilaka kyeleka yina, ebuna bo yantikaka kusosa lukumu na kati ya bampangi na bo na dibundu. Dyambu yai kupusaka Polo na kutuba nde: “Beno me bakaka ntama mambu yonso ya beno ke na yo mfunu! Beno me kumaka bamvwama ntama! Beno me kitukaka bamfumu ya nene, kansi beto ve! Ya kieleka, kana beno vandaka bamfumu ya nene, yo zolaka kuvanda mbote; mpidina beto mpi zolaka kuvanda bamfumu ya nene ti beno.” (1 Kor. 4:8) Na nima, Polo kuyibusaka Bakristu ya kupakulama ya ntangu na yandi nde: “Beto ke songa beno na ngolo ve mambu yina ya beno fweti kwikila, sambu beno ke na lukwikilu ya ngolo.”—2 Kor. 1:24.
Kulungisa Ntalu Yina Biblia Kutubilaka
13. Inki mutindu Nzambi landaka na kupona bapakulami na nima ya mvu 33 T.B.?
13 Yehowa kuponaka ve Bakristu ya kupakulama yonso 144 000 na mvu-nkama ya ntete. Yandi landaka na kupona bo na nsungi yonso yina bantumwa kuvandaka na luzingu, mpi yo kemonana nde na nima ya bamvu-nkama mingi, yandi ponaka bantu fyoti mpamba. Kansi, yandi landaka na kupona bo bamvu-nkama mingi na nima, tii na ntangu na beto. (Mat. 28:20) Nsukansuka, ntangu Yezu yantikaka kuyala na mvu 1914, mambu kukwendaka nswalu mpenza.
14, 15. Inki mesalamaka na ntangu na beto na yina metala kuponama ya bapakulami?
14 Ntete, Yezu kutulaka bunkete na zulu ntangu yandi kulaka bawanzyo yonso yina vandaka kulemfuka ve na luyalu ya Nzambi. (Tanga Kusonga 12:10, 12.) Na nima, sambu na kulungisa ntalu ya 144 000, Yezu kutulaka dikebi na yandi na kuvukisama ya bantu yina kubikalaka, bayina tayala ti yandi na Kimfumu. Na katikati ya bamvu 1930, yo monanaka nde kisalu yina ya kuvukisa bapakulami kukumaka na nsuka, mpi bantu mingi yina vandaka kundima nsangu ya mbote kuvandaka ve na mpusa ya kukwenda na zulu. Mpeve vandaka kutuba ve na ntima na bo nde bo kele bana ya Nzambi. (Fwanisa ti Roma 8:16.) Kansi, bo monaka nde bo kele “mameme ya nkaka,” yina kele ti kivuvu ya kuzinga kimakulu na paladisu ya ntoto. (Yoa. 10:16) Yo yina, na nima ya mvu 1935, kisalu ya kusamuna kumaka kutula dikebi mingi na kuvukisama ya ‘kibuka ya nene,’ disongidila bantu yina ntumwa Yoane kumonaka na mbona-meso mpi yina taguluka na ‘mpasi ya nene.’—Kus. 7:9, 10, 14.
15 Ata mpidina, banda bamvu 1930, bantu fyoti ke na kuponama ya kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu. Sambu na inki? Yo lenda vanda sambu na kuyinga bapakulami yina kuponamaka ntete kansi yina kubikalaka ve ya kwikama. (Fwanisa ti Kusonga 3:16.) Nkutu, Polo kutubilaka bantu yina yandi mosi kuzabaka ya kuyambulaka kyeleka. (Filp. 3:17-19) Yehowa lenda pona nani sambu na kuyinga Bakristu ya mutindu yai? Desizio yina ketala kaka yandi. Ata mpidina, yo kele mayele na kuyindula nde yandi lenda pona ve bantu ya mpa na kyeleka, kansi bantu yina memonisaka dezia kwikama na bo na kiteso mosi buna, bonso balongoki yina Yezu kutubilaka ntangu yandi yantikisaka Lusungiminu.a—Luka 22:28.
