Keti Nge Mezaba “Kuswasisa Mambu ya Mbote ti Mambu ya Mbi”?

“Beno meka na kulonguka mambu yina ke pesaka Mfumu Yesu kiese.”​—EFEZO 5:10.

 1. Inki lenda kumisa luzingu mpasi bubu yai, mpi sambu na nki?

“MONO zaba [O Yehowa] nde ke na muntu ve lenda sola nzila na yandi mosi, ke na muntu ve lenda songa nzila na makulu na yandi ntangu yandi [ke] tambula.” (Yeremia 10:23) Dyambu yai ya mfunu ya Yeremia kendima kele dyaka na mfunu mingi sambu na beto bubu yai. Sambu na nki? Sambu beto kezinga na ‘bilumbu ya nsuka ya kele na mpasi mingi,’ mutindu Biblia kutubaka yo. (2 Timoteo 3:1) Konso kilumbu, beto kekutanaka ti mambu ya mpasi ya kelombaka nde beto baka badesizio. Yo vanda ya nene to ya fyoti, badesizio yina lenda simba mpenza mambote na beto, na kinsuni, na mawi, mpi na kimpeve.

 2. Inki bima ya beto keponaka ya lenda monana bonso nde yo kelombaka ve kuyindula mingi, kansi nki mutindu Bakristu ya mekudipesaka ketadilaka bima yina?

² Mambu mingi ya beto keponaka na luzingu lenda monika bonso mambu ya beto kesalaka kaka sambu beto meyikanaka na kusala yo to sambu yo kepusaka beto ve na kuyindula mingi. Mu mbandu, konso kilumbu, beto keponaka bilele ya beto talwata, bima ya beto tadya, bantu ya beto takwenda kutala, mpi buna na buna. Beto keponaka bima yai nswalu mpenza, mpi kukonda kuyindula mingi. Kansi, keti yo kezola kutuba mpenza nde yo kele mfunu ve na kuyindula mingi na mambu yai? Sambu na Bakristu ya mekudipesaka, yo kele dyambu mosi ya kelombaka nde bo tudila yo dikebi mingi sambu beto mezaba nde kulwata mpi bumuntu na beto, bima ya beto kedyaka ti ya beto kenwaka, mpi mutindu na beto ya kutuba ti ya kuzinga kemonisaka ntangu yonso nde beto kele bansadi ya Muntu ya Kuluta Zulu, Yehowa Nzambi. Beto yibuka mambu yina ntumwa Polo kutubaka: “Konso mambu yina ya beno ke sala​—ata beno ke dia ata beno ke nwa ata beno ke sala konso mambu ya nkaka​—beno sala mambu yina yonso sambu na kupesa Nzambi lukumu.”​—1 Korinto 10:31; Kolosai 4:6; 1 Timoteo 2:9, 10.

 3. Inki mambu ya mfunu ya beto fwete pona ya kelombaka mpenza nde beto yindula mingi?

³ Ebuna, kele dyaka ti mambu yankaka ya beto keponaka ya kelombaka kuyindula mingi mpenza. Mu mbandu, ntembe kele ve nde, desizio ya kukwela to ya kukonda kukwela kenataka mambu mingi na luzingu ya muntu. Na kuta masonga, kupona muntu ya mbote ya nge fwete kwela, kuvanda nduku ya muntu luzingu ya mvimba, kele kima ya fyoti ve.a (Bingana 18:22) Dyaka, banduku ya beto kepona mpi bantu yina beto kesalaka na bo mambu kumosi, yo vanda na kulonguka, na kisalu, ti na bansaka ya kulutisa ntangu kele mpenza mfunu mingi sambu na kimpeve na beto, na kutuba ya mbote, nkutu sambu na mambote na beto ya mvula na mvula.​—Roma 13:13, 14; Efezo 5:3, 4.

 4. (a) Inki mayele beto fwete sosa kuvanda na yo? (b) Inki bangyufula kelomba nde beto tadila yo?

⁴ Sambu yo kelombaka nde beto pona na kati ya mambu yai yonso, ntembe kele ve nde yo kele mbote nde beto vanda na mayele ya kuzaba kuswasisa mambu yina kele ya mbote ti yina kele ya mbi to na kati ya mambu yina kemonana bonso nde yo kele kyeleka ti yina kele mpenza ya kyeleka. Biblia kekebisa beto nde: “Nzila ya nge ke yindula nde yo kele nzila ya mbote, yo lenda vanda nzila ya lufwa.” (Bingana 14:12) Yo yina, beto lenda kudiyula nde: ‘Inki mutindu beto lenda yedisa mayele ya kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi? Wapi beto lenda zwa lutwadisu ya mbote yina lenda sadisa beto na kubaka badesizio ya mbote? Inki bantu mesalaka, na ntangu ya ntama mpi na ntangu yai, sambu na yina metala kupona mambu ya mbote ti ya mbi, mpi nki yo menatilaka bo?’

‘Malongi ya Mpamba-mpamba ti ya Luvunu’ ya Inza

 5. Bakristu ya ntete vandaka kuzinga na inza ya nki mutindu?

⁵ Bakristu ya mvu-nkama ya ntete vandaka kuzinga na inza mosi ya kufulukaka na bangindu mpi balukanu yina kukatukaka na Grese ti na Roma. Kansi, bantu mingi vandaka kumona luzingu ya byese ya Roma bonso kima ya bo fwete lula. Kansi, bantu ya mayele ya bilumbu yina vandaka kuzola mingi bangindu ya Platon ti Aristote kaka ve kansi bo vandaka kuzola mpi bangindu ya kimvuka ya mpa ya bantu ya mayele, bonso bantu yina vandaka kulanda bangindu ya Epikure ti ya Kistoika. Ntangu ntumwa Polo kukwisaka na Atene na nzyetolo na yandi ya zole ya kimisionere, yandi solulaka ti bantu ya mayele yina vandaka kulonga bangindu ya Epikure ti ya Kistoika yina vandaka kuyindula nde bo meluta Polo, “muntu yai ya bituba-tuba.”​—Bisalu 17:18.

 6. (a) Inki mambu Bakristu mingi ya ntete mekaka kusala? (b) Inki mutindu Polo kukebisaka bo?

⁶ Yo yina, yo kele mpasi ve na kubakisa sambu na nki luzingu ya lulendo mpi ya byese ya bantu yina vandaka kuzinga penepene kubendaka Bakristu mingi ya ntete. (2 Timoteo 4:10) Bantu yina vandaka kuzinga mpi kunwanina bangindu yina vandaka kumonika bonso nde bo kebakila yo mambote mingi, mpi badesizio yonso ya bo vandaka kubaka vandaka kumonana ya mbote. Inza vandaka kumonana bonso nde yo kele ti bima ya mfunu ya yo kepesaka yina luzingu ya Bukristu ya kudipesa vandaka na yo ve. Kansi, ntumwa Polo kukebisaka nde: “Beno keba, mbaimbai bantu ta kumisa beno bampika na bo na malongi na bo ya mpamba-mpamba ti ya luvunu, yina ke katukaka na mambu yina ya bantu ke longaka ti na bampeve yina ke yalaka bantu ya nsi-ntoto, kansi yo ke katukaka na malongi ya Kristo ve.” (Kolosai 2:8) Sambu na nki Polo kutubaka mutindu yina?

 7. Mayele yina inza kepesaka kele mpenza na nki valere?

⁷ Polo kukebisaka bo mutindu yina sambu yandi monaka nde kigonsa mosi ya nene vandaka na mabanza ya bantu yina inza kubendaka. Bangogo ‘malongi ya mpamba-mpamba ti ya luvunu’ ya yandi mesadila kele na ntendula ya nene. Bangogo ‘malongi ya mpamba-mpamba’ ketendula ntetentete “kuzola mpi kusosa mayele.” Nde yo mosi lenda vanda mfunu mingi. Ya kyeleka, Biblia kesyamisa beto na kusosa nzayilu ya kyeleka ti mayele, mingimingi na mukanda ya Bingana. (Bingana 1:1-7; 3:13-18) Kansi, Polo kuvukisaka ‘malongi ya mpamba-mpamba’ ti ‘ya luvunu.’ Yo kezola kutuba nde, Polo kumonaka mayele yina inza kepesaka bonso kima ya mpamba mpi ya luvunu. Bonso tekizef ya mefuluka ti mupepe, yo kemonanaka bonso nde yo kele ngolo, kansi yo kevandaka ve ti kima mosi na kati. Yo tavanda mpenza buzoba, to nkutu kigonsa, kana muntu kutula ntima na ‘malongi ya mpamba-mpamba ti ya luvunu’ ya inza ya kele na kima ve na kati sambu na kupona mambu ya mbote ti ya mbi.

Bayina Ketuba Nde ‘Kima ya Mbi Kele Kima ya Mbote mpi Kima ya Mbote Kele Kima ya Mbi’

 8. (a) Na nani bantu kekwendaka kusosa bandongisila? (b) Bandongisila ya nki mutindu bo kepesaka bo?

⁸ Mambu meswaswana mpenza ve bubu yai. Kana beto tala mbote, na mambu yonso ya luzingu yina bantu melongukaka, bantu ya mayele kele mingi. Mu mbandu, bantu ya kepesaka bandongisila na makwela ti na mabuta, bantu yina kesonikaka bazulunalu, bantu ya kekudibingaka minganga, bantu ya kelongukaka bambwetete, banganga-nkisi, ti bantu yankaka ya beto metanga ve kevandaka ya kuyilama na kupesa bandongisila, na nima ya kufuta bo mbongo. Kansi, bandongisila ya nki mutindu bo kepesaka? Mbala mingi, bo kesadilaka ve bansiku ya Biblia ya ketadila bikalulu ya mbote, bo kesadilaka bangindu ya mpa ya ke na kubasika. Mu mbandu, na ntangu bo tubilaka mutindu luyalu kubuyaka na kusonikisa “makwela ya bantu yina kele na kinama ya nitu ya mutindu mosi,” disolo ya luyantiku ya zulunalu mosi ya nene ya kebasikaka na Canada (The Globe and Mail) ketuba nde: “Yo kele kima ya kuyituka na kumona nde na mvu 2000, bo fwete buya na kusonikisa makwela ya bankwelani zole ya kezolana mpi ya mewakana na kukwelana sambu kaka bo zole kele na kinama ya nitu ya mutindu mosi.” Bangindu ya bantu kezola bubu yai kele ya kubika konso muntu kusala mambu mutindu yandi mosi mezola, kutonga ve. Konso kima ketadila kaka muntu yina kesala yo; makambu ya kutubila dyaka bantu nde kima yai kele ya mbote kansi yai kele ya mbi kele ve.​—Nkunga 10:3, 4.

 9. Inki bantu yina bo kemonaka bantu ya lukumu kesalaka mbala mingi?

⁹ Na ntwala ya kubaka badesizio, bantu yankaka kebakaka bonso mbandu ya bo fwete landa na luzingu bantu yina kele bantu-bantu, disongidila bamvwama mpi bantu ya lukumu, ti bayina kele na mbongo mingi. Ata bubu yai bantu kezitisaka bamvwama ti bantu ya lukumu mingi, mbala mingi bantu yango ketubaka na munoko mpamba bikalulu ya mbote bonso masonga ti kutula ntima, kansi bo kesadilaka yo ve. Na ntangu bo kesosaka kiyeka ti mbongo, bantu mingi kewaka ve susi ata fyoti ya kufwa bansiku mpi kukonda kulemfuka na bansiku ya bikalulu ya mbote. Sambu na kusosa lukumu mpi kuzabana mingi, mbala mingi bantu yankaka kezitisaka ve mambu yina mezabana nde yo kele ya mbote mpi bansiku, kansi bo kesalaka mambu yina keyitukisaka bantu mpi ya nsoni. Mambu yai mesalaka nde bantu kukuma kutala ntangu yonso mambote na bo mosi kaka mpi kesalaka mambu yonso ya bo mezola mpi ketubaka ntangu yonso nde: “Konso muntu fwete sala mambu yonso ya yandi mezola.” Keti beto lenda yituka na kumona nde bantu kezabaka ve mpi kekukaka ve kuswasisa mambu ya mbote mpi ya mbi?​—Luka 6:39.

