Longa Ndinga ya Nzambi ti Kikesa

‘Kwenda, tuba mambu na mono na bantu na mono.’​—AMOSI 7:15.

1, 2. Amosi kuvandaka nani, mpi nki mambu Biblia ketuba sambu na yandi?

NTANGU yandi vandaka kusamuna, nsadi mosi ya Yehowa kukutanaka ti nganga-Nzambi mosi. Nganga-Nzambi yango kunganinaka yandi nde: ‘Yambula kulonga! Katuka na kisika yai!’ Inki yandi kusalaka? Keti yandi yambulaka to yandi landaka kulonga ndinga ya Nzambi ti kikesa? Nge lenda zaba nki yandi salaka sambu nsadi yango kusonikaka mambu ya yandi kutanaka na yo na mukanda mosi ya kele ti zina na yandi. Mukanda yango ya Biblia kele mukanda ya Amosi. Kansi, na ntwala ya kuzaba mambu mingi yina kulutaka ntangu Amosi kukutanaka ti nganga-Nzambi yina, bika beto tadila ntete luzingu ya Amosi.

² Amosi kuvandaka nani? Inki ntangu yandi zingaka mpi bwala na yandi kuvandaka na wapi? Beto kezwa mvutu na bangyufula yai na Amosi 1:1 ya ketuba nde: “Mukanda yai ke songa mambu ya Amosi tubaka sambu na bantu ya Israele. Amosi vandaka na kisalu ya kukebaka mameme, bwala na yandi Tekoa . . . ntangu Oziasi vandaka ntotila ya Yuda, ebuna Yeroboami mwana ya Yoashi ntotila ya Israele. Mambu yai kubwaka bamvula zole na ntwala ntangu ntoto me nikana ntete ve.” Amosi vandaka kuzinga na ntoto ya Yuda. Bwala na yandi kuvandaka Tekoa, ya vandaka na kitamina ya bakilometre 16 na sudi ya Yeruzalemi. Yandi zingaka na nsuka ya mvu-nkama ya uvwa ya N.T.B., ntangu Ntotila Oziasi vandaka kuyala na Yuda mpi Yeroboami ya zole vandaka ntotila ya kimfumu ya bikanda kumi ya Izraele. Amosi vandaka ngungudi ya mameme. Ya kyeleka, Amosi 7:14 ketuba nde yandi vandaka ‘kutala bambisi’ kaka ve kansi yandi vandaka kutala mpi “banti ya bafige.” Yo yina, yandi vandaka kulutisa nsungi mosi ya mvula na kusala kisalu ya kukatula bambuma. Yandi vandaka kutula-tula bamputa na bambuma ya bafige sambu yo tela nswalu. Kisalu yai kuvandaka kisalu mosi ya mpasi.

‘Kwenda, Tuba Mambu na Mono’

 3. Inki mutindu kulonguka mambu yina metala Amosi kesadisa beto kana beto kekudiwa nde beto mefwana ve na kusamuna?

³ Amosi kutubaka na masonga yonso nde: “Mono kele profete ve, [mono kele mpi mwana ya profete ve, NW].” (Amosi 7:14) Ya kyeleka, Amosi kubutukaka ve mwana ya profete mpi bo longaka yandi ve kiprofete. Kansi na kati ya bantu yonso ya Yuda, Yehowa kuponaka Amosi sambu na kusala kisalu na Yandi. Na ntangu yina, Nzambi kuponaka ve ntotila mosi ya ngolo, to muntu mosi ya kulongukaka kinganga-Nzambi, to nkutu mfumu ya dikanda mosi yina kuvandaka mvwama. Dyambu yai kepesa beto dilongi mosi ya kepesa kikesa. Yo lenda vanda nde beto kele ve ti kisalu ya nene ya kinsuni to beto melongukaka ve mingi. Kansi, keti dyambu yai fwete nata beto na kudiwa nde beto mefwana ve na kulonga ndinga ya Nzambi? Ata fyoti ve! Yehowa lenda pesa beto mayele ya kulonga nsangu na yandi, ata nkutu na bateritware ya mpasi. Sambu Yehowa kupesaka Amosi mayele ya kulonga nsangu na yandi na teritware mosi ya mpasi, yo tavanda mbote nde bantu yonso yina kezola kulonga ndinga ya Nzambi ti kikesa kutadila mbandu ya profete yai ya kikesa.

