Lukumu ya Kimfumu ya Nzambi Yina Kumonanaka na Kiteso ya Fyoti Melungana
“Kana beno ke tula makutu na [nsangu ya mbikudulu], beno me sala mbote, sambu nsangu yina kele bonso mwinda yina ke pelaka na kisika kele mpimpa.”—2 PIERE 1:19.
1. Inki luswaswanu beto kemona na kati ya inza bubu yai?
MAVWANGA na mavwanga, yai kele ntu-dyambu ya nene ya kemonisa mambu ya kesalama konso ntangu na inza ya bubu yai. Banda na kubeba ya bisika ya beto kezingaka tii na kiterorizme ya kesalama na ntoto ya mvimba, mambu ya mpasi ya bantu kekutana na yo ke na kukuma kaka mingi. Mabundu ya inza kekuka ve na kusadisa bantu na kumanisa yo. Nkutu, mbala mingi yo kekumisaka mambu mbi kuluta na mpila yo kepusaka bantu na kubuya kuzinga ti bantu yankaka, na kuyinana, mpi na kuvanda na zola ya insi yina kekabulaka bantu. Ee, kaka mutindu Biblia kutubaka, “mpimpa ya ngolo” mefika “makanda.” (Yezaya 60:2, NW) Kansi, kaka na ntangu yina, bantu mingi ke na kukinga luzingu ya kekwisa na kivuvu yonso. Sambu na inki? Sambu bo ketulaka dikebi na ndinga ya mbikudulu ya Nzambi “bonso mwinda yina ke pelaka na kisika kele mpimpa.” Bo kebikaka nde “nsangu,” to ndinga ya Nzambi ya ke na Biblia kutwadisa bitambi na bo.—2 Piere 1:19.
2. Na kutadila mbikudulu ya Daniele ya ketubila “ntangu ya nsuka,” banani mpamba Nzambi mepesaka mayele ya kubakisa mambu ya kimpeve?
2 Sambu na yina metala “ntangu ya nsuka,” profete Daniele kusonikaka nde: “Bantu mingi ta sosa mpila ya kuzaba mambu yina ke bwa, [mpi nzayilu ya kyeleka takuma mingi, NW]. Bo fweti katula ntete mbi ya bantu mingi ti kukumisa bo ntima-mpembe. Bantu ya ntima ya mbi ta bakisa ve, bo ta landa kaka na kusala mbi; kansi bayina kele mayele bo ta zaba mambu yina ke bwa.” (Daniele 12:4, 10) Kubakisa mambu ya kimpeve kele kaka sambu na bantu yina ‘kesosaka’ na masonga yonso, to kelongukaka Ndinga ya Nzambi na dikebi yonso, kelemfukaka na bansiku na yandi, mpi kesalaka ngolo na kusala luzolo na yandi.—Matayo 13:11-15; 1 Yoane 5:20.
3. Na bamvu 1870, inki kyeleka ya mfunu balongoki ya ntete ya Biblia kubakisaka?
3 Na luyantiku ya bamvu 1870, na ntwala nde “bilumbu ya nsuka” kuyantika, Yehowa Nzambi kuyantikaka na kupesa nsemo mingi sambu na kubakisa “binsweki ya santu ya kimfumu ya zulu.” (2 Timoteo 3:1-5; Matayo 13:11, NW) Na ntangu yina, na kuswaswana ti bangindu yina bantu yonso kuvandaka na yo, kibuka mosi ya balongoki ya Biblia kubakisaka nde kuvutuka ya Kristu tamonana ve na meso. Na nima ya kubaka kiyeka ya Kimfumu na zulu, Yezu zolaka kuvutuka na mpila yandi zolaka kutula dikebi na yandi na ntoto bonso Ntotila. Kidimbu mosi ya kemonana mpi ya kele ti mambu mingi na kati zolaka kusadisa balongoki na yandi na kubakisa nde kuvanda na yandi ya kukonda kumonana kuyantikaka.—Matayo 24:3-14.
Ntangu Mambu Yina Bo Silaka na Lukituku Mekuma Kyeleka
4. Inki mutindu Yehowa mekumisaka lukwikilu ya bansadi na yandi ya ntangu na beto ngolo?
4 Mbona-meso ya lukituku kumonisaka na kiteso mosi ya fyoti nsemo ya lukumu yina Kristu tavanda na yo na Kimfumu na yandi. (Matayo 17:1-9) Mbonameso yina kupesaka Piere, Yakobo, mpi Yoane kikesa na ntangu balongoki mingi na kati na bo kuyambulaka na kulanda Yezu sambu yandi lungisaka ve bampusa na bo yina vandaka kuwakana ve ti Masonuku. Mutindu mosi, na ntangu yai ya nsuka, Yehowa mekumisaka lukwikilu ya bansadi na yandi ya ntangu na beto ngolo na mutindu yandi mesadisaka bo na kubakisa kulungana ya mbona-meso yina ya boma mpi bambikudulu mingi ya kewakana ti yo. Bika beto tadila ntangu yai mwa ndambu ya bakyeleka yango ya kimpeve ya kekumisaka lukwikilu ngolo.
5. Nani kele Mbwetete ya suka-suka, nki ntangu mpi nki mutindu yandi ‘basikaka’?
5 Ntangu yandi tubilaka lukituku, ntumwa Piere kusonikaka nde: “Yo yina, beto ke luta kutula ntima na nsangu yina ya baprofete vandaka kuzabisa. Kana beno ke tula makutu na yo, beno me sala mbote, sambu nsangu yina kele bonso mwinda yina ke pelaka na kisika kele mpimpa, tii kuna ntangu ta tana ti mbwetete ya suka-suka ta basika na ntima na beno.” (2 Piere 1:19) Mbwetete yina ya suka-suka ya kifwani, to “mbwetete yina ke pelaka ngolo na suka-suka yonso” kele Yezu Kristu yina mebakaka lukumu. (Kusonga 22:16) Yandi ‘basikaka’ na mvu 1914 ntangu Kimfumu ya Nzambi kubutukaka na zulu, mpi yo vandaka luyantiku ya nsungi mosi ya mpa. (Kusonga 11:15) Na mbona-meso ya lukituku, Moize ti Elia vandaka ya kutelema na lweka ya Yezu mpi bo vandaka kusolula ti yandi. Bo kele kifwani ya nani?
6, 7. Moize ti Elia yina kumonanaka na lukituku kele kifwani ya banani, mpi nki mambu ya mfunu Masonuku ketuba sambu na yina metala bantu yina ya bo kemonisa?
6 Sambu Moize ti Elia kuvandaka mpi ti lukumu yina Kristu vandaka na yo, bambangi zole yai ya kwikama fwete vanda kifwani ya bantu yina tayala ti Yezu na Kimfumu na yandi. Kubakisa nde bantu yankaka tayala ti Yezu kewakana ti mbona-meso ya lukituku yina kumonisaka na kiteso mosi ya fyoti lukumu ya Mesia ya mebakaka kiyeka yina Daniele kumonaka. Daniele kumonaka “muntu mosi bonso mwana ya muntu” kebaka ‘Kimfumu ya mvula na mvula yina tamana ve’ na maboko ya “Nkuluntu ya Bilumbu,” Yehowa Nzambi. Kansi tala mambu yina bo monisaka Daniele ntangu fyoti na nima. Yandi sonikaka nde: “Bo pesaka kimfumu ti kiyeka ti bunene ya bimfumu yonso ya nsi-ntoto na bantu yina kele basantu ya Muntu ya Kuluta Kuzanguka.” (Daniele 7:13, 14, 27, NW) Ya kyeleka, bamvu-nkama kuluta tanu na ntwala ya lukituku, Nzambi kumonisaka nde “basantu” yankaka tavanda mpi na bunene ya kimfumu ya Kristu.
