Makabu Yina Kesepedisaka Nzambi
YEZU ti balongoki na yandi vandaka kudya madya mosi ya ntomo na Betani ti banduku na yandi, yika mpi Maria, Marta, mpi Lazare yina kufutumukaka ntama mingi ve. Ntangu Maria kubakaka mulangi mosi ya mananasi ya ntalu mingi mpi yandi pakulaka yo na makulu ya Yezu, Yudasi Iskariote kusepelaka ve mpi yandi pesaka dibanza na yandi. Yandi buyaka na bangogo yai: “Sambu na nki bo tekaka mananasi yai ve na bibende nkama tatu [yo mekukana na salere ya mvula mosi ya kisalu] sambu na kupesa mbongo yina na bansukami?” Bantu yankaka mpi kubokutaka mutindu mosi.—Yoane 12:1-6; Marko 14:3-5.
Kansi, Yezu kuvutulaka nde: “Beno bikisa yandi. . . . Bansukami ta vandaka ti beno ntangu yonso, ebuna beno lenda sala bo mambu ya mbote konso ntangu ya beno zola. Kansi mono ta vandaka ve ntangu yonso ti beno.” (Marko14:6-9) Bamfumu ya mabundu ya Bayuda vandaka kulonga nde kupesa makabu kuvandaka ve kaka kima mosi ya mbote kansi yo lendaka kukatula nkutu masumu. Kansi, Yezu kumonisaka yo pwelele nde makabu yina kesepedisaka Nzambi kesukaka ve kaka na kupesa makabu ya mawa na bansukami.
Kana beto tadila na bunkufi mutindu bo vandaka kupesa makabu na dibundu ya mvu-nkama ya ntete, yo tasadisa beto na kubakisa mbotembote mitindu beto mpi lenda monisa mawa na beto mpi kusepedisa Nzambi ti makabu na beto. Yo tamonisa mpi mutindu mosi ya makabu ya meluta mfunu yina kepesaka mambote ya kuluta mingi.
‘Pesa Makabu ya Mawa’
Bambala mingi Yezu kusyamisaka balongoki na yandi na “kupesa makabu ya mawa,” (NW) to mutindu ba Biblia yankaka kebalulaka bangogo yai, ‘kupesa mbongo na bansukami.’ (Luka 12:33, Kuwakana ya mpa) Kansi, Yezu kukebisaka bantu na kupesa makabu na mutindu mosi ya kudisonga yina vandaka ti lukanu ya kukumisa muntu yina kepesa makabu na kisika ya kukumisa Nzambi. Yandi tubaka nde: “Kana nge ke pesa makabu [ya mawa, NW], kubula tango ve; yina mutindu bantu ya luvunu ke salaka na banzo ya bisambu ti na babalabala sambu bantu kuzitisa bo.” (Matayo 6:1-4) Sambu na kuzitisa ndongisila yai, Bakristu ya ntete vandaka kupesa ve makabu sambu na kudisonga mutindu bamfumu ya mabundu vandaka kusala na lulendo yonso na bilumbu na bo. Bo vandaka kuzola mpi kusadisa bansukami na kusadilaka bo bisalu ya bo vandaka na yo mfunu mpi na kupesaka bo makabu na kingenga.
Mu mbandu, na Luka 8:1-3, bo kezabisa beto nde Maria ya bwala Magdala, Yoana, Suzana, ti bankento yankaka kusadilaka “bima na bo” sambu na kusadisa Yezu ti bantumwa na yandi kukonda kudisonga. Ata babakala yai kuvandaka ve bansukami, bo bikisaka bima na bo sambu na kudipesa kaka na kisalu ya kusamuna. (Matayo 4:18-22; Luka 5:27, 28) Mutindu bo sadisaka babakala yina na kulungisa kisalu yina Nzambi kupesaka bo, bankento yina kukumisaka Nzambi. Ebuna Nzambi kundimaka kisalu ya bankento yina na mutindu yandi salaka nde bo sonika disolo ya kikalulu na bo ya kukaba na Biblia sambu bantu yonso yina tazinga na nima kutanga yo.—Bingana 19:17; Baebreo 6:10.