10. Inki mutindu mambu yina Yezaya kutubaka na yina metala mambu ya mbote ti ya mbi kulunganaka?

¹⁰ Beto yonso kemonaka mambu ya mbi yina kesalamaka sambu bantu kelandaka bambandu ya mbi yina kenataka bo na kubaka badesizio ya mbi: makwela ke na kufwa mpi mabuta ke na kupanzana, bantu kenwa dyamba ti bima yina kelausaka, batoko ya kesalaka bantu mambu ya nku, kindumba, maladi yina kesambukilaka bantu na kuvukisa nitu, awa beto metanga kaka bambandu fyoti. Na kuta masonga, beto lenda yindula ve nde mambu lenda salama mutindu yankaka kana bantu kelemfuka ve na bansiku yonso to na mambu yina fwete sadisa beto na kupona mambu ya mbote ti ya mbi. (Roma 1:28-32) Yo kele mpenza mutindu profete Yezaya kutubaka: “Mawa na beno! Kima ya mbi beno ke binga yo kima ya mbote, kima ya mbote beno ke binga yo kima ya mbi. Mpimpa beno ke mona yo mwini, mwini beno ke mona yo mpimpa. Kima ya bululu beno ke baka yo kima ya sukadi, kima ya sukadi beno ke baka yo kima ya bululu. Mawa na beno! Beno ke yindula nde beno ke na mayele, beno zaba makambu yonso.”​—Yezaya 5:20, 21.

11. Sambu na nki yo kele mayele ve nde muntu kutula ntima na mayele na yandi mosi na ntangu ya kupona mambu ya mbote ti ya mbi?

¹¹ Mutindu Nzambi kusambisaka Bayuda ya ntama yina kumaka ‘kumona nde bo ke mayele’ kemonisa beto mfunu ya kubuya kutula ntima na mayele na beto mosi na ntangu ya kupona mambu ya mbote ti ya mbi. Bubu yai, bantu mingi kendimaka dibanza yina ketubaka nde “landa kaka mambu yina ntima na nge kesonga nge,” to “sala mambu yina nge keyindula nde yo kele ya mbote.” Keti kusala mutindu yai kele mbote? Biblia kepesa mvutu nde ve, sambu yo ketuba nde: “Nani lenda zaba ntima ya muntu? Yo me fulukaka na luvunu; yo ke na maladi mingi, mpila ya kubelula yo kele ve.” (Yeremia 17:9) Keti nge tazola nde muntu mosi ya kele na ntima ya luvunu mpi ya kebelaka maladi ya basusi kutwadisa nge na kubaka desizio na nge? Ata fyoti ve. Ntembe kele ve nde, nge tazola ve kusala mambu yina yandi mesonga nge. Yo yina, Biblia keyibusa beto nde: “Muntu yina ke landaka ngindu na yandi mosi, yandi kele zoba; muntu yina ke landaka ngindu ya bantu ya mayele, yandi ta katuka na mpasi.”​—Bingana 3:5-7; 28:26.

Beto Longuka Mambu Yina Nzambi Kendimaka

12. Sambu na nki beto fwete zaba ‘mambu yina Nzambi kezolaka’?

¹² Sambu beto fwete tula ve ntima na mayele ya nsi-ntoto to na mayele na beto mosi na ntangu beto kezola kupona mambu ya mbote ti ya mbi, inki beto fwete sala? Tala ndongisila yai ya pwelele ya ntumwa Polo kupesaka: “Beno landa bikalulu ya bantu ya ntangu yai ve, kansi beno pesa Nzambi nzila na kubalula mabanza na beno sambu beno kukuma mutindu ya nkaka mpenza. Ebuna beno ta zaba mambu yai ya Nzambi ke zolaka: mambu yina kele ya mbote, mambu yina ke pesaka yandi kiese, mambu yina ke na kifu ve.” (Roma 12:2) Sambu na nki beto fwete zaba beto mosi mambu yina Nzambi kezolaka? Yehowa kepesa kikuma mosi ya pwelele mpi ya ngolo na kati ya Biblia, ntangu yandi ketuba nde: “Mutindu zulu kele ntama ti ntoto, mutindu yo yina mpi banzila na mono ti bangindu na mono me luta ya beno.” (Yezaya 55:9) Yo yina, na kisika ya kutula ntima na bangindu yina bantu kemonaka mbote to na bangindu na beto mosi, bo kelongisila beto nde: “Beno meka na kulonguka mambu yina ke pesaka Mfumu Yesu kiese.”​—Efezo 5:10.

13. Inki mutindu mambu yina Yezu kutubaka na Yoane 17:3 kemonisa mpenza mfunu ya kuzaba mambu yina Nzambi kezolaka?

¹³ Yezu Kristu kutubilaka mingi mfunu ya kusala mutindu yai ntangu yandi tubaka nde: “Kana bo zaba nge Nzambi mosi ya kieleka, ti Yesu Kristo yina ya nge tindaka, yo ke songa nde bo ke na moyo ya mvula na mvula.” (Yoane 17:3) Ngogo ya Kigreki ya bo mebalula nde “zaba” ketendula ve kaka “kuzaba ya zuluzulu” kansi yo kele na ntendula ya kuluta kibeni. Diksionere mosi (Vine’s Expository Dictionary) ketuba nde ngogo yai “kesonga kuwakana yina kele na kati ya muntu yina kezaba ti kima ya yandi kezaba; yo kezola kutuba nde, kima ya muntu mezaba kele na valere to na mfunu mingi sambu na muntu yina mezaba yo, ebuna kuwakana yina kele mpi mutindu mosi.” Kuvanda na kinduku ti muntu ketendula ve kaka kuzaba muntu yango kele nani to kuzaba zina na yandi. Yo ketendula mpi kuzaba nki yandi kezolaka mpi nki yandi kezolaka ve, kuzaba mambu ya yandi kezitisaka, ti bansiku yina ketambusaka yandi na luzingu, mpi kuzitisa yo.​—1 Yoane 2:3; 4:8.

Beto Longa Mayele na Beto

14. Inki Polo kutubaka ya kesonga luswaswanu ya nene yina kele na kati ya bana ya fyoti ti bambuta na kimpeve?

¹⁴ Ebuna, inki mutindu beto lenda zwa mayele ya kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi? Mambu yina Polo kutubaka na Bakristu ya mvu-nkama ya ntete ya Ebreo kepesa beto mvutu. Yandi sonikaka nde: “Muntu yina ke nwaka kaka mabele, yandi kele kaka mwana ya fioti, yandi me baka ntete ve mayele ya kuzaba malongi ya [lunungu, NW]. Kansi bambuta kaka me lunga na kudia madia ya ngolo, sambu bo me yikanaka konso ntangu na kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi.” Na kisika yai, Polo kemonisa luswaswanu yina kele na kati ya “mabele,” ya yandi ketendula na verse yina kele na zulu nde yo kele “mambu ya ntete-ntete [ya] kele na nsangu ya Nzambi,” ti “madia ya ngolo,” ya kele sambu na “bambuta,” yina “me yikanaka na konso ntangu na kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi.”​—Baebreo 5:12-14.

