“Beno Landa na Kutala Mutindu ya Bantu Yina Beno Kele”
“Beno landa na kudimeka sambu na kuzaba kana beno kele na kati ya lukwikilu, beno landa na kutala mutindu ya bantu yina beno kele.”—2 KORINTO 13:5, NW.
1, 2. (a) Inki mutindu badute sambu na yina metala malongi na beto lenda kotila beto? (b) Inki dyambu kusalamaka na Korinto na mvu-nkama ya ntete yina kukotisaka badute na mutindu Bakristu fwete tambula?
MUNTU mosi ya ketambula na nseke mekuma na panda-nzila mosi. Sambu yandi kezaba ve nzila ya yandi fwete landa sambu na kukuma na kisika ya yandi kekwenda, yandi meyufula bantu yina keluta nki nzila yandi fwete landa, kansi bo mepesa yandi bansangu yina kewakana ve. Sambu yandi kezaba ve ndongisila ya nani yandi fwete landa, yandi kekuka ve kulanda nzyetelo na yandi. Kuvanda ti badute sambu na malongi na beto lenda vanda ti malanda ya mutindu mosi. Badute ya mutindu yina lenda vanda na bupusi na ntangu beto kezola kubaka badesizio, mpi yo lenda sala nde beto vanda ti badute sambu na nzila ya beto fwete landa.
2 Dyambu mosi yina kusalamaka na dibundu ya Bukristu ya mvu-nkama ya ntete na Korinto, na Grese, zolaka kuvanda na bupusi ya mutindu yai na bantu yankaka. ‘Bantumwa ya nene-nene’ vandaka kundima ve kiyeka ya ntumwa Polo, mpi bo vandaka kutuba nde: “Mikanda ya Paulo kele [na kilo mpi ngolo, NW]; kansi kana yandi kele awa na beto, yandi ke na kikesa ve, yandi ke tubaka mpi mambu ya mpamba.” (2 Korinto 10:7-12; 11:5, 6) Yo fwete vanda nde ngindu ya mutindu yai kunataka bantu yankaka na dibundu ya Korinto na kuvanda na badute na mutindu bo fwete tambula.
3, 4. Sambu na nki ndongisila yina Polo kupesaka na Bakristu ya Korinto kele mfunu sambu na beto?
3 Polo kukangulaka dibundu ya Korinto ntangu yandi kwendaka kuna na mvu 50 ya T.B. Yandi salaka “mvula mosi na bangonda sambanu na Korinto. Yandi vandaka kulonga nsangu ya Nzambi na kati na bo.” Yo yina, ‘ntangu bantu mingi ya Korinto kuwaka mambu ya Paulo, bo mpi kutulaka ntima, ebuna bo bakaka mbotika.’ (Bisalu 18:5-11) Polo vandaka kudibanza-banza mingi sambu na mambote ya kimpeve ya bampangi na yandi Bakristu na Korinto. Dyaka, Bakristu ya Korinto kusonikilaka Polo sambu na kulomba yandi bandongisila sambu na mambu yankaka yina vandaka kupesa bo mpasi. (1 Korinto 7:1) Ebuna yandi pesaka bo bandongisila ya mbote mpenza.
4 Polo kusonikaka nde: “Beno landa na kudimeka sambu na kuzaba kana beno kele na kati ya lukwikilu, beno landa na kutala mutindu ya bantu yina beno kele.” (2 Korinto 13:5, NW) Kana bampangi ya Korinto kusadilaka ndongisila yai, yo zolaka kutanina bo na kukonda kuvanda na badute na mutindu bo fwete tambula. Yo lenda tanina beto mutindu mosi bubu yai. Inki mutindu beto lenda sadila ndongisila ya Polo? Inki mutindu beto lenda kudimeka sambu na kuzaba kana beto kele na kati ya lukwikilu? Dyaka, inki yo kelombaka sambu na kutala mutindu ya bantu yina beto kele?
“Beno Landa na Kudimeka Sambu na Kuzaba Kana Beno Kele na Kati ya Lukwikilu”
5, 6. Inki kitesilu beto kele na yo sambu na kutala kana beto kele na kati ya lukwikilu, mpi sambu na nki yo kele kitesilu ya mefwana mpenza?