 4. Sambu na nki yo vandaka mpasi sambu na Amosi na kusamuna na Izraele?

⁴ Yehowa kusongaka Amosi nde: ‘Kwenda kutuba mambu na mono na bantu na mono Israele.’ (Amosi 7:15) Kisalu yango kuvandaka ya mpasi. Na ntangu yina, mabuta kumi ya kimfumu ya Izraele vandaka kuzinga na ngemba, na lutaninu, mpi bantu vandaka na bima mingi ya kinsuni. Bamingi vandaka ti ‘banzo ya matiti’ mpi bankaka ti ‘banzo ya babriki,’ yina vandaka ya kutunga na babriki ya ntoto ve, kansi na “matadi” ya ntalu. Bankaka dyaka vandaka ti bima ya nzo ya bo mesalaka ti meno ya banzyoko, mpi bo vandaka kunwa vinu yina vandaka kukatuka na ‘bilanga ya vinu ya kitoko.’ (Amosi 3:15; 5:11) Yo yina, bantu mingi vandaka kubuya na kuwa nsangu ya Nzambi. Ya kyeleka, teritware ya bo pesaka Amosi mefwanana mpenza ti bateritware yina bamingi na kati na beto kesamunaka.

 5. Inki mambu ya mbi bantu mingi ya Izraele vandaka kusala?

⁵ Yo vandaka mbi ve nde bantu ya Izraele kuvanda na bima mingi ya kinsuni. Kansi, bantu mingi vandaka kuzwa bimvwama na bo na banzila ya kukonda masonga. Bamvwama vandaka ‘kunyokula bantu yina vandaka ngolo ve’ mpi ‘kumonisa bansukami mpasi.’ (Amosi 4:1) Bakomersa ya ngolo, bazuzi, mpi banganga-Nzambi vandaka kuwakana sambu na kuyiba bansukami. Ntangu yai, beto vutuka fyoti na ntangu ya ntama, mpi beto tala mambu yina bantu yai vandaka kusala.

Bo Fwaka Nsiku ya Nzambi

 6. Inki mutindu bakomersa ya Izraele vandaka kunyokula bantu yankaka?

⁶ Beto kwenda ntete na kisika mosi ya kele zandu. Bakomersa ke “kulumuna kilo” mpi ke “tombula ntalu,” bo keteka nkutu bambuma ya “kupola.” (Amosi 8:5, 6) Bakomersa vandaka kukusa bakiliya na mutindu bo vandaka kutekila bo ve bima ya mefwana na kiteso ya mbongo na bo. Bo vandaka kulutisa ntalu, mpi kutekila bo bima ya mbi. Ebuna, na nima ya kuyiba bansukami mbongo yonso, bansukami yango vandaka kuditeka sambu na kukuma bampika ya bakomersa. Na nima, bakomersa vandaka kusumba bampika yango “na ntalu ya dikulu mosi ya sandale.” (Amosi 8:6) Yindula fyoti! Bakomersa yina ya bwimi vandaka kubaka bampangi na bo bantu ya Izraele na valere kiteso mosi ti dikulu mosi ya sandale! Bo vandaka kukulumusa mpenza valere ya bansukami, mpi bo vandaka kufwa mpenza Nsiku ya Nzambi! Kansi, bakomersa yango vandaka kuzitisa nkinsi ya “kisabatu.” (Amosi 8:5) Ya kyeleka, bo vandaka kusambila, kansi kusambila na bo kuvandaka ya luvunu, ya meso mpamba.

 7. Inki mambu vandaka kusadisa bakomersa ya Izraele na kulanda na kufwa Nsiku ya Nzambi?

⁷ Inki mutindu bakomersa yango vandaka kusala sambu na kukonda kubaka ndola na mutindu bo vandaka kufwa Nsiku ya Nzambi yina ketuba nde: “Zola mpangi na nge bonso nge mosi”? (Levi 19:18) Bakomersa vandaka kubaka ve ndola sambu bazuzi, yina vandaka na mukumba ya kutanina Nsiku, vandaka kuwakana ti bo sambu na kusala mambi. Na kyelo ya bwala kisika bo vandaka kusambisila makambu, bazuzi ‘vandaka kubaka avoka mpi kuzenga makambu ya bansukami na nku.’ Na kisika ya kutanina bansukami, bo vandaka kubaka avoka sambu na kubedisa bo. (Amosi 5:10, 12) Bazuzi mpi vandaka kuzitisa ve Nsiku ya Nzambi.

