Kutula Ntima ya Mvimba na Yehowa Kepesaka Kivuvu
Yehowa “ke waka mono kana mono binga yandi.”—NK. 4:3.
1, 2. (a) Davidi kukutanaka ti nki dyambu ya mpasi? (b) Inki bankunga beto tatadila?
NTOTILA Davidi kuyalaka dikanda ya Izraele na kiteso ya mwa bamvula, kansi ntangu yai yandi mekutana ti dyambu mosi ya mpasi. Mwana na yandi Absalomi kesosa kubotula Kimfumu mpi mekudikumisa ntotila, ebuna yo kelomba nde Davidi kukatuka na Yeruzalemi na kingolo-ngolo. Dyaka, nduku na yandi mosi ya ngolo meyekula yandi, mpi ntangu yai, yandi ketambula ti kudila mpi makulu-ngulu na bangumba ya Banti ya Olive kumosi ti bantu fyoti ya kwikama. Na nima, Shimei, yina kuvandaka muntu ya dibuta ya Ntotila Saule, kelosila Davidi matadi ti ntoto mpi kesinga yandi.—2 Sam. 15:30,31; 16:5-14.
2 Keti kutina yai tanata Davidi na mazyamu ti mpasi mpi mawa? Ve, sambu yandi ketulaka ntima na Yehowa. Dyambu yai kemonana pwelele na Nkunga ya 3, yina Davidi kusonikaka ya ketubila mutindu yandi tinaka Absalomi. Yandi sonikaka mpi Nkunga ya 4. Bakunga yai zole ya Davidi kusonikaka kemonisa nde, Nzambi kewaka mpi kepesaka mvutu na bisambu. (Nk. 3:4; 4:3) Bankunga yai kendimisa beto nde, Yehowa kevandaka kumosi ti bansadi na yandi ya kwikama mpimpa ti mwini, mpi yandi kesakumunaka bo na kupesaka bo lusadisu, ngemba, mpi lutaninu. (Nk. 3:5; 4:8) Yo yina, bika beto tadila bankunga yai mpi kutala mutindu yo kepesa kivuvu mpi kepusa beto na kutudila Nzambi ntima.
Ntangu ‘Bambeni Mingi Kesosa-Sosaka Beto’
3. Mutindu Nkunga 3:1, 2 kemonisa yo, inki bampasi Davidi kukutanaka ti yo?
3 Kinati-nsangu mosi ketuba nde: “Bantu ya Israele yonso meso na bo me kuma kutala kaka Absalomi.” (2 Sam. 15:13) Sambu yandi vandaka kudiyula mutindu yina Absalomi kunungaka na kundimisa bantu mingi na kupesa yandi maboko, Davidi kutubaka nde: “Mfumu Nzambi, mono ke na bambeni mingi-mingi mpenza; bo kele mingi, bo ke sosa-sosa mono. Bo ke kwenda kutubila-tubila mono nde: ‘Nzambi ta sadisa yandi ve!’” (Nk. 3:1, 2) Bantu mingi ya Izraele kuyindulaka nde, Yehowa tagulusa ve Davidi na bampasi yina kukatukaka na Absalomi mpi bantu na yandi.
4, 5. (a) Davidi kundimaka nki dyambu? (b) Inki kele ntendula ya bangogo ‘kupesa kikesa’?
4 Kansi, Davidi kuvandaka ti kivuvu sambu yandi vandaka kutula ntima ya mvimba na Nzambi. Yandi yimbaka nde: “Kansi konso ntangu nge Mfumu, nge ke taninaka mono na kigonsa; nge ke nungisaka mono, nge ke pesaka mono kikesa.” (Nk. 3:3) Davidi kundimaka nde Yehowa tatanina yandi kaka mutindu dibaya ya lutaninu ketaninaka soda. Ya kyeleka, ntotila yai ya mbuta-muntu kutinaka, ntu ya kufika mpi ilungi na ntoto sambu na nsoni. Kansi, Muntu ya Kuluta Kuzanguka zolaka kusoba mambu yai ya nsoni ya kukuminaka Davidi na mambu ya nkembo. Yehowa tasadisa yandi na kutelama ya kusungama, sambu na kutombula ntu na yandi mpi kutelemisa yo dyaka. Davidi kusambaka Nzambi ti kivuvu nde yandi tapesa yandi mvutu. Keti nge ketudilaka Yehowa ntima mutindu yai?
5 Ntangu Davidi kutubaka bangogo “nge ke pesaka mono kikesa,” yandi vandaka kulomba Yehowa lusadisu yina yandi vandaka na yo mfunu. Mukanda mosi ketendula nde, ntangu Nzambi kepesaka muntu kikesa, yandi kepesaka yandi kivuvu. Sambu yo lombaka nde Davidi kuyambula kiti ya Kimfumu ya Izraele na kingolo-ngolo, yandi vandaka ti kikuma ya kukonda kivuvu. Kansi, ‘kupesa yandi dyaka kikesa’ zolaka kutendula nde, yandi zolaka kukuma dyaka ti kikesa, kivuvu mpi kutula dyaka ntima ya mvimba na Nzambi.
‘Yehowa Kendimaka Mono!’
6. Sambu na nki Davidi kutubaka nde, Nzambi tawa bisambu na yandi tuka na ngumba na yandi ya santu?
6 Sambu Davidi vandaka kutula ntima na Yehowa mpi yandi vandaka ti kivuvu ya mingi, yandi kelanda kutuba nde: “Kana mono binga nge na kusadisa mono, kuna na ngumba na nge [ya santu], nge ke ndimaka mono.” (Nk. 3:4) Na kulanda bantuma ya Davidi, bo nataka na Ngumba ya Sioni sanduku ya kuwakana, yina vandaka kumonisa nde Nzambi kuvandaka na kati ya bantu ya Izraele. (Tanga 2 Samuele 15:23-25.) Yo yina yo fwanaka nde Davidi kutuba nde, Yehowa tawa kisambu na yandi tuka na ngumba na yandi ya santu.
7. Sambu na nki Davidi kuwaka ve boma?
7 Sambu Davidi kundimaka nde, Nzambi tawa kisambu na yandi, yandi vandaka na boma ve. Ata mpidina, yandi yimbaka nde: “Mono me lala mpongi, mono me telama mbote sambu Mfumu Nzambi ke taninaka mono.” (Nk. 3:5) Ata na mpimpa, ntangu yina kigonsa ya nene yina yandi vandaka kuvingila ve lendaka kubasika, Davidi kuwaka ve boma na kukwenda kulala. Yandi ndimaka nde yandi tatelama, sambu mambu yina yandi kutanaka ti yo na ntama kupesaka yandi kivuvu ya ngolo nde, yandi lendaka kutula ntima na lusadisu ya Nzambi yina kenungaka kaka. Beto mpi lenda tula ntima mutindu yina kana, beto kelemfuka na “bansiku ya Mfumu Nzambi” mpi kebikisa yandi ve ata fyoti.—Tanga 2 Samuele 22:1, 22.
8. Inki mutindu Nkunga 27:1-4, kemonisa nde Davidi vandaka kutula ntima na Nzambi?
8 Kivuvu mpi kutula ntima ya mvimba yina Davidi vandaka na yo na Nzambi kemonana na bankunga na yandi yankaka, yina mosi na yo kele ti bangogo yai ya kupemama: “Mfumu Nzambi kele mwinda na mono, yandi muntu ke gulusaka mono, nani mono lenda tina boma? Mfumu Nzambi ke taninaka mono na bigonsa yonso, nki mono lenda tekitila? . . . Mono lombaka kima mosi mpamba na Mfumu Nzambi, kima yango yo yai: na kuvanda na nzo na yandi na luzingu na mono ya mvimba, na kumona mambote na yandi ti na kusamba yandi.” (Nk. 27:1-4) Kana nge kele ti mawi ya mutindu yai mpi luzingu na nge kepesa nge nzila, nge tavukanaka ti bansambidi yankaka ya Yehowa mbala na mbala na balukutakanu ya dibundu.—Baeb. 10:23-25.
