Keti Nge Kele Mukristu ya ‘Kuyela’?
NTUMWA Polo kusonikaka nde “ntangu mono vandaka mwana, mono vandaka kutuba bonso mwana, mono vandaka kubanza bonso mwana, mono vandaka kuyindula bonso mwana.” Ya kyeleka, beto yonso vandaka bana ya fyoti ya kukonda ngolo. Kansi, beto mebikalaka ve kaka bana kimakulu. