Nzambi Ke Ndimaka Bantu ya Kwikama

1, 2. Inki mambu ya mpasi Yefte ti mwana na yandi kutanaka ti yo?

MWANA-NKENTO mosi ke kwenda ntinu kuyamba tata na yandi. Yandi kele na kiese mingi ya kumona tata na yandi me vutuka mbote na nima ya kunwana bitumba. Yandi ke yimba mpi ke kina na kiese sambu tata na yandi me nunga bitumba. Kansi na nima yandi ke yituka mutindu tata me pasula bilele mpi me tuba na ndinga ya ngolo nde: “O mwana na mono! Nge me pasula ntima na mono.” Tata me zabisa yandi nde, yandi salaka lusilu mosi na Yehowa yina fwete soba luzingu ya mwana. Yo ke tendula nde, mwana yango ta kwela ve mpi ta buta ve. Kansi na mbala mosi yandi me pesa tata na yandi mvutu mosi ya mbote. Yandi me zabisa tata na yandi na kusala mambu yina yandi silaka Yehowa. Mvutu yina ke monisa nde, yandi vandaka kundima kibeni nde mambu yonso yina Yehowa ta lomba yandi na kusala kele ya mbote. (Bazuzi 11:34-37) Ntangu tata me mona lukwikilu ya mwana, yandi me sepela sambu yandi ke bakisa nde bulemfu ya mwana ta pesa Yehowa kiese.

² Yefte ti mwana na yandi ya nkento vandaka kutula ntima ya mvimba na Yehowa mpi na mutindu na yandi ya kusala mambu. Bo vandaka ya kwikama ata na ntangu ya mpasi kibeni. Bo zolaka nde Yehowa kundima bo, mpi bibansa yina bo salaka vandaka mfunu mingi.

 3. Sambu na nki mbandu ya Yefte ti mwana na yandi lenda sadisa beto bubu yai?

³ Kubikala ya kwikama na Yehowa ke vandaka mpasi bantangu ya nkaka. Beto fwete nwana ngolo kibeni sambu na kukuma ti lukwikilu ya ngolo. (Yude 3) Kutadila mutindu Yefte ti mwana na yandi ya nkento nungaka bampasi na luzingu na bo ta sadisa beto mingi. Inki sadisaka bo na kubikala ya kwikama na Yehowa?

4, 5. (a) Inki Yehowa zabisaka bantu ya Izraele ntangu bo kotaka na Ntoto ya Lusilu? (b) Inki bampasi Nkunga 106 ke tubila, yina kuminaka bantu ya Izraele ntangu bo lemfukilaka ve Nzambi?

⁴ Yo fwete vanda nde konso kilumbu Yefte ti mwana na yandi vandaka kuyibuka mambu yina kuminaka bantu ya Izraele ntangu bo vandaka kulemfukila ve Yehowa. Bamvula kiteso ya 300 na ntwala, Yehowa zabisaka bo na kufwa bantu yonso yina vandaka kusambila banzambi ya luvunu na Ntoto ya Lusilu, kansi bo lemfukaka ve. (Kulonga 7:1-4) Bantu mingi ya Izraele yantikaka kusala mambu bonso bantu ya Kanana, yina vandaka kusambila banzambi ya luvunu mpi kusala mambu ya mbi.—Tanga Nkunga 106:34-39.

⁵ Ntangu bambeni ya bantu ya Izraele vandaka kunwanisa bo, Yehowa taninaka bo ve sambu bo buyaka kulemfukila yandi. (Bazuzi 2:1-3, 11-15; Nkunga 106:40-43) Ziku yo vandaka mpasi sambu mabuta yina vandaka kuzola Yehowa kubikala ya kwikama na ntangu yina. Ata mpidina, Biblia ke monisa nde bantu ya nkaka bikalaka ya kwikama, mu mbandu Yefte ti mwana na yandi ya nkento, Elkana, Ana, mpi Samuele. Lukanu na bo vandaka ya kupesa Yehowa kiese.—1 Samuele 1:20-28; 2:26.

