‘Kilumbu ya Nene ya Nzambi Mekuma Penepene’
‘Kilumbu ya nene ya Nzambi mekuma penepene mpenza, yo ke kwisa nswalu!’—SOFONIA 1:14.
1, 2. (a) Inki kilumbu ya sipesiali Bakristu kekinga? (b) Inki bangyufula beto fwete kudiyula, mpi sambu na inki?
M WANA-NKENTO mosi kekinga kilumbu ya makwela na yandi na kyese yonso. Mama mosi ya ke na divumu kekinga kubutuka ya bebe na yandi. Muntu mosi ya kisalu ya melemba ke na mpusa ya ngolo nde konzie ya yandi kekinga banda ntama kuyantika. Inki dyambu bo yonso kesala? Bo kekinga kilumbu mosi ya sipesiali, kilumbu yina tavanda na bupusi ya ngolo na luzingu na bo. Bo ke na mawi ya ngolo kibeni, kansi mawi yango meswaswana mpenza. Nsukansuka, kilumbu ya bo kekinga takwisa, mpi bo ketula ntima nde bo tavanda ya kuyilama na ntangu yo takwisa.
2 Mutindu mosi bubu yai Bakristu ya kyeleka kekinga kilumbu mosi ya sipesiali, disongidila “kilumbu” ya nene ya Nzambi. (Yezaya 13:9; Yoele 2:1; 2 Piere 3:12) ‘Kilumbu yai ya nene ya Nzambi’ kele inki, mpi nki mutindu kukwisa na yo tavanda na bupusi na luzingu ya bantu? Dyaka, inki mutindu beto lenda zikisa nde beto kele ya kuyilama sambu na kukwisa na yo? Yo kele mfunu nde ntangu yai beto sosa bamvutu na bangyufula yai sambu banzikisa mingi kemonisa bukyeleka ya bangogo yai ya Biblia: ‘Kilumbu ya nene ya Nzambi mekuma penepene mpenza, yo ke kwisa nswalu!’—Sofonia 1:14.
‘Kilumbu ya Nene ya Nzambi’
3. ‘Kilumbu ya nene ya Nzambi’ kele inki?
3 ‘Kilumbu ya nene ya Nzambi’ kele inki? Ntangu Biblia kesadilaka bangogo ‘kilumbu ya Nzambi,’ yo ketubilaka bantangu ya sikisiki yina Yehowa kupesaka bambeni na yandi ndola mpi kukumisaka zina na yandi ya nene. ‘Bilumbu ya Nzambi’ kubwilaka bantu ya kukonda kwikama ya Yuda ti ya Yeruzalemi, mpi bantu ya nku ya Babilone ti ya Ezipte ntangu Yehowa kupesaka bo bandola. (Yezaya 2:1, 10-12; 13:1-6; Yeremia 46:7-10) Kansi, “kilumbu” ya kuluta nene ya Nzambi mekwisa ntete ve. Yo kele “kilumbu” yina Nzambi tapesa ndola na bantu yina kevwezaka zina na yandi. Yo tayantika ti lufwa ya ‘Babilone ya Nene,’ kintinu ya inza ya mvimba ya mabundu ya luvunu, mpi yo tasuka na lufwa ya ngidika ya mvimba ya bima ya mbi na mvita ya Armagedoni.—Kusonga 16:14, 16; 17:5, 15-17; 19:11-21.
4. Sambu na nki bantu mingi fwete wa boma sambu na kilumbu ya Yehowa ya kekwisa nswalu?
4 Yo vanda bo kebakisa yo to ve, bantu mingi fwete wa boma sambu na kilumbu yai ya kekwisa nswalu. Sambu na inki? Yehowa kepesa mvutu yai na nzila ya profete Sofonia: “Yo ta vanda kilumbu mosi ya makasi, kilumbu ya mpasi ti ya mawa; yo ta vanda kilumbu ya lufwa mpenza, kilumbu ya mpimpa na mpimpa, matuti mingi ti lubungi mingi.” Kilumbu mosi ya boma kibeni! Yehowa ketuba dyaka nde: “Mono ta tindila bantu yonso ya nsi-ntoto mpasi ya mutindu na mutindu . . . [sambu] bo me salaka masumu.”—Sofonia 1:15, 17.
