Keti Nge Meyilama Sambu na Kilumbu ya Yehowa?

“Kilumbu ya nene ya [Yehowa] . . . me kuma penepene mpenza, yo ke kwisa nswalu!”​—SOFONIA 1:⁠14.

 1. Inki mutindu Masonuku ketendula kilumbu ya Yehowa?

“KILUMBU ya nene mpi ya boma” ya Yehowa takwisa ntama mingi ve na zulu ya ngidika ya bima yai ya mbi. Masonuku ketendula kilumbu ya Yehowa bonso kilumbu ya bitumba, ya mpimpa, ya makasi, ya mawa, ya boma, ya lukebisu, mpi ya mbungulu. Kansi, tavanda ti baguluki, sambu “konso muntu yina tabinga na zina ya Yehowa taguluka.” (Yoele 2:​30-32, NW; Amosi 5:​18-20) Ee, na ntangu yina Nzambi tafwa bambeni na yandi mpi tagulusa bantu na yandi.

 2. Sambu na inki beto fwete vanda ti mabanza ya nswalunswalu na yina metala kilumbu ya Yehowa?

² Bambikudi ya Nzambi tadilaka kilumbu ya Yehowa bonso dyambu ya nswalu. Mu mbandu, Sofonia sonikaka nde: “Kilumbu ya nene ya [Yehowa] . . . me kuma penepene mpenza, yo ke kwisa nswalu!” (Sofonia 1:14) Mvwandilu kele ya kuluta nswalu bubu sambu Kinwani ya Ntete ya Nzambi, Ntotila Yezu Kristu, kezola ‘kulwata mbele na yandi ya bitumba mpi kumata na mpunda sambu na kunwanina mambu ya kieleka, [ya kudikulumusa], ti ya masonga.’ (Nkunga 45:​3, 4) Keti nge meyilama sambu na kilumbu yina?

Bau Vandaka Kukinga Mambu ya Nene

 3. Inki mambu bankaka na kati ya Bakristu ya Tesalonika vandaka kukinga, mpi sambu na inki bikuma zole bau vandaka na nzila ve?

³ Bamingi kingaka mambu ya nene na yina metala kilumbu ya Yehowa kansi yau lunganaka ve. Bankaka na kati ya Bakristu ya ntete na Tesalonika tubaka nde, ‘Kilumbu ya Yehowa kele awa!’ (2 Tesalonika 2:​2, NW) Kansi yau vandaka mekwisa ve sambu na bikuma zole ya mfunu. Na kutangaka mosi na kati na yau, ntumwa Polo tubaka nde: “Kana bantu kutuba nde: [“Ngemba mpi lutaninu!”, NW], kaka na ntangu yo yina lufwa ta kwisila bo nswalu.” (1 Tesalonika 5:​1-6) Na “ntangu ya nsuka” yai, beto Bambangi ya Yehowa kekinga kulungana ya bangogo yina. (Daniele 12:⁠4) Bantu ya Tesalonika kukondaka dyaka nzikisa yankaka ya kukwisa ya kilumbu ya nene ya Yehowa, sambu Polo songaka bau nde: “Yau takwisa ve kana apostazi mekwisa ntete ve.” (2 Tesalonika 2:​3, NW) Ntangu Polo sonikaka bangogo yina (mfinama na 51 T.B.), “apostazi” yina basikaka na Bukristu ya kyeleka vandaka meyela ntete ve kibeni. Bubu, beto kemona yau ya kuluta kiteso na kati ya Kikristu. Kansi, ata mambu ya bau kingaka lunganaka ve, bapakulami yina ya kwikama na Tesalonika, ya kulandaka kusadila Nzambi na kwikama yonso tii na lufwa, zwaka lufutu ya zulu na nsuka. (Kusonga 2:10) Beto mpi tazwa lufutu kana beto mebikala ya kwikama awa ya beto kekinga kilumbu ya Yehowa.

 4. (a) Kilumbu ya Yehowa kekangama ti inki na 2 Tesalonika 2:​1, 2? (b) Inki bamboninu bayina bo kebingaka nde Bapere ya Dibundu vandaka na yau na yina metala kuvutuka ya Kristu ti mambu ya kewakana na yau?

⁴ Biblia kekangisa “kilumbu ya nene ya Yehowa” ti “kumonana ya Mfumu Yezu Kristu.” (2 Tesalonika 2:​1, 2, NW) Bayina bo kebingaka nde Bapere ya Dibundu vandaka ti bangindu ya mpila na mpila na yina metala kukwisa vutuka ya Kristu, kumonana na yandi, ti Luyalu na yandi ya Bamvula Funda. (Kusonga 20:⁠4) Na mvu-nkama ya zole T.B., Papias, muntu ya mbanza Yerapolisi vandaka kukinga nde ntoto tavanda na mbutu ya mingi kibeni na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda ya Kristu. Justin Martyr tubilaka kumonana ya Yezu mbala na mbala mpi vandaka kukinga Yeruzalemi ya mpa nde yau vanda ntu-mbanza ya Kimfumu na Yandi. Irénée, muntu ya mbanza Lyon longaka nde ntangu Kintinu ya Roma kufwaka imene, Yezu zolaka kumonana na meso, kukanga Satana, mpi kuyala na Yeruzalemi ya ntoto.

 5. Inki bantendudi yankaka tubaka na yina metala “Kukwisa ya Zole” ya Kristu ti Luyalu na yandi ya Bamvula Funda?

⁵ Nsoniki ya nkenda Philip Schaff, tubaka nde “dyambu ya kuluta nene” na nsungi yina yitaka Lukutakanu ya Nicée na 325 T.B. vandaka “lukwikilu na luyalu ya Kristu, ya kemonana na meso, na lukumu na zulu ya ntoto kumosi ti basantu ya metelama na lufwa, sambu na nsungi mosi ya bamvula funda, na ntwala ya lufutumuku mpi mfundusu ya bantu yonso.” Diksionere ya Biblia (A Dictionary of the Bible), ya James Hastings sonikaka ketuba nde: “Tertullien, Irénée, ti Hippolyte kekingaka kaka Kukwisa ya nswalu [ya Yezu Kristu]; kansi Bapere ya Alexandrie kekotisa beto nzila ya mpa ya mabanza. . . . Ntangu Augustin metuba nde Bamvula Funda kele nsungi ya Dibundu ya bazinga na ntoto, Kukwisa ya Zole mevutulama na makwisa ya ntama.”

Kilumbu ya Yehowa ti Kumonana ya Yezu

 6. Sambu na inki beto lenda sukisa ve nde kilumbu ya Yehowa kele ntama kibeni?

⁶ Ntendula ya mbi melembisaka bantu nitu, kansi beto yindula ve nde kilumbu ya Yehowa kele ntama mingi kibeni. Kumonana ya Yezu ya konda kumonika na meso, ti kilumbu ya Yehowa ya Masonuku kekwedisa ti yau, meyitaka kuyantika. Nzozulu ya Nkengi ti mikanda yankaka ya Bambangi ya Yehowa kemonisaka mbala na mbala nzikisa ya Masonuku nde kumonana ya Kristu yantikaka na mvu 1914.a Ebuna, inki Yezu tubaka na yina metala kumonana na yandi?

 7. (a) Inki kele mambu yankaka ya kidimbu ya kumonana ya Yezu mpi nsuka ya ngidika ya bima? (b) Inki mutindu beto lenda guluka?

⁷ Kumonana ya Yezu kumaka disolo ya kutubila ntangu fyoti na ntwala ya lufwa na yandi. Na nima ya kuwa yandi kebikula mbungulu ya tempelo ya Yeruzalemi, bantumwa na yandi Piere, Yakobo, ti Yoane, ti Andre yulaka: “Mambu yina yonso ta bwa nki ntangu? Nki [“tavanda kidimbu ya kumonana na nge ti ya nsuka ya ngidika ya bima,” NW]?” (Matayo 24:​1-3; Marko 13:​3, 4) Na mvutu na yandi, Yezu zabisaka na ntwala bamvita, banzala, bandikunu ya ntoto, ti mambu yankaka ya “kidimbu” ya kumonana na yandi mpi ya nsuka ya ngidika ya bima. Yandi tubaka dyaka nde: “Muntu yina ta kanga ntima tii na nsuka, yandi ta guluka.” (Matayo 24:13) Beto taguluka, kana beto mekanga ntima na kwikama yonso tii na nsuka ya luzingu na beto ya sesepi to tii na nsuka ya ngidika yai ya mbi.

 8. Na ntwala ya nsuka ya ngidika ya Bayuda, inki fwanaka kusalama ntete, ye inki kele na kusalama na dyambu yango bubu yai?

