Kimfumu ya Nzambi—Keti Nge Kebakisaka Sansa na Yau?
“Bantu ya nkaka kele bonso ntoto ya mbote. Nsangu ke kwisaka kubwa na ntoto yina. Bo ke waka yo, bo ke bakisaka [sansa na] yo.”—MATAYO 13:23.
1. Balukwikilu mingi ketubaka inki sambu na ‘kimfumu ya mazulu’?
KETI nge ‘mebakisaka sansa ya’ Kimfumu ya Nzambi? Bangindu ya ‘kimfumu ya mazulu’ meswaswanaka mingi na bamvunkama. Lukwikilu mosi ya kimvuka na kati ya bamambere ya mabundu mingi bubu yai kele nde, Kimfumu kele kima mosi ya Nzambi ketulaka na ntima ya muntu na ntangu ya yandi kendimaka lukwikilu. Bankaka keyindulaka nde yau kele kisika ya bantu ya mbote kekwendaka na nima ya lufwa sambu na kusepela na kyese ya kyeleka ya kimakulu. Dyaka, bankaka ketubaka nde Nzambi kupesaka mukumba na bantu, sambu na kutula Kimfumu na zulu ya ntoto na nsadisa ya bangidika na bau sambu na kukotisa malongi ti bisalu ya Bukristu na kati ya bimvuka ya bantu ti na kati ya bisalu ya luyalu.
2. Inki mutindu Biblia ketendula Kimfumu ya Nzambi, ye inki yau tasala?
2 Kansi, Biblia kemonisa pwelele nde Kimfumu ya Nzambi kele ve ngidika mosi na zulu ya ntoto. Yau kele ve mvwandilu ya ntima, yau kele ve mpi kubalula kimvuka ya bantu Bakristu. Ya kyeleka, mbakisa ya mbote ya Kimfumu yai kenataka bansoba mingi na luzingu ya bayina ketulaka lukwikilu na yau. Kansi, Kimfumu yau mosi kele luyalu ya mazulu ya Nzambi metulaka, yina talungisa luzolo ya Nzambi, na kukatulaka malanda ya disumu ti lufwa, mpi na kuvutulaka bamvwandilu ya mbote na zulu ya ntoto. Kimfumu yai meyitaka kubaka kiyeka na mazulu, ye kubika fyoti “yau tafwa mpi tatula nsuka na baluyalu [ya bantu] ya nkaka yonso, ye yau mosi tabikala tii na bantangu ya kukonda nsuka.”—Daniele 2:44, NW; Kusonga 11:15; 12:10.
3. Ntangu Yezu kuyantikaka kisalu na yandi, inki kukangukaka sambu na bantu?
3 Nsoniki ya nkenda H. G. Wells kusonikaka nde: “Dilongi ya Kimfumu ya Zulu, yina kuvandaka dilongi ya kuluta mfunu ya Yezu, mpi yina kele ti mfunu mingi ve na lukwikilu ya Bakristu, kele mosi na kati ya malongi ya kuluta kubalula mambu, yina mepusaka mpi mesobaka mabanza ya bantu na mutindu ya lenda kutesama ve.” Na luyantiku kibeni, ntu-dyambu ya kisalu ya Yezu kuvandaka nde: “Beno balula ntima sambu Kimfumu ya Nzambi me kuma penepene!” (Matayo 4:17) Pana na zulu ya ntoto, yandi vandaka bonso Ntotila ya kupakulama, ebuna kyese ya kuluta mingi, nzila vandaka kukanguka ntangu yai sambu bantu kubaka ve kaka mambote ya Kimfumu yina, kansi sambu bau kuyala mpi kuvanda banganga-Nzambi kumosi ti Yezu na Kimfumu yina!—Luka 22:28-30; Kusonga 1:6; 5:10.
4. Na mvunkama ya ntete, inki mutindu bimvuka ya bantu kupesaka mvutu na “nsangu ya mbote sambu na kimfumu,” yau kunataka inki nkanu?
4 Ata na kimvuka bantu mingi kuwaka “Nsangu ya Mbote sambu na Kimfumu,” kaka ndambu mpamba kukwikilaka. Kikuma mosi lenda kuvanda sambu bantwadisi ya mabundu “kangaka bantu nzila na kukota na Kimfumu ya Nzambi.” Bau “kukatulaka fungula ya . . . mayele” na kusadilaka malongi na bau ya luvunu. Sambu bantu mingi kundimaka ve Yezu bonso Mesya mpi Ntotila ya kupakulama ya Kimfumu ya Nzambi, Yezu kusongaka bau nde: “Nzambi ta katula beno Kimfumu na yandi, ebuna yandi ta pesa yo na bantu yina ta salaka bisalu ya Kimfumu.”—Matayo 4:23; 21:43; 23:13; Luka 11:52.
