Bumbote​—Inki Mutindu Nge Lenda Monisa Yo?

BETO yonso ke zolaka nde bantu kuzaba nde beto kele bantu ya mbote. Kansi, yo kele mpasi na kuvanda muntu ya mbote na nsi-ntoto yai sambu bantu “ke zolaka ve mambu ya mbote.” (2 Tim. 3:3) Bo ke buyaka bansiku ya Nzambi. Mambu yina yandi ke tubaka nde yo kele mbote, bo ke tubaka nde yo “kele mbi” mpi mambu yina yandi ke tubaka nde yo kele mbi, bo ke tubaka nde yo “kele mbote.” (Yez. 5:20) Yo kele mpasi na kusala mambu ya mbote sambu na bikalulu na beto ya ntama mpi kukonda kukuka na beto. Yo yina, beto lenda kudiwa bonso Anne,a yina me sadilaka Yehowa bamvula mingi. Yandi ke tuba nde: “Mono ke salaka ngolo na kuvanda muntu ya mbote.”

Diambu ya kiese kele nde beto yonso lenda vanda bantu ya mbote. Mpeve santu ya Nzambi ke sadisaka bantu na kumonisa bumbote. Mpeve yina kele ngolo kuluta konso bupusi yina beto lenda kutana ti yo, yo vanda kukonda kukuka na beto to bikalulu na beto ya ntama. Beto tadila mbote-mbote kikalulu yai mpi mutindu beto lenda monisa yo.

Bumbote ke tendula kuvanda ti bikalulu ya mbote kukonda kusala mambu ya mbi. Bumbote ke monanaka ntangu beto ke sadilaka bantu ya nkaka mambote mpi ke sadisaka bo.

Yo ke monana nde bantu ya nkaka ke salaka mambu ya mbote na bantu ya dibuta mpi banduku na bo, keti yo fwete suka kaka pana? Ya kieleka, beto lenda monisa ve bumbote ntangu yonso sambu Biblia ke tuba nde: “Kele ve ti muntu ya lunungu na ntoto yina ke salaka kaka mambu ya mbote mpi ke salaka ve masumu ata fioti.” (Lon. 7:20) Ntumwa Polo ke tuba na masonga yonso nde: “Mono ke zaba nde ata kima mosi ve ya mbote ke vandaka na kati na mono, disongidila, na nsuni na mono.” (Bar. 7:18) Yo yina, sambu na kumonisa kikalulu yai, beto fwete kwenda na Nto ya bumbote.

Yehowa Nzambi ke tulaka bansiku na mambu yina kele mbote. Biblia ke tuba sambu na yandi nde: “Nge kele mbote mpi bisalu na nge kele mbote. Longa mono bansiku na nge.” (Nk. 119:68) Beto tadila bitini zole ya bumbote ya Nzambi yina kele na verse yai.

Yehowa kele mbote. Yehowa kele mbote kuluta mpi ngindu lenda kwisila yandi ve na kusala mambu ya mbi. Beto tadila mambu yina salamaka ntangu Yehowa songaka Moize nde: “Mono ta sala nde nge mona bumbote na mono yonso.” Yehowa songaka Moize nkembo ti bumbote na yandi mpi Moize waka bangogo yai: “Yehowa, Yehowa, Nzambi yina ke wilaka bantu mawa mpi ke fwilaka bo nkenda, yandi ke waka makasi nswalu ve mpi kele ya kufuluka na zola ya kwikama mpi kieleka, yandi ke monisilaka mafunda ya bantu zola ya kwikama, yandi ke lolulaka kifu, mambu ya mbi, mpi disumu, kansi yandi ta pesa kibeni ndola na muntu yina me sala mbi.” (Kub. 33:19; 34:6, 7) Mambu yai ke sadisa beto na kubakisa nde Yehowa kele mbote na mambu yonso. Ata Yezu vandaka muntu ya mbote, yandi tubaka nde: “Ata muntu mosi ve kele mbote, katula kaka Nzambi.”—Luka 18:19.