5 Kana bo kemeka kima to muntu mosi, bo kesadilaka kitesilu mosi ya bo kelandaka sambu na kutesa kima to muntu yango. Kansi, awa kima ya bo kemeka kele ve lukwikilu, disongidila malongi yonso ya beto mendimaka. Kima ya bo kemeka kele beto bantu. Sambu na kusala yo, beto kele na kitesilu mosi ya kukuka. Nkunga mosi yina Davidi kusonikaka ketuba nde: “Bansiku ya Mfumu Nzambi kele mbote mpenza, yo ke pesaka ngolo na ntima. Bansiku ya Mfumu Nzambi bantu lenda tula yo ntima, yo ke pesaka mayele na bantu yina ke na mayele ve. Bansiku ya Mfumu Nzambi kele ya kieleka, bantu yina ke landaka yo bo kele kiese; yo ke na kifu ve, yo ke kangulaka meso ya bantu.” (Nkunga 19:8, 9) Biblia kele ti bansiku ya kukuka mpi ya mbote ya Yehowa, bangibusa na yandi ya mefwana kutudila ntima mpi bansiku na yandi ya bunkete. Nsangu yina kele na kati na yo kele kitesilu ya mefwana mpenza sambu na kumeka.
6 Sambu na yina metala nsangu ya kupemama ya Nzambi, ntumwa Polo kusonikaka nde: “Sambu Ndinga ya Nzambi kele ya moyo mpi ya ngolo; yo kele makasi kuluta konso mbele ya makasi zole mpi yo kekotaka tii na kukabisa moyo ti mpeve, mpi binkoso ti butomfu ya mikwa na yo, mpi yo kele ti ngolo ya kuswasisa mabanza ti bangindu ya ntima.” (Baebreo 4:12, NW) Ya kyeleka, ndinga ya Nzambi lenda meka ntima na beto, disongidila kimuntu na beto ya kati mpenza. Inki mutindu beto mosi lenda sadila nsangu yai ya ngolo mpi ya kekotaka mpenza na ntima? Muyimbi-bankunga kemonisa pwelele mutindu beto lenda sadila ndinga ya Nzambi sambu na kumeka ntima na beto. Yandi yimbaka nde: “Kiese na muntu yina . . . ke monaka kiese na bansiku ya Mfumu Nzambi, yandi ke [tangaka yo na ndinga ya nsi-nsi, NW] mpimpa ti mwini.” (Nkunga 1:1, 2) “Bansiku ya Mfumu Nzambi” kele na kati ya Biblia, Ndinga ya kusonika ya Nzambi. Beto fwete sepela na kutanga Ndinga ya Yehowa. Ya kyeleka, beto fwete baka ntangu ya kutanga yo na ndinga ya nsi-nsi, to kuyindulula yo. Na ntangu beto kesala yo, beto fwete bika nde mambu yina beto ketanga kusonga beto mutindu ya muntu ya beto kele.
7. Inki kele mutindu ya ntetentete ya kumeka kana beto kele na kati ya lukwikilu?
7 Mutindu ya ntetentete ya kumeka kana beto kele na kati ya lukwikilu kele ya kutanga mpi kuyindulula Ndinga ya Nzambi, mpi kutala kana bikalulu na beto kewakana ti mambu ya beto ke na kulonguka. Beto lenda sepela sambu beto kele na bangidika mingi ya kesadisaka beto na kubakisa Ndinga ya Nzambi.
8. Inki mutindu mikanda ya “mpika ya kwikama mpi ya mayele” lenda sadisa beto na kumeka kana beto kele na kati ya lukwikilu?
8 Yehowa kelongaka beto na nsadisa ya mikanda ya “mpika ya kwikama mpi ya mayele,” yina ketendulaka Masonuku. (Matayo 24:45, NW) Beto baka mbandu ya lupangu “ Éléments de méditation “ yina kele na nsuka ya mikapu mingi ya mukanda Approchez-vous de Jéhovah.a Ya kyeleka, yo kepesaka baokazio ya mbote mpenza na konso muntu sambu na kuyindulula! Masolo mingi ya bo ketubilaka na bazulunalu na beto, Nzozulu ya Nkengi mpi Réveillez-vous! kesadisaka beto mpi na kumeka kana beto ke na kati ya lukwikilu. Sambu na yina metala masolo ya ketubila mukanda ya Bingana yina kubasikaka na Nzozulu ya Nkengi yina kubasikaka ntama mingi ve, Mukristu mosi ya nkento kutubaka nde: “Mu monaka masolo yai mfunu mpenza. Yo kesadisaka mono na kutala kana kutuba, bikalulu, mpi nkadilu na mono kewakana mpenza ti bansiku ya lunungu ya Yehowa.”
9, 10. Inki bangidika Yehowa mesalaka yina kesadisaka beto na kulanda na kuditala kana beto kele na kati ya lukwikilu?