9, 10. Na kuswaswana ti bangogo ya Nkunga 3:6, 7, sambu na nki nge lenda tuba nde Davidi kuvandaka ve ti dibanza ya kuvutula mbela?
9 Ata Davidi kunyokwamaka sambu Absalomi kuyekulaka yandi mpi bantu mingi yankaka kukondaka kwikama, yandi yimbaka nde: “Mono ke monaka boma ve ata bambeni yai mingi-mingi me ziunga mono ndambu na ndambu. Mfumu Nzambi, Nzambi na mono, kwisa kusadisa mono! Nge ke bulaka bambeni na mono na matama, nge ke bukaka bo meno.”—Nk. 3:7, 8.
10 Davidi kuvandaka ve ti dibanza ya kuvutula mbela. Kana bambeni na yandi ‘kubulaka yandi na matama,’ Nzambi mpi zolaka kubula bo. Ntotila Davidi kusonikaka yandi mosi mukanda ya Nsiku mpi yandi zabaka nde yo vandaka kutuba mambu yai: “Mfumu Nzambi ta balukila bo, yandi ta vutula bo ndola sambu na mbi na bo.” (Kul. 17:14, 15, 18; 32:35) ‘Kubuka meno ya bantu ya mbi’ kele mpi mukumba ya Nzambi. Kubuka meno na bo ketendula kukatula bo ngolo ya kusala mambi. Yehowa kezabaka banani kele bantu ya mbi sambu yandi “ke talaka ntima.” (1 Sam. 16:7) Beto ketonda Nzambi sambu yandi kepesaka beto lukwikilu mpi kikesa sambu na kutelamina Satana mfumu ya mambi, yina bo talosa ntama mingi ve na dibulu ya nda, mpi ya mefwanana ti ntambu yina kedila kansi ya mekonda meno mpi ya kevingila kaka lufwa.—1 Pie. 5:8, 9; Kus. 20:1, 2, 7-10.
Yehowa “Muntu Ke Gulusaka”
11. Sambu na nki beto fwete samba sambu na bampangi-Bakristu?
11 Davidi kubakisaka nde, Yehowa mpamba muntu lendaka kupesa yandi luguluku yina yandi vandaka na yo mfunu. Kansi, muyimbi-bankunga keyindula ve kaka sambu na mambote na yandi mosi. Inki beto lenda tuba sambu na bantu yina Yehowa kendimaka na kimvuka? Yo fwanaka mpenza nde, Davidi kusukisa nkunga na yandi ya kupemama na bangogo yai: “Mfumu Nzambi, nge muntu ke gulusaka bantu, sakumuna bantu na nge!” (Nk. 3:8) Ya kyeleka, Davidi kuvandaka ti bampasi ya mingi, kansi yandi yibukaka bantu ya Yehowa yonso mpi vandaka ti kivuvu nde Nzambi tasakumuna bo. Keti beto mpi fwete yibuka ve bampangi na beto ya Bakristu? Bika beto yibuka bo na bisambu na beto, mpi kulomba Yehowa na kupesa bo mpeve santu na yandi sambu bo baka kikesa mpi bo zabisa nsangu ya mbote ti kivuvu yonso.—Ef. 6:17-20.
12, 13. Inki mambu kubwilaka Absalomi, mpi nki Davidi kusalaka?