15. Sambu na nki yo kelombaka kusala kikesa sambu na kuzwa nzayilu ya sikisiki ya Nzambi?

¹⁵ Yo ketendula nde, ntetentete, beto fwete sala ngolo na kubakisa mbotembote bansiku ya Nzambi yina kele na Ndinga na yandi, Biblia. Beto kesosa ve kuvanda ti lisiti yina kesonga beto mambu yina beto fwete sala ti yina ya beto fwete sala ve sambu na kuzaba nki kima beto lenda sala mpi nki beto lenda sala ve. Biblia kele ve mukanda ya mutindu yina. Kansi, Polo kutendulaka nde: “Bo sonikaka Mukanda ya Nzambi yonso na ngolo na yandi; mambu yonso kele na kati yo kele mfunu sambu na kulonga bantu mambu ya kieleka, sambu na kusungika bifu yina kele na mambu ya bantu ke longuka, sambu na kubongisa bantu, ti sambu na kulonga bantu na kuzinga luzingu mosi ya [lunungu, NW]. Mpidina muntu ya Nzambi ta vandaka me yilama mbote-mbote, yandi ta vanda na mpila ya mbote ya kusala konso kisalu ya mbote.” (2 Timoteo 3:16, 17) Sambu na kubaka mambote ya malongi yina, ya kusungika bifu yina kele na mambu ya bantu kelongaka, mpi kubongisa bantu, beto fwete sadila mabanza ti mayele na beto. Yo kelombaka kusala kikesa, kansi yo kebutaka bambuma ya mbote, disongidila, yo kesadisaka muntu na ‘kuyilama mbotembote, kuvanda na mpila ya mbote ya kusala konso kisalu ya mbote.’​—Bingana 2:3-6.

16. Kulonga mayele ya muntu ketendula inki?

¹⁶ Na nima, mutindu Polo ketendula yo, bambuta “me yikanaka konso ntangu na kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi.” Awa beto mesimba dyambu ya kuluta mpasi na kusala. Bangogo “me yikanaka konso ntangu na kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi” ketendula ntetentete “kulonga nitu na beto (mutindu muntu yina kesalaka bansaka ya kukumisa nitu ngolo kesalaka).” (Kingdom Interlinear Translation) Muntu yina meyikanaka na kusala bansaka ya kukumisa nitu ngolo yina kesadilaka bisadilu ya mefwana, bonso kulela na bansinga zole ya kele na bibende ya kusimbila yo to kubula bashite, muntu yina lenda sala mivuma yankaka yina kemonanaka bonso nde yo kezitisa ve bansiku ya gravitasio to bansiku yankaka yina bima ya kele na inza kelemfukilaka. Yandi keyalaka bitini ya nitu na yandi konso ntangu, mpi yandi kezabaka nki muvuma yandi fwete sala na mpila nde yandi nunga nsaka na yandi. Bima yai yonso kelombaka kulonguka yo mbotembote mpi kuvutukila yo mbala na mbala.

17. Inki mutindu beto fwete vanda bonso bantu yina kesalaka bansaka ya kukumisa nitu ngolo?

¹⁷ Beto mpi beto fwete longuka bonso muntu yina kesalaka bansaka ya kukumisa nitu ngolo, kansi beto tasala yo na kimpeve, kana beto kezola nde badesizio ti mambu yina beto kepona na kusala kuvanda kaka ya mbote. Beto fwete yalaka nitu ti binama na beto yonso konso ntangu. (Matayo 5:29, 30; Kolosai 3:5-10) Mu mbandu, keti nge kelongaka meso na nge sambu yo tala ve mambu ya nsoni to makutu na nge sambu yo wa ve miziki to masolo ya mbi? Yo kele kyeleka nde bima ya mbi ya mutindu yina kesalamaka na bisika ya beto kezingaka. Kansi, yo ketala beto mosi kana beto tabika to ve nde yo kota na ntima mpi na mabanza na beto. Beto lenda sala bonso muyimbi-bankunga yina kutubaka nde: “Mono ta ndimaka [kutala] mambu ya mbi ve ata fioti. Mono ke zolaka ve mambu ya bantu yina ke buyaka Nzambi, mono ta ta kinduku ve ti bo. . . . Ata muntu mosi ve ya luvunu lenda [vanda na ntwala ya meso na mono, NW].”​—Nkunga 101:3, 7.