 6. Inki mambu ya mbi beto ke mona bubu yai, mpi nki beto fwete sala?

⁶ Bubu yai, bantu ke yindula mpi ke sala mambu kaka bonso bantu ya Kanana. Bo ke zolaka kaka kuvukisa nitu, kusala mubulu, mpi mbongo. Kansi Yehowa ke kebisaka beto pwelele. Yandi ke sosaka kutanina beto kaka mutindu yandi sosaka kutanina bantu ya Izraele na mambu ya mbi. Bifu na bo ke longa beto nki? (1 Bakorinto 10:6-11) Beto fwete sala bikesa sambu mabanza na beto kuvanda ve bonso ya bantu ya nsi-ntoto. (Baroma 12:2) Keti beto ta ndima kusala bikesa yina?

 7. (a) Inki kima ya mbi bampangi ya Yefte salaka yandi? (b) Keti yo bebisaka mabanza ya Yefte?

⁷ Na bilumbu ya Yefte, bantu ya Filistia ti ya Amoni niokulaka bantu ya Izraele, sambu bantu ya Izraele lemfukilaka ve Yehowa. (Bazuzi 10:7, 8) Katula bampasi yai ya bambeni, bamfumu ya Izraele ti bampangi ya Yefte vandaka mpi kupesa yandi mpasi. Bo vandaka kuwila yandi kimpala mpi kumenga yandi; yo yina, bo kulaka yandi na bwala ya tata na yandi. (Bazuzi 11:1-3) Yefte bikaka ve nde kikalulu na bo ya mbi kubebisa mabanza na yandi. Beto me zaba yo sambu ntangu bankuluntu ya Izraele bondilaka yandi na kusadisa bo, yandi ndimaka mbala mosi. (Bazuzi 11:4-11) Inki pusaka Yefte na kundima kusadisa bo?

8, 9. (a) Ziku nki minsiku ya Nsiku ya Moize sadisaka Yefte na kubaka balukanu? (b) Inki kima vandaka mfunu mingi sambu na Yefte?

⁸ Yefte vandaka soda mosi ya ngolo, mpi yandi zabaka mbote-mbote Nsiku ya Moize mpi dikanda ya Izraele. Mambu Yehowa sadilaka bantu na yandi sadisaka Yefte na kuzaba mambu yina Yehowa ke ndimaka to ke mengaka. (Bazuzi 11:12-27) Kuzaba mambu yai sadisaka yandi ntangu yandi vandaka kubaka badesizio. Yandi zabaka mbote mabanza ya Yehowa na yina me tala kuwa makasi, kuvutula mbi na mbi, mpi kuzolana. Nsiku ya Moize longaka yandi mpi mutindu ya kusadila bampangi mambu, ata bayina vandaka kumenga yandi.—Tanga Kubasika 23:5; Levi 19:17, 18.

⁹ Yo fwete vanda nde mbandu ya Yozefi sadisaka mpi Yefte. Mbala ya nkaka yandi zabaka mutindu Yozefi wilaka bampangi na yandi mawa ata bo mengaka yandi. (Kuyantika 37:4; 45:4, 5) Ziku kuyindulula mbandu ya Yozefi sadisaka Yefte na kusala mambu yina sepedisaka Yehowa. Ya kieleka, mambu yina bampangi ya Yefte salaka pesaka yandi mpasi kibeni. Kansi Yefte bakisaka nde kunwanina Yehowa mpi bantu na yandi vandaka mfunu mingi kuluta mambote na yandi mosi. (Bazuzi 11:9) Lukanu na yandi vandaka ya kubikala ya kwikama na Yehowa. Yo yina, Yehowa sakumunaka yandi ti bantu ya Izraele.—Baebreo 11:32, 33.

10. Inki mutindu minsiku ya Nzambi lenda sadisa beto na kuvanda Bakristu ya mbote bubu yai?

¹⁰ Mbandu ya Yefte ke longa beto nki? Kana bampangi na beto me sala beto mbi to beto ke mona nde bo ke niokula beto, beto ta sala nki? Beto fwete bika ve nde mpasi yina beto ke wa kukanga beto nzila ya kusadila Yehowa. Beto fwete tina mpi ve balukutakanu to kubuya kulutisa ntangu ti bampangi. Beto fwete landa mbandu ya Yefte mpi kulemfukila Yehowa. Kana beto sala mpidina, beto ta nunga bampasi, mpi bampangi ya nkaka ta landa mbandu na beto ya mbote.—Baroma 12:20, 21; Bakolosai 3:13.