12 Luzingu ya Absalomi kusukaka na nsoni mpenza, yo yina yo kele lukebisu sambu na bantu yonso yina kenyokulaka bankaka, mingi-mingi bapakulami ya Nzambi, bonso Davidi. (Tanga Bingana 3:31-35.) Mvita mosi kubasikaka, mpi basoda ya Absalomi kubelaka na mvita yango. Absalomi vandaka kutina na zulu ya mpunda, mpi sambu yandi vandaka na nsuki mingi, yo kangamaka na lutangu ya nti mosi ya nene ntangu mpunda zolaka kuluta na nsi ya nti yango. Yandi kangamaka na nti yango mpi muntu ya kusadisa yandi kuvandaka ve tii ntangu Yoabi kwisaka kufwa yandi na kubulaka yandi batolo-tolo tatu na ntulu.—2 Sam. 18:6-17.
13 Keti Davidi kusepelaka ntangu yandi waka mambu yina kubwilaka mwana na yandi? Ve. Kansi, yandi yantikaka kutambula ti kudila na kubokaka nde: “A mwana na mono-e! A mwana na mono Absalomi, mwana na mono Absalomi! A kana mono fwaka na kisika na nge, mwana na mono. A Absalomi-e!” (2 Sam. 18:24–19:1) Kaka bangogo ya Yoabi kulembikaka ntima ya Davidi na bampasi na yandi. Luzingu ya Absalomi kusukaka mbi mpenza, sambu bampusa na yandi ya bwimi ya kuluta ndilu kupusaka yandi na kunwanisa tata na yandi mosi, mupakulami ya Yehowa mpi yandi kudinatilaka lufwa!—2 Sam. 19:2-9; Bing. 12:21; 24:21, 22.
Davidi Ketula Dyaka Ntima na Nzambi
14. Inki beto lenda tuba sambu na kikuma yina Davidi kusonikaka Nkunga ya 4?
14 Bonso nkunga ya 3, nkunga ya 4 mpi kele kisambu ya masonga ya Davidi ya kemonisa nde, yandi vandaka kutula ntima ya mvimba na Yehowa. (Nk. 3:4; 4:3) Mbala yankaka, Davidi kusonikaka nkunga yai sambu na kumonisa mawa mpi ntonda na yandi na Nzambi, sambu Absalomi kunungaka ve na kubotula Kimfumu. To ntangu yandi sonikaka yo, yandi vandaka kuyindula Balevi yina vandaka miyimbi-bankunga. Yo vanda mpidina to ve, kuyindulula nkunga yai lenda kumisa ngolo kutula ntima na beto na Yehowa.
15. Sambu na nki beto lenda samba Yehowa ti kivuvu na nzila ya Mwana na yandi?
15 Davidi kutulaka dyaka ntima ya mvimba na Nzambi mpi kumonisaka nde, yandi vandaka ti kivuvu nde Nzambi tapesa mvutu na bisambu na yandi. Yandi yimbaka nde: “Nge Nzambi yina ke nungisaka mono, pardo, ndima ntangu mono ke binga nge. Ntangu mono vandaka na mpasi, nge katulaka mono na mpasi. Wila mono mawa, wa bisambu na mono!” (Nk. 4:1) Beto lenda vanda ti kivuvu ya mutindu mosi, kana beto kesala mambu ya lunungu. Kana beto mezaba nde Yehowa, Nzambi ya lunungu kesakumunaka bantu na yandi ya mbote, beto lenda sambila yandi ti kivuvu na nzila ya Mwana na yandi mpi kukwikila na kimenga ya nkudulu ya Yezu. (Yoa. 3:16, 36) Yo kepesaka beto ngemba mpenza!