7 Basantu yina Daniele kumonaka na mbona-meso kele banani? Ntumwa Polo kutubilaka bantu yina ntangu yandi tubaka nde: “Mpeve ya Nzambi ke tubaka yo mosi na ntima na beto nde beto kele bana ya Nzambi. Beto kele bana na yandi; yo yina beto ta baka mpi makabu yina ya Nzambi silaka na bantu na yandi. Beto ta baka makabu na beto yina na kimvuka ti Kristo; beto ta vanda na ndambu ya lukumu na lukumu na yandi, sambu beto ke monaka mpasi nzila mosi ti yandi.” (Roma 8:16, 17) Basantu yango kele kaka balongoki ya Yezu ya kupakulama na mpeve. Na mukanda ya Kusonga, Yezu kutubaka nde: “Bantu yina ta nunga, mono ta pesa bo nswa ya kwisa kuvanda penepene na mono na kiti na mono ya kimfumu, mutindu mono mpi me nungaka, mono ke vandaka penepene na Tata na mono, na kiti na yandi ya kimfumu.” Ntalu na bo kele 144 000. Bantu yai ya tafutumuka mpi ‘tanunga’ tayala kumosi ti Yezu na zulu ya ntoto ya mvimba.—Kusonga 3:21; 5:9, 10; 14:1, 3, 4; 1 Korinto 15:53.
8. Inki mutindu balongoki ya Yezu ya kupakulama kesalaka kisalu ya mefwanana ti yina ya Moize mpi Elia, mpi nki bambuma yo mebutaka?
8 Kansi, sambu na nki bo kefwanisa Bakristu ya kupakulama ti Moize mpi Elia? Sambu na ntangu Bakristu yango kele ntete awa na ntoto, bo kesalaka kisalu mosi ya mefwanana ti yina Moize mpi Elia kusalaka. Mu mbandu, bo kesadilaka Nzambi bonso bambangi ya Yehowa, ata na kati ya mbangika. (Yezaya 43:10; Bisalu 8:1-8; Kusonga 11:2-12) Bonso Moize mpi Elia, bo kemonisaka na mpenza na kikesa yonso malongi ya luvunu ya mabundu ya luvunu mpi bo kelongisilaka bantu ya ntima ya masonga na kusambila kaka Nzambi. (Kubasika 32:19, 20; Kulonga 4:22-24; 1 Bantotila 18:18-40) Keti kisalu na bo mebutaka bambuma? Ee! Katula kisalu ya kuvukisa bapakulami yonso, bo mesadisaka bamilio ya “mameme ya nkaka” na kulemfuka na Yezu Kristu na luzolo yonso. —Yoane 10:16; Kusonga 7:4.
Kristu Menunga Tii na Nsuka
9. Inki mutindu Kusonga 6:2 kemonisa Yezu bubu yai?
9 Ntangu yai Yezu kele Ntotila mosi ya ngolo, yandi kele dyaka ve bonso muntu ya mpamba ya memata na zulu ya mpunda. Bo kemonisa yandi ketambula na zulu ya mpunda, kidimbu ya Biblia kesadilaka sambu na kutubila bitumba. (Bingana 21:31) Kusonga 6:2 ketuba nde: “Mono monaka mpunda mosi ya mpembe. Muntu yina me vanda na zulu na yo yandi vandaka me simba bunduki ya tolotolo, ebuna bo pesaka yandi mpu ya kimfumu. . . . Yandi vandaka ntete me nunga mingi na bitumba; yandi kwendaka sambu na kununga [tii na nsuka, NW].” Dyaka, sambu na yina metala Yezu, muyimbi-bankunga Davidi kusonikaka nde: “Mfumu Nzambi me tula nge ntotila kuna na Sioni; ko kuna ngolo ya kimfumu na nge ta panzana na bisika yonso. Nzambi ke tuba nde: ‘Yala bambeni na nge.’”—Nkunga 110:2.
10. (a) Inki kemonisa nde kutambula ya Yezu na zulu ya mpunda sambu na kununga kuyantikaka na lukumu? (b) Inki mambu kununga ya ntete ya Kristu kunatilaka inza ya mvimba?