5. Sambu na nki bantu mingi kekinga kilumbu ya Nzambi na kyese yonso?
5 Kansi, bantu mingi yankaka kekinga kilumbu ya Nzambi na kyese yonso. Sambu na inki? Sambu bo mezaba nde kilumbu yina kele kilumbu ya luguluku sambu na bantu ya mbote, kilumbu yina Yehowa yandi mosi tabaka lukumu mingi mpi zina na yandi ya lukumu tasantisama. (Yoele 4:16, 17; Sofonia 3:12-17) Mambu yina bantu kesala na luzingu na bo bubu yai kemonisa mpenza kana bo kewaka kilumbu yina boma to kana bo kekingaka yo na kyese yonso. Inki mutindu nge ketadilaka kukwisa ya kilumbu yina? Keti nge kele ya kuyilama sambu na yo? Keti kuzaba nde kilumbu ya Yehowa mekuma penepene kele na bupusi na luzingu na nge ya konso kilumbu banda ntangu yai?
‘Bantu Takwisa Kubasika, mpi Bo Tasekaka Beno’
6. Inki mutindu bantu mingi ketadilaka “kilumbu” ya Nzambi, mpi sambu na nki yo keyitukisa ve Bakristu ya kyeleka?
6 Ata yo kelomba kusala mambu kukonda kusukinina, bantu mingi na ntoto ketula ve dikebi na “kilumbu” ya Nzambi yina mefinama. Bo keseka bantu yina kekebisa bo nde kilumbu yango mekuma mpenza penepene. Kansi, dyambu yai keyitukisa ve Bakristu ya kyeleka. Bo keyibuka lukebisu yai ya ntumwa Piere kusonikaka nde: “Beno fweti zaba ntete nde, na bilumbu ke kwisa na ntwala, bantu ta kwisa kubasika, bo ta zingaka mutindu nzala na bo ke tindaka bo na kusala. Bo ta sekaka beno ebuna bo ta tubaka nde: ‘Mfumu Yesu silaka nde yandi ta kwisa kuvutuka diaka si! Ebuna wapi yandi ko? Bankaka na beto me fwaka ntama, kansi mambu yonso kele kaka kiteso mosi, katuka ntangu ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai!’”—2 Piere 3:3, 4.
7. Inki tasadisa beto na kulanda kusala mambu kukonda kusukinina?
7 Inki tasadisa beto na kunwana ti mabanza ya mbi ya mutindu yina mpi kulanda na kusala mambu kukonda kusukinina? Piere kesonga beto nde: “Mono me zola kupesa beno atasio ti kutedimisa mabanza na beno ya mbote, yo kulala ve. Mono zola nde beno kuvila ve mambu yina ya baprofete vandaka kutuba ntama, beno kuvila mpi ve nsiku yina ya bantumwa longaka beno na zina ya Mfumu Yesu yina kele Ngulusi na beto.” (2 Piere 3:1, 2) Kutula dikebi na balukebisu ya mbikudulu tasadisa beto na ‘kutedimisa mabanza na beto ya mbote, yo lala ve.’ Ziku beto mewaka bangibusa yai mbala na mbala, kansi yo kele mfunu kibeni ntangu yai, kuluta bantangu yankaka, nde beto landa na kutula dikebi na balukebisu yai.—Yezaya 34:1-4; Luka 21:34-36.
