KETI NGE ZABAKA YO?
Ngogo “tongu” vandaka kutendula nki na ntangu ya ntama?
Mbala mingi, bo lenda sadila ngogo tongu sambu na kutubila bakala yina bo me kumisa mukobo. Na ntangu ya ntama, bo vandaka kumisa babakala ya nkaka mikobo sambu na kupesa bo ndola, sambu na kukumisa bo bampika to sambu bo kangaka bo na bitumba. Babakala ya kutudila ntima ya bo kumisaka mikobo vandaka kukengila banzo ya bankento ya bantotila mpi ya bamakangu na bo. Mu mbandu, batongu yai Ege mpi Shashgazi vandaka kutanina bankento mpi bamakangu ya Zeresesi, Ntotila ya Persia yina bantu ke yindulaka nde yandi vandaka Zeresesi ya ntete.—Estere 2:3, 14.
Kansi bantu yonso ve yina Biblia ke bingaka batongu bo kumisaka bo mikobo. Bantu ya mayele ke tubaka nde bo vandaka mpi kusadila ngogo tongu sambu na kutubila mfumu mosi ya vandaka kusala na nzo ya ntotila. Mambu yai lenda vanda ya kieleka sambu Biblia ke sadila ngogo yai na Ebedi-meleki, nduku ya Yeremia mpi na muntu ya Etiopia yina Filipo longaka nsangu ya Biblia. Ntembe kele ve nde Ebedi-meleki vandaka mfumu ya nene sambu yandi vandaka kusolula mbala mosi ti Ntotila Sedesiasi. (Yeremia 38:7, 8) Mpi Biblia ke bingaka muntu ya Etiopia yina ‘kwendaka na Yeruzalemi sambu na kusamba Nzambi’ nde muntu yina vandaka na kiyeka ya kukeba bima yonso ya ntalu mingi ya ntotila.—Bisalu 8:27.
Sambu na nki bangungudi vandaka kukabula mameme ti bankombo na ntangu ya ntama?
Ntangu Yezu tubilaka mutindu bo ta sambisa bantu na bilumbu ke kwisa, yandi tubaka nde: “Ntangu Mwana ya muntu ta kwisa na nkembo na yandi, . . . yandi ta kabula bantu na bimvuka zole, kaka mutindu ngungudi ke kabulaka mameme ti bankombo.” (Matayo 25:31, 32) Sambu na nki bangungudi vandaka kukabula mameme ti bankombo?
Mameme ti bankombo vandaka kutambula na kimvuka mpi vandaka kudia matiti kisika mosi. Na mpimpa, bo vandaka kukotisa bo na lupangu sambu na kutanina bo na bambisi ya mfinda, na miyibi mpi na madidi. (Kuyantika 30:32, 33; 31:38-40) Bo vandaka kukotisa mameme na lupangu na bo mpi bankombo na lupangu na bo sambu na kutanina mameme na bankombo ya makasi, mingi-mingi mameme ya bankento mpi bana-mameme. Mukanda mosi (All Things in the Bible) ke tuba nde: “Bangungudi vandaka kukabula mameme ti bankombo ntangu mameme vandaka kubuta, ntangu bo vandaka kukamuna mabele na yo mpi ntangu bo vandaka kuzenga mika na yo.” Yezu sadilaka mbandu ya bangungudi ti mameme sambu yo vandaka mambu yina bantu ya Izraele ya ntangu ya ntama vandaka kumona mpi kusala.