Ndinga ya Yehowa Kele ya Moyo

Bangindu ya Mfunu ya Kitini ya Tanu ya Mukanda ya Bankunga

BAMVWAMA lenda tuba nde: “Mbote bana na beto ya babakala, na kileki na bo, bo vanda bonso bamwa-nti yina ke yela mbote. Mbote bana na beto ya bankento bo vanda kitoko bonso bifwanisu yina ke vandaka na nzo ya ntotila. Mbote banzo na beto ya kubumbila bima yo fuluka . . . Mbote mameme na beto bo mpi kubuta bana mingi-mingi.” Dyaka, bamvwama yango lenda tuba nde: “Kiese na bantu yina ke monaka mambote yai!” Kansi, na kuswaswana ti bo, muyimbi-bankunga kutubaka nde: “Kiese na bantu yina ya Nzambi kele Mfumu na bo!” (Nkunga 144:12-15) Inki mutindu bantu yina Nzambi na bo kele Yehowa lenda vanda na kyese? Yehowa kele Nzambi ya kyese, mpi bantu yina kesambaka yandi kebakaka kyese. (1 Timoteo 1:11) Biblia kemonisa pwelele kyeleka yai na kitini ya nsuka ya mukanda ya kupemama ya bankunga yina kebanda na Nkunga 107 tii na 150.

Kitini ya tanu ya mukanda ya bankunga kebenda dikebi na bikalulu ya kuluta nene ya Yehowa, yika mpi ntima ya mbote, kwikama, mpi mambote. Kana beto zaba mbotembote kimuntu ya Nzambi, yo tapusa beto na kuzola yandi mingi mpi na kutina yandi boma. Ebuna kusala mutindu yina kenatilaka beto kyese. Kitini ya tanu ya mukanda ya bankunga kele na nsangu ya mfunu mingi mpenza!​—Baebreo 4:12.

BETO KEVANDAKA NA KYESE SAMBU NA NTIMA YA MBOTE YA YEHOWA

(Nkunga 107:1–119:176)

Ntangu Bayuda yina kuvandaka na kimpika na Babilone vandaka kuvutuka na nsi na bo, bo vandaka kuyimba nde: “Mbote bo pesa Mfumu Nzambi mersi sambu na kuzola ya yandi ke zolaka bo, sambu na mambu ya kuyituka ya yandi sadilaka bo.” (Nkunga 107:8, 15, 21, 31) Ntangu yandi kumisaka Nzambi, Davidi kuyimbaka nde: ‘Kieleka na nge yo ke monika kuna na zulu.’ (Nkunga 108:5) Na nkunga yina kulandaka yandi sambaka nde: “Mfumu Nzambi na mono, pardo sadisa mono! Gulusa mono sambu na kuzola na nge.” (Nkunga 109:18, 19, 26) Nkunga 110 kele mbikudulu ya ketubila kimfumu ya Mesia. Nkunga 111:10 ketuba nde: “Kana nge zola kuma mayele, tina Mfumu Nzambi boma.” Nkunga yina kelanda ketuba nde: “Kiese na muntu yina ke tinaka Mfumu Nzambi boma.”​—Nkunga 112:1.

Bo kebingaka Bankunga 113 tii 118 nde Bankunga ya Halle, sambu yo kesadilaka mbala mingi ngogo “Aleluya,” to “Beno kumisa Mfumu Nzambi!” Na kutadila Mishnah, mukanda mosi ya mvu tatu yina bo sonikaka bansiku ya ntete ya bambuta, Bayuda vandaka kuyimba bankunga yina na kilumbu ya Paki ti ya bankinsi tatu yina bo vandaka kusala konso mvula. Nkunga 119 kele nda kuluta bankunga yonso mpi kapu ya kuluta nda na bakapu yonso ya Biblia, yina kekumisaka ndinga to nsangu ya Yehowa.