10 Ntete Yezu kunungaka na ntwala ya bambeni na yandi ya kuluta ngolo, disongidila Satana ti bademo. Na nima ya kukula bo na zulu, yandi losaka bo na ntoto. Sambu bo mezaba nde ntangu na bo mebikala fyoti, bampeve yai ya mbi kemonisaka makasi na bo ya ngolo na bantu na kunatilaka bo bampasi ya ngolo. Mukanda ya Kusonga kemonisa bampasi yango na bantu tatu yankaka ya ketambula na zulu ya bampunda. (Kusonga 6:3-8; 12:7-12) Na kuwakana ti mbikudulu ya Yezu yina ketubila “kidimbu ya kuvanda na [yandi] ti ya nsuka ya ngidika ya bima,” bampunda ya bo ketambusa kenata bitumba, nzala, mpi maladi ya kenataka lufwa. (Matayo 24:3, 7, NW; Luka 21:7-11) Bonso misongo ya kubuta yina bankento kewaka, ntembe kele ve nde mpasi ya “misongo” yango talanda na kukuma kaka mingi tii kuna Kristu ‘tamanisa kununga na yandi’ ntangu yandi tafwa bisalu yonso ya organizasio ya Satana ya kemonanaka.a—Matayo 24:8.
11. Inki mutindu mambu yina kesalama na dibundu ya Bukristu kemonisa kiyeka ya kimfumu ya Kristu?
11 Kiyeka ya kimfumu ya Yezu kemonana mpi pwelele na mutindu yandi ketaninaka dibundu ya Bukristu na mpila nde yo lungisa kisalu na yo ya kusamuna nsangu ya Kimfumu na ntoto ya mvimba. Ata bo kekutanaka ti kimbeni ya nku ya kekatukaka na Babilone ya Nene, yina kele kintinu ya inza ya mabundu ya luvunu, mpi na baluyalu ya kezolaka bo ve, kisalu ya kusamuna kelandaka kaka ve na kusalama, kansi yo kesalama na kiteso mosi yina mesalamaka ntete ve na ntoto. (Kusonga 17:5, 6) Dyambu yai kele nzikisa ya ngolo ya kemonisa nde Kristu ke na kuyala!—Nkunga 110:3.
12. Sambu na nki bantu mingi kebakisaka ve kuvanda ya kukonda kumonana ya Kristu?
12 Kansi, yo ke mawa na kumona nde bantu mingi, ti bamilio ya Bakristu ya zina kebakisaka ve bakyeleka yina kemonana ve ya kele na nima ya mambu ya nene ya kesalama na ntoto. Nkutu bo kesekaka bantu yina kesamunaka Kimfumu ya Nzambi. (2 Piere 3:3, 4) Sambu na inki? Sambu Satana mefwaka mayele na bo. (2 Korinto 4:3, 4) Ya kyeleka, yandi yantikaka na kufika Bakristu ya zina na mpimpa ya kimpeve tuka bamvu-nkama mingi, nkutu kupusa bo na kuvidisa kivuvu ya mbote ya Kimfumu.
Bo Mevidisaka Kivuvu ya Kimfumu
13. Mpimpa ya kimpeve kunataka na nki mambu?
13 Yezu kutubaka na ntwala nde ba aposta, yina kele bonso bambuma ya matiti ya mbi na kati ya bambuma ya ble, takota na dibundu ya Bukristu mpi tavidisa bantu mingi nzila. (Matayo 13:24-30, 36-43; Bisalu 20:29-31; Yude 4) Na luyantiku, Bakristu yai ya zina kundimaka bankinsi, bisalu, mpi malongi ya mimpani ya bo vandaka kubinga nkutu nde bankinsi ya “Bukristu.” Mu mbandu, nkinsi ya Lubutuku mekatukaka na lusambu ya banzambi ya mimpani, Mithra mpi Saturne. Kansi, inki kunataka Bakristu ya zina na kundima bankinsi yai ya mimpani? Mukanda mosi (The New Encyclopædia Britannica) ya mvu 1974 ketuba nde: “Bo tulaka nkinsi ya Lubutuku, disongidila nkinsi ya kubutuka ya Yezu sambu bantu yantikaka kuvilana kukwisa ya Kristu yina kukumaka penepene.”