11, 12. Inki lusilu Yefte salaka, mpi yo vandaka kutendula nki?

¹¹ Yefte bakisaka nde Yehowa muntu fwete sadisa yandi na kugulusa bantu ya Izraele na maboko ya bantu ya Amoni. Yandi silaka Yehowa nde, kana yandi nungisa yandi, yandi ta pesa Yehowa muntu ya ntete yina ta basika na nzo na yandi bonso “dikabu ya kuyoka” ntangu yandi ta katuka na bitumba. (Bazuzi 11:30, 31) Yo vandaka kutendula nki?

¹² Yehowa ke zolaka ve nde bo tambika bantu na tiya; yo ke sadisa beto na kubakisa nde Yefte vandaka ve ti ngindu ya kutambika muntu na mutindu ya kieleka. (Kulonga 18:9, 10) Na Nsiku ya Moize, makabu ya kuyoka vandaka makabu ya mvimba ya kuluta mbalu yina muntu vandaka kupesa Yehowa. Bangogo ya Yefte ke tendula nde, muntu yina yandi silaka na kupesa Yehowa zolaka kusala na nzo-tenta luzingu na yandi ya mvimba. Yehowa ndimaka Yefte mpi sadisaka yandi na kununga bambeni na yandi yonso. (Bazuzi 11:32, 33) Kansi nani Yefte zolaka kupesa Yehowa?

13, 14. Mambu yina Yefte tubaka na Bazuzi 11:35 ke monisa nki sambu na lukwikilu na yandi?

¹³ Yindula fioti mambu yina beto tubaka na luyantiku. Ntangu Yefte katukaka na bitumba, muntu ya ntete yina kwisaka kuyamba yandi vandaka mwana na yandi mosi kaka ya nkento, yina yandi vandaka kuzola mingi! Keti Yefte zolaka kulungisa lusilu na yandi? Keti yandi zolaka kupesa Yehowa mwana na yandi ya nkento sambu na kusadila yandi na nzo-tenta luzingu na yandi ya mvimba?

¹⁴ Yo fwete vanda nde minsiku ya Nzambi sadisaka diaka Yefte na kubaka lukanu ya mbote. Ziku yandi yibukaka mambu yina kele na Kubasika 23:19, ya ke tuba nde bansadi ya Yehowa fwete pesa yandi bima na bo ya kuluta mbote. Nsiku tubaka mpi nde, kana muntu me sala lusilu na Yehowa “yandi fwete zitisa kaka mambu yina yandi tubaka. Yandi fwete sala mambu yonso yina yandi silaka nde yandi ta sala.” (Kutanga 30:2) Ziku Ana, nkento ya kwikama, vandaka kuzinga na ntangu yina, mpi Yefte landaka mbandu na yandi. Yefte lungisaka lusilu na yandi, ata yandi zabaka nde yo ta pesa yandi ti mwana na yandi mpasi. Mwana na yandi lendaka kubuta ve sambu na kisalu yina ya nzo-tenta. Yo vandaka kutendula nde Yefte ta vanda ve ti bantekolo yina fwete baka zina mpi difwa na yandi. (Bazuzi 11:34) Ata mpidina, Yefte bikala ya kwikama mpi tubaka nde: “Mono salaka lusilu na Yehowa, mpi mono lenda soba ve.” (Bazuzi 11:35) Yehowa ndimaka dikabu ya nene yina Yefte pesaka mpi yandi sakumunaka yandi. Kana yo vandaka nge, keti nge zolaka kubikala ya kwikama?

15. Inki lusilu beto me salaka, mpi nki lenda sadisa beto na kulungisa yo?

¹⁵ Ntangu beto kudipesaka na Yehowa, beto silaka nde beto ta salaka luzolo na yandi ata na ntangu ya mpasi. Beto zabaka nde kulungisa lusilu yina lenda vanda mpasi bantangu ya nkaka. Kansi nki beto ta sala kana muntu me lomba beto na kusala kima mosi ya mbi? Kana beto wa ve boma mpi beto lemfukila Nzambi na luzolo yonso, beto ta monisa nde beto ke kangama na lusilu yina beto salaka. Ata kusala bibansa ya mpidina lenda vanda mpasi, Yehowa ke sakumunaka beto mingi. (Malaki 3:10) Ebuna mwana ya Yefte? Yandi salaka nki sambu na lusilu ya tata na yandi?

16. Inki mwana ya Yefte salaka sambu na lusilu yina tata na yandi salaka? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

¹⁶ Lusilu ya Yefte me swaswana ti ya Ana. Ana silaka nde mwana na yandi Samuele ta vanda Nazire mpi ta sala na nzo-tenta. (1 Samuele 1:11) Banazire vandaka ti nswa ya kukwela mpi ya kubuta. Kansi mwana ya Yefte vandaka “bonso dikabu ya [mvimba ya] kuyoka.” Yandi lendaka ve kuwa kiese yina bankento ke vandaka na yo kana bo me kwela to me buta. (Bazuzi 11:37-40) Yindula fioti! Kana yandi kwelaka, ziku yandi zolaka kukwela bakala mosi ya lukumu kibeni sambu tata na yandi vandaka mfumu ya Izraele. Kansi ntangu yai, yandi fwete kuma nsadi na nzo-tenta. Toko yai salaka nki? Yandi monisaka nde kisalu ya Yehowa fwete baka kisika ya ntete; yandi songaka tata na yandi nde: “Sala mono mutindu nge silaka.” (Bazuzi 11:36) Yandi yambulaka nzala na yandi ya kukwela mpi kubuta, kaka sambu na kusadila Yehowa. Inki mutindu beto lenda landa mbandu na yandi ya kuditambika?

17. (a) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yefte mpi mwana na yandi? (b) Inki mutindu Baebreo 6:10-12 lenda sadisa nge na kudipesa na kisalu ya Nzambi?

¹⁷ Batoko mingi na mabundu, babakala mpi bankento, me buyaka na luzolo yonso kukwela to kubuta, sambu na mwa ntangu mosi buna. Sambu na nki? Bo ke zolaka kudipesa mingi na kisalu ya Yehowa. Bampangi mingi mpi ya bambuta ke salaka bibansa, bo ke sadilaka ntangu na bo na kisalu ya Yehowa, na kisika ya kulutisa yo ti bana to bantekolo na bo. Bankaka ke tungaka banzo na beto ya lusambu, to me kotaka Nzo-Nkanda ya Bansamuni ya Kimfumu, mpi me kwendaka na mabundu yina kele ti mfunu ya bansamuni mingi. Bankaka ke yidikaka manaka na bo sambu na kusamuna mingi na nsungi ya Lusungiminu. Yehowa lenda vila ve ata fioti bibansa yina bampangi yai yonso ya kwikama ke sala na zola yonso. (Tanga Baebreo 6:10-12.) Ebuna nge? Keti nge ta ndima kusala bibansa sambu na kudipesa mingi na kisalu ya Yehowa?

18, 19. Disolo ya Yefte ti mwana na yandi ke longa beto nki, mpi nki mutindu beto lenda landa mbandu na bo?

¹⁸ Inki sadisaka Yefte na kununga mambu mingi ya mpasi? Yandi salaka mambu yina ke wakana ti luzolo ya Yehowa. Yandi bikaka ve nde bantu ya nkaka kubebisa yandi. Yefte bikalaka ya kwikama ata ntangu bantu pesaka yandi mpasi. Yehowa sakumunaka Yefte ti mwana na yandi sambu bo salaka bibansa na luzolo yonso; yandi sadilaka bo mpi sambu na kusadisa bantu na kusambila Yandi. Yefte ti mwana na yandi bikalaka ya kwikama na Yehowa ata bantu ya nkaka buyaka kusala mambu ya mbote.

¹⁹ Biblia ke tuba nde: “Beno landa mbandu ya bantu yina ta baka balusilu na nzila ya lukwikilu mpi ntima ya nda.” (Baebreo 6:12) Bika beto landa mbandu ya Yefte ti mwana na yandi, sambu Yehowa ta sakumuna beto kana beto me bikala ya kwikama.