⁸ Na ntwala ya nsuka, yau lombaka nde kidimbu mosi ya mfunu ya kumonana ya Yezu kulungana. Sambu na yau, yandi tubaka nde: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka . . . ta kwisa.” (Matayo 24:14; beto bantu metengimisa bisono.) Na ntwala Baroma kufwa Yeruzalemi mpi kusukisa ngidika ya bima ya Bayuda na 70 T.B., Polo lendaka kutuba nde nsangu ya mbote “kusamunamaka na lugangu yonso yina kele na nsi ya zulu.” (Kolosai 1:​23, NW) Kansi, bubu, Bambangi ya Yehowa kele na kusala kisalu ya kusamuna ya kuluta nene “na nsi-ntoto ya mvimba.” Na mwa bamvula ya meluta, Nzambi kangulaka nzila sambu kimbangi ya nene kupesama na Eropa ya Esti. Ti binyeminu mpi banzo yankaka na ntoto ya mvimba, organizasio ya Yehowa kele ya kuyilama sambu na kisalu ya kuyela, nkutu ti na “bateritware ya konda kusimba.” (Roma 15:​22, 23, NW) Keti ntima na nge kepusa nge na kusala ngolo na kuta kimbangi na ntwala nsuka kukwisa? Kana ee, Nzambi lenda pesa nge ngolo na kubaka kabu ya kele ti lufutu na kisalu ya kele na ntwala.​—⁠Filipi 4:13; 2 Timoteo 4:⁠17.

 9. Inki dyambu Yezu tubaka ya mesonama na Matayo 24:⁠36?

⁹ Kisalu ya kusamuna Kimfumu yina yitaka kutubama na ntwala ti mambu yankaka ya kidimbu ya kumonana ya Yezu kele na kulungana kibeni ntangu yai. Na yau, nsuka mefinama sambu na ngidika ya bima yai ya mbi. Ya kyeleka, Yezu tubaka nde: “Ata muntu mosi kuzaba ve kana nki kilumbu to nki ntangu mambu yina ta bwa, ata bawanzio ya zulu ata Mwana mpi kuzaba yo ve, kansi kaka Tata mpamba muntu kuzaba yo.” (Matayo 24:​4-14, 36) Kansi mbikudulu ya Yezu lenda sadisa beto na kuvanda ya kuyilama sambu na ‘kilumbu ti ntangu yina.’

Bau Vandaka ya Kuyilama

10. Inki mutindu beto kezaba nde mpila kele ya kubikala ya kusikama na kimpeve?

¹⁰ Sambu na kuguluka na kilumbu ya nene ya Yehowa, beto fwete bikala ya kusikama na kimpeve mpi kukangama ngolo na lusambu ya kyeleka. (1 Korinto 16:13) Beto kezaba nde kuvibidila ya mutindu yina lenda salama, sambu dibuta mosi ya bunzambi salaka yau mpi gulukaka na Mvula ya Ngolo yina fwaka bantu ya mbi na 2370 N.T.B. Na kufwanisaka nsungi yina ti kumonana na yandi, Yezu tubaka nde: “Mambu yina bwaka na ntangu ya Noa, yo ta bwa mpi mutindu mosi [“na ntangu ya kumonana ya Mwana ya muntu,” NW]. Na bilumbu yina, ntangu masa vandaka me fuluka mingi ntete ve na ntoto, bantu vandaka kudia, kunwa, kukwelana tii na kilumbu yina ya Noa kotaka na maswa. Bo vandaka kuzaba kima ve tii kuna masa fulukaka mingi na ntoto yonso; masa yina nataka bo yonso na lufwa. Ntangu Mwana-muntu [“tamonana,” NW] yo ta vanda mutindu mosi.”​—⁠Matayo 24:​37-39.

11. Inki nzila Noa landaka ata nku vandaka mingi na bilumbu na yandi?

¹¹ Bonso beto, Noa ti dibuta na yandi zingaka na inza mosi ya nku. “Bana ya Nzambi ya kyeleka,” bawanzyo ya nkolama, bakaka nitu ya kimuntu ye bakaka bankento mpi butaka na bau bantu ya kuluta mbi, Banefilimi​—⁠bantu ya kingolongolo yina, na ntembe ve, kumisaka bamvwandilu kuluta dyaka mbi. (Kuyantika 6:​1, 2, 4; 1 Piere 3:​19, 20) Kansi, “Noa tambulaka ti Nzambi ya kyeleka” na lukwikilu. Yandi “vandaka ya kukonda mbi na kati ya bantu ya ntangu na yandi”​—⁠mbandu ya mbi ya bilumbu na yandi. (Kuyantika 6:​9-11, NW) Na kutulaka ntima na Nzambi na nzila ya bisambu, beto lenda sala mutindu mosi na inza yai ya nku mpi ya mbi awa ya beto kekinga kilumbu ya Yehowa.