14. Inki mutindu malongi ya Origène mpi ya Augustin kusobaka kyeleka ya Kimfumu?
14 Tala mpi ntendula ya mbi ya bantu kepesaka na ngogo “kimfumu.” Mukanda mosi (The Kingdom of God in 20th-Century Interpretation) ketuba nde: “Origène, [muntu ya teolozi ya mvu-nkama ya tatu] kemonisa mpila Bakristu kusobaka mutindu ya kusadila ngogo ‘kimfumu,’ nde yo kele kiyeka ya kimfumu ya Nzambi yina kele na kati ya ntima ya bantu.” Dilongi yai ya Origène kukatukaka na wapi? Yo katukaka ve na Masonuku, kansi na “malongi ya filozofi mpi na dibanza ya inza ya meswaswana mpenza ti dibanza ya Yezu mpi ya dibundu ya ntete.” Na mukanda na yandi De Civitate Dei (Mbanza ya Nzambi), Augustin ya mbanza Hippone (354-430 ya T.B.) kutubaka nde dibundu yo mosi kele Kimfumu ya Nzambi. Dibanza ya mutindu yai ya kewakana ve ti Masonuku kupusaka mabundu ya Kikristu na kuyantika kubaka kiyeka na mambu ya politiki. Bo vandaka ti kiyeka yango bamvu-nkama mingi, mbala mingi bo vandaka kusadila yo na nku yonso.—Kusonga 17:5, 18.
15. Inki mutindu Galatia 6:7 ke na kulungana na mabundu mingi ya Kikristu?
15 Kansi, bubu yai mabundu ke na kubuka bambuma yina bo kunaka. (Galatia 6:7) Yo kemonana nde mabundu mingi ke na kuvidisa kiyeka mpi Bakristu na bo. Dyambu yai kemonana pwelele na Eropa. Zulunalu mosi (Christianity Today) ketuba nde, “ntangu yai bakatedrale ya nene ya Eropa [kele] dyaka ve banzo ya lusambu kansi yo mekumaka banzo ya bo kebumbaka bima ya ntama, yo mekumaka bisika ya bantu kekwendaka kutala.” Dyambu ya mutindu mosi lenda monana mpi na bisika yankaka ya inza. Mambu yai kesonga nki sambu na yina metala mabundu ya luvunu? Keti yo tafwa sambu na kukonda mbongo mpi bantu? Mpi nki mutindu dyambu yai tasimba lusambu ya kyeleka?
Beno Yilama Sambu na Kilumbu ya Nene ya Nzambi
16. Sambu na nki mutindu bantu mekuma kuyina Babilone ya Nene mingi ke na ntendula ya nene?
16 Kaka mutindu midinga mpi putulu yina kebasikaka kisika volcan yina vandaka kubasisa dyaka ve tiya lenda tendula nde volcan yango kezola kubanda na kubasisa tiya, mutindu mosi mpi mpila bantu mekuma kuyina mingi mabundu na bisika mingi ya inza kemonisa nde ntama mingi ve mabundu ya luvunu tafwa. Kubika fyoti, Yehowa tapusa bimvuka ya politiki ya inza na kuvukisa bikesa na bo sambu na kumonisa na mpenza mpi kufwa nkento ya ndumba ya kimpeve, Babilone ya Nene. (Kusonga 17:15-17; 18:21) Keti Bakristu ya kyeleka fwete wa boma sambu na dyambu yina mpi mambu yankaka yina “mpasi ya nene” tanata na nima? (Matayo 24:21, NW) Ata fyoti ve! Nkutu bo tavanda na bikuma ya mbote ya kuwa kyese ntangu Nzambi tafwa bantu ya mbi. (Kusonga 18:20; 19:1, 2) Beto tadila mbandu ya Yeruzalemi ya mvu-nkama ya ntete mpi Bakristu yina vandaka kuzinga kuna.