Bangyufula ya Masonuku Mezwa Bamvutu:

109:23​—Inki Davidi zolaka kutuba ntangu yandi tubaka nde: “Mono ke vila bonso madidi ya nti ke vilaka na ntangu ya nkokila”? Davidi vandaka kutuba na mutindu mosi ya kitoko sambu na kumonisa nde lufwa na yandi kukumaka mpenza penepene.​—Nkunga 102:12.

110:1, 2​—Yezu Kristu yina Davidi kebinga awa nde “Ntotila na mono” kusalaka nki ntangu yandi vandaka na diboko ya kitata ya Nzambi? Na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu kumataka na zulu mpi vandaka kuvingila na diboko ya kitata ya Nzambi tii na mvu 1914 ya yandi yantikaka kuyala bonso Ntotila. Na ntangu yina yonso, Yezu vandaka kuyala kaka balongoki na yandi ya kupakulama, yandi vandaka kutwadisa bo na kisalu ya kusamuna ti ya kukumisa bantu balongoki, mpi yandi vandaka kuyidika bo sambu na kuyala ti yandi na Kimfumu na yandi.​—Matayo 24:14; 28:18-20; Luka 22:28-30.

110:4​—Na nki Yehowa ‘mezengaka mpi tabalula ngindu na yandi diaka ve’? Lusilu yango kele kuwakana yina Yehowa kusalaka ti Yezu Kristu sambu yandi kusala bonso Ntotila mpi Nganga-nzambi ya Nene.​—Luka 22:29.

113:3​—Na nki mutindu bo kekumisaka zina ya Yehowa ‘na este ti na westi’? Yo kelomba bimvuka mingi ya bansadi ya Nzambi sambu na kukumisa yandi konso kilumbu. Banda na esti kisika ntangu kebasikaka tii na westi kisika yo kedindaka, ntangu kepesaka nsemo na yo na ntoto ya mvimba. Mutindu mosi, bantu fwete kumisa Yehowa na ntoto ya mvimba. Kisalu yai lenda salama ve kana bantu kesala bikesa ve. Sambu beto kele Bambangi ya Yehowa, beto kevandaka na dibaku ya nene ya kukumisa Nzambi mpi ya kusala ti kikesa yonso kisalu ya kusamuna Kimfumu.

116:15​—Sambu na nki Yehowa ‘kemonaka mpasi mingi na ntima kana bantu na yandi ya [kwikama] mefwa’? Bansadi ya Yehowa kevandaka mfunu mingi na meso na yandi na mpila nde kupesa nzila na lufwa na bo na kimvuka kevandaka bonso kima ya ntalu mingi. Kana Yehowa fwete pesa nswa nde yo salama, yo tavanda bonso nde bambeni na yandi meluta yandi na ngolo. Dyaka, ata muntu mosi ve zolaka kubikala na ntoto bonso dikunzi ya inza ya mpa.

119:71​—Inki mutindu beto lenda baka mambote na ntangu ya beto kemona mpasi? Mpasi lenda longa beto na kutula ntima ya mvimba na Yehowa, na kusamba yandi na masonga yonso kuluta, na kulonguka Biblia na dikebi yonso, mpi na kusadila mambu yo ketuba. Dyaka, nkadilu na beto na ntangu ya mpasi lenda monisa bifu yina beto lenda songisa na kimuntu na beto. Mpasi takumisa beto makasi-makasi ve kana beto kepesa yo nzila na kutomisa beto.

119:96​—‘Nsuka ya bima yonso ya kukuka’ ketendula inki? Na ba Biblia yankaka, verse yai ketuba nde “mono ke zaba nde bima yonso ya kukuka ya beto ke monaka ke na nsuka na yo, kansi bansiku na nge ke na nsuka ve.” Muyimbi-bankunga ketubila kukuka na mutindu bantu ketadilaka yo. Ziku yandi vandaka kuyindula nde mutindu muntu ketadilaka kukuka kele na ndilu. Kansi, bansiku ya Nzambi kevandaka ve ti ndilu ya mutindu yina. Lutwadisu ya yo kepesaka ketadila mambu yonso ya luzingu.