5. Inki mutindu ntalu ya mingi yina kuwaka bingana ya Yezu kumonisaka nde bau kuwaka ve ti mbakisa?
5 Ntangu yandi vandaka kulonga kibuka mosi ya nene na kilumbu mosi, Yezu, mutindu yau kuvandaka kikalulu na yandi, kusadilaka ndandana mosi ya bingana sambu na kumeka kibuka mpi kugambula bayina kuvandaka kaka ti dikebi ya zuluzulu na mambu ya Kimfumu. Kingana ya ntete kutubilaka mukuni mosi yina kukunaka nkeni na mitindu ya ntoto iya ya kuswaswana. Mitindu tatu ya ntete kuvandaka mbote ve sambu na kuyela ya bimeninu, kansi yina ya nsuka kuvandaka “ntoto ya mbote” yina kubutaka bambuma ya mbote. Kingana yina ya nkufi kusukaka ti nsyamisa yai: “Konso muntu yina ke na makutu, yandi [widikila].” (Matayo 13:1-9) Bantu mingi ya vandaka pana kuwaka yandi, kansi bau “kuwidikilaka” ve. Bau kukondaka bupusi ti dikebi ya kyeleka, na kuzaba inki mutindu nkeni ya kukunamaka na bisika ya kuswaswana vandaka bonso Kimfumu ya mazulu. Bau kuvutukaka na banzo, na bisalu na bau ya lumbu na lumbu, na kuyindulaka ziku nde kingana ya Yezu kuvandaka kwayo kaka bankenda sambu na kupesa malongi. Mbakisa ya mbalu ya inki mutindu ye mikumba ya mbote mpi mabaku ya inki mutindu bau kuvidisaka sambu bantima na bau kundimaka ve!
6. Sambu na inki mbakisa ya “mambu ya kinsweki ya Kimfumu” kupesamaka kaka na balongoki ya Yezu?
6 Yezu kusongaka balongoki na yandi nde: “Nzambi me pesaka beno nzila ya kuzaba mambu ya kinsweki ya Kimfumu na yandi, kansi yandi me pesaka yo ve na bantu yina ya nkaka.” Yandi kuyikaka ntela ya Yezaya (NW) nde: “ ‘Sambu ntima ya bantu yai kendimaka dyaka ve, ye ti makutu na bau bau kuwaka nkatu kundima, ye bau kukangaka meso na bau; na mpila nde bau kukuka ve kumona ti meso na bau mpi kuwa ti makutu na bau mpi kubakisa sansa na yau ti bantima na bau mpi kubaluka, ye mono kubelula bau.’ Kansi, kyese kele na meso na beno sambu yau kemona, ye makutu na beno sambu yau kewa.”—Matayo 13:10-16, NW; Marko 4:11-13.
“Kubakisa Sansa ya” Kimfumu
7. Sambu na inki yau kele mfunu na “kubakisa sansa ya” Kimfumu?
7 Yezu kutulaka kibeni diboko na dikambu yango. Yau vandaka kuwakana ti “kubakisa sansa ya” nsangu ya Kimfumu. Na kingenga yandi kutubaka na balongoki na yandi nde: “Beno wa disongidila ya kingana ya muntu yina kwendaka kukuna bilanga. Bantu yina ke waka Nsangu ya Kimfumu ya Nzambi kansi bo ke bakisaka [sansa na] yo ve, . . . Muntu ya Mbi ke kwisaka kukatula mambu yina kele na ntima na bo.” (Beto bantu metengimisa bisono.) Yandi fulaka na kutendula nde mitindu yina iya ya ntoto kemonisa bamvwandilu ya ntima, kisika “nsangu ya kimfumu” kekunamaka.—Matayo 13:18-23; Luka 8:9-15.