9 Beto kezwaka mpi lutwadisu ti kikesa mingi na balukutakanu ya dibundu, na balukutakanu ya nene mpi ya distrike. Yo kele na kati ya bangidika ya kimpeve yina Nzambi mesalaka sambu na bantu yina ke na kumona mpasi yina Yezaya kutubilaka nde: “Na bilumbu ke kwisa ngumba [ya nzo ya Yehowa, NW] ta kuma ngumba mosi ya nda mpenza, yo ta luta bangumba yonso na nda. Bantu mingi ta kwisa kufuluka kuna, bo ta tuba nde: ‘Beto tombuka na ngumba ya Mfumu Nzambi . . . Yandi muntu ta longa beto mambu ya yandi zola nde beto sala; beto mpi ta landa mambu ya yandi ta songa beto na kusala.’” (Yezaya 2:2, 3) Ya kyeleka, kuzwa malongi ya mutindu yai ya metala banzila ya Yehowa kele lusakumunu mpenza.
10 Mutindu yankaka ya kudimeka sambu na kuzaba kana beto kele na kati ya lukwikilu kele ya kuwa bandongisila yina kekatukaka na bantu yina kele na bikalulu ya kimpeve, yika mpi bankuluntu. Sambu na yina metala bankuluntu, Biblia ketuba nde: “Bampangi, kana bo me kanga muntu mosi ke sala konso mambu ya mbi, beno bantu yina ke na Mpeve ya Nzambi, beno vutula yandi na nzila ya mbote, na malembe yonso. Ebuna mono ke tubila nge muntu yina ke vutula yandi na nzila ya mbote, nde keba, sambu Satana lenda meka nge mosi mpi kiteso mosi.” (Galatia 6:1) Beto kepesa mersi mingi sambu na ngidika yai ya kesadisaka beto na kusala bansoba!
11. Inki yo kelombaka sambu na kudimeka sambu na kuzaba kana beto kele na kati ya lukwikilu?
11 Mikanda na beto, balukutakanu ya Bukristu, bantu yina Nzambi meponaka, yonso yai kele makabu ya kitoko ya mekatukaka na Yehowa. Ata mpidina, kudimeka sambu na kuzaba kana beto kele na kati ya lukwikilu kelombaka nde muntu kutadila yandi mosi. Yo yina, ntangu beto ketanga mikanda na beto to kewa bandongisila ya Masonuku, beto fwete kudiyula nde: ‘Keti dyambu yai ketubila mono? Keti mu kesalaka yo? Keti mono kendimaka malongi yonso ya Bukristu?’ Nkadilu na beto na ntwala ya malongi ya beto kezwaka na nzila ya bangidika yai kevandaka mpi na bupusi na kimpeve na beto. Biblia ketuba nde: “Muntu yina ke na Mpeve ya Nzambi ve, yandi lenda baka ve mambu yina ke katukaka na Mpeve ya Nzambi. Yandi ke bakisaka mambu yina ve sambu yandi ke yindulaka nde yo kele buzoba. Yandi lenda mona mfunu na yo kaka na kimpeve mpamba.” (1 Korinto 2:14, 15) Keti beto fwete sala ve ngolo na kuvanda na mboninu ya mbote mpi ya kimpeve ya mambu ya beto ketangaka na mikanda, na bazulunalu, ti na mikanda yankaka mpi ya mambu ya beto kewaka na balukutakanu mpi na bankuluntu na beto?
“Beno Landa na Kutala Mutindu ya Bantu Yina Beno Kele”
12. Kutala mutindu ya bantu yina beto kele kelombaka inki?
12 Kutala mutindu ya bantu yina beto kele kelombaka nde beto kuditala beto mosi. Ya kyeleka, beto lenda vanda na kati ya kyeleka, kansi kimpeve na beto kele ngolo nki kiteso? Kutala mutindu ya bantu yina beto kele kelombaka kumonisa bikalulu ya bantu ya kuyela mpi kumonisa ntonda ya masonga sambu na bangidika ya kimpeve.
13. Na kutadila Baebreo 5:14, inki nzikisa kemonisaka nde beto kele bantu ya kuyela na kimpeve?
13 Inki nzikisa ya kuyela na kimpeve beto lenda sosa na kimuntu na beto mosi? Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Madya ya ngolo kele sambu na bantu ya kuyela, sambu na bantu yina kesadilaka mayele na bo ya kuyindula sambu na kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi.” (Baebreo 5:14, NW) Beto kepesaka nzikisa ya kuyela na kimpeve ntangu beto kelongaka mayele na beto ya kuyindula. Kaka mutindu yo kelombaka nde muntu yina kesalaka bansaka kusala bangalasisi mbala na mbala na ntwala ya kuzaba mbote nsaka na yandi, beto mpi kelongaka mayele na beto ya kuyindula ntangu beto kesadilaka minsiku ya Biblia.