Bisalu ya Yehowa kele mbote. Bumbote ke monanaka na bisalu yonso ya Nzambi. Biblia ke tuba nde: “Yehowa kele mbote sambu na bigangwa yonso, mpi mawa na yandi ke monanaka na bisalu na yandi yonso.” (Nk. 145:9) Sambu Yehowa kele mbote mpi ke pona-ponaka ve, yandi me pesaka bantu yonso luzingu mpi mambu yina bo kele na yo mfunu sambu na kuzinga. (Bis. 14:17) Bumbote na yandi ke monanaka mpi ntangu yandi ke lolulaka beto. Muyimbi-bankunga sonikaka nde: “Nge, O Yehowa, nge kele mbote mpi ya kuyilama na kulolula.” (Nk. 86:5) Beto lenda ndima nde “Yehowa ta buya ve kupesa konso kima yina ya mbote na bantu yina ke tambulaka na kwikama.”—Nk. 84:11.

Nzambi me gangaka beto na kifwani na yandi, yo yina beto lenda vanda bantu ya mbote mpi kusala mambu ya mbote. (Kuy. 1:27) Biblia ke siamisa bansadi ya Nzambi na kulonguka “na kusala mambu ya mbote.” (Yez. 1:17) Inki mutindu beto lenda longuka na kusala mambu ya mbote? Beto tadila mitindu tatu.

Ya ntete, beto fwete lomba mpeve santu sambu yo sadisa beto na kumonisa bumbote. (Bag. 5:22) Ya kieleka, mpeve ya Nzambi ke sadisaka beto na kuzola mambu ya mbote mpi kubuya mambu ya mbi. (Bar. 12:9) Biblia ke monisa nde Yehowa lenda ‘kumisa beto ngolo sambu ntangu yonso beto sala mpi beto tuba mambu ya mbote.’—2 Bate. 2:16, 17.

Ya zole, beto fwete tanga Ndinga ya Nzambi. Kana beto ke tanga Biblia, Yehowa ta longa beto “nzila ya mvimba ya mambu ya mbote” mpi ta sadisa beto na “konso kisalu ya mbote.” (Bing. 2:9; 2 Tim. 3:17) Kana beto ke tanga mpi ke yindula mingi, beto ta fulusa ntima na beto ti mambu ya mbote ya Nzambi mpi luzolo na yandi. Beto ta yika kimvwama yina beto ta bakila mambote na nima.—Luka 6:45; Baef. 5:9.

Ya tatu, beto ke salaka ngolo na ‘kulanda mambu ya mbote.’ (3 Yoa. 11) Biblia kele ti bambandu mingi yina beto lenda landa. Ya kieleka, Yehowa ti Yezu kele bambandu ya kuluta mbote. Beto lenda landa mpi bambandu ya bantu ya nkaka yina salaka mambu ya mbote. Mbala ya nkaka beto lenda yibuka Tabita ti Barnabasi. (Bis. 9:36; 11:22-24) Ntangu nge ke longuka disolo na bo, tula dikebi na mambu yina bo salaka sambu na kusadisa bantu ya nkaka. Yindula mambu yina nge lenda sala sambu na kusadisa bantu ya nkaka na dibuta to na dibundu. Yindula mambote yina Tabita ti Barnabasi bakaka sambu bo vandaka bantu ya mbote. Nge mpi lenda baka mambote ya mutindu mosi.

Beto lenda landa mpi mbandu ya bampangi yina ke salaka mambu ya mbote bubu yai. Mu mbandu, yindula kisalu ya ngolo yina bankuluntu ya “ke zolaka mambu ya mbote” ke salaka na mabundu. Kuvila mpi ve bampangi-bankento ya kwikama yina kele “balongi ya mambu ya mbote” na kutuba mpi na bikalulu na bo. (Tito 1:8; 2:3) Mpangi Roslyn ke tuba nde: “Nduku na mono ke salaka ngolo na kusadisa mpi kupesa bampangi ya nkaka kikesa. Yandi ke yindulaka bampusa na bo mpi ke pesaka bo makabu ya fioti-fioti to ke sadisaka bo. Yandi kele mbandu ya mbote sambu na mono.”

Yehowa ke siamisaka bansadi na yandi na ‘kusosa mambu ya mbote.’ (Amo. 5:14) Kusala mutindu yina, ta sadisa beto na kuzola bansiku na yandi mpi ta pusa beto na kusala mambu ya mbote.

