DISOLO YA KULONGUKA 12
Kuditula na Kisika ya Bantu ya Nkaka
“Beno yonso . . . beno monisa kikalulu ya kuditula na kisika ya bankaka.”—1 PIE. 3:8.
NKUNGA 90 Beto Pesana Kikesa
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILAa
1. Na kuwakana ti 1 Piere 3:8, sambu na nki beto ke zolaka kuzinga ti bantu yina ke tudilaka beto dikebi mpi ke zolaka mambote na beto?
BETO ke zolaka kuzinga ti bantu yina ke tudilaka beto dikebi mpi ke zolaka mambote na beto. Bo ke sosaka kuditula na kisika na beto mpi ke bakisaka mabanza ti mawi na beto. Bo ke bakisaka na ntwala banzala na beto mpi ke sadisaka beto, nkutu na ntwala nde beto lomba lusadisu. Beto ke sepelaka ti bantu yina ke ‘kuditulaka na kisika’b na beto.—Tanga 1 Piere 3:8.
2. Sambu na nki beto fwete sala ngolo na kuditula na kisika ya bantu ya nkaka?
2 Beto yonso fwete kuditula na kisaka ya bantu ya nkaka. Kansi yo ke vandaka ve pete ntangu yonso. Sambu na nki? Ntete, beto kele bantu ya kukonda kukuka. (Bar. 3:23) Beto fwete nwana ti kikalulu ya kusosa kaka mambote na beto mosi yina beto ke butukaka ti yo. Diaka, bankaka yelaka to kutanaka ti mambu yina lenda sala nde bo kuditula ve na kisika ya bantu ya nkaka. Bikalulu ya bantu yina beto ke zingaka ti bo lenda pusa beto mpi na kuditula ve na kisika ya bantu ya nkaka. Na bilumbu yai ya nsuka, bantu mingi ke kuditulaka ve na kisika ya bantu ya nkaka. Kansi bo “ke kudizolaka.” (2 Tim. 3:1, 2) Inki ta sadisa beto na kuditula na kisika ya bantu ya nkaka?
3. (a) Inki mutindu beto lenda kuditula na kisika ya bantu ya nkaka? (b) Inki beto ta tubila na disolo yai?
3 Kana beto ke landa mbandu ya Yehowa Nzambi mpi ya Mwana na yandi, Yezu Kristu, beto ta kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. Yehowa kele Nzambi ya zola mpi kele mbandu ya mbote na yina me tala kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. (1 Yoa. 4:8) Yezu landaka mbote-mbote bikalulu ya Tata na yandi. (Yoa. 14:9) Ntangu yandi vandaka na ntoto, yandi monisaka mutindu ya kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. Disolo yai ta tubila ntete mutindu Yehowa ti Yezu ke kuditulaka na kisika ya bantu ya nkaka. Na nima, beto ta tadila mutindu beto lenda landa mbandu na bo.
MBANDU YA YEHOWA YA KUDITULA NA KISIKA YA BANTU YA NKAKA
4. Inki mutindu Yezaya 63:7-9 ke monisa nde Yehowa ke kuditulaka na kisika ya bansadi na yandi?
4 Biblia ke longa beto nde Yehowa ke kuditulaka na kisika ya bansadi na yandi. Yindula mpasi yina Yehowa waka ntangu bantu ya Izraele ya ntama kutanaka ti bampasi. Biblia ke tuba nde: “Ntangu yonso yina bo vandaka kumona mpasi, yo vandaka kupesa yandi mpasi.” (Tanga Yezaya 63:7-9.) Na nima, na nzila ya profete Zekaria, Yehowa tubaka nde ntangu bo vandaka kuniokula bansadi na yandi, yo vandaka bonso nde yandi ke niokwama. Yehowa songaka bansadi na yandi nde: “Muntu yina ke simba beno ke simba mbuma ya disu na mono.” (Zek. 2:8) Yehowa kele kibeni mbandu ya kuluta mbote ya kuditula na kisika ya bansadi na yandi!