 8. Na nki mambu ya mbi banganga-Nzambi vandaka kukanga meso?

⁸ Inki mambu banganga-Nzambi vandaka kusala na ntangu yina? Sambu na kubaka mvutu, beto tula dikebi na kisika yankaka. Tala masumu yina banganga-Nzambi vandaka kukangila meso “na nzo ya nzambi na bo”! Na nzila ya Amosi, Nzambi kutubaka nde: “Tata ti mwana bo ke kwendila nkento mosi [sambu na kuvweza zina na mono ya santu, NW].” (Amosi 2:7, 8) Yindula fyoti! Tata mosi ya Izraele ti mwana na yandi ya bakala vandaka kusala mansoni ti mwana-nkento mosi yina vandaka kusala kindumba na tempelo. Ebuna banganga-Nzambi yina ya mbi vandaka kukanga meso na mansoni ya mutindu yina!​—Levi 19:29; Kulonga 5:18; 23:17.

9, 10. Na nki mambu bantu ya Izraele vandaka kufwa Nsiku, mpi nki mambu ya kufwanana ke na kusalama na ntangu na beto?

⁹ Ntangu yandi tubilaka masumu yankaka ya bo vandaka kusala, Yehowa kutubaka nde: “Bilele yina ke songa nde muntu defaka kima na bo, bo ke baka yo, bo ke kwenda kuladila yo na konso kisika ya bisambu; na nzo ya nzambi na bo, bo ke nwa vinu ya bantu ya bo kangaka amande.” (Amosi 2:8) Ya kyeleka, banganga-Nzambi ti bantu yonso vandaka kufwa mpi nsiku yina kele na Kubasika 22:26, 27, yina ketuba nde kana nge bakaka lele ya muntu sambu yandi kwisa kufuta mfuka na nge, nge fwete vutudila yandi yo na ntwala nde mpimpa kubwa. Kansi, bo vandaka kusadila yo bonso bulanketi ya bo vandaka kutanda sambu na kuvandila na ntangu bo vandaka kusala feti mpi kunwa vinu sambu na banzambi ya luvunu. Ebuna bo vandaka kusadila ba amande ya bo vandaka kubaka na bansukami sambu na kusumba vinu ya bo vandaka kunwa na bafeti ya lusambu ya luvunu. Bo vilaka mpenza nzila ya lusambu ya bunkete!

¹⁰ Bantu ya Izraele vandaka kuwa ve nsoni na kufwa mambu zole ya kuluta nene yina Nsiku vandaka kulomba: kuzola Yehowa mpi kuzola bampangi na bo. Yo yina, Nzambi kutindaka Amosi na kumonisa bo mbi na bo. Bubu yai, bansi ya inza, ti ya Kikristu ke na kusala mambu ya mbi mutindu bantu ya Izraele ya ntama vandaka kusala. Na ntangu bantu mingi ke na kukuma bamvwama, bo keyiba bantu mingi yankaka mbongo mpi bantu yango kenyokwama na mabanza sambu na mansoni yina bamfumu ya kukonda masonga ya kesalaka mumbongo ya nene, ya politiki, mpi ya lusambu ya luvunu ke na kusala. Kansi, Yehowa kewa ntima mpasi sambu na bantu yina kenyokwama mpi kesosa yandi. Yo yina, yandi mepesaka bansadi na yandi ya ntangu yai kisalu ya mefwanana ti yina ya Amosi: kisalu ya kulonga ndinga na Yandi ti kikesa yonso.

11. Inki dilongi beto kebaka na mbandu ya Amosi?

¹¹ Sambu kisalu ya Amosi mefwanana ti kisalu na beto, beto tabaka mambote mingi kana beto tadila mbandu na yandi. Na kutuba ya mbote, Amosi kemonisa beto (1) inki beto fwete longa, (2) inki mutindu beto fwete longa, mpi (3) sambu na nki bambeni lenda kangisa ve kisalu na beto ya kusamuna. Bika beto tadila mambu yai mosi-mosi.