8. Inki kukangisaka “nkeni” yina kukunamaka na mitindu ya ntete tatu ya ntoto na kubuta bambuma?
8 “Nkeni” kuvandaka ya mbote na konso kifulu, kansi mbutu vandaka kulanda mutindu ya ntoto. Kana ntoto ya ntima kuvandaka bonso nzila ya kufuluka ngolo, yina mekumaka ngolo ti bisalu mingi yina kele ya kimpeve ve, yau vandaka mpasi ve sambu na muntu yina kuwaka nsangu ya Kimfumu na kulomba ndolula, na kutubaka nde ntangu kuvandaka ve sambu na Kimfumu. Nkeni ya kuyonika mutindu yina lendaka kupumbuka kwayo na ntwala yau kutula bansimbulu. Kansi inki beto lenda kutuba kana nkeni kukunamaka na ntima yina mefwanana ti ntoto ya matadi? Nkeni lendaka kumena, kansi yau lendaka kuvanda mpasi na kutinda bansimbulu na kati ya ntoto sambu na kusosa madya mpi kusikama. Kivuvu ya kuvanda nsadi ya Nzambi ya bulemfu na nsi ya tiya ya munyokudi, fwanaka kukuma ndwana mosi ya mpasi, ebuna muntu yango fwanaka kubwa. Dyaka mpi, kana ntoto ya ntima kuvandaka ya kufuluka ti mayindu yina kele bonso bansende to zola ya kimvwama ya bima ya kinsuni, kimeninu ya nti ya Kimfumu lendaka kukangama. Na mitindu ya bamvwandilu yai tatu ya luzingu, bambuma ya mbote ya Kimfumu lenda kubutuka ve.
9. Sambu na inki nkeni yina kunamaka na ntoto ya mbote kukukaka na kubuta bambuma ya mbote?
9 Kansi, inki beto lenda kutuba sambu na nkeni ya Kimfumu yina kunamaka na ntoto ya mbote? Yezu kupesaka mvutu nde: “Bantu ya nkaka kele bonso ntoto ya mbote. Nsangu ke kwisaka kubwa na ntoto yina. Bo ke waka yo; bo ke bakisaka [sansa na] yo; bo ke butaka bambuma: bankaka nkama, bankaka makumi sambanu, bankaka makumi tatu.” (Matayo 13:23; beto bantu metengimisa bisono.) Na “kubakisaka sansa ya” Kimfumu, bau fwanaka kubuta bambuma ya mbote na kulandaka mvwandilu ya muntu na muntu.
Kubakisa Kenataka Mikumba
10. (a) Inki mutindu Yezu kumonisaka nde “kubakisa sansa ya” Kimfumu kenataka balusakumunu mpi mikumba? (b) Keti ntuma ya Yezu ya kukwenda mpi kukumisa bantu balongoki vandaka kaka sambu na balongoki ya mvunkama ya ntete?
10 Na nima ya kupesa bingana ya nkaka sambanu sambu na kutendula bampila ya nkaka ya Kimfumu, Yezu kuyufulaka balongoki na yandi nde: “Beno me bakisa [sansa ya] mambu yina yonso?” (Beto bantu metengimisa bisono.) Ntangu bau pesaka mvutu nde “E,” yandi tubilaka bau nde: “Mpidina, konso longi ya Bansiku yina me kituka mulonguki ya Kimfumu ya Nzambi yandi me fwanana na mfumu mosi ya nzo ke basisaka bima ya mpa ti bima ya ntama na suku yina ya yandi ke bumbaka bima na yandi.” Malongi mpi ndongolo yina ya Yezu vandaka kepesa fwanaka kutunga balongoki na yandi sambu bau kukituka Bakristu ya kutela yina lenda kubuta na ‘suku yina ya yandi ke bumbaka bima,’ madya ya mbalu ya kimpeve ya kuluta kiteso. Mingi na kati na yau vandaka kuwakana ti Kimfumu ya Nzambi. Yezu kumonisaka yau pwelele nde “kubakisa sansa ya” Kimfumu fwanaka kunata kaka balusakumunu ve, kansi mpi mikumba. Yandi kutumaka nde: “Yo yina, beno kwenda kukumisa bantu yonso balonguki na mono . . . beno longa bo mpi na kulanda mambu yonso ya mono vandaka kusonga beno na kusala. Beno fweti zaba mbote nde mono ta vandaka ti beno bilumbu yonso tii na nsuka ya ntoto.”—Matayo 13:51, 52; 28:19, 20.