Yehowa kuditulaka na kisika ya bantu ya Izraele mpi katulaka bo na kimpika na Ezipte (Tala paragrafe 5)
5. Inki mbandu ke monisa nde Yehowa salaka kima mosi sambu na kusadisa bansadi na yandi yina vandaka kuniokwama.
5 Yehowa ke sukaka kaka ve na kuditula na kisika ya bansadi na yandi ya ke niokwama. Yandi ke salaka kima mosi sambu na kusadisa bo. Mu mbandu, ntangu bantu ya Izraele vandaka na kimpika na Ezipte, Yehowa bakisaka mpasi na bo mpi yo pusaka yandi na kusadisa bo. Yehowa songaka Moize nde: “Mono me mona kibeni mpasi ya bantu na mono . . . , mpi mono me wa kudila na bo . . . Mono me zaba mbote bampasi yina bo ke mona. Mono ta kulumuka sambu na kugulusa bo na maboko ya bantu ya Ezipte.” (Kub. 3:7, 8) Yehowa kuditulaka na kisika ya bansadi na yandi mpi katulaka bo na kimpika. Bamvula mingi na nima, bambeni nwanisaka bantu ya Izraele na Ntoto ya Lusilu. Inki Yehowa salaka? Yandi “vandaka kuwa mawa mutindu bo vandaka kudila sambu na bantu yina vandaka kuniokula bo mpi bayina vandaka kusadila bo mambu na mutindu ya mbi.” Diaka, kuditula na kisika ya bansadi na yandi pusaka Yehowa na kusadisa bo. Yandi tindaka bazuzi na kugulusa bo na maboko ya bambeni.—Baz. 2:16, 18.
6. Pesa mbandu ya ke monisa mutindu Yehowa tulaka dikebi na mabanza ya muntu mosi ata yo vandaka mbi.
6 Yehowa ke tudilaka bansadi na yandi dikebi ata mabanza na bo kele mbote kibeni ve. Beto baka mbandu ya profete Yonasi. Nzambi tindaka yandi na kulonga nsangu ya lusambisu na bantu ya Ninive. Ntangu bo balulaka ntima, Nzambi fwaka bo ve. Kansi, Yonasi sepelaka ve na lukanu yina. Yonasi “waka makasi ya ngolo” sambu mambu yina yandi longaka lunganaka ve. Yehowa monisaka ntima-nda sambu na Yonasi mpi sadisaka yandi na kusoba mabanza na yandi. (Yon. 3:10–4:11) Na nima, Yonasi bakisaka mabanza ya Yehowa mpi Yehowa sadilaka yandi na kusonika disolo yango sambu na mambote na beto.—Bar. 15:4.c
7. Mutindu Yehowa ke sadilaka bansadi na yandi mambu ke ndimisa beto nki?
7 Mutindu Yehowa ke sadilaka bansadi na yandi mambu ke ndimisa beto nde yandi ke kuditulaka na kisika na bo. Yandi ke bakisaka mpasi ya konso nsadi na yandi. Yehowa “me zaba kibeni ntima ya muntu.” (2 Bans. 6:30) Yandi ke bakisaka mabanza, mawi mpi bandilu na beto yonso. Biblia ke tuba nde: “Yandi ta pesa ve nzila nde [beto] kutana ti mpukumuna kuluta yina [beto] lenda kangila ntima.” (1 Bak. 10:13) Kivuvu yai ke pesa mpenza kikesa!
MBANDU YA YEZU YA KUDITULA NA KISIKA YA BANTU YA NKAKA
8-10. Inki mambu sadisaka Yezu na kuditula na kisika ya bantu ya nkaka?
8 Ntangu Yezu vandaka na ntoto, yandi vandaka kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. Mambu tatu sadisaka yandi na kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. Ya ntete, mutindu beto tubilaka yo, Yezu landaka mbote-mbote bikalulu ya Tata na yandi. Bonso Tata na yandi, Yezu zolaka bantu. Ata Yezu waka kiese mutindu yandi sadisaka Yehowa na kusala bima yonso, yandi “vandaka kuzola mingi bana ya bantu.” (Bing. 8:31) Zola sadisaka Yezu na kuditula na kisika ya bantu ya nkaka.
9 Ya zole, bonso Yehowa Yezu ke zabaka mambu ya kele na ntima. Yandi ke zabaka bikuma mpi mabanza ya bantu. (Mat. 9:4; Yoa. 13:10, 11) Yo yina, ntangu Yezu bakisaka bampasi ya bantu, yandi kuditulaka na kisika na bo mpi sadisaka bo.—Yez. 61:1, 2; Luka 4:17-21.
10 Ya tatu, Yezu kutanaka ti bampasi ya nkaka yina bantu ke kutanaka ti yo. Yo ke monana nde Yezu yelaka na dibuta mosi ya mpasi. Ntangu Yezu vandaka kusala ti Yozefi, tata na yandi ya lundi, yandi longukaka kisalu ya maboko. (Mat. 13:55; Mar. 6:3) Yo ke monana mpi nde Yozefi fwaka na ntwala nde Yezu kumanisa kisalu na yandi ya kusamuna. Ntembe kele ve nde Yezu waka mpasi ya kufwila muntu ya yandi vandaka kuzola. Yezu bakisaka mpasi ya kuvanda na dibuta yina bantu kele ti balukwikilu ya kuswaswana. (Yoa. 7:5) Mambu yai mpi ya nkaka sadisaka Yezu na kubakisa bampasi mpi mabanza ya bantu.
