Muntu ya Samaria Kele Nkweno ya Mbote

Yezu kele kaka pene-pene ya Yeruzalemi mpi Bayuda mingi me kwisa na yandi. Bankaka ke zola nde yandi longa bo kansi bankaka ke zola kumeka yandi. Muyuda mosi yina me zaba Nsiku mbote me yula yandi nde: “Longi, mono fwete sala nki sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula?”—Luka 10:25.

Yezu me bakisa nde Muyuda yina ke yula ve ngiufula yina kaka sambu na kuzaba mambu. Ziku, yandi ke zola kumeka Yezu mpi kupusa yandi na kupesa mvutu na mutindu yina ta pesa Bayuda makasi. Yezu me bakisa nde muntu yango kele dezia ti bangindu na yandi. Yo yina, Yezu me pesa mvutu na mayele yonso sambu yo pusa muntu yango na kubasisa bangindu na yandi.

Yezu me yula yandi nde: “Bo me sonikaka nki na Nsiku? Inki mutindu nge ke tangaka?” Muntu yai me longukaka Nsiku ya Nzambi, yo yina yandi me pesa mvutu yina me katuka na Nsiku yango. Yandi me vutukila mambu yai ya kele na Kulonga 6:5 mpi na Levi 19:18: “‘Nge fwete zola Yehowa Nzambi na nge na ntima na nge ya mvimba, na moyo na nge ya mvimba, na ngolo na nge yonso, mpi na mabanza na nge yonso’ mpi ‘nkweno na nge bonso nge mosi.’” (Luka 10:26, 27) Keti mvutu yo yina?

Yezu me zabisa yandi nde: “Nge me pesa mvutu ya mbote; landa kusala mutindu yina ebuna nge ta baka luzingu.” Kansi, keti disolo yai me suka pana? Muntu yango ke zola kaka ve mvutu mosi ya pwelele. Kansi yandi ke sosa “kudimonisa muntu ya lunungu,” disongidila yandi ke sosa kuzaba kana bangindu na yandi kele mbote mpi kana yo me fwana nde yandi sadila bankaka mambu mutindu yandi ke sala yo. Yo yina, yandi me yula Yezu nde: “Nani kibeni kele nkweno na mono?” (Luka 10:28, 29) Ngiufula yai ke monana pete, kansi yo ke tendula mambu mingi. Inki mutindu?

Bayuda ke ndimaka nde ngogo “nkweno” ke tadila kaka bantu yina ke zitisaka bansiku ya Bayuda, mpi yo ke monana nde Levi 19:18 ke tubila mpi dibanza yina. Nkutu, muntu yina kele Muyuda lenda tuba nde, “yo kele nsiku” nde Muyuda kuvukana ti muntu yina kele ve Muyuda. (Bisalu 10:28) Yo yina, muntu yai mpi ziku balongoki ya nkaka ya Yezu ke kudimona nde bo kele bantu ya lunungu kana bo ke sadila bampangi na bo Bayuda mambu na mawete yonso. Kansi, bo lenda sadila muntu yina kele ve Muyuda mambu kukonda mawete sambu yandi kele ve kibeni “nkweno.”

Inki mutindu Yezu lenda sungika ngindu yai ya mbi kukonda kupesa Muyuda yai mpi Bayuda ya nkaka makasi? Yandi me sala yo na nzila ya disolo yai ya yandi me ta: “Muntu mosi katukaka na Yeruzalemi mpi vandaka kukulumuka na Yeriko mpi yandi bwaka na maboko ya miyibi yina botulaka yandi bima yonso, bulaka yandi, mpi kwendaka, bo bikaka yandi pene-pene ya kufwa.” Yezu me tuba diaka nde: “Kukonda kukana, nganga-nzambi mosi vandaka kukulumuka na nzila yina, kansi ntangu yandi monaka muntu yina, yandi lutaka na simu ya nkaka. Mutindu mosi, Mulevi mosi, ntangu yandi kumaka na kisika yina mpi yandi monaka muntu yina, yandi lutaka na simu ya nkaka. Kansi muntu mosi ya Samaria yina vandaka kuluta na nzila yina kumaka kisika muntu yina vandaka, mpi ntangu yandi monaka yandi, yandi waka mawa.”—Luka 10:30-33.

Muntu yina Yezu ke tela disolo yai me zaba mbote nde banganga-nzambi mingi ti bantu yina ke sadisaka balevi na tempelo ke zingaka na Yeriko. Kana bo me katuka na tempelo mpi ke vutuka na Yeriko, bo fwete kulumuka na nzila yina kele bakilometre 23. Nzila yango lenda vanda kigonsa sambu miyibi ke bumbanaka na balweka ya nzila. Kana nganga-nzambi mpi Mulevi me mona Muyuda mosi yina kele na mpasi, keti bo fwete sadisa yandi ve? Na disolo yai Yezu ke ta, yandi me tuba nde bo me sala yo ve. Kansi, muntu yina me sala yo kele muntu ya Samaria, dikanda yina Bayuda ke mengaka.—Yoane 8:48.

Inki mutindu muntu ya Samaria me sadisa Muyuda yina miyibi lwadisaka? Yezu me tuba nde: “Yandi pusanaka pene-pene na yandi mpi kangaka bamputa na yandi, yandi tulaka mafuta mpi vinu na bamputa yina. Na nima, yandi tulaka yandi na zulu ya mpunda na yandi, nataka yandi na nzo mosi ya banzenza, mpi sadisaka yandi. Na kilumbu yina landaka, yandi bakaka badenari zole, yandi pesaka yo na muntu yina ke talaka nzo ya banzenza, mpi yandi tubaka nde: ‘Sadisa yandi, mpi konso kima yina nge ta basisa na zulu ya mbongo yai, mono ta vutudila nge yo na ntangu mono ta vutuka.’”—Luka 10:34, 35.

Na nima ya kuta disolo yai, Yezu, Longi ya Nene me yula muntu yina ngiufula yai ya ke pusa na kuyindula: “Sambu na nge, nani na kati na bo tatu kudimonisaka nkweno ya muntu yina bwaka na maboko ya miyibi?” Ziku, muntu yango me wa nsoni na kutuba nde “muntu ya Samaria,” yo yina yandi me tuba nde: “Muntu yina wilaka yandi mawa.” Ebuna, Yezu me monisa pwelele dilongi ya me katuka na disolo yai mpi yandi me longisila muntu yina nde: “Kwenda mpi sala mutindu mosi.”—Luka 10:36, 37.

Yai mutindu ya mbote kibeni ya kulonga. Kana Yezu songaka kaka Muyuda yina nde bantu yina kele ve Bayuda kele mpi bankweno na yandi, keti yandi ti Bayuda ya nkaka yina vandaka kuwidikila Yezu zolaka kundima yo? Ntembe kele ve nde ve. Kansi, ntangu Yezu me ta disolo mosi ya pete mpi me tubila mambu yina bawi na yandi lenda bakisa, mvutu na ngiufula yai: “Nani kibeni kele nkweno na mono?” me monana pwelele. Muntu yina kele nkweno ya mbote kele muntu yina ke monisa zola mpi mawete yina Masonuku ke siamisa beto na kumonisa.