11. Ntangu 1914 kukumaka, inki mambu yina kewakana ti Kimfumu kusalamaka?
11 Mutindu yandi kusilaka, Yezu landaka na kuvanda ti balongoki na yandi ya kyeleka tuka bamvunkama yonso tii bubu yai. Na bilumbu yai ya nsuka, yandi kepesaka bau malembemalembe mbakisa, mpi yandi kubikisilaka bau mukumba ya kusadila nsemo ya mingi ya kyeleka. (Luka 19:11-15, 26) Na 1914, mambu ya Kimfumu yantikaka kusalama nswalunswalu mpi ti ngolo yonso. Na mvula yina, kaka “lubutuku” ya Kimfumu yina bantu kutudilaka kivuvu tuka ntama mpamba ve kusalamaka, kansi “nsuka ya ngidika ya bima” kuyantikaka. (Kusonga 11:15; 12:5, 10; Daniele 7:13, 14, 27) Bakristu ya kyeleka yina vandaka kubakisa disongidila ya mambu yina vandaka kubwa, kutwadisaka kimbangi ya Kimfumu ya kuluta nene yina mesalamaka ntete ve na nkenda yonso. Yezu kutubaka yau na ntwala nde: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.”—Matayo 24:14.
12. (a) Inki kele mbutu ya kimbangi ya nene ya Kimfumu ya bilumbu yai? (b) Na inza yai ya kele na mbefula, inki kigonsa kele sambu na Bakristu?
12 Kimbangi yai ya nene ya Kimfumu mekumaka na bansi kuluta 230. Dezia, balongoki ya kyeleka na kiteso ya kuluta mafuku tanu kele na kubaka kabu na kisalu yina, ye bankaka kele mpi na kuvukisama. Kansi, kana beto metesa ntalu ya balongoki ti ntalu ya bantu ya ntoto ya mvimba babilion 5,6, yau kemonana pwelele nde bonso na bilumbu ya Yesu, ntalu ya kuluta mingi ya bantu kele na “kubakisa ve sansa ya” Kimfumu. Bankaka, mutindu yau kutubamaka na ntwala, kesekaka mpi ketubaka nde: “Yezu silaka nde yandi ta kwisa kuvutuka diaka si! Ebuna wapi yandi?” (2 Piere 3:3, 4) Kigonsa sambu na beto Bakristu kele nde mboninu na bau ya kuditula ntima, ya mbefula, mpi ya bima ya kinsuni lenda kubebisa malembemalembe mboninu na beto ya mikumba ya Kimfumu. Mutindu beto mezyungama na bantu ya inza yai, beto lenda, nkatu mpasi, banda na kulanda mboninu na bau mpi nsadilu na bau. Mfunu ya inki mutindu yau kele nde beto “kubakisa sansa ya” Kimfumu ya Nzambi mpi kulanda yau mbotembote!
Beto Kudifimpa na Yina Metala Kimfumu
13. Na yina metala mukumba ya kusamuna nsangu ya mbote, inki mutindu beto lenda kuditala kana beto kelanda ‘kuwa’ ti luswasukusu?
13 Sambu na nsungi ya kukatula bambuma yai ya beto kezinga, Yezu kutubaka nde: “Mwana-muntu ta tinda bawanzio na yandi, ebuna bo ta katula na Kimfumu na yandi bantu yina yonso ke bendaka bantu ya nkaka na kusala masumu ti bantu yina yonso ke salaka mbi, . . . Ebuna bantu ya Nzambi ta pelaka bonso ntangu na Kimfumu ya Tata na bo. Konso muntu yina ke na makutu, yandi wa!” (Matayo 13:41, 43) Keti nge kelanda ‘kuwa,’ ti kundima ya bulemfu, ntuma ya kulonga Kimfumu mpi kukitula bantu balongoki? Yibuka, “bantu ya kele bonso ntoto ya mbote” ‘kewaka ndinga mpi kebakisaka sansa na yo’ mpi kebutaka bambuma ya mbote.—Matayo 13:23.
14. Ntangu malongi kele na kupesama, inki mutindu beto tamonisa nde beto ‘kebakisa sansa ya’ ndongisila yina kele na kupesama?