16. Ziku, sambu na nki Davidi kulembaka nitu?
16 Bantangu yankaka, beto lenda kutana ti dyambu mosi ya kelembisa beto nitu mpi ya kekatula kivuvu na beto. Ziku, dyambu ya mutindu yai kukuminaka Davidi na ntangu mosi buna, sambu yandi yimbaka nde: “Beno [bana ya] bantu, tii nki ntangu beno ta finga mono? Tii nki ntangu beno ta zola mambu ya mpamba-mpamba ti kulanda mambu ya luvunu?” (Nk. 4:2) Bangogo ‘bana ya bantu’ ketendula bantu, kansi na mutindu mosi ya mbi. Bambeni ya Davidi vandaka kuzola “mambu ya mpamba-mpamba.” Mbalula mosi (The New International Version) kebalulaka bangogo yango mutindu yai: “Tii nki ntangu beno tazolaka mambu ya luvunu mpi tasosaka banzambi ya luvunu?” Ata beto lenda lemba nitu sambu na mambu yina bantu yankaka kesala, bika beto landa na kusamba na masonga yonso mpi kutula ntima ya mvimba na Nzambi mosi kaka ya kyeleka.
17. Tendula kikuma yina beto lenda sala mambu na kuwakana ti Nkunga 4:4.
17 Kutula ntima ya Davidi kemonana pwelele na bangogo yai: “Beno vila ve nde Mfumu Nzambi me solaka mono na kuvanda muntu na yandi mpenza; yandi ke waka mono kana mono binga yandi.” (Nk. 4:3) Kikesa mpi kutula ntima ya mvimba na Yehowa kele mfunu, sambu na kubikala ya kwikama na yandi. Mu mbandu, bikalulu yai kele mfunu na dibuta ya Bukristu, ntangu bo mebasisa na dibundu mpangi mosi ya dibuta yina kubalulaka ve ntima. Nzambi kesakumunaka bantu yina kevandaka ya kwikama na yandi mpi na banzila na yandi. Dyaka, kuvanda ya kwikama na Yehowa mpi kutudila yandi ntima ya mvimba kesadisaka sambu kyese kuvanda na kati ya bantu na yandi.—Nk. 84:11, 12.
18. Na kuwakana ti Nkunga 4:4, nki beto fwete sala kana bantu metubila beto bangogo ya mbi to mesadila beto mambu ya mbi?
18 Inki beto lenda sala kana muntu metuba to mesala mambu yina mepesa beto mpasi? Beto tavanda kaka na kyese ya mingi, kana beto sala mambu yai ya Davidi kutubaka: “Beno mona boma, beno sala diaka masumu ve; beno yindula mambu yai mbote-mbote, ntangu beno kele beno mosi pima na [mbeto] na beno.” (Nk. 4:4) Kana bantu metubila beto bangogo ya mbi to mesadila beto mambu ya mbi, bika nde beto sumuka ve na kuvutulaka mbela. (Roma 12:17-19) Beto lenda monisa mawi na beto sambu na dyambu yango na kingenga na kisambu, ntangu beto kele na mbeto. Kana beto samba sambu na dyambu yina, beto lenda soba mutindu na beto ya kutadila dyambu yango mpi yo tapusa beto na kulolula bankaka ti zola yonso. (1 Pie. 4:8) Ziku ndongisila ya ntumwa Polo ya mesimbama na Nkunga 4:5, kebenda dikebi na dyambu yai: “Kana beno me wa makasi, beno keba, mbaimbai yo ta benda beno na kusala masumu. Beno vanda na makasi ve kilumbu ya mvimba. Beno pesa Satana nzila ve na kuyala beno.”—Ef. 4:26, 27.
19. Inki mutindu Nkunga 4:5, kesadisa beto na yina metala makabu na beto ya kimpeve?
19 Sambu na kubenda dikebi na mfunu ya kutula ntima na Nzambi, Davidi kuyimbaka nde: “Beno pesa Mfumu Nzambi makabu mutindu yandi ke zola, beno tula yandi ntima.” (Nk. 4:5) Makabu yina bana ya Izraele vandaka kupesa, kuvandaka na mbalu kaka kana bo vandaka kupesa yo ti bikuma ya mbote. (Yez. 1:11-17) Sambu Nzambi kundima makabu na beto ya kimpeve, beto mpi fwete pesa yo ti bikuma ya mbote mpi kutula ntima ya mvimba na yandi.—Tanga Bingana 3:5, 6; Baebreo 13:15, 16.