Mutindu Beto Lenda Landa Mbandu ya Amosi

12, 13. Inki mutindu Yehowa kumonisaka nde yandi sepelaka ve ti mambu yina bantu ya Izraele vandaka kusala, mpi nki bo salaka?

¹² Beto Bambangi ya Yehowa kekudipesaka ntetentete na kisalu ya kusamuna Kimfumu mpi ya kukumisa bantu balongoki sambu na kulungisa kisalu na beto ya Bukristu. (Matayo 28:19, 20; Marko 13:10) Kansi, beto kebendaka mpi dikebi ya bantu na balukebisu ya Nzambi mutindu Amosi vandaka kuzabisa nde Yehowa tapesa ndola na bantu ya mbi. Mu mbandu, Amosi 4:6-11 kemonisa nde mbala na mbala Yehowa vandaka kumonisa pwelele nde yandi vandaka kusepela ve na mambu yina bantu ya Izraele vandaka kusala. Yandi tindilaka bantu “nzala,” yandi “buyaka na kunokisa mvula,” yandi pesaka bo ndola na mpila nde “bima ya bilanga na [bo] kumana na kuyuma [mpi yo bwa lubungi, NW],” mpi yandi tindilaka bo “maladi ya lufwa.” Keti mambu yai kunataka bantu ya Izraele na kubalula ntima? Nzambi kutubaka nde: “Beno kwisaka kuvutuka na mono Mfumu Nzambi ve.” Ya kyeleka, bantu ya Izraele vandaka kubuya Yehowa mbala na mbala.

¹³ Yehowa kupesaka ndola na bantu ya Izraele yina kubalulaka ve ntima. Kansi, ntete yandi tindaka profete mosi sambu na kukebisa bo. Na kuwakana ti dyambu yai, Nzambi kutubaka nde: “[Yehowa] ke salaka kima ve kana yandi me songa ngindu na yandi ntete ve na bantu na yandi baprofete.” (Amosi 3:7) Kaka mutindu Nzambi kuzabisaka Noa nde Mvula ya Ngolo tanoka mpi kulombaka yandi na kukebisa bantu, Yehowa kuzabisaka Amosi na kupesa bo lukebisu ya nsuka. Kansi, yo kele mawa na kumona nde bantu ya Izraele kutulaka ve dikebi na nsangu yina ya Nzambi kutindilaka bo mpi bo buyaka na kubalula ntima.

14. Inki mambu ya Amosi kukutanaka na yo mefwanana ti yina ya beto kekutanaka na yo?

¹⁴ Ntembe kele ve nde nge tandima nde mambu mingi yina Amosi kukutanaka na yo mefwanana ti yina beto kekutanaka na yo. Yezu Kristu kutubilaka mambu mingi ya mpasi yina zolaka kubwa na ntangu ya nsuka. Yandi tubilaka mpi kisalu ya kusamuna yina fwete salama na ntoto ya mvimba. (Matayo 24:3-14) Kansi, bonso na ntangu ya Amosi, bubu yai bantu mingi ketula ve dikebi na bidimbu ya ntangu yai ti na nsangu ya Kimfumu. Sambu na bantu ya mutindu yai, mambu yina kubwilaka bantu ya Izraele yina kubalulaka ve ntima tabwila bo mpi. Yehowa kukebisaka bo nde: “Beno yilama, sambu mono Nzambi na beno ke kwisa [kukutana ti, NW] beno!” (Amosi 4:12) Bantu ya Izraele kukutanaka ti Nzambi ntangu yandi pesaka bo ndola ntangu basoda ya Asiria kunungaka bo na bitumba. Bubu yai, inza yai ya mezaba ve Nzambi ‘takutana ti Nzambi’ na Armagedoni. (Kusonga 16:14, 16) Kansi, na ntwala nde mambu yai kusalama, mutindu Yehowa kelanda na kukanga ntima, beto kesyamisa bantu mingi na ‘kusosa Yehowa sambu na kubikala na luzingu.’​—Amosi 5:6, NW.

Beto Nwana ti Kimbeni Mutindu Amosi Kusalaka

15-17. (a) Amasia kuvandaka nani, mpi yandi salaka nki ntangu yandi waka mambu yina Amosi vandaka kulonga? (b) Inki mambu Amasia kukusilaka Amosi?