119:164​—Kukumisa Nzambi “mbala nsambwadi-nsambwadi konso kilumbu” ketendula inki? Ntalu nsambwadi kemonisaka kima ya kulunga na meso ya Nzambi. Yo yina, muyimbi-bankunga ketuba nde Yehowa mefwana na kubaka lukumu na beto yonso.

Malongi Sambu na Beto:

107:27-31. Mayele ya inza takuma kisaka-saka ntangu Armagedoni tasalama. (Kusonga 16:14, 16) Yo lenda gulusa ata muntu ve na lufwa. Kaka bantu yina ketulaka ntima na Yehowa taguluka mpi ‘tapesaka yandi mersi sambu na kuzola ya yandi kezolaka bo.’

109:30, 31; 110:5. Diboko ya kitata ya soda yina kesimbaka mbele kevandaka ve ata ti kima ya ketanina yo, dibaya yina ketaninaka kevandaka na diboko ya kimama. Na mutindu mosi ya kifwani, Yehowa kele ‘na diboko ya kitata’ ya bansadi na yandi sambu na kunwanina bo. Mpidina, yandi ketaninaka bo mpi kesadisaka bo. Yai kele kikuma ya mbote mpenza ya ‘kupesa yandi mersi mingi’!

113:4-9. Yehowa kele ya kuluta kuzanguka na mpila nde yandi kelosaka meso na yandi “na kutala zulu.” Kansi, yandi kewaka mawa sambu na bantu yina kemona mpasi, bansukami, ti bankento yina kebutaka ve. Yehowa Nkwa Kimfumu kekudikulumusaka mpi kezolaka nde bansadi na yandi kusala mutindu mosi.​—Yakobo 4:6.

114:3-7. Kuzaba mambu ya kuyituka yina Yehowa kusadilaka bantu na yandi na Nzadi-Mungwa ya Mbwaki, na masa ya Yordani, mpi na Ngumba ya Sinai fwete vanda na bupusi ya ngolo na luzingu na beto. Bantu yina ya bo kefwanisa na “ntoto” fwete “tekita” na boma sambu na Mfumu.

119:97-101. Kubaka mayele, luswasukusu, mpi nzayilu yina kekatukaka na Ndinga ya Nzambi ketaninaka beto sambu beto bwa ve na kimpeve.

119:105. Ndinga ya Nzambi kele mwinda sambu na makulu na beto na mpila nde yo lenda sadisa beto na kunwana ti mambu ya mpasi ya kebwila beto. Yo ketemunaka mpi nzila na beto na mutindu ya kifwani sambu yo ketubaka na ntwala mambu yina tasalama na bilumbu kekwisa.

VANDA NA KYESE ATA NA NTANGU YA MPASI

(Bankunga 120:1–145:21)

Inki mutindu beto lenda kanga ntima na ntangu beto kenwana ti bampasi? Bankunga 120 tii 134 kepesa mvutu ya pwelele na ngyufula yai. Kusosa lusadisu ya Yehowa kesadisaka beto na kukanga ntima na bampasi mpi kuvanda ntangu yonso ti kyese. Beto kebingaka bankunga yai nde Bankunga ya Kutombukila, ziku sambu bantu ya Izraele vandaka kuyimba yo ntangu bo vandaka kutombuka na Yeruzalemi sambu na bankinsi ya bo vandaka kusala konso mvula.

