Mutindu ya Kununga Bampasi ya Kisalu ya Nzo na nzo
“Nzambi pesaka beto kikesa na kuzabisa beno nsangu ya mbote yina ke katukaka na yandi, ata bantu mingi buyaka yo.”—1 TES. 2:2.
1. Inki bampasi Yeremia kukutanaka na yo, mpi nki mutindu yandi kukaka kununga?
YEREMIA kuvandaka ti mawi bonso ya beto. Ntangu Yehowa kuzabisaka yandi nde yandi tavanda “profete” sambu na bantu ya makanda, yandi bokaka nde: “A Mfumu, mono zaba kutuba ve, mono kele ka mono mwana.” Kansi, sambu yandi tulaka ntima na Yehowa, yandi ndimaka mukumba yina. (Yer. 1:4-10) Na nsungi ya bamvula kuluta 40, bantu vandaka kusepela ve na nsangu na yandi, bo vandaka kubuya yo, bo vandaka kuvweza yandi, mpi nkutu bo bulaka yandi. (Yer. 20:1, 2) Bantangu yankaka, yandi zolaka kuyambula. Ata mpidina, yandi kwaminaka na kuzabisa nsangu yina ya bantu vandaka kuzola ve, na dikanda yina bantu mingi vandaka kundima yo ve. Na nsadisa ya ngolo ya Nzambi, Yeremia kusalaka mambu yina yandi lendaka kusala ve na ngolo na yandi mosi.—Tanga Yeremia 20:7-9.
2, 3. Inki mutindu bubu yai bansadi ya Nzambi kekutana ti bampasi bonso yina Yeremia kukutanaka ti yo?
2 Bansadi ya Nzambi mingi bubu yai lenda bakisa mawi ya Yeremia. Ntangu bankaka na kati na beto vandaka kutadila dibanza ya kusamuna bo vandaka kuyindula, ‘Yo kele kima mosi ya mu lendaka ve kusala.’ Kansi, ntangu beto bakisaka nde luzolo ya Yehowa kuvandaka nde beto zabisa nsangu ya mbote, beto katulaka boma na beto mpi beto yantikaka kusamuna. Ata yo vandaka mpidina, bamingi na kati na beto kukutanaka ti mambu yina kusalaka nde yo vanda mpasi na kulanda na kusamuna, ziku na nsungi mosi buna. Ya kyeleka, yo kele mpasi na kuyantika kusamuna nzo na nzo mpi na kulanda na kusala yo tii na nsuka.—Mat. 24:13.
3 Ebuna nki beto lenda tuba kana nge meyantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa mpi kekwendaka na balukutakanu ya dibundu bantangu yankaka kansi nge kevandaka ti badute na kuyantika kusamuna nzo na nzo? To nki beto lenda tuba kana nge kele Mbangi ya mebakaka mbotika kansi nge kemonaka nde yo kele mpasi na kusala kisalu ya nzo na nzo, ata nge kele ti mavimpi ya mbote? Beto kendimisa nge nde bantu ya mitindu yonso kenunga bampasi ya kisalu ya nzo na nzo. Nge mpi lenda nunga na lusadisu ya Yehowa.
Kubaka Kikesa
4. Inki kusadisaka ntumwa Polo na kuzabisa nsangu ya mbote ti kikesa?
4 Ntembe kele ve nde nge mezaba nde kisalu ya kusamuna yina kesalama na ntoto ya mvimba, kesalama ve na ngolo to na mayele ya bantu, kansi na nsadisa ya mpeve ya Nzambi. (Zak. 4:6) Yo kele mpi mutindu mosi sambu na kisalu ya konso Mukristu. (2 Kor. 4:7) Beto baka mbandu ya ntumwa Polo. Ntangu yandi yindulaka mutindu bambeni kumonisaka yandi ti nduku na yandi ya kisalu mpasi na ntangu mosi buna, yandi sonikaka nde: “Beno zaba nki mutindu bo monisaka beto mpasi ti nki mutindu bo fingaka beto na bwala Filipi; . . . Nzambi pesaka beto kikesa na kuzabisa beno nsangu ya mbote yina ke katukaka na yandi, ata bantu mingi buyaka yo.” (1 Tes. 2:2; Bis. 16:22-24) Beto lenda yindula ve ata fyoti nde bantangu yankaka nsamuni ya kikesa bonso Polo vandaka kumona mpasi na kusamuna. Kansi, bonso beto yonso, yo lombaka nde Polo kutula ntima na Yehowa sambu na kuzabisa nsangu ya mbote ti kikesa. (Tanga Efezo 6:18-20.) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Polo?