12. (a) Katula kutunga maswa, inki kisalu yankaka Noa salaka? (b) Inki mvutu bantu pesaka na kusamuna ya Noa, ye inki malanda kuminaka bau?

¹² Noa mezabanaka mingi bonso mutungi-maswa sambu na kubumba luzingu na ntangu ya Mvula ya Ngolo. Yandi vandaka mpi “nsamuni ya lunungu,” kansi bantu ya ntangu na yandi “bakisaka ve” nsangu ya Nzambi pesaka yandi. Bau dyaka, nwaka, kwelaka, sansaka mabuta, mpi landaka mambu na bau ya konso lumbu tii ya Mvula kombaka bau yonso. (2 Piere 2:5; Kuyantika 6:14) Bau zolaka ve kuwa muntu kutubila bau dyambu ya ntubilu mpi ndyatilu ya mbote, kaka mutindu mbandu ya mbi ya bubu yai kekangaka makutu na mambu yina Bambangi ya Yehowa ketubaka na yina metala “kubalula ntima na Nzambi,” lukwikilu na Kristu, lunungu, ye kusambisa ya “Nzambi ta sambisa bantu yonso.” (Bisalu 20:​20, 21; 24:​24, 25) Ntalu ya bantu yina zingaka na zulu ya ntoto ntangu Noa samunaka nsangu ya Nzambi kezabanaka ve. Kansi kima mosi kele kyeleka, ntalu ya bantu na ntoto kitaka ngolo mpenza na 2370 N.T.B.! Mvula ya Ngolo kombaka bantu ya mbi, yau bumbaka kaka bantu yina kuyilamaka sambu na ndola yina ya Nzambi​—⁠Noa ti bantu yankaka nsambwadi na dibuta na yandi.​—⁠Kuyantika 7:​19-23; 2 Piere 3:​5, 6.

13. Na inki nzengolo ya nkanu Noa tulaka ntima yonso ye inki mutindu yandi salaka na kuwakana ti yau?

¹³ Nzambi yitaka ve kuzabisa Noa kilumbu kibeni ti ntangu ya Mvula ya Ngolo bamvula mingi na ntwala. Kansi, ntangu Noa vandaka na bamvula 480, Yehowa zengaka nde: “Ntangu yai mpeve na mono ta vanda diaka ve mvula mingi na bantu, sambu bo kele ka bo bantu, bo fweti fwa. Katuka ntangu yai tii kuna, bo ta zingaka diaka ve kuluta bamvula nkama mosi makumi zole (120).” (Kuyantika 6:⁠3) Noa tulaka ntima yonso na nzengolo yai ya nkanu ya Nzambi. Na nima ya kulungisa bamvula 500, “yandi butaka bana yai tatu: Semi, Kami ti Yafeti,” mpi kikalulu ya bilumbu yina vandaka kuzola nde bamvula 50 tii 60 kuluta na ntwala bana na yandi kukwela. Ntangu Nzambi songaka Noa na kutunga maswa ya luguluku na Mvula ya Ngolo, bana yina ti bankento na bau nkatu ntembe sadisaka na kisalu yina. Na ntembe ve, kutungama ya maswa kutanaka ntangu mosi ti kisalu ya Noa bonso “nsamuni ya lunungu,” na kunatilaka yandi kisalu mingi na bamvula ya nsuka kiteso ya 40 to 50 na ntwala ya Mvula ya Ngolo. (Kuyantika 5:32; 6:​13-22) Na bamvula yina yonso, yandi ti dibuta na yandi vandaka kusala ti lukwikilu. Bika beto mpi kumonisa lukwikilu awa ya beto kesamuna nsangu ya mbote mpi kekinga kilumbu ya Yehowa.​—⁠Baebreo 11:⁠7.