Dorkasi vandaka nkento yankaka ya mbote yina “vandaka kusala kaka mambu ya mbote, yandi vandaka mpi kuzola [kupesa makabu ya mawa, NW].” Yandi vandaka kusala bilele sambu na mifwidi yina kuvandaka bansukami na bwala na yandi Yope yina vandaka na lweka ya nzadi. Beto kezaba ve kana yandi vandaka kusumba yandi mosi bima ya yandi vandaka kusadila to kana yandi vandaka kusadila bo yo kaka ya mpamba. Ata mpidina, kisalu na yandi kukumisaka kinduku na yandi ngolo ti bantu yina yandi vandaka kusadisa, mpi ti Nzambi, yina kusakumunaka yandi na mawa yonso sambu na luzolo na yandi ya mbote.—Bisalu 9:3 6-41.
Kikuma ya Mbote Kele Mfunu
Inki kupusaka bantu yai na kupesa makabu? Ntima ya mawa kaka ve kima kupusaka bo na kusadisa bantu yina. Bo vandaka kuwa mpenza na ntima na bo nde bo fwete sala yonso yina ya bo lenda sala konso kilumbu sambu na kusadisa bantu yina vandaka bansukami, kumona mpasi, kubela, to kukutana ti bampasi yankaka. (Bingana 3:27, 28; Yakobo 2:15, 16) Makabu ya mutindu yai kesepedisaka Nzambi. Zola ya ngolo na Nzambi mpi mpusa ya kulanda mbandu na yandi ya mawa mpi kikalulu na yandi ya kukaba kele kima ya ntetentete ya kepusaka bo.—Matayo 5:44, 45; Yakobo 1:17.
Ntumwa Yoane kumonisaka pwelele kikalulu yai ya mfunu ya kupesa makabu ya mawa ntangu yandi yulaka nde: ‘Kana muntu kele mvwama, ebuna yandi me mona nde mpangi na yandi ke na kima ve kansi yandi me buya na kusadisa yandi, nki mutindu yandi lenda tuba nde yandi ke zolaka Nzambi?’ (1 Yoane 3:17) Mvutu kele pwelele. Zola ya Nzambi kepusaka bantu na kupesa makabu ya mawa. Nzambi kesepelaka mpenza mpi kesakumunaka bantu yina, bonso yandi, kemonisaka kikalulu ya kukaba. (Bingana 22:9; 2 Korinto 9:6-11) Keti bubu yai beto kemonaka kikalulu ya kukaba ya mutindu yai? Tala mambu yina mekatuka kusalama ntama mingi ve na dibundu mosi ya Bambangi ya Yehowa.
Nkento mosi ya Mukristu ya kununa vandaka mpenza na mfunu nde bo yidika nzo na yandi. Yandi vandaka kuzinga yandi mosi mpi yandi vandaka ve na bampangi ya dibuta ya kinsuni sambu na kusadisa yandi. Bamvula mingi, yandi vandaka kupesa nzo na yandi sambu na balukutakanu, mpi mbala mingi yandi vandaka kuzola kudya ti konso mpangi yina vandaka kundima imvitasio na yandi. (Bisalu 16:14, 15, 40) Ntangu bo monaka mutindu nzo na yandi kubebaka, bampangi ya dibundu kuvukanaka sambu na kusadisa yandi. Mingi kupesaka makabu ya mbongo, kansi bankaka kupesaka maboko na kisalu. Na nima ya bamposo fyoti, bampangi yai ya luzolo ya mbote kutulaka ludi mosi ya mpa na nzo na yandi, bo sadilaka yandi kisika ya mpa ya kuyobidila, bo tomisaka mpi bo tulaka mukubu ya mpa na bibaka yonso ya etaze ya ntete, mpi bo sadilaka yandi ba armware ya mpa na kinkuku. Makabu na bo kusalaka ve kaka nde nkento yina kusepela kansi yo salaka dyaka nde bampangi ya dibundu yina kukuma na kinduku ya ngolo bo na bo mpi yo yitukisaka bantu yina kezingaka penepene na yandi sambu yo vandaka mbandu mosi ya makabu ya kyeleka ya Bukristu.