17. Sambu na nki bansadi ya kwikama ya Yehowa lenda tula ntima nde bo tanunga na kunwana ti nsuka ya ngidika yai?
17 Ntangu basoda ya Roma kuzyungaka Yeruzalemi na mvu 66 ya T.B., Bakristu yina vandaka meso ya kukangula na kimpeve kuyitukaka ve mpi bo waka ve boma ata fyoti. Sambu bo vandaka balongoki ya mbote ya Ndinga ya Nzambi, bo zabaka “nde me bika fioti Yeruzalemi ke fwa.” (Luka 21:20) Bo zabaka mpi nde Nzambi takangudila bo nzila ya kutina sambu na kusosa lutaninu. Ntangu yandi kangudilaka bo nzila, Bakristu kutinaka. (Daniele 9:26; Matayo 24:15-19; Luka 21:21) Mutindu mosi bubu yai, bantu yina mezaba Nzambi mpi yina kelemfukaka na Mwana na yandi lenda tula ntima nde bo tanunga na kunwana ti nsuka ya ngidika yai. (2 Tesalonika 1:6-9) Na kutuba ya mbote, ntangu mpasi ya nene tayantika, bo ‘tavanda ya kusungama, bo tanangula ntu na bo, sambu ntangu ya Nzambi tagulusa bo tavanda mekuma penepene.’—Luka 21:28.
18. Inki mutindu bitumba ya nsuka yina Gogi tanwanisa bansadi ya Yehowa tasuka?
18 Na nima ya lufwa ya Babilone ya Nene, Satana, na kiyeka na yandi ya Gogi ya Magogi, tanwanisa Bambangi ya Yehowa ya ngemba. Sambu bo takwisa “bonso dituti ke fikaka ntoto,” basoda ya Gogi tayindula nde bo tanunga kukonda mpasi. Mpasi ya ngolo kibeni kekinga bo! (Ezekiele 38:14-16, 18-23) Ntumwa Yoane kusonikaka nde: “Mono monaka zulu me kanguka, ebuna mpunda mosi ya mpembe monikaka. Muntu yina me vanda na zulu na yo, zina na yandi [Kwikama mpi, NW] Kieleka . . . Mbele mosi ya makasi basikaka na munoko na yandi; yandi ta bula bantu ya bansi yonso mbele yina.” “Ntotila ya bantotila” yai ya bo kebedisaka ve tagulusa bansambidi ya kwikama ya Yehowa mpi yandi tafwa bambeni na bo yonso. (Kusonga 19:11-21) Yo tavanda kulungana ya nsuka mpenza ya mbona-meso ya lukituku!
19. Inki mambu kununga ya nsuka yina Kristu tanunga tasala na balongoki na yandi ya kwikama, mpi bo fwete sala ngolo na kusala nki ntangu yai?
19 Bantu ‘tatala Yezu ti kuyituka sambu na bantu yonso yina kukwikilaka na yandi.’ (2 Tesalonika 1:10, NW) Keti nge kezola kuvanda na kati ya bantu yina tatelama na boma mpi na luzitu mingi sambu na kununga yina Mwana ya Nzambi tanunga? Kana mpidina, landa na kukumisa lukwikilu na nge ngolo mpi ‘yilama, sambu Mwana-muntu takwisa na ntangu yina ya nge tazaba ve nde yandi kekwisa.’—Matayo 24:43, 44.
Beno Fwete Kudiyala
20. (a) Inki mutindu beto lenda monisa ntonda na ngidika ya Nzambi mesalaka ya kutula “mpika ya kwikama mpi ya mayele”? (b) Inki bangyufula beto fwete kudiyula?