8. Sambu na nki bantu mingi ketula ve dikebi na bangibusa ya Biblia?
8 Sambu na nki bantu yankaka ketulaka ve dikebi na bangibusa yai? Piere kelanda na kutuba nde: “Bo zola ve kundima nde Nzambi salaka zulu ti ntoto katuka ntama. Yandi basisaka ntoto na masa, yandi salaka ntoto mpi na masa; kiteso mosi, Nzambi fwaka bantu ya ntama kaka na masa yina fulukaka na ntoto yonso.” (2 Piere 3:5, 6) Ya kyeleka, kele ti bantu yina kezola ve nde kilumbu ya Yehowa kukwisa. Bo kezola ve nde kima mosi kusukisa luzingu na bo. Bo kezola ve nde Yehowa kulomba bo bakonti sambu na luzingu na bo ya bwimi! Mutindu Piere ketuba, bo kezinga “mutindu nzala na bo ke tindaka bo na kusala.”
9. Inki kikalulu bantu ya ntangu ya Noa ti Loti kumonisaka?
9 Bantu yai ya keseka beto kebuya kundima nde Yehowa kufwaka bantu ya mbi na ntangu ya ntama. Yezu Kristu ti ntumwa Piere kutubilaka bambandu zole ya mutindu yina. Bo tubilaka “ntangu ya Noa” ti “ntangu ya Loti.” (Luka 17:26-30; 2 Piere 2:5-9) Na ntwala ya mvula ya ngolo, bantu kutulaka ve dikebi na lukebisu yina Noa kupesaka bo. Mutindu mosi, na ntwala ya lufwa ya Sodomi ti Gomore, sambu na babokilo na yandi, Loti kuvandaka bonso muntu ya “ke tula nsaka.”—Kuyantika 19:14.
10. Inki mambu Yehowa tasala bantu yina ketula ve dikebi na balukebisu?
10 Mambu kele kiteso mosi bubu yai. Kansi, tala mambu ya Yehowa tasala bantu yina ketula ve dikebi na balukebisu: “Mono ta sosa . . . bantu yina ke landaka kaka nzila na bo mosi, bayina ke zingaka mbote, ke tubaka nde: ‘Mfumu Nzambi ke salaka ve ata kima ya mbote to ya mbi.’ Ebuna mono ta pesa bo ndola. Bima na bo, bo ta yiba-yiba yo; banzo na bo, bo ta fwa-fwa yo. Bo ta kota ve na banzo ya bo ke tunga, bo ta nwa mpi ve vinu ya bo ke kuna na bilanga.” (Sofonia 1:12, 13) Bantu lenda landa kusala mambu na bo ya konso kilumbu, kansi bo tabaka ve mambote ya kimakulu na bisalu ya ngolo ya bo kesala. Sambu na inki? Sambu kilumbu ya Yehowa takwisa na kintulumukina, mpi konso kimvwama ya kinsuni ya bo tavanda ti yo tagulusa bo ve.—Sofonia 1:18.
Landa na ‘Kuvingila Yo’
11. Inki lukebisu beto fwete vila ve?
11 Na kuswaswana ti bantu ya inza yai ya mbi, beto fwete vila ve lukebisu ya profete Habakuki na yina metala mbona-meso. Yandi sonikaka nde: “Sonika yo na kusonika sambu ntangu na yo me lunga ntete ve. Kansi ntangu ke kwisa nswalu, ebuna mambu yai ya mono ke songa nge yo ta bwa mpidina. Yo lenda kwisa malembe-malembe, kansi vingila yo; yo ta bwa kaka, yo ta konda ve.” (Habakuki 2:3) Ata na meso na beto bantu ya kukonda kukuka, yo lenda monana nde kilumbu yango kekwisa malembe-malembe, beto fwete yibuka nde Yehowa tasukinina ve na kusala mambu. Kilumbu na yandi takwisa na ntangu yina yandi metula, na ntangu yina bantu kevingila ve.—Marko 13:33; 2 Piere 3:9, 10.