5. Tanga mutindu mosi ya beto lenda baka kikesa ya kusamuna.
5 Mutindu mosi ya beto kebakaka kikesa na kusamuna kele kisambu. Mupasudi-nzila mosi kutubaka nde: “Mu kesambaka nde mu kuka kutuba ti kukonda boma, nde mu simba ntima ya bantu, mpi nde mu mona kyese na kisalu ya kusamuna. Na kutuba ya mbote, yo kele kisalu ya Yehowa, kansi ya beto ve, yo yina beto lenda sala ve ata kima mosi kukonda lusadisu na yandi.” (1 Tes. 5:17) Beto yonso fwete samba mbala na mbala sambu na kulomba lusadisu ya mpeve santu ya Nzambi sambu na kusamuna ti kikesa.—Luka 11:9-13.
6, 7. (a) Inki mbona-meso Ezekiele kumonaka, mpi yo vandaka kutendula inki? (b) Inki dilongi bansadi ya Nzambi ya bubu kebaka na mbona-meso ya Ezekiele?
6 Mukanda ya Ezekiele kemonisa kima yankaka ya lenda sadisa beto na kutuba ti kikesa. Na mbona-meso mosi, Yehowa kupesaka Ezekiele mukanda mosi ya bo sonikaka “mambu ya kudila ngolo ti ya mpasi” ndambu na ndambu mpi kuzabisaka yandi na kudya yo. Yehowa kutubaka nde: “Nge, muntu, dia mukanda yai ya mono me pesa nge; fulusa yo na divumu na nge.” Mbona-meso yai vandaka kutendula inki? Yo lombaka nde Ezekiele kudya mpenza nsangu yina yandi zolaka kuzabisa. Yo vandaka kulomba nde yo kuma kitini ya nitu na yandi, na mutindu ya kifwani, disongidila yo vanda na bupusi na mawi na yandi ya kati mpenza. Profete kelanda na kuta nde: “Mono diaka yo, mono waka yo kele sukadi bonso bwiki.” Sambu na Ezekiele, kuzabisa nsangu ya Nzambi na meso ya bantu yonso vandaka kupesa yandi kyese, yo vandaka bonso kudya bwiki. Yandi monaka nde yo vandaka lukumu ya nene na kuvanda mumonisi ya Yehowa mpi na kulungisa kisalu yai ya Nzambi pesaka yandi, ata yo lombaka kuzabisa nsangu ya ngolo na bantu yina vandaka kundima yo ve.—Tanga Ezekiele 2:8–3:4, 7-9.
7 Mbona-meso yai kele ti malongi ya mfunu sambu na bansadi ya Nzambi bubu yai. Beto mpi kele ti nsangu ya ngolo ya kuzabisa na bantu yina kebakaka ve ntangu yonso bikesa na beto na valere. Sambu beto landa na kutadila kisalu ya kusamuna bonso dibaku yina Nzambi mepesaka beto, beto fwete dyaka mbote na kimpeve. Kikalulu ya kulonguka zulu-zulu to ya kukonda kulonguka mbala na mbala mefwana ve sambu na kudya Ndinga ya Nzambi mbote-mbote. Keti nge lenda tomisa kikalulu na nge ya kutanga to kulonguka Biblia mpi kusala yo mbala na mbala? Keti nge lenda yindulula mbala mingi mambu ya nge ketanga?—Nk. 1:2, 3.
Kuyantika Masolo ya Biblia
8. Inki metode mesadisaka bansamuni yankaka ya Kimfumu na kuyantika masolo ya Biblia na kisalu ya nzo na nzo?
8 Sambu na bansamuni mingi, kitini ya mpasi mingi ya kisalu ya kusamuna nzo na nzo kele bangogo ya ntete ya bo kezabisaka muwi. Ya kyeleka, na bateritware yankaka yo kele mpasi na kuyantika masolo. Bansamuni yankaka kekudiwaka mbote kana ntangu bo kesolula ti muntu na kyelo bo yantika disolo ti bangogo fyoti ya bo mepona mbote mpi na nima kupesa muwi trakiti, mutindu bo memonisa yo na lupangu yina kele kumosi ti disolo yai. Ntu-dyambu ya trakiti to kifwanisu na yo ya kitoko lenda benda dikebi ya muwi, mpi kupesa beto nzila ya kutubila na bunkufi lukanu ya vizite na beto mpi kuyula ngyufula mosi. Mutindu yankaka ya kusadila metode yai kele kusonga muwi batrakiti tatu to iya ya kuswaswana mpi kulomba yandi na kupona mosi yina kesepedisa yandi. Ya kyeleka, lukanu na beto kele ve kaka ya kupesa muwi trakiti to ya kusadila yo na konso kyelo kansi ya kuyantika masolo ya Biblia yina tanata na kulonguka Biblia ti bantu.