Beto fwete yindula ve nde kusala mambu ya mbote ke lombaka kaka kusala bibansa to kupesa bakado ya ntalu. Mu mbandu, keti nge ke yindula nde muntu yina ke salaka bifwanisu ke sadilaka kisadilu na yandi ya kupakula mukubu kaka mbala mosi to mbala zole? Kansi, yandi ke sadilaka kisadilu yango mbala mingi sambu na kusala kifwanisu ya kitoko. Kiteso mosi, bumbote na beto ke monanaka ntangu beto ke sadilaka bantu mambu mingi ya fioti-fioti.

Biblia ke longisila beto na ‘kuyidika’ mpi “kuyilama” sambu na kusala mambu ya mbote. (2 Tim. 2:21; Tito 3:1) Kana beto ke tula dikebi na bampasi ya bamfinangani na beto, beto ta sosa mabaku ya kusadisa bo “sambu na mambote na [bo] mpi sambu na kupesa [bo] kikesa.” (Bar. 15:2) Beto lenda kabila bo bima yina beto kele na yo. (Bing. 3:27) Beto lenda bingisa bo na kudia to kulutisa mwa ntangu sambu na kupesa bo kikesa. Kana beto me zaba muntu mosi yina ke bela, beto lenda sonikila yandi, kukwenda kutala yandi to kubinga yandi na telefone. Ee, beto fwete sosa mabaku mingi sambu na kutuba “mambu ya mbote sambu na kutunga bantu yina kele na mfunu na yo, sambu yo pesa bawi mambu yina kele mfunu.”—Baef. 4:29.

Bonso Yehowa, beto ke zolaka kusadila bantu yonso mambu ya mbote. Yo yina, beto ke sadilaka bantu mambu kukonda kupona-pona. Mutindu ya kuluta mbote kele kulonga bantu yonso nsangu ya Kimfumu. Mutindu Yezu longaka, beto ke salaka mambu ya mbote ata na bantu yina ke mengaka beto. (Luka 6:27) Yo kele mbote na kuvanda ntima-mbote mpi kusadila bantu ya nkaka mambu ya mbote sambu “ata nsiku mosi ve ke buyisaka mambu yai.” (Bag. 5:22, 23) Ata bantu ke bangika beto to ke monisa beto mpasi kana beto kele ti bikalulu ya mbote, yo lenda benda bo na kieleka mpi kupesa Nzambi nkembo.—1 Pie. 3:16, 17.

Biblia ke tuba nde: “Muntu ya mbote ke bakaka lufutu ya mambu ya yandi ke salaka.” (Bing. 14:14) Inki kele mwa mambote yango? Kana beto ke sadila bantu mambu ya mbote, bo mpi ta sadila beto mambu ya mbote. (Bing. 14:22) Ata bantu ya nkaka ke sadila beto mambu ya mbi, beto fwete landa kusala mambu ya mbote ziku yo lenda lembika bikalulu na bo mpi kukumisa ntima na bo pete-pete.—Bar. 12:20, noti na nsi ya lutiti.

Bantu mingi ke ndimaka nde bo me bakaka mambote ntangu bo kumaka kusala mambu ya mbote mpi bo yambulaka mambu ya mbi. Beto tubila disolo ya mpangi Nancy, yandi ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka kuyela, mono vandaka ve kuyindula mawi ya bantu ya nkaka, mono vandaka kusala mansoni mpi vandaka ve luzitu. Kansi ntangu mono longukaka mpi kumaka kusadila bansiku ya Nzambi ya kusadila bantu mambu ya mbote, mono kumaka na kiese. Bubu yai, bantu ke zitisaka mono mpi mono ke kudipesaka luzitu.”

Beto ke monisaka kikalulu yai sambu na kupesa Yehowa kiese. Ata bantu mingi ke monaka ve mambu yina beto ke salaka, Yehowa ke monaka yo. Yandi ke zabaka mabanza na beto mpi mambu yonso ya mbote ya beto ke salaka. (Baef. 6:7, 8) Inki mutindu yandi ke sakumunaka beto? Biblia ke tuba nde: “Yehowa ke ndimaka muntu ya mbote.” (Bing. 12:2) Yo yina, beto landa na kusala mambu ya mbote. Yehowa ke sila nde: “Nkembo, lukumu, mpi ngemba sambu na konso muntu yina ke salaka mambu ya mbote.”—Bar. 2:10.