12. Na nki dyambu Yezu kupesaka lukebisu, mpi nki mutindu dyambu yai keswaswana ti mambu yina balongoki ya kwikama ya Yezu kesala?
12 Sambu na kumonisa mfunu ya kulanda kuvingila kilumbu ya Yehowa, Yezu kukebisaka nde nkutu balongoki na yandi yankaka tavila nde bo fwete sala mambu kukonda kusukinina. Yandi tubaka mutindu yai sambu na bo: ‘Kana mpika ya mbi kutuba na ntima na yandi nde: “Mfumu na mono me sukinina na kwisa kuvutuka”, ebuna yandi yantika kubula bampika yina ya nkaka, mpi kudia ti kunwa kisika mosi ti bantu yina ke laukaka malafu. Ebuna mfumu na yandi ta kwisa kukuma na kilumbu yina ya mpika yango ke vingila yandi ve, na ntangu ya yandi zaba ve. Mfumu ta pesa yandi ndola ya ngolo mpenza.’ (Matayo 24:48-51) Kansi, kimvuka ya mpika ya kwikama mpi ya mayele kelanda kusala mambu kukonda kusukinina mpi na kwikama yonso. Kimvuka ya mpika mekangulaka meso mpi memonisaka nde bo kele ya kuyilama. Yezu mepesaka kimvuka yango kiyeka ya “kutalaka bima na yandi yonso” ya kele awa na ntoto.—Matayo 24:42-47.
Mfunu ya Kusala Mambu Kukonda Kusukinina
13. Inki mutindu Yezu kumonisaka mfunu ya kusala mambu kukonda kusukinina?
13 Yo vandaka kulomba nde Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kusala mambu kukonda kusukinina. Yo lombaka nde bo tina Yeruzalemi kukonda kusukinina na ntangu bo tamona nde “basoda me kwisa kuziunga” mbanza yango. (Luka 21:20, 21) Dyambu yai kusalamaka na mvu 66 T.B. Simba mutindu Yezu kumonisaka Bakristu ya ntangu yina mfunu ya kusala mambu kukonda kusukinina: “Muntu yina ta vanda na ludi ya nzo, mbote yandi kutuluka, kansi yandi kukota diaka ve na nzo sambu na kubaka bima yina kele na nzo. Muntu yina kele na bilanga, yandi kuvutuka diaka ve na nzo na yandi sambu na kwenda kubaka kazaka na yandi.” (Matayo 24:17, 18) Sambu masolo ya inza kemonisaka nde Yeruzalemi kuzingaka dyaka bamvula iya, sambu na nki na mvu 66 T.B., yo vandaka mfunu nde Bakristu kutula dikebi na bangogo ya Yezu kukonda kusukinina?
14, 15. Sambu na nki yo vandaka mfunu nde Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kubasika na Yeruzalemi kukonda kusukinina ntangu basoda kuzyungaka yo?
14 Ata yo kele ya kyeleka nde basoda ya Roma kufwaka Yeruzalemi na mvu 70 T.B., ngemba kuvandaka ve ata fyoti na bamvula iya yina! Nku kuvandaka mingi kibeni mpi bantu mingi kufwaka. Muntu mosi ya istware kutendulaka mambu yina vandaka kusalama na Yeruzalemi na ntangu yina. Yandi tubaka nde: “Bimvuka ya Bayuda yina vandaka kuwakana ve vandaka kunwana mvita mosi ya ngolo kibeni yina kufwisaka bantu mingi, mpi bantu vandaka kusala mambu ya nku kibeni.” Bo vandaka kubaka baleke ya babakala na kingolongolo mpi kupusa bo na kutunga bibaka yina vandaka kutanina bantu ya Yeruzalemi na bambeni, sambu na kubaka minduki, mpi kusala kisalu ya kisoda. Konso kilumbu, bo vandaka kusadisa baleke yango bangalasisi ya ngolo yina basoda kesalaka. Bayina vandaka kusepela ve na bangidika yina ya ngolo, bo vandaka kutadila bo bonso bayekudi. Kana Bakristu kubasikaka ve nswalu na mbanza yina, bo zolaka kuvanda na kigonsa ya nene kibeni.—Matayo 26:52; Marko 12:17.