14 Na ntangu ya kulonguka na beto mosi mpi kuvukana na balukutakanu ya Bakristu, beto fwete ‘kufumbika ntima na beto na luswasukusu.’ (Bingana 2:1-4, NW) Kana ndongisila kele na kupesama na yina metala ndyatulu, kulwata, miziki, nsaka, beto fwete kubikisa nzila ndongisila yina kukota na kati ya ntima na beto mpi kupusa beto na kusala bansoba ya melombama. Kupesa ve bantendula ti bikuma, kana ve nge tandima yau ve. Kana Kimfumu kele kima ya kyeleka na luzingu na beto, beto fwete kuzinga na kulandaka bansiku na yau mpi kusamuna yau ti kikesa yonso na bantu ya nkaka. Yezu tubaka nde: “Bantu yina ke bingaka mono nde: ‘Mfumu, Mfumu,’ bo yonso ve ta kota na Kimfumu ya Nzambi, kansi bantu yina ke salaka luzolo ya Tata na mono yina kele na zulu, bo kaka bantu ta kota na Kimfumu ya Nzambi.”—Matayo 7:21-23.
15. Sambu na inki yau kele mfunu na kusosa ntete ‘Kimfumu ya Nzambi ti mambu yina ya yandi ke zolaka’?
15 Kikalulu ya muntu kele ya kuvanda ti mayindu sambu na bima ya mfunu bonso madya, bilele, kisika ya kulala, kansi Yezu kutubaka nde: “Kansi beno landa kaka na kusosa Kimfumu [ya Nzambi] ti mambu yina ya yandi ke zolaka, ebuna yandi ta yika beno bima yina yonso.” (Matayo 6:33, 34) Na kutulaka bima na ndonga, tula Kimfumu na kisika ya ntete na luzingu na nge. Kumisa luzingu na nge pete, sepela na kuvanda na bima yina ya mfunu. Yau tavanda bonso diboma na kufulusa luzingu na beto ti bisalu mpi bima ya kukonda mfunu, mbala ya nkaka na kuyindulaka nde kusala mutindu yina kele nsiku ve, sambu yau mosi bima yina kele kwayo imbi ve. Ata yau lenda kuvanda kyeleka, kansi inki kuzwa ti kusadila bima ya kukonda mfunu ya mutindu yina tasala na bima yai ya kele na manaka na beto: kulonguka na beto mosi, kuvukana na balukutakanu ya Bakristu, mpi kuvukana na kisalu ya kusamuna? Yezu kutubaka nde Kimfumu kele bonso munkita mosi yina kuzwaka “diyaka mosi ya kuluta ntalu mingi, yandi kwenda[ka] kuteka bima na yandi yonso, ebuna yandi kwisa[ka] kusumba diyaka yina.” (Matayo 13:45, 46) Yai kele mutindu ya beto fwete kuyindula na yina metala Kimfumu ya Nzambi. Beto fwete kulanda mbandu ya Polo kansi ya Demasi ve, yina kubikisaka kisalu “sambu na mambu ya nsi-ntoto yai.”—2 Timoteo 4:10, 18; Matayo 19:23, 24; Filipi 3:7, 8, 13, 14; 1 Timoteo 6:9, 10, 17-19.
“Bantu ya Mbi ta Vanda Bantu ya Kimfumu ya Nzambi Ve”
16. Inki mutindu “kubakisa sansa ya” Kimfumu ya Nzambi tasadisa beto na kutina ndyatilu ya imbi?
16 Ntangu dibundu ya Korinto vandaka kundima mansoni, Polo kutubaka na masonga yonso nde: “Keti beno zaba ve nde bantu ya mbi ta vanda bantu ya Kimfumu ya Nzambi ve? Beno kudikusa ve; bantu yina ke salaka pite na bantu yina me kwelaka to na bayina me kwelaka ve, bantu yina ke sambaka banzambi ya biteki, babakala yina ke ladisaka babakala ya nkaka, bamiyibi, bantu yina ke vandaka na nzala ya kuvanda na konso kima yina, bantu yina ke laukaka malafu, bantu yina ke fingaka bantu ya nkaka, bantu yina ke kusaka bantu ya nkaka sambu na kubaka mbongo na bo—ata muntu mosi ve na kati ya bantu yina ta vanda muntu ya Kimfumu ya Nzambi.” (1 Korinto 6:9, 10) Kana beto “mebakisa sansa ya” Kimfumu ya Nzambi, beto takudikusa ve na kuyindulaka nde Yehowa talolula mosi na kati ya mambu yai ya mansoni sambu yandi kemona beto kesala mingi na kisalu ya Bakristu. Kukonda lugedilu fwete kumonana ve ata fyoti na kati na beto. (Efezo 5:3-5) Keti nge mesengumuna nde nyoka ya imbi ya mabanza to bansadilu ya inza yai mebanda kukota na luzingu na nge? Katula yau nswalu na luzingu na nge! Kimfumu kele kima ya kuluta mbalu ya nge lenda ve kuvidisa sambu na bima ya mutindu yina.—Marko 9:47.