Mitindu kele mingi ya beto lenda sadisa bantu yankaka. Keti beto lenda lutisa ntangu kumosi ti bana-nsyona ya babakala to ya bankento? Keti beto lenda kwenda kusumbila mufwidi mosi ya kununa ya beto mezaba bima to kutungila yandi lele? Keti beto lenda lambila muntu mosi ya kele nsukami madya to kupesa yandi mwa mbongo? Yo kelomba ve nde beto vanda bamvwama sambu na kusadisa bantu yankaka. Ntumwa Polo kusonikaka nde: “[Kana luzolo ya mbote kele ntete, NW], Nzambi ta ndima yo, kansi Nzambi ta lomba ve makabu yina ya muntu ke na yo ve.” (2 Korinto 8:12) Kansi, keti kupesa muntu mosi makabu ya mawa mutindu yai kele mutindu kaka mosi ya makabu yina Nzambi kesakumunaka? Ve.
Inki Beto Lenda Tuba Sambu na Lusadisu na Kiteso Mosi ya Nene
Bantangu yankaka bikesa yina bantu kesalaka bo mosi kefwanaka ve. Yezu ti bantumwa na yandi kuvandaka ti kesi mosi ya mbongo ya kimvuka sambu na kusadisa bansukami, mpi bo vandaka kundima makabu yina bantu ya mawa ya bo vandaka kukutana na bo na kisalu vandaka kupesa. (Yoane 12:6; 13:29) Mutindu mosi mpi, mabundu ya mvu-nkama ya ntete kukutikaka mbongo ntangu bampangi kuvandaka na mpasi mpi bo yidikaka lusadisu na kiteso mosi ya nene.—Bisalu 2:44, 45; 6:1-3; 1 Timoteo 5:9, 10.
Dyambu mosi ya mutindu yai kusalamaka penepene na mvu 55 ya T.B. Mabundu ya Yudea kubwaka na kinsukami, ziku sambu na nzala ya nene yina kubwaka kuna ntama mingi ve. (Bisalu 11:27-30) Sambu yandi vandaka kuwila bansukami mawa ntangu yonso, ntumwa Polo kusalaka lisiti ya bima yina mabundu kupesaka tii na Masedonia. Yandi mosi kuyidikaka kisalu ya kukutika makabu mpi yandi sadilaka babakala ya kufwana sambu na kukabula yo. (1 Korinto 16:1-4; Galatia 2:10) Yandi ti bantu yina kusalaka kisalu yina kuvandaka ve ti salere.—2 Korinto 8:20, 21.
Bubu yai mpi Bambangi ya Yehowa kesukininaka ve na kusadisa bantu yina mebwila mpasi ya nene. Mu mbandu, na nsungi ya mvula ya mvu 2001, bamvula ya ngolo kufulusaka masa na bwala Houston, na Texas, na États-Unis. Na kimvuka, banzo 723 ya Bambangi ya Yehowa kubebaka, mingi na kati na yo kubebaka mingi mpenza. Kukonda kusukinina, bo ponaka bankuluntu ya kufwana sambu na kusala komite ya lusadisu ya bantu yina kubwilaka mpasi sambu na kutala kiteso ya lusadisu yina konso muntu vandaka na yo mfunu mpi kupesa mbongo sambu Bambangi ya bwala yina kuzingila mpi ya kuyidika banzo na bo. Bansadi ya luzolo ya mbote ya mabundu ya nzyunga kusalaka bisalu yonso. Mbangi mosi kumonisaka ntonda na yandi sambu na lusadisu yina na mpila nde ntangu kompani ya asiranse kufutaka yandi mbongo na yandi sambu na kuyidika nzo na yandi, mbala mosi yandi pesaka mbongo yango na komite ya lusadisu sambu yo sadisa bampangi yankaka yina kuvandaka na mpasi.