¹⁵ Beto lenda landa mbandu ya Amosi na mambu ya beto kelonga kaka ve kansi mpi na mutindu ya beto kelonga. Dyambu yai kemonana pwelele na kapu ya 7, kisika bo ketubila nganga-Nzambi ya beto tubilaka na luyantiku ya disolo yai. Zina na yandi kuvandaka “Amasia, nganga-Nzambi ya bwala Betele.” (Amosi 7:10) Betele kuvandaka ntu-mbanza ya dibundu ya luvunu ya Izraele, kisika bo vandaka kusambila mwana-ngombe. Yo ketendula nde, Amasia vandaka nganga-Nzambi ya dibundu ya Leta. Inki yandi salaka ntangu yandi waka bansangu ya kikesa yina Amosi kupesaka?

¹⁶ Amasia kutubilaka Amosi nde: “Katuka awa, nge profete ya mpamba-mpamba! Vutuka na ntoto na nge ya Yuda! Kwenda kusala kisalu na nge ya kiprofete kuna! Kulonga diaka ve awa na bwala Betele! Sambu awa kele kisika ya ntotila kesambaka, yai kele mpi kisika ya bisambu sambu na bantu yonso ya kimfumu na yandi.” (Amosi 7:12, 13) Yo kezola kutuba nde Amasia kutubaka nde: ‘Vutuka na bwala na nge! Beto kele ti dibundu na beto.’ Amasia kumekaka mpi na kupusa luyalu na kukangisa bisalu ya Amosi, ntangu yandi tubilaka Ntotila Yeroboami ya zole nde: “Amosi ke sosa mpila ya kubwisa kimfumu na nge na ntoto ya Israele.” (Amosi 7:10) Ya kyeleka, Amasia kukusilaka Amosi makambu nde yandi vandaka kontre ntotila! Amasia kusongaka ntotila nde: “[Amosi] ke tuba nde: ‘Yeroboami ta fwa na bitumba, ebuna bantu ya Israele bo ta nata bo ntama na kimpika.’”​—Amosi 7:11.

¹⁷ Na bangogo yina, Amasia kutubaka mambu tatu ya luvunu. Yandi tubaka nde: “[Amosi] ke tuba nde.” Kansi, Amosi kutubaka ve ata mbala mosi nde mbikudulu yina kukatukaka na ntima na yandi mosi. Kansi, yandi vandaka kutuba ntangu yonso nde: “[Yehowa] ke tuba nde.” (Amosi 1:3) Amasia kufundaka dyaka Amosi nde yandi tubaka nde: “Yeroboami ta fwa na bitumba.” Kansi, mutindu beto kemona yo na Amosi 7:9, Amosi kutubaka nde: “Mono [Yehowa] ta nwana bitumba na dikanda ya ntotila Yeroboami.” Nzambi kuzabisaka na ntwala mpasi yina zolaka kubwila dikanda ya Yeroboami, disongidila bana na yandi. Amasia kukusaka dyaka nde Amosi kutubaka nde: “Bantu ya Israele bo ta nata bo ntama na kimpika.” Kansi Amosi kutubaka mpi nde konso muntu ya Izraele yina mevutuka na Nzambi tabaka balusakumunu. Yo ke pwelele nde, Amasia kutubaka ve mambu mutindu yo vandaka kaka sambu bo pesa yandi nswa ya kubuyisa Amosi na kusala kisalu ya kusamuna.

18. Inki mambu ya kufwanana kele na kati ya bametode yina Amasia kusadilaka ti yina bamfumu ya mabundu kesadilaka bubu yai?

¹⁸ Keti nge memona kufwanana ya pwelele yina kele na kati ya bametode yina Amasia kusadilaka ti yina bambeni ya bansadi ya Yehowa kesadilaka bubu yai? Kaka mutindu Amasia kumekaka na kukangisa Amosi munoko, banganga-Nzambi, baeveke, ti bamfumu ya mabundu yankaka ya bubu yai kemekaka mpi na kukangisa kisalu ya kusamuna ya bansadi ya Yehowa. Amasia kukusilaka Amosi makambu nde yandi vandaka kontre ntotila. Mutindu mosi bubu yai, bamfumu ya mabundu yankaka kekusilaka Bambangi ya Yehowa makambu nde bo kele kigonsa sambu na lutaninu ya insi ya mvimba. Kaka mutindu Amasia kwendaka kulomba lusadisu na ntotila sambu na kunwanisa Amosi, mbala mingi bamfumu ya mabundu mpi kewakanaka ti bantu ya politiki sambu na kumonisa Bambangi ya Yehowa mpasi.