15 Beto fwete simba nde Yezu kutubaka nde ‘bantu yina tavanda na Yudea,’ kansi kaka na Yeruzalemi ve, fwete yantika kutina. Yo vandaka mfunu nde bo tina, sambu bangonda fyoti na nima ya kukatuka na Yeruzalemi, basoda ya Roma kuyantikaka dyaka kunwana bitumba. Bo botulaka ntete Galilea na mvu 67 T.B., mpi na mvula yina kulandaka bo botulaka Yudea yonso. Dyambu yai kunataka nzala ya ngolo na insi ya mvimba. Yo kumaka mpi mpasi mingi sambu na konso Muyuda na kubasika na Yeruzalemi. Bo tulaka bantu sambu na kukengila bakyelo ya nene ya mbanza, mpi Bayuda vandaka kutadila konso muntu yina vandaka kusosa kubasika nde yandi ketina bo sambu na kukwenda na lweka ya bantu ya Roma.
16. Yo lombaka nde Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kusala nki sambu bo guluka na ntangu yina ya mpasi?
16 Kana beto tadila mambu yai yonso, beto lenda bakisa sambu na nki Yezu kumonisaka mfunu ya kusala mambu kukonda kusukinina. Yo lombaka nde Bakristu kundima kusala bibansa, mpi kubika ve nde bima ya kinsuni kukatula dikebi na bo. Yo lombaka nde bo ndima na ‘kubuya bima na bo yonso’ sambu na kulemfuka na lukebisu ya Yezu. (Luka 14:33) Bantu yina kulemfukaka kukonda kusukinina mpi kutinaka na lweka yankaka ya Yordani kugulukaka.
Landa na Kusala Mambu Kukonda Kusukinina
17. Sambu na nki beto fwete kumisa ngolo mpusa na beto ya kusala mambu kukonda kusukinina?
17 Bambikudulu ya Biblia kemonisa pwelele nde beto ke na kuzinga na ntangu ya nsuka mpenza. Ntangu yai, kuluta bantangu yankaka, yo kele mfunu nde beto kumisa ngolo mpusa na beto ya kusala mambu kukonda kusukinina. Kana bitumba kele ve, soda kekudiyangisaka ve mpi kemonaka ve kigonsa ya bitumba. Kansi, kana yandi kemona ve mfunu ya kukangula meso, ebuna bo binga yandi na kintulumukina na bitumba, yandi tavanda mpenza ve ya kuyilama mpi yo tavanda ti malanda ya mbi. Yo kele mpi mutindu mosi na kimpeve. Kana malembe-malembe beto yantika kuvila nde beto fwete sala mambu kukonda kusukinina, beto tavanda ve ya kuyilama sambu na kunwana ti mambu ya mpasi yina beto lenda kutana ti yo mpi nsukansuka, kilumbu ya Yehowa lenda kwisila beto na kintulumukina. (Luka 21:36; 1 Tesalonika 5:4) Kana kele ti bantu ya mebuyaka Yehowa mpi ‘kelanda yandi dyaka ve,’ yai ntangu ya kusosa yandi dyaka.—Sofonia 1:3-6; 2 Tesalonika 1:8, 9.
18, 19. Inki tasadisa beto na kuvila ve ata fyoti kuvanda ya “kilumbu ya Nzambi”?