14, 15. Sambu na nki beto fwete sala kikesa mingi na kulonguka mambu ya mudindu ya Ndinga ya Nzambi?
14 Kansi, na ntwala ya kulonga mayele na beto ya kuyindula, beto fwete zwa ntete nzayilu. Sambu na kuzwa yo, yo kelomba kusala kulonguka ya Biblia ya beto mosi na kikesa yonso. Kana beto kesala kulonguka ya Biblia ya beto mosi mbala na mbala, mingimingi kana beto kelonguka mambu ya mudindu ya kele na Ndinga ya Nzambi, mayele na beto ya kuyindula tatoma. Banda ntama, Nzozulu ya Nkengi kebasisaka masolo mingi ya mudindu. Inki beto kesalaka ntangu beto kekutanaka ti masolo yina ketubilaka mambu ya mudindu ya kimpeve? Keti beto kebuyaka na kulonguka yo kaka sambu yo kevandaka ti mambu ya ‘mpasi na kubakisa’? (2 Piere 3:16) Na kisika ya kusala mpidina, beto sala kikesa na kubakisa mambu yina bo ketuba.—Efezo 3:18.
15 Inki beto lenda sala kana beto kemona mpasi na kusala kulonguka ya Biblia ya beto mosi? Yo ke mfunu nde beto sala kikesa sambu na kuzwa to kukuna mpusa na yo.b (1 Piere 2:2) Sambu na kuyela na kimpeve, yo kelombaka kudya madya ya ngolo, disongidila, bakyeleka ya mudindu ya Ndinga ya Nzambi. Kana ve, mayele na beto ya kuyindula tayela ve. Kansi, sambu na kumonisa nde beto kele bantu ya kuyela na kimpeve, yo kelombaka mambu mingi kuluta kuzwa mayele ya kuyindula. Na luzingu na beto ya konso kilumbu, beto fwete sadilaka nzayilu yina beto kebakaka na kulonguka ya Biblia ya beto mosi na kikesa yonso.
16, 17. Inki ndongisila longoki Yakobo kepesa sambu na yina metala kukuma bantu ya ‘kesadilaka nsangu ya Nzambi’?
16 Mutindu yankaka ya kutala mutindu ya bantu yina beto kele kemonanaka mpi na mambu ya beto kesalaka ya kemonisaka nde beto kesepela na kyeleka, disongidila bisalu na beto ya lukwikilu. Sambu na kutubila dyambu ya kuditala mutindu beto kele, longoki Yakobo kusadilaka kingana yai: “Beno lenda wa nsangu ya Nzambi kaka na kuwa mpamba ve, sambu kana beno ke sala mpidina, beno ke kudikusa. Kansi beno fweti sala mambu yina ya nsangu ya Nzambi ke tinda beno na kusala. Sambu muntu yina ke wa nsangu ya Nzambi kansi yandi ke sala ve mambu yina ya yo ke tinda yandi na kusala, yandi me fwanana na muntu yina ke kuditala na tala-tala ti ke mona nki mutindu yandi kele. Kana yandi me kuditala imene, yandi kwenda ka yandi, ebuna kaka na ntangu yo yina yandi vila diaka mutindu yandi kele. Nsiku ya mbote mpenza kele yina ke katulaka bantu na kimpika ya masumu. Muntu yina ke wa yo kaka na kuwa yo ve, ke vila yo mpi ve, kansi ke tala yo mbote-mbote ti ke sala mambu yina ya yo ke tinda yandi na kusala, Nzambi ta sakumuna yandi na kisalu na yandi.”—Yakobo 1:22-25.
17 Yakobo ketuba nde: ‘Kuditala na tala-tala yina kele ndinga ya Nzambi, na nima tala mutindu ya muntu nge kele. Landa na kusala yo, mpi kuditala mbote na nsadisa ya mambu yina kele na ndinga ya Nzambi. Na nima, kuvila ve nswalu mambu ya nge memona. Sala bansoba yina yo kelomba.’ Kulanda ndongisila yai lenda vanda mpasi bantangu yankaka.