9. Sambu na nki kudibongisa mbote kele mfunu?
9 Yo vanda nge sadila konso metode yina, kudibongisa mbote tasadisa nge na kuvanda ya kuyilama mpi ti kyese na kisalu ya nzo na nzo. Mupasudi-nzila mosi kutubaka nde: “Mu kevandaka na kyese mingi kana mu mekudibongisa mbote. Yo kepusaka munu na kuzola kusadila mambu ya mu bongisaka.” Mupasudi-nzila yankaka kutubaka nde: “Kana mu mezaba mbote mambu ya kele na mikanda ya mu kekwenda kupesa, mu kevandaka na kyese ya kusadila yo.” Ata yo kele mbote na kuvutukila na ndinga ya nsi mambu ya beto tatuba, bantu mingi kemonaka nde yo kele mbote na kuvutukila yo na ndinga ya ngolo. Kusala mutindu yina kesadisaka bo na kupesa Yehowa bima na bo ya kuluta mbote.—Kol. 3:23; 2 Tim. 2:15.
10. Inki beto lenda sala sambu bantu kubaka mambote na balukutakanu sambu na kisalu ya kusamuna?
10 Balukutakanu ya mbote sambu na kisalu ya kusamuna kesadisaka beto na kusala mbote kisalu ya nzo na nzo mpi na kuvanda na kyese. Kana mukapu ya lumbu ketubila kisalu ya kusamuna, beno lenda tanga mpi kutadila yo na bunkufi. Kansi, mpangi ya ketwadisa lukutakanu sambu na kisalu ya bilanga fwete baka ntangu ya kufwana sambu na kutubila to kusadisa nsonga mosi ya pete yina mefwana mpenza na teritware to kutadila mambu yankaka ya mfunu yina beno lenda sadila na kisalu ya kusamuna kilumbu yina. Yo tasadisa bantu ya kele pana na kuta kimbangi mbote. Kana bankuluntu ti bampangi yankaka ya ketwadisa balukutakanu yai kekudibongisa mbote na ntwala, bo lenda lungisa lukanu yai mpi kusukisa lukutakanu na ntangu yina bo mepesaka.—Roma 12:8.
Mfunu ya Kuwidikila
11, 12. Inki mutindu kuwidikila na dikebi mpenza lenda sadisa beto na kuzabisa bantu nsangu ya mbote? Pesa bambandu.
11 Kima kesadisaka beto na kuyantika masolo ya Biblia ti bantu mpi kusimba ntima na bo na kisalu ya kusamuna kele ve kaka kudibongisa mbote kansi mpi kutudila bo dikebi ya masonga. Mwaye mosi ya beto kemonisaka dikebi yai kele mutindu beto kewidikilaka. Nkengi-ntambudi mosi kutubaka nde: “Kukanga ntima mpi kumonisa luzolo ya kuwidikila bantu kebendaka bo mpenza na nsangu ya mbote mpi yo kele mutindu ya mbote ya kumonisila bo dikebi ya masonga.” Mutindu eksperiansi yai ya kelanda kemonisa, kuwidikila mpenza bantu mpi kuditula na kisika na bo lenda vanda nsapi yina takangula ntima ya muwi.
12 Na mukanda mosi ya bo basisaka na zulunalu Le Progrès, ya Saint-Étienne, na France, nkento mosi kutendulaka viziti ya bantu zole yina kukokulaka na kyelo na yandi ntangu fyoti na nima ya lufwa ya mwana na yandi ya nkento ya bangonda tatu. Yandi sonikaka nde: “Mbala mosi mu zabaka nde bo kele Bambangi ya Yehowa. Mu vandaka ya kuyilama na kukula bo na luzitu yonso, kansi na nima mu monaka kamukanda mosi ya bo vandaka kukabula. Yo vandaka kutubila sambu na nki Nzambi kepesaka nzila na bampasi. Yo yina, mu bakaka lukanu ya kukotisa bo na nzo ti dibanza ya kubwisa bangindu na bo. . . . Bambangi yango kulutisaka ngunga mosi ti ndambu. Bo widikilaka munu na dikebi mpenza, mpi ntangu bo vandaka kukwenda, mu kudiwaka mbote mingi yo yina mu ndimaka nde bo kwisa kutala munu dyaka.” (Roma 12:15) Na nima, nkento yina ndimaka kulonguka Biblia. Disolo yai kemonisa nde mambu ya yandi yibukaka na viziti yina ya ntete kuvandaka ve mambu yina bampangi-bankento kutubaka kansi mutindu bo widikilaka yandi.