17. Na inki mitindu kundima Kimfumu ya Nzambi kenataka kudikulumusa mpi kekatulaka bikuma ya kubudisa bankaka mabaku?
17 Balongoki ya Yezu kuyulaka nde: “Nani me luta nene na Kimfumu ya Nzambi?” Yezu vutudilaka bau na kutulaka mwana mosi ya fyoti na kati na bau mpi na kutubaka nde: “Mono ke tubila beno mambu ya kieleka: Kana beno soba bikalulu ve, kana beno kituka bonso bana ve, beno ta kota ata fioti ve na Kimfumu ya Nzambi. Konso muntu yina ta kudikulumusa na kuvanda bonso mwana yai, yandi muntu me luta nene na Kimfumu ya Nzambi.” (Matayo 18:1-6) Bantu ya lulendo, bantu ya ketumaka, bantu ya kusungiminaka ve, bantu ya kefwaka nsiku tavanda ve na Kimfumu ya Nzambi, bau mpi tavanda ve na kati ya bantu yina tayalama na Kimfumu. Keti zola na nge sambu na bampangi na nge, kudikulumusa na nge, vumi na nge ya Nzambi, kepusaka nge na kukonda kubudisa bankaka mabaku ti ndyatulu na nge? To nge ketadilaka kaka “banswa” na nge, nkatu kulanda mutindu mboninu ti ndyatulu ya mutindu yina lenda kuyangisa bankaka?—Roma 14:13, 17.
18. Inki takumina bantu ya bulemfu ntangu Kimfumu ya Nzambi tapusa luzolo na Yandi na kusalama “na ntoto bonso na zulu”?
18 Tata na beto ya Mazulu, Yehowa, tapesa mvutu sesepi yai na kisambu ya tiya yai: “Kimfumu na nge kwisa, luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.” Kubika fyoti kibeni, Ntotila ya keyala, Yezu Kristu, takwisa bonso muntu yina kevanda na zulu ya kiti ya kimfumu sambu na kusambisa, sambu na kukabula “mameme” ti “bankombo.” Na ntangu yina ya kusolama, “Mfumu ta tubila bantu yina ta vanda na diboko na yandi ya kibakala nde: ‘Beno bantu yai ya Tata na mono me sakumuna, beno kwisa. Beno kwisa kubaka Kimfumu ya yandi me yidikilaka beno katuka ntangu yandi salaka bima yonso.’ ” Bankombo “ta kwenda kubaka ndola ya mvula na mvula; kansi bantu yina salaka mbote bo ta kwenda kubaka moyo ya mvula na mvula.” (Matayo 6:10; 25:31-34, 46) “Mpasi ya nene” takatula ngidika ya ntama ti bantu yonso yina kebuyaka na “kubakisa sansa ya” Kimfumu. Kansi mafuku ya baguluki ya “mpasi ya nene” ti bankama ya mafuku ya bantu yina tafutumuka tabaka balusakumunu ya Kimfumu nkatu nsuka na ntoto yina takituka dyaka paladisu. (Kusonga 7:14) Kimfumu kele luyalu ya mpa ya ntoto, yina tayala tuka mazulu. Yau talungisa lukanu ya Yehowa sambu na ntoto mpi sambu na bantu, yina yonso sambu na kusantisa zina na yandi ya santu. Keti yina kele ve difwa mosi yina beto fwete kusala kikesa sambu na yau, yina beto fwete kuditambika sambu na yau, ya beto fwete kuvanda na kukinga? “Kubakisa sansa ya” Kimfumu fwete kuvanda na ntendula yai sambu na beto!
Inki Mutindu Nge Tapesa Mvutu?
◻ Kimfumu ya Nzambi kele inki?
◻ Sambu na inki bawi mingi ya Yezu “kubakisaka ve sansa ya” Kimfumu?
◻ Inki mutindu “kubakisa sansa ya” Kimfumu kenataka balusakumunu ti mikumba?
◻ Na yina metala kusamuna, inki kemonisaka kana beto ‘mebakisaka sansa ya’ Kimfumu to ve?
◻ Inki mutindu beto kemonisaka na ndyatilu na beto nde beto ‘mebakisa sansa ya’ ndongisila ya mepesama?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 22]
Balongoki ya Yezu ‘kubakisaka sansa ya’ Kimfumu mpi kubutaka bambuma ya mbote