Kansi, beto fwete keba kana yo kelomba kupesa makabu na kimvuka mosi ya kuyidika mbote ya kesadisaka bantu ti makabu ya mawa na ntangu beto ketadila balusadisu yina bo kelomba beto. Bimvuka yankaka kebasisaka mbongo mingi kibeni sambu na kufuta bantu ya kesalaka na babiro na bo to sambu na bapiblisite ya kusosa bantu yina fwete pesa bo makabu. Bo kebikisaka kaka mbongo fyoti sambu na lukanu yina bantu kupesilaka mbongo yango. Bingana 14:15 ketuba nde: “Zoba ke ndimaka bindima-ndima kansi muntu ya mayele ke yindulaka ntete.” Yo yina, yo ke mayele na kutadila mambu na dikebi yonso.
Makabu Yina Kenatilaka Bantu Mambote Mingi Kuluta
Yo kele ti mutindu mosi ya makabu yina meluta nkutu kupesa makabu ya mawa na mfunu. Yezu kutubilaka yo ntangu mfumu mosi ya leke ya mvwama kuyulaka nki yandi fwete sala sambu na kubaka luzingu ya kukonda nsuka. Yezu kusongaka yandi nde: “Kwenda kuteka bima na nge yonso, nge pesa mbongo na bansukami, ebuna nge ta vanda na kimvwama na zulu. Na nima, [kuma longoki na, NW] mono.” (Matayo 19:16-22) Simba nde Yezu kutubaka ve kaka nde, ‘Pesa mbongo na bansukami ebuna nge tabaka luzingu.’ Kansi, yandi yikaka nde, “Kuma longoki na mono.” Na kutuba yankaka, ata kupesa makabu ya mawa kele mbote mpi kenatilaka bantu mambote, kuvanda longoki ya Kristu kelomba kusala mambu mingi kuluta.
Yezu vandaka kutula ntetentete dikebi na yandi na kusadisa bantu na kimpeve. Ntangu fyoti na ntwala ya lufwa na yandi, yandi songaka Pilate nde: “Kisalu ya mono butukilaka ti ya mono kwisilaka awa na nsi-ntoto, yo kele sambu na kutuba kitemwe na mambu yina kele ya kieleka.” (Yoane 18:37) Ata yandi vandaka kusadisa bansukami, kubelula bambefu, mpi kudisa bantu yina vandaka na nzala, Yezu kulongaka ntetentete balongoki na yandi na kusamuna. (Matayo 10:7, 8) Ya kyeleka, na kati ya bantuma ya nsuka ya yandi pesaka bo, kuvandaka ti ntuma yai: “Beno kwenda kukumisa bantu yonso balonguki na mono.”—Matayo 28:19, 20.
Ya kyeleka, kisalu ya kusamuna tamanisa ve bampasi yonso ya inza. Kansi, kuzabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na bantu ya mitindu yonso kepesaka Nzambi lukumu sambu kisalu ya kusamuna kelungisaka luzolo ya Nzambi mpi yo kekangulaka nzila na mambote ya kukonda nsuka sambu na bantu yina kendimaka nsangu ya Nzambi. (Yoane 17:3; 1 Timoteo 2:3, 4) Sambu na nki ve kuwa mambu yina Bambangi ya Yehowa tazabisa nge na mbala ya nima ya bo takwisa kutala nge? Bo kenatilaka bantu makabu ya kimpeve sambu bo mezaba nde yai kele makabu ya kuluta mbote ya bo lenda pesa nge.
[Bifwanisu ya kele na lutiti 6]
Mitindu kele mingi ya beto kemonisaka zola
[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]
Kisalu na beto ya kusamuna nsangu ya mbote kesepedisaka Nzambi mpi kekangulaka nzila sambu na mambote ya kukonda nsuka