20 Mbala na mbala “mpika ya kwikama mpi ya mayele” (NW) kelongisilaka bansadi ya Nzambi na kuvanda meso ya kukangula na kimpeve mpi na kudiyala. (Matayo 24:45, 46; 1 Tesalonika 5:6) Keti nge kemonisaka ntonda sambu na bangibusa yai ya kekwisaka na ntangu ya mbote? Keti nge kesadilaka yo sambu na kutula mambu ya kuluta mfunu na kisika ya ntete na luzingu na nge? Sambu na nki ve kudiyula nde: ‘Keti mono kele na mboninu ya pwelele ya mambu ya kimpeve ya kesadisa mono na kumona mutindu Mwana ya Nzambi ke na kuyala na zulu? Keti mono kemona mutindu yandi mekuma penepene na kufwa Babilone ya Nene mpi kitini ya ngidika ya Satana yina mebikala?’
21. Sambu na nki bantu yankaka mepesaka nzila nde bo lala mpongi na kimpeve, mpi nki bo fwete sala kukonda kusukinina?
21 Bantu yankaka ya kevukanaka ti bansadi ya Yehowa bubu yai mepesaka nzila nde bo lala mpongi na kimpeve. Keti yo lenda vanda nde bo kekukaka ve na kukanga ntima, mutindu balongoki yankaka ya Yezu ya ntete kusalaka? Keti basusi ya luzingu, mpusa ya kuzwa bima mingi ya kinsuni, to kimbeni melembisaka bo? (Matayo 13:3-8, 18-23; Luka 21:34-36) Ziku bankaka kebakisaka ve bantendula yankaka yina “mpika ya kwikama mpi ya mayele” mebasisaka. Kana dyambu mosi ya mutindu yai mekuminaka nge, beto kelongisila nge na kulonguka Ndinga ya Nzambi ti kikesa ya mpa mpi na kubondila Yehowa na mpila nde yandi sadisa nge na kusala dyaka kinduku ya ngolo ti yandi.—2 Piere 3:11-15.
22. Inki bupusi kutadila mbona-meso ya lukituku mpi bambikudulu ya kewakana ti yo fwete vanda na yo na luzingu na nge?
22 Balongoki ya Yezu kumonaka mbona-meso ya lukituku na ntangu bo vandaka na mfunu ya kikesa. Bubu yai, beto ke na kima mosi ya kuluta nene yina lenda pesa beto kikesa. Kima yango kele kulungana na kiteso ya nene ya lukumu ya bo monaka na kiteso mosi ya fyoti mpi ya bambikudulu mingi ya kewakana ti yo. Ntangu beto ketadila bakyeleka yai ya lukumu mpi ntendula na yo sambu na bilumbu kekwisa, bika nde beto mpi kumonisa na ntima na beto yonso mawi yina ntumwa Yoane kumonisaka ntangu yandi tubaka nde: “Yo vanda mpidina! Mfumu Yesu, kwisa!”—Kusonga 22:20.
[Noti na nsi ya lutiti]
a Na Kigreki ya kisina, ngogo ya bo mebalula nde mpasi ya “misongo” ketendula ntetentete “mpasi ya kubuta.” (Matayo 24:8) Yo ketendula nde bonso mpasi ya kubuta, mambu ya mpasi ya kebwila inza tamata mingi mpi tasalamaka mbala na mbala, mpi yo tabaka ntangu mingi, ebuna yo tasuka na mpasi ya nene.
Keti Nge Keyibuka?
• Na bamvu 1870, inki mambu kimvuka mosi ya fyoti ya balongoki ya Biblia kubakisaka sambu na yina metala kuvutuka ya Kristu?
• Inki mutindu mbona-meso ya lukituku melunganaka?
• Inki bupusi kutambula ya Yezu ketambula na zulu ya mpunda kele na yo na inza mpi na dibundu ya Bukristu?
• Inki beto fwete sala sambu na kuvanda na kati ya bantu yina taguluka ntangu Yezu tanunga bitumba na yandi ya nsuka?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 9]
Lukumu yina kumonanaka na kiteso ya fyoti na mbona-meso mekuma kyeleka
[Bifwanisu ya kele na lutiti 10]
Keti nge mezaba mambu yina kusalamaka ntangu Yezu kuyantikaka bitumba na yandi?