18. Sambu na nki yo kevandaka mpasi na kulanda ndongisila ya Yakobo?
18 Baka mbandu ya mukumba na beto ya kulonga nsangu ya Kimfumu. Polo kusonikaka nde: “Ti ntima muntu ketulaka lukwikilu sambu na lunungu, kansi ti munoko yandi ketubaka na meso ya bantu sambu na luguluku.” (Roma 10:10, NW) Kutuba na meso ya bantu sambu na luguluku ti munoko na beto kelombaka kusala bansoba mingi. Kusala kisalu ya kusamuna kevandaka ve pete sambu na bantu mingi na kati na beto. Sambu na kuvanda bansamuni ya kikesa mpi kutula kisalu yango na kisika ya mefwana na yo na luzingu na beto, yo kelombaka kusala bansoba mpi bibansa mingi. (Matayo 6:33) Kansi ntangu beto mekuma kusala kisalu yai ya Nzambi mepesaka beto, beto kevandaka na kyese sambu na lukumu yina beto kepesaka Yehowa. Yo yina, keti beto kele bansamuni ya kikesa ya Kimfumu?
19. Inki bisalu dyaka beto fwete sala sambu na lukwikilu na beto?
19 Inki bisalu dyaka beto fwete sala sambu na lukwikilu na beto? Polo ketuba nde: “Beno sala mambu yina ya beno longukaka, ya beno waka, ti ya beno monaka na mono, ebuna Nzambi yina ke pesaka beto ngemba ta vanda na beno.” (Filipi 4:9) Nzikisa yankaka ya kemonisaka mutindu ya bantu yina beto kele, kele ya kusadila mambu ya beto melongukaka, mendimaka, mewaka, mpi memonaka, disongidila mambu yonso yina longoki yina mekudipesaka fwete sala. Yehowa ketuba na nzila ya profete Yezaya nde: “Nzila yo yai, beno landa yo.”—Yezaya 30:21.
20. Bantu ya nki mutindu kele lusakumunu ya nene sambu na dibundu?
20 Babakala mpi bankento yina kele balongoki ya kikesa ya Ndinga ya Nzambi, yina kele bansamuni ya kikesa ya nsangu ya mbote, yina kele bantu ya kwikama ya kikesa, mpi yina kenwaninaka na kwikama yonso Kimfumu kele lusakumunu ya nene sambu na dibundu. Mabundu yina kevandaka ti bampangi ya mutindu yai kevandaka ngolo. Bo kele mfunu mingi mpenza, mingimingi sambu bantu ya mpa kele mingi ya beto fwete tudila dikebi. Kana beto lemfuka na ndongisila ya Polo ya ‘kulanda na kudimeka sambu na kuzaba kana beto kele na kati ya lukwikilu, mpi ya kulanda na kutala mutindu ya bantu yina beto kele,’ beto mpi takuma na bupusi ya mbote na bantu yankaka.
Vanda na Kyese na Kusala Luzolo ya Nzambi
21, 22. Inki mutindu beto lenda sepela na kusala luzolo ya Nzambi?
21 Davidi, Ntotila ya Izraele ya ntama, kuyimbaka nde: “Nzambi na mono, mono ke zolaka mingi kusala mambu ya nge zola! [Nsiku] na nge kele na ntima na mono.” (Nkunga 40:9) Davidi vandaka kusepela na kusala luzolo ya Nzambi. Sambu na inki? Sambu nsiku ya Yehowa kuvandaka na ntima na yandi. Davidi kuvandaka ve ti badute sambu na nzila yina yandi fwete tambula.
22 Kana nsiku ya Nzambi kele na kati ya ntima na beto, beto tavanda ve na badute sambu na nzila yina beto fwete landa. Beto kesepelaka na kusala luzolo ya Nzambi. Yo yina, bika beto “tula ngolo” mutindu beto kesadila Yehowa na ntima yonso.—Luka 13:24.
[Banoti na nsi ya lutiti]
a Yina Bambangi ya Yehowa mebasisaka.
b Sambu na kuzwa bangindu yankaka ya mfunu ya kemonisa mutindu ya kulonguka, tala balutiti 27-32 ya mukanda Baka Mambote na Malongi ya Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi, yina Bambangi ya Yehowa mebasisaka.
Keti Nge Keyibuka?
• Inki mutindu beto lenda kudimeka na kuzaba kana beto kele na kati ya lukwikilu?
• Kutala mutindu ya bantu yina beto kele kelombaka inki?
• Pesa nzikisa ya kemonisa kuyela na beto na kimpeve.
• Inki mutindu bisalu ya lukwikilu kesadisaka na kuzaba mutindu ya bantu yina beto kele?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 9]
Keti nge mezaba mutindu ya ntetentete ya kumeka kana nge kele na kati ya lukwikilu?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 10]
Beto kepesaka nzikisa ya kuyela na beto na kimpeve ntangu beto kesadilaka mayele ya kuyindula
[Bifwanisu ya kele na lutiti 11]
Beto kemonisaka mutindu ya bantu yina beto kele ntangu beto ‘kevilaka ve nsiku, kansi kesalaka mambu yina yo ketinda beto na kusala’