Na kuswaswana ti biteki ya kukonda mfunu, Bankunga 135 ti 136 kemonisa Yehowa bonso Muntu ya kesalaka konso kima yina kesepedisaka yandi. Nkunga ya 136 kusonamaka sambu nde bantu yonso kuvutula kana bankaka meyimba. Yo yina, kitini ya nsuka ya konso verse kuvandaka mvutu ya bo vandaka kupesa kana bo meyimba kitini ya ntete. Nkunga ya kelanda ketubila mpasi yina Bayuda vandaka kuzinga na Babilone vandaka kuwa na ntima sambu bo zolaka kusambila Yehowa na Sioni. Bankunga 138 tii 145 kele bankunga ya Davidi. Yandi zolaka ‘kupesa Yehowa mersi na ntima na yandi yonso.’ Sambu na inki? Yandi tubaka nde: “Sambu nge salaka mono na mutindu mosi ya kuyituka ti ya boma.” (Nkunga 138:1; 139:14) Na bankunga tanu yina kelanda, Davidi kusambaka sambu Nzambi kutanina yandi na bantu ya mbi, sambu yandi nganina yandi kunganina ya mbote, sambu yandi gulusa yandi na bambeni, mpi yandi twadisa yandi. Yandi bendaka dikebi na kyese yina bansadi ya Yehowa kevandaka na yo. (Nkunga 144:15) Na nima ya kutadila dyaka bunene ti mambote ya Nzambi, Davidi kutubaka nde: “Mono ta kumisaka Mfumu Nzambi ntangu yonso; bantu yonso ti bima yonso ya yandi salaka kukumisa zina na yandi tii kuna.”​—Nkunga 145:21.

Bangyufula ya Masonuku Mezwa Bamvutu:

122:3​—Inki mutindu mbanza ya Yeruzalemi kuvandaka mbanza ya kukangama na bumosi? Mutindu kuvandaka kikalulu ya bambanza yina bo vandaka kutunga na ntangu ya ntama, banzo ya Yeruzalemi kutungamaka ya kukangama. Mbanza yango kuvandaka ya kukangama ngolo na mpila nde yo vandaka mpasi ve na kutanina yo. Dyaka, mutindu banzo kuvandaka ya kukangama-kangama, yo vandaka kusala nde bantu ya mbanza yango kuditudila ntima mpi kusadisana. Yo kemonisa bumosi ya kimpeve ya bikanda 12 ya Izraele ntangu bo vandaka kusambila kumosi.

123:2​—Inki dibanza kebasika na kingana ya metala meso ya mpika? Mpika ya bakala to ya nkento ketalaka na maboko ya mfumu na yandi sambu na bikuma zole: sambu na kuzaba mambu ya yandi kezolaka mpi sambu na kubaka lutaninu ti bima ya mfunu na luzingu. Mutindu mosi, beto ketalaka na Yehowa sambu na kuzaba luzolo na yandi mpi sambu na kundimama na yandi.

131:1-3​—Inki mutindu Davidi ‘kuvandaka na ngemba mpi pima mutindu mwana yina menwa mabele kekumaka pima na maboko ya mama na yandi’? Mutindu mwana yina memanisa kunwa mabele kelongukaka na kudiwa mbote mpi na kyese na maboko ya mama na yandi, Davidi kulongukaka na kuvanda na ngemba mpi pima “mutindu mwana, yina me nwa mabele, me kuma pima na maboko ya mama na yandi.” Inki mutindu? Yandi bikisaka lulendo na yandi yonso, yandi vandaka kudisonga ve, mpi yandi vandaka kusosa ve mambu ya nene. Na kisika ya kusosa lukumu, Davidi vandaka kuzaba ntangu yonso bandilu na yandi mpi vandaka kumonisa kudikulumusa. Yo kele mayele na kulanda mbandu ya nkadilu na yandi, mingimingi na ntangu beto mezwa mikumba na dibundu.

Malongi Sambu na Beto:

120:1, 2, 6, 7. Kutonga ti bangogo ya kelwadisaka lenda pesa bantu yankaka mpasi mingi. Kuyala ntangu yonso ludimi na beto kele mutindu mosi ya kumonisa nde beto “ke zolaka ngemba.”

120:3, 4. Kana yo kelomba nde beto kanga ntima sambu na “bantu ya luvunu,” beto lenda baka kikesa na kuzaba nde Yehowa tavutula mambu na ndonga na ntangu ya yandi mezola. Bantu ya ketongaka tamona mpasi na maboko ya muntu ya ngolo mingi. Bo tabaka mpenza ndola yina Yehowa tapesa ya bo memonisa bonso “batolotolo ya bitumba ti makala ya tiya.”