14. Inki Yehowa songaka na Noa nsukansuka, ye sambu na inki?

¹⁴ Ntangu maswa kumaka penepene na kumana, Noa lendaka kuyindula nde ntangu ya Mvula ya Ngolo melunga, ata yandi vandaka kuzaba mpenza ve ntangu yau lendaka kusalama. Na nsuka, Yehowa songaka yandi: “Bilumbu nsambwadi me bika, mono ke tinda mvula ya ngolo na nsi-ntoto. Yo ta noka bilumbu makumi iya mpimpa ti mwini.” (Kuyantika 7:⁠4) Yau pesaka Noa ti dibuta na yandi ntangu ya kufwana sambu na kukotisa mitindu yonso ya bambisi na kati ya maswa ye bau mosi kotaka mpi na ntwala Mvula ya Ngolo kubanda. Beto kele ve na mfunu ya kuzaba kilumbu ti ntangu ya ngidika yai tabanda kubungulama; luguluku ya bambisi kele na maboko na beto ve, ye bantu yina taguluka keyita kukota na maswa ya kifwani, paladisu ya kimpeve ya bantu ya Nzambi.

“Beno Kangula Meso”

15. (a) Na bangogo na nge mosi, inki mutindu nge lenda tendula bangogo ya Yezu yina kele na Matayo 24:​40-44? (b) Kukonda kuzaba ntangu kibeni ya kukwisa ya Yezu sambu na kupesa ndola ya Nzambi kele ti inki malanda?

¹⁵ Na yina metala kumonana na yandi, Yezu tendulaka nde: “Babakala zole ta vanda ke sala na bilanga: bawanzio ta baka mosi, ebuna bo ta bikisa mpi mosi. Bankento zole ta vanda ke tuta fufu kisika mosi: bawanzio ta baka mosi, ebuna bo ta bikisa mpi mosi. Yo yina, beno kangula meso, sambu beno kuzaba ve nki kilumbu Mfumu na beno ta kwisa. Beno fweti zaba mbote nde kana mfumu ya nzo kuzaba nde nki ntangu na mpimpa muyibi ta kwisa, yandi ta kangula meso, yandi ta bikisa yandi ve na kukota na nzo na yandi. Yo yina, beno mpi beno yilama, sambu Mwana-muntu ta kwisa na ntangu yina ya beno ta zaba ve nde yandi ke kwisa.” (Matayo 24:​40-44; Luka 17:​34, 35) Kukonda kuzaba ntangu kibeni ya kukwisa ya Yezu sambu na kupesa ndola ya Nzambi kesadisa na kulungalala mpi kepesa beto dibaku ya lumbu na lumbu na kupesa nzikisa nde beto kesadilaka Yehowa sambu na bikuma ya kukonda bwimi.

16. Inki tabwila bantu ya “bo ta bikisa” ti bayina ‘bo ta baka’?

¹⁶ Na kati ya bantu ya “bo ta bikisa” sambu na kufwa kumosi ti bantu ya mbi, tavanda mpi bayina vandaka ntete na nsemo, kansi na nima, bau dindaka na kati ya luzingu mosi ya bwimi. Bika beto vanda na kati ya bayina ‘bo ta baka,’ bayina mekudipesaka mvimba na Yehowa mpi kele mpenza na ntonda sambu na madya na yandi ya kimpeve na nzila ya “mpika ya kwikama mpi ya mayele.” (Matayo 24:​45-47, NW) Banda awa tii na nsuka, bika beto sadila Nzambi ti “kuzola yina ke basikaka na ntima ya mpembe, na mabanza ya mbote na ntima, ti na lukwikilu ya kieleka.”​—⁠1 Timoteo 1:⁠5.

Bisalu ya Santu Kele Mfunu

17. (a) Inki dyambu yitaka kuzabisama na 2 Piere 3:10? (b) Inki kele bikalulu ti bisalu yankaka ya 2 Piere 3:11 kesyamisa?