18 Mpila ya kuyituka kele ve na kumona nde ntumwa Piere kelongisila beto na kuvila ve ata fyoti kuvanda ya “kilumbu ya Nzambi!” Inki mutindu beto lenda sala yo? Mutindu mosi kele ya kuvanda na bisalu ya “bikalulu ya santu” mpi bisalu ya kemonisa nde beto kekangama na Nzambi. (2 Piere 3:11, 12) Kusala bisalu yai mingi tasadisa beto na kuvingila na kyese yonso kukwisa ya “kilumbu ya Nzambi.” Ngogo ya Kigreki ya bo mebalula nde “kukonda kuvila ata fyoti” (NW) ketendula ntetentete “kusasukisa.” Ya kyeleka, beto lenda sasukisa ve ntangu yina mebikala tii kuna kilumbu ya Yehowa kukwisa. Kansi, kana beto kesala mingi na kisalu ya Nzambi na ntangu beto kevingila kilumbu yina, ntangu tamonana nde yo keluta nswalu mpenza.—1 Korinto 15:58.
19 Kuyindulula Ndinga ya Nzambi mpi bangibusa yina kele na kati na yo tasadisa beto na “kukinga mpenza (kusasukisa) kukwisa” ya kilumbu yango, ya kyeleka yo tasadisa beto na kulanda ‘kuvingila’ yo. (2 Piere 3:12) Na kati ya bangibusa yina, beto lenda tanga bambikudulu mingi yina kutubilaka kaka kukwisa ya kilumbu ya Yehowa mpamba ve, kansi mpi balusakumunu mingi yina kilumbu yango tanatila bantu yina kelanda na ‘kuvingila’ Yehowa.—Sofonia 3:8.
20. Na nki ndongisila beto fwete tula dikebi?
20 Yai kele mpenza ntangu ya beto yonso fwete tula dikebi na ndongisila yai ya Yehowa kupesaka na nzila ya profete Sofonia: “Beno yindula ntangu Mfumu Nzambi me wila beno ntete ve makasi na yandi yina ke pela bonso tiya. Beno bantu yina ke tulaka ntima na Mfumu Nzambi, ke landaka bansiku na yandi, beno kwisa na yandi. Beno sala mambu yina kele mbote, beno kudikulumusa; mbala ya nkaka beno ta baka ndola ve kilumbu Mfumu Nzambi ta songa makasi na yandi.”—Sofonia 2:2, 3.
21. Inki tavanda lukanu ya bansadi ya Nzambi na mvu 2007?
21 Yo yina, mukapu ya bo mepona sambu na mvu 2007 mefwana mpenza: ‘Kilumbu ya nene ya Nzambi mekuma penepene.’ Bansadi ya Nzambi kendima mpenza nde yo “me kuma penepene mpenza, yo ke kwisa nswalu!” (Sofonia 1:14) “Yo ta konda ve.” (Habakuki 2:3) Yo yina, na ntangu beto kekinga kilumbu yina, bika beto zaba ntangu yonso nde beto kezinga bantangu ya mbi mpi beto bakisa nde kulungana ya nsuka ya bambikudulu yai mekuma mpenza penepene!
Keti Nge Lenda Pesa Mvutu?
• ‘Kilumbu ya nene ya Nzambi’ kele inki?
• Sambu na nki bantu mingi kendima ve nde beto kezinga bantangu ya mbi?
• Sambu na nki yo vandaka mfunu nde Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kusala mambu kukonda kusukinina?
• Inki mutindu beto lenda kumisa ngolo mpusa na beto ya kusala mambu kukonda kusukinina?
[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 12]
Mukapu ya mvu 2007 tavanda: ‘Kilumbu ya nene ya Nzambi mekuma penepene.’—Sofonia 1:14.
[Bifwanisu ya kele na lutiti 9]
Bonso na ntangu ya Noa, bantu yina kesekaka beto tazaba ve ntangu Yehowa tafwa inza yai
[Kifwanisu ya kele na lutiti 10]
Yo lombaka nde Bakristu kubasika na Yeruzalemi kukonda kusukinina ntangu bo tamona nde ‘basoda mezyunga yo’