127:1, 2. Na mambu yonso ya beto kezolaka kusala, beto fwete sosa lutwadisu ya Yehowa.

133:1-3. Bumosi ya bansadi ya Yehowa kevandaka mbote, mpi yo kepesaka ngemba ti kikesa. Beto fwete bebisa yo ve na kusosaka kaka bifu ya bampangi, na kuswanaka, to na kubokutaka.

137:1, 5, 6. Bansambidi ya Yehowa yina kuvandaka na kimpika vandaka kuzola mingi Sioni, yina vandaka kumonisa organizasio ya Nzambi. Ebuna beto? Keti beto mekangamaka ngolo na organizasio yina Yehowa kesadila bubu yai?

138:2. Yehowa ‘mesongaka nde bansiku na yandi meluta zina na yandi na nene’ na mpila nde kulungana ya mambu yonso ya yandi silaka na zina na yandi taluta ntama konso dyambu yina beto lenda yindula. Ya kyeleka, mambu ya nene kekinga beto na ntwala.

139:1-6, 15, 16. Yehowa kezabaka bisalu, mabanza ti bangogo na beto na ntwala nkutu nde beto tuba yo. Yandi kezabaka beto banda ntangu beto yantikaka kusalama na divumu, na ntwala nde binama ya nitu yonso kusalama. Mayele ya Nzambi ya kuzaba konso muntu ‘meluta beto na kiteso’ na mpila nde beto lenda kuka ve na kubakisa yo. Yo kepesa mpenza kikesa na kuzaba nde Yehowa kemonaka bampasi yina beto kekutanaka na yo mpi kebakisaka bupusi yo kevandaka na yo na luzingu na beto.

139:7-12. Kele ata ti kisika mosi ve yina beto lenda kwenda mpi yina lenda vanda ntama sambu Nzambi kusyamisa beto.

139:17, 18. Keti nzayilu ya Yehowa kesepedisaka beto? (Bingana 2:10) Kana mpidina, beto mesengumunaka nto ya kyese yina kemanaka ve. Mabanza ya Yehowa ‘meluta bambuma ya zelo na mingi.’ Beto tavandaka ntangu yonso ti mambu mingi ya kulonguka na yina metala yandi.

139:23, 24. Beto fwete zola nde Yehowa kutadila mbotembote kimuntu na beto ya kati sambu na kumona “mambu ya mbi,” disongidila, bangindu, bampusa, ti bikalulu ya mbi, mpi kusadisa beto na kukatula yo.

143:4-7. Inki mutindu beto lenda kanga ntima ata na bampasi ya ngolo? Muyimbi-bankunga kesonga beto kima yina lenda sadisa beto: Kuyindulula na bisalu ya Yehowa, kuyindula mambu ya yandi kesalaka, mpi kusamba yandi na kusadisa beto.

“Aleluya! Lukumu na Mfumu Nzambi!”

Bitini iya ya ntete ya bankunga kesukisa ti bangogo ya kukumisa Yehowa. (Nkunga 41:13; 72:19, 20; 89:52; 106:48) Kitini ya nsuka mpi kesukisa ti bangogo ya kukembila Yehowa. Nkunga 150:6 ketuba nde: “Yonso yina ke na moyo kupesa lukumu na Mfumu Nzambi! Aleluya! Lukumu na Mfumu Nzambi!” Dyambu yai tasalama mbotembote mpenza na inza ya mpa ya Nzambi.

Mutindu beto kevingila ntangu yina ya kyese, beto ke na bikuma mingi ya kukumisa Nzambi ya kyeleka ti zina na yandi. Kana beto yindula kyese yina beto kevandaka na yo sambu beto mezabaka Yehowa mpi kele ti bangwisana ya mbote ti yandi, keti ntima na beto kepusaka beto ve na kuvutula ntonda mpi kukumisa yandi?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 31]

Mambu ya mbote yina Yehowa mesalaka kevandaka ya kuyituka

[Kifwanisu ya kele na lutiti 32]

Mabanza ya Yehowa ‘meluta bambuma ya zelo na mingi’