¹⁷ Ntumwa Piere sonikaka nde: “Kilumbu ya [“Yehowa,” NW] ta kwisa . . . mutindu muyibi ke kwisaka. Na kilumbu yina zulu ta vila; ntangu yo ta vila, makelele mosi ya nene mpenza ta vanda, bima yonso ta fwa na tiya, ntoto ti bima yonso ke vandaka na yo ta [zabana].” (2 Piere 3:10) Zulu ti ntoto ya kifwani taguluka ve na tiya ya makasi ya Nzambi yina tapela. Yau yina Piere keyika nde: “Kana bima yina yonso ta fwa mutindu yina, . . . beno fweti vanda na bikalulu ya santu [“ti bisalu ya vumi,” NW].” (2 Piere 3:11) Na kati ya bikalulu ti bisalu yina kele kumonana ntangu yonso na balukutakanu ya Bukristu, kusadila bankaka mambote, mpi kubaka dikabu ya mfunu na kusamuna nsangu ya mbote.​—⁠Matayo 24:14; Baebreo 10:​24, 25; 13:⁠16.

18. Kana beto kele na kuyedisa kukangama ti inza, inki beto fwete sala?

¹⁸ “Bikalulu ya santu [ti bisalu ya vumi]” kelombaka nde beto ‘bikala ya kukonda ditono ya inza.’ (Yakobo 1:​27, NW) Kansi inki tasalama kana beto keyedisa kukangama ti inza yai? Mbala yankaka beto kekudikotisa na pozisio ya kigonsa na ntwala ya Nzambi na kusosaka luyangidilu ya mvindu to na kuwidikilaka miziki ti bankunga yina kesikisaka mpeve ya inza yai ya konda bunzambi. (2 Korinto 6:​14-18) Kana yau kele mutindu yina, bika beto sosa lusadisu ya Nzambi na kisambu na mpila nde beto fwa ve nzila mosi ti inza, kansi beto bikala ya kundimama na ntwala ya Mwana ya muntu. (Luka 21:​34-36; 1 Yoane 2:​15-17) Kana beto mekudipesaka na Nzambi, na ntembe ve beto tasala ngolo na kutunga mpi kulunda ngwisana ya tiya ti yandi, mpidina beto tavanda ya kuyilama sambu na kilumbu ya Yehowa ya nene mpi ya boma.

19. Sambu na inki bibuka ya bansamuni ya Kimfumu lenda kinga nde bau taguluka na nsuka ya ngidika ya bima yai ya mbi?

¹⁹ Muntu ya bunzambi, Noa, ti dibuta na yandi gulukaka na Mvula ya Ngolo yina fwaka inza ya ntama. Bantu ya kusungama gulukaka na nsuka ya ngidika ya bima ya Bayuda na 70 T.B. Mu mbandu, ntumwa Yoane vandaka kaka ngolo na kisalu ya Nzambi na bamvu 96-98 T.B., ntangu yandi sonikaka mukanda ya Kusonga, Evanzile na yandi, ti mikanda tatu ya kupemama. Na kati ya mafunda yina yambaka lukwikilu ya kyeleka na Pantekoti ya 33 T.B., na ntembe ve, mingi gulukaka na nsuka ya ngidika ya Bayuda. (Bisalu 1:15; 2:​41, 47; 4:⁠4) Bubu, bibuka ya bansamuni ya Kimfumu lenda tula kivuvu na kuguluka na nsuka ya ngidika ya bima ya mbi ya ntangu yai.

20. Sambu na inki beto fwete vanda ‘bansamuni ya lunungu’ ya kikesa?

²⁰ Ti kivuvu ya kukota na inza ya mpa na ntwala na beto, bika beto vanda ‘bansamuni ya lunungu’ ya kikesa. Kusadila Nzambi na bilumbu yai ya nsuka kele kibeni dikabu ya nene mpenza! Ye yau kele kyese ya mingi mpenza na kunata bantu na “maswa” ya bubu yai, paladisu ya kimpeve yina bantu ya Nzambi keyangalala na yau! Bika mafuku yina kele na kati na yau bubu yai kubikala ya kwikama, ya kusikama na kimpeve, mpi ya kuyilama sambu na kilumbu ya nene ya Yehowa. Kansi, inki tasadisa beto yonso na kubikala ya kusikama?

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mutindu Nge Tavutula?

◻ Inki mambu bantu yankaka vandaka kukinga na yina metala kilumbu ya Yehowa ti kumonana ya Kristu?

◻ Sambu na inki beto lenda tuba nde Noa ti dibuta na yandi vandaka ya kuyilama sambu na Mvula ya Ngolo?

◻ Inki tasalama sambu na bayina “ke kangula meso” ti bayina kekangula ve?

◻ Sambu na inki bikalulu ya santu kele mfunu, mingimingi awa ya beto mefinama mpenza na kilumbu ya nene ya Yehowa?