13. Inki mutindu beto lenda soba mutindu na beto ya kuzabisa nsangu ya mbote na kutadila bantu ya beto kekutanaka ti bo?
13 Ntangu beto kewidikilaka ti dikebi mpenza, beto kepesaka bantu nzila ya kuzabisa beto sambu na nki bo kele ti mfunu ya Kimfumu. Yo kesadisaka beto na kuzabisa bo nsangu ya mbote kukonda mpasi. Ziku nge memonaka nde bansamuni ya mbote kevandaka mbala mingi bantu ya kewidikilaka mbote. (Bing. 20:5) Bo kemonisaka dikebi ya kyeleka na bantu ya bo kekutanaka ti bo na kisalu ya kusamuna. Bo kesonikaka kaka ve bazina ti baadresi ya bantu yina kansi mpi bampusa na bo. Kana muntu mosi kumonisa mpusa ya sikisiki, bo kesalaka bansosa mpi bo kesukininaka ve na kuvutuka sambu na kuzabisa yandi mambu yina bo zwaka. Bonso ntumwa Polo, bo kesobaka mutindu na bo ya kuzabisa nsangu ya Kimfumu na kutadila bantu yina bo kekutanaka ti bo. (Tanga 1 Korinto 9:19-23.) Dikebi ya masonga ya mutindu yai kebendaka bantu na nsangu ya mbote mpi kemonisaka na mutindu ya mbote mpila “Nzambi na beto ke wilaka bantu mawa.”—Luka 1:78.
Vanda Kaka ti Nkadilu ya Mbote
14. Ntangu beto kelungisa kisalu na beto, nki mutindu beto lenda monisa bikalulu ya Yehowa?
14 Yehowa mepesaka beto lukumu mutindu yandi mepesaka beto kimpwanza ya kupona. Ata yandi kele Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso, yandi kepusaka ve ata muntu mosi na ngolo na kusadila yandi kansi yandi kebendaka bantu na nsadisa ya zola, mpi kesakumunaka bantu yina kendimaka mpi kebakaka na valere bangidika na yandi ya mbote. (Roma 2:4) Beto bansadi na yandi, beto fwete vanda ya kuyilama na kuzabisa nsangu ya mbote na mutindu ya mefwana na Nzambi na beto ya kewilaka bantu mawa konso ntangu ya beto keta kimbangi. (2 Kor. 5:20, 21; 6:3-6) Sambu na kusala yo, beto fwete vanda kaka ti nkadilu ya mbote na bantu ya teritware na beto. Inki lenda sadisa beto na kununga dyambu yai ya mpasi?
15. (a) Yezu kulongisilaka balongoki na yandi na kusala nki kana bantu kubuya nsangu? (b) Inki lenda sadisa beto na kutula dikebi na kusosa bantu ya mefwana?
15 Yezu kulongisilaka balongoki na yandi na kudiyangisa ve mingi kuluta kana bantu yankaka kubuya nsangu, kansi na kutula dikebi na kusosa bantu yina mefwana. (Tanga Matayo 10:11-15.) Kuditudila balukanu ya fyoti mpi ya beto lenda lungisa lenda sadisa beto na kusala dyambu yai. Mpangi mosi kekudifwanisaka ti muntu ya kesosaka wolo. Munsiku ya yandi kesadilaka kele: “Mu kesosa kuzwa wolo ya mbote kibeni na ntangu mosi bubu yai.” Mpangi yankaka kevandaka ti lukanu ya “kukutana ti muntu mosi ya mbote konso mposo mpi kuvutukila yandi na nima ya mwa bilumbu sambu na kuyedisa mpusa.” Bansamuni yankaka kesalaka ngolo na kutangila konso muwi ata verse mosi kana mpila kele. Inki lukanu ya kyeleka nge lenda kuditudila?