Longa Mayele na Nge na Mutindu Nge Meyikanaka na Kusadila Yo Konso Ntangu

18. Bangogo “me yikanaka konso ntangu” yina Polo kusadilaka ntangu yandi vandaka kutendula kulonga mayele ya muntu kezola kutuba nki?

¹⁸ Simba na mabanza na nge nde beto lenda kuma ti mayele ya meyikana na kuswasisa mambu ya mbote ti ya mbi kana beto “me yikanaka konso ntangu” na kusala yo. Yo kezola kutuba nde, konso ntangu yo kelomba nde beto baka desizio, beto fwete longuka na kusadila mayele na beto sambu na kubakisa minsiku ya Biblia yina beto fwete sadila na dyambu yina mpi mutindu ya beto lenda sadila yo. Yedisa kikalulu ya kusosa-sosa mambu na mikanda yina ketendulaka Biblia yina “mpika ya kwikama mpi ya mayele” kepesaka beto. (Matayo 24:45, NW) Ya kyeleka, beto lenda sosa mpi lusadisu ya Bakristu ya kuyela. Ata mpidina, kana beto mosi kesala kikesa na kulonguka Ndinga ya Nzambi, kumosi ti kisambu na Yehowa sambu yandi twadisa mpi kupesa beto mpeve na yandi, nsukansuka, beto tabaka bima mingi ya mbote.​—Efezo 3:14-19.

19. Inki mambote beto lenda baka kana beto kelonga mayele na beto malembemalembe?

¹⁹ Na ntangu beto kelonga mayele na beto malembemalembe, lukanu na beto kele nde ‘beto vanda diaka bonso bana ve. Beto vanda diaka mpi ve bonso bantu yina ya masa ke nataka ndambu na ndambu; malongi ya bantu ya luvunu yina ke kusaka bantu ya nkaka na mayele na bo, yo ta benda beto mpi ve mutindu mupepe ke nataka bima ndambu na ndambu.’ (Efezo 4:14) Kansi, kana beto kelanda nzayilu yina beto kele na yo mpi kebakisa mambu yina Nzambi kezolaka, yo lenda sadisa beto na kubaka badesizio ya mayele, yo vanda ya nene to ya fyoti, yina kele mfunu sambu na beto, yina tatunga bampangi na beto Bakristu, mpi kuluta dyaka yo tapesa Tata na beto ya zulu kyese. (Bingana 27:11) Yo kele lusakumunu ya nene mpi lutaninu na bilumbu yai ya mpasi!

[Noti na nsi ya lutiti]

Nge Takuka Kutendula?

• Beto kele na mfunu ya mayele ya nki mutindu sambu na kubaka badesizio ya mbote?

• Sambu na nki yo kele mayele ve na kulanda lutwadisu ya bantu ya lukumu to bangindu na beto mosi na ntangu ya kupona mambu ya mbote ti ya mbi?

• Sambu na nki beto fwete zaba mbote mambu yina Nzambi kezolaka na ntangu beto kebaka badesizio, mpi nki mutindu beto lenda sala yo?

• ‘Kulonga mayele na beto’ ketendula inki?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 20]

Kusosa lutwadisu na bamvwama ti na bantu ya lukumu kele buzoba

[Kifwanisu ya kele na lutiti 21]

Bonso muntu yina kesalaka bansaka ya kukumisa nitu ngolo, beto fwete yala nitu ti binama na beto yonso