16. Inki kepesa beto kyese na yina metala bapakulami, mpi na nki beto lenda tula ntima?
16 Kansi, yo kemonana nde bantu yonso ya keponama banda 1930, yina kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu, keyinga ve bapakulami yina mebwaka na kimpeve. Yo kele pwelele nde Yehowa mesalaka na mpila nde Bakristu ya kupakulama kuvanda ti beto na nsungi yonso ya bilumbu ya nsuka ya ngidika yai tii na lufwa ya ‘Babilone ya nene.’b (Kus. 17:5) Mpi beto lenda tula ntima nde ntalu ya mvimba ya bantu 144 000 talunga na ntangu yina Yehowa metulaka, mpi nde nsukansuka, bo yonso tayala na Kimfumu ya zulu. Beto lenda tula mpi ntima na mbikudulu ya ketuba nde kibuka ya nene ya kelanda kaka na kukuma mingi tabikala ya kwikama ntangu yonso. Kubika fyoti, kibuka yango ya nene taguluka na ‘mpasi ya nene’ yina tabwila nsi-ntoto ya Satana, mpi bo takota na kyese yonso na nsi-ntoto ya mpa ya Nzambi.
Ntalu ya Bantu ya Guvernema ya Zulu Kezola Kulunga!
17. Na kuwakana ti 1 Tesalonika 4:15-17 mpi Kusonga 6:9-11, inki mekuminaka Bakristu ya kupakulama yina mefwaka ya kwikama?
17 Banda na mvu 33 T.B., Bakristu mingi ya kupakulama memonisaka lukwikilu ya ngolo mpi mebikalaka ya kwikama tii na lufwa. Bo melungaka dezia na kubaka Kimfumu mpi mebakaka dikabu na bo na zulu, ziku yantika na luyantiku ya kuvanda ya Kristu.—Tanga 1 Tesalonika 4:15-17; Kusonga 6:9-11.
18. (a) Bapakulami yina kele ntete na ntoto ketula ntima na inki? (b) Inki mutindu mameme yankaka ketadilaka bampangi na bo ya kupakulama?
18 Bapakulami yina kele ntete na ntoto ketula mpenza ntima nde kana bo bikala ya kwikama, ntama mingi ve bo mpi tabaka dikabu na bo ya zulu. Ntangu bamilio ya mameme yankaka kemonaka lukwikilu ya bampangi na bo bapakulami, bo kendimaka mambu yai ya ntumwa Polo kusongaka bapakulami ya Tesalonika: “Beno ke kuditulaka sambu na beno na kati ya badibundu ya Nzambi. Sambu beno ke kangaka kaka ntima, beno kele kaka na lukwikilu, ata beno ke monaka mpasi mingi ti mawa mingi. Mpidina ke songa nde kusambisa yina ya Nzambi ke sambisaka bantu yo kele ya kieleka. Sambu beno ta lunga na kukota na Kimfumu na yandi sambu na bampasi yai yonso ya beno ke mona sambu na Kimfumu yina.” (2 Tes. 1:3-5) Ntalu ya bantu ya guvernema ya Nzambi na zulu talunga ntangu mupakulami ya nsuka yina tavanda na ntoto tafwa, ata yo tasalama na nki ntangu. Yo tavanda kyese mingi mpenza, na zulu ti na ntoto!
[Banoti na nsi ya lutiti]
a Tala Nzozulu ya Nkengi ya Kifalansa ya Marsi 1, 1992, lutiti 20, paragrafe 17.
b Tala “Bangyufula ya Batangi” na Nzozulu ya Nkengi ya Kifalansa ya Mayi 1, 2007.
Keti Nge Lenda Tendula?
• Inki mambu Nzambi kuzabisaka Abrahami yina zolaka kuvanda na bupusi na Kilumbu ya Kusambisa?
• Sambu na nki Yehowa kubingaka Abrahami nde muntu ya lunungu?
• Mutindu Nzambi mebingaka bantu ya nkuna ya Abrahami nde bantu ya lunungu, yo tanatila bo inki?
• Bakristu yonso ketula ntima na inki?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 24]
Yezu kusyamisaka balongoki na yandi na kulungisa mambu ya bo kelombaka sambu na kubaka Kimfumu
[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]
Na Pantekoti ya mvu 33 T.B., Yehowa yantikaka kupona bantu ya kitini ya zole ya nkuna ya Abrahami
[Bifwanisu ya kele na lutiti 26]
Mameme yankaka ke na kyese na mpila Bakristu ya kupakulama kele ti bo na nsungi yai ya bilumbu ya nsuka