Yezu me nata kifwa-makutu na lweka, me wila yandi mawa mpi me belula yandi (Tala paragrafe 11)
11. Inki ntangu Yezu vandaka kuditula mingi-mingi na kisika ya bantu ya nkaka? Tendula. (Tala kifwanisu ya lutiti ya zulu.)
11 Yezu kuditulaka na kisika ya bantu ya nkaka mingi-mingi ntangu yandi salaka bimangu. Yandi salaka ve bimangu kaka sambu yo lombaka nde yandi sala yo. Yandi “waka mawa” sambu na bantu yina vandaka kuniokwama. (Mat. 20:29-34; Mar. 1:40-42) Mu mbandu, Yezu kuditulaka na kisika ya kifwa-makutu ntangu yandi belulaka yandi na kingenga mpi mutindu yandi futumunaka mwana mosi mpamba ya mufwidi. (Mar. 7:32-35; Luka 7:12-15) Yezu vandaka kuditula na kisika ya bantu yina mpi vandaka kusadisa bo.
12. Inki mutindu Yoane 11:32-35 ke monisa nde Yezu kuditulaka na kisika ya Marta ti Maria?
12 Yezu kuditulaka na kisika ya Marta ti Maria. Ntangu yandi monaka bo ke dila mpangi na bo Lazare, “Yezu basisaka mansanga.” (Tanga Yoane 11:32-35.) Yandi dilaka ve sambu yandi vidisaka nduku na yandi. Yandi zabaka nde yandi ta futumuna Lazare. Kansi, Yezu dilaka sambu yandi bakisaka mpi waka mpasi sambu na lufwa ya nduku na yandi.
13. Sambu na nki kuzaba nde Yezu ke kuditulaka na kisika ya bantu ya nkaka ke pesa beto kikesa?
13 Beto ke bakaka mambote na mbandu ya Yezu ya kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. Ya kieleka, beto kele ve bantu ya kukuka bonso Yezu. Ata mpidina, beto ke zolaka mutindu Yezu ke sadilaka bantu mambu. (1 Pie. 1:8) Yo ke pesaka beto kikesa ya kuzaba nde ntangu yai yandi kele Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi. Ntama mingi ve yandi ta manisa bampasi yonso. Yandi me fwana na kumanisa bampasi yina luyalu ya Satana me natilaka bantu sambu yandi mpi kutanaka ti bampasi. Beto kele na kiese ya kuvanda ti Mfumu yina ke ‘wilaka beto mawa sambu na bifu na beto.’—Baeb. 2:17, 18; 4:15, 16.
LANDA MBANDU YA YEHOWA MPI YA YEZU
14. Na kutadila Baefezo 5:1, 2 nki ke pusaka beto na kuditula na kisika ya bantu ya nkaka?
14 Kana beto ke yindula mingi mbandu ya Yehowa mpi ya Yezu, yo ta sadisa beto na kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. (Tanga Baefezo 5:1, 2.) Beto ke zabaka ve mambu ya kele na ntima ya bantu bonso Yehowa ti Yezu. Ata mpidina, beto lenda bakisa mawi mpi bampusa ya bantu ya nkaka. (2 Bak. 11:29) Na kuswaswana ti nsi-ntoto yai ya bwimi, beto ke sosaka “kaka ve mambote na [beto] mosi, kansi mpi mambote ya bantu ya nkaka.”—Bafil. 2:4.
(Tala baparagrafe 15-19)d
15. Banani fwete kuditula na kisika ya bantu ya nkaka?
15 Mingi-mingi, bankuluntu fwete kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. Bo ke zaba nde Yehowa ta sambisa bo mutindu bo ke kebaka mameme. (Baeb. 13:17) Sambu na kusadisa bampangi, bankuluntu fwete kuditula na kisika na bo. Inki mutindu bankuluntu lenda kuditula na kisika ya bampangi?
16. Inki mambu nkuluntu yina ke tudilaka bampangi dikebi ke salaka mpi sambu na nki?
16 Nkuluntu yina ke tudilaka bampangi dikebi ke lutisaka ntangu ti bo. Yandi ke yulaka bangiufula, ke widikilaka bo na dikebi yonso mpi ke monisaka ntima-nda. Bankuluntu fwete monisa kikalulu yai sambu mameme kusonga bo kukonda mpasi mambu yina ke yangisa bo. (Bing. 20:5) Kana nkuluntu ke lutisa ntangu ti bampangi, yandi ta kuma nduku na bo, bo ta tudilaka yandi ntima mpi ta zolaka yandi mingi.—Bis. 20:37.