20. Kutula ntima na Yehowa kenatilaka beto nki mambote?
20 Davidi kelanda na kutuba nde: “Bantu mingi ke bokuta nde: ‘Beto zola mona mambote!’ Mfumu Nzambi, tala beto na ntima ya mbote.” (Nk. 4:6) Sambu beto ketulaka ntima na Yehowa, yandi kendimaka beto mpi beto kevandaka na kyese mingi sambu beto kesalaka luzolo na yandi na kivuvu yonso.
21. Inki kivuvu beto kele na yo, kana beto kekudipesa na kisalu ya kukatula bambuma na kimpeve yina kesalama bubu yai?
21 Ntangu Davidi kuyindulaka na kyese yina Nzambi kepesaka ya meluta kyese yina bantu ya kekatulaka bambuma kebakaka, yandi yimbilaka Yehowa nde: “Kiese yina ya nge ke songaka mono yo me luta kiese ya bantu yina ke na ble ti vinu mingi.” (Nk. 4:7) Bubu yai, beto lenda vanda na kyese ya kyeleka, kana beto kesala mingi na kisalu ya kukatula bambuma na kimpeve. (Luka 10:2) Kumosi ti ‘bantu mingi’ ya mepakulamaka ya ketwadisa kisalu yango, beto kele ntangu yai na kyese sambu ntalu ya ‘bansadi-bilanga’ kekuma mingi. (Yez. 9:2) Keti nge kesepelaka na kusala kisalu yai ya kyese ya kukatula bambuma?
Landa Kuvanda ti Kivuvu mpi Tula Ntima ya Mvimba na Nzambi
22. Na kuwakana ti Nkunga 4:8, Bantu ya Izraele vandaka nki mutindu ntangu bo vandaka kulemfuka na Nsiku ya Nzambi?
22 Davidi kusukisaka nkunga yai nde: “Kana mono lala, mpongi kesimbaka mono mbote-mbote, sambu nge mosi Mfumu ke talaka mono mpenza.” (Nk. 4:8) Ntangu Bantu ya Izraele vandaka kulemfuka na Nsiku ya Yehowa, bo vandaka na ngemba ti yandi mpi bo vandaka na lutaninu. Mu mbandu, “bantu ya Yuda ti Israele vandaka kuzinga na ngemba” na nsi ya luyalu ya Salomo. (1 Bant. 5:5) Bantu yina vandaka kutula ntima na Nzambi, vandaka na ngemba ata ntangu makanda ya nzyunga vandaka na kimbeni ti bo. Bonso Davidi, beto kelalaka na ngemba sambu Nzambi ketaninaka beto.
23. Inki beto tabaka kana beto ketula ntima ya mvimba na Nzambi?
23 Beto landa kusala kisalu ya Yehowa. Dyaka, bika beto samba ti lukwikilu ebuna beto tavanda na “ngemba ya Nzambi, ngemba yina me luta mambu yonso ya bantu ke yindulaka.” (Filp. 4:5, 6) Yo kepesaka beto kyese mingi mpenza! Mpi beto lenda tadila makwisa ti kivuvu, kana beto kelanda kutula ntima ya mvimba na Yehowa.
Inki Mvutu Nge Tapesa?
• Inki bampasi Davidi kukutanaka ti yo sambu na Absalomi?
• Inki mutindu Nkunga ya 3, kepesa kivuvu?
• Na nki mitindu Nkunga ya 4, lenda kumisa ngolo kutula ntima na beto na Yehowa?
• Inki mambote beto lenda baka, kana beto ketula ntima ya mvimba na Nzambi?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 32]
Keti nge ketulaka ntima ya mvimba na Yehowa?