16. Sambu na nki bikuma beto fwete landa na kusamuna?
16 Kununga ya kisalu ya nzo na nzo ketadilaka ve kaka mutindu bantu keyambaka nsangu na teritware. Ya kyeleka, kisalu ya kusamuna kesadisaka mingi mpenza na luguluku ya bantu ya ntima masonga, kansi yo kesadisaka mpi na kulungisa balukanu yankaka ya mfunu. Kisalu ya kusamuna kepesaka beto dibaku ya kumonisa zola na beto sambu na Yehowa. (1 Yoa. 5:3) Yo kesadisaka beto na kuvanda ve ti mfuka ya menga. (Bis. 20:26, 27, NW) Yo kekebisaka bantu ya mbi nde ‘ntangu ya Nzambi tasambisa bantu melunga.’ (Kus. 14:6, 7) Kikuma ya kuluta mfunu kele nde, na nzila ya kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote, beto kekumisaka zina ya Yehowa na ntoto ya mvimba. (Nk. 113:3) Yo yina, yo vanda bantu kuwidikila to ve, beto fwete landa na kuzabisa nsangu ya Kimfumu. Ya kyeleka, bikesa yonso ya beto kesalaka na kuzabisa nsangu ya mbote kevandaka kitoko mpenza na meso ya Yehowa.—Roma 10:13-15.
17. Ntama mingi ve bantu tandima mpenza inki?
17 Ata bantu mingi bubu yai kemonaka mpamba kisalu na beto ya kusamuna, ntama mingi ve bo tatadila yo na mutindu yankaka. (Mat. 24:37-39) Yehowa kundimisaka Ezekiele nde ntangu bandola ya yandi vandaka kuzabisa talungana, dikanda ya Izraele yina kukolamaka zolaka ‘kuzaba nde profete kuvandaka kati na bo.’ (Ezek. 2:5) Mutindu mosi, ntangu Nzambi tapesa bandola na yandi na ngidika ya bima ya ntangu yai, bantu tandima mpenza nde nsangu yina Bambangi ya Yehowa vandaka kulonga na bisika ya bantu mingi mpi na nzo na nzo vandaka kukatuka mpenza na Yehowa, Nzambi mosi kaka ya kyeleka, mpi nde Bambangi kuvandaka mimonisi na yandi. Beto kele ti dibaku ya nene mpenza ya kunata zina na yandi mpi ya kuzabisa nsangu na yandi na bantangu yai ya mfunu! Na lusadisu na yandi, bika beto landa na kununga bampasi ya kisalu ya nzo na nzo.
Inki Mvutu Nge Tapesa?
• Inki mutindu beto lenda baka kikesa ya kusamuna?
• Inki lenda sadisa beto na kuyantika masolo ya Biblia na kisalu ya nzo na nzo?
• Inki mutindu beto lenda monisila bankaka dikebi ya masonga?
• Inki lenda sadisa beto na kuvanda kaka ti nkadilu ya mbote na bantu ya teritware na beto?
[Lupangu/Kifwanisu ya kele na lutiti 17]
Mutindu Mosi ya Kuyantika Masolo ya Biblia
Mutindu ya kuyantika:
◼ Na nima ya kupesa muwi mbote, nge lenda pesa yandi trakiti mpi kutuba nde, “Mu mekwisa kutala nge bubu yai sambu na kuzabisa nge dibanza mosi ya kepesa kikesa ya metala dyambu yai ya mfunu.”
◼ To nge lenda pesa trakiti mpi kutuba nde, “Mu mekwisa kutala nge sambu na ntangu fyoti bubu yai sambu mu kezola kuzaba mambu ya nge keyindula na dyambu yai.”
Kana muwi kundima trakiti:
◼ Kukonda kuvingila mingi, yula ngyufula mosi ya pete ya ketadila ntu-dyambu ya trakiti mpi ya kelomba nde yandi pesa dibanza na yandi.
◼ Widikila na dikebi yonso, sambu na kusosa kubakisa bangindu ya muwi. Tonda yandi sambu na mambu ya yandi metuba mpi sadila mambu yango na ntangu beno kesolula.
Sambu na kulanda disolo:
◼ Beno tanga mpi beno tadila verse mosi to mingi, wakanisa bangogo na nge ti bampusa ya muwi.
◼ Kana yandi memonisa mpusa, pesa yandi mikanda mpi monisa mutindu ya kulonguka Biblia kana mpila kele. Beno wakana sambu nge vutukila yandi.