17. Inki kikalulu bampangi mingi ke zolaka nde bankuluntu kumonisa? Pesa mbandu.
17 Bampangi mingi ke zolaka nde bankuluntu kuvanda ti kikalulu ya kuditula na kisika ya bantu ya nkaka. Sambu na nki? Mpangi-nkento Adelaide ke tuba nde: “Yo ke vandaka pete na kusolula ti bo sambu nge me zaba nde bo ta bakisa nge mbote. Nge ta bakisa nde bo ke kuditula na kisika na nge ntangu beno ke solula.” Mpangi-bakala mosi ke monisa ntonda sambu na nkuluntu mosi, yandi ke tuba nde: “Yandi basisaka mansanga ntangu yandi bakisaka mpasi na mono. Mono ke vilaka ve diambu yina.”—Bar. 12:15.
18. Inki mutindu beto lenda kuditula na kisika ya bantu ya nkaka?
18 Ya kieleka, bankuluntu mpamba ve fwete kuditula na kisika ya bampangi. Beto yonso fwete monisa kikalulu yai. Inki mutindu? Sosa kubakisa bampasi yina bantu ya dibuta mpi bampangi ya dibundu ke kutana ti yo. Tula dikebi na baleke, na bampangi yina ke bela, na minunu mpi na bampangi yina me fwisa muntu. Sosa kuzaba sante na bo. Widikila bo na dikebi yonso ntangu bo ke tuba. Monisa bo nde nge ke bakisa kibeni mambu yina bo ke kutana ti yo. Sadisa bo kana mpila kele. Kusala mutindu yai ta monisa zola ya kieleka.—1 Yoa. 3:18.
19. Sambu na nki beto fwete vanda mayele ntangu beto ke sadisa bantu ya nkaka?
19 Beto fwete vanda mayele ntangu beto ke sosa kusadisa bantu ya nkaka. Sambu nki? Sambu bantu yonso ve ke tubaka bampasi na bo mutindu mosi. Bantu ya nkaka ke tubaka bampasi na bo kukonda mpasi kansi bankaka ke zolaka ve kutubila bampasi na bo. Kana beto ke sadisa bo, beto fwete yula bo ve bangiufula yina ta yangisa bo. (1 Bate. 4:11) Ata bantu yina ke tubaka mambu na bo kukonda mpasi, mbala mingi beto ke ndimaka ve mabanza na bo. Beto fwete vila ve nde bo ke yindulaka mutindu yina. Beto fwete widikila bo nswalu kansi kunwanina ve na kutuba.—Mat. 7:1; Yak. 1:19.
20. Inki beto ta longuka na disolo yina ke landa?
20 Katula kuditula na kisika ya bampangi na dibundu, beto fwete monisa mpi kikalulu yai na kisalu ya kusamuna. Inki mutindu beto lenda kuditula na kisika ya bantu ya nkaka ntangu beto ke kumisa bo balongoki? Beto ta tubila yo na disolo yina ke landa.
NKUNGA 130 Lolulaka
a Yehowa mpi Yezu ke kuditulaka na kisika ya bantu ya nkaka. Disolo yai ta monisa mutindu beto lenda landa mbandu na bo. Beto ta tubila mpi kikuma yina beto fwete kuditula na kisika ya bantu ya nkaka mpi mutindu beto lenda sala yo.
b NTENDULA YA BANGOGO: “Kuditula na kisika ya bankaka” ke tendula kusosa kubakisa mawi ya bantu ya nkaka mpi kudiwa mutindu bo ke kudiwa. (Bar. 12:15)
c Yehowa kuditulaka mpi na kisika ya bansadi na yandi ya kwikama yina lembaka nitu mpi vandaka kuwa boma. Mu mbandu Ana (1 Sam. 1:10-20), Eliya (1 Bant. 19:1-18) mpi Ebedi-meleki (Yer. 38:7-13; 39:15-18).
d NTENDULA YA BIFWANISU: Balukutakanu na Nzo ya Kimfumu ke pesaka beto mabaku mingi ya kusala kinduku ya ngolo. Beto ke mona (1) Nkuluntu mosi ke solula na mawete yonso ti leke mosi mpi mama na yandi, (2) tata mosi ti mwana na yandi ya nkento ke sadisa mpangi-nkento mosi ya mununu na kukota na kamio mpi (3) bankuluntu zole ke widikila na dikebi yonso mpangi-nkento yina ke sosa lutwadisu.