Bambeni Lenda Kangisa Ve Kisalu na Beto ya Kusamuna

19, 20. Amosi kusalaka nki na ntwala ya kimbeni ya Amasia?

¹⁹ Inki Amosi kusalaka na ntwala ya kimbeni ya Amasia? Ntetentete, Amosi kuyulaka nganga-Nzambi yango nde: ‘Keti nge mesonga mono na kubika kisalu na mono ya kiprofete na kati ya bantu ya Israele?’ Na nima, kukonda boma, profete yai ya kikesa kutubaka mambu yina Amasia vandaka kuzola kuwa ve ata fyoti. (Amosi 7:16, 17) Amosi kuwaka ve boma ata fyoti. Yai mbandu mosi ya mbote mpenza sambu na beto! Sambu na yina metala kulonga ndinga ya Nzambi, beto takolama ve na Nzambi na beto, ata na bansi yina ba Amasia ya bilumbu yai ketubaka mambu ya luvunu sambu na kunyokula beto na nku. Bonso Amosi, beto kelanda kaka na kulonga nde: ‘Yehowa ketuba nde.’ Dyaka, bambeni lenda kangisa ve ata fyoti kisalu na beto ya kusamuna, sambu “ngolo ya Mfumu Nzambi” kele ti beto.​—Bisalu 11:19-21.

²⁰ Yo lombaka nde Amasia kuzaba nde kunwanisa yina ya yandi vandaka kunwanisa Amosi kuvandaka ya mpamba. Amosi kutendulaka dezia sambu na nki ata muntu mosi ve na ntoto lendaka kubuyisa yandi na kutuba, mpi yo yai dyambu ya tatu ya beto tatubila. Na Amosi 3:3-8, Amosi kusadilaka ntete bangyufula ti bingana sambu na kumonisa nde konso dyambu kesalamaka ve kukonda kima ya mebasisa yo. Na nima yandi pesaka ntendula yai: “Kana ntambu me ngana, nani ke waka boma ve? Kana Mfumu Nzambi me tuba, nani muntu ta panza ve mambu na yandi?” Na bangogo yankaka, Amosi kusongaka bawi na yandi nde: ‘Kaka mutindu beno kewaka boma kana ntambu mengana, mono fwete kanga ve munoko na kulonga ndinga ya Nzambi sambu Yehowa kelomba mono na kusala yo.’ Boma ya Nzambi, to luzitu ya ngolo na Yehowa kupusaka Amosi na kulonga ti kikesa.

21. Inki beto kesalaka ntangu Nzambi kelombaka beto na kulonga nsangu ya mbote?

²¹ Beto mpi kewaka mutindu Yehowa kelombaka beto na kusamuna. Inki beto kesalaka? Bonso Amosi mpi balongoki ya ntete ya Yezu, ti lusadisu ya Yehowa, beto kendimaka na kulonga ndinga na Yandi ti kikesa. (Bisalu 4:23-31) Yo vanda mpasi yina bambeni na beto kemonisaka beto, to mutindu bantu ya beto kekwendaka kutala kebuyaka na kuwa beto, ata kima mosi ve lenda kangisa beto munoko. Ti kikesa bonso yina ya Amosi, Bambangi ya Yehowa na ntoto ya mvimba kelanda na kuzabisa nsangu ya mbote ti kikesa. Beto kele ti mukumba ya kukebisa bantu nde kubika fyoti Yehowa kusambisa bantu. Kusambisa yango tasalama nki mutindu? Ngyufula yai tabaka mvutu na disolo ya kelanda.

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki mambu vandaka kusalama ntangu Amosi vandaka kusala kisalu yina Nzambi kupesaka yandi?

• Bonso Amosi, inki beto fwete longa?

• Inki mutindu beto fwete sala kisalu na beto ya kusamuna?

• Sambu na nki bambeni lenda kangisa ve kisalu na beto ya kuta kimbangi?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 6]

Nzambi kuponaka Amosi yina vandaka kusala kisalu ya kutala bafige sambu na kusala kisalu na Yandi

[Bifwanisu ya kele na lutiti 9]

Keti nge kelongaka nsangu ya Yehowa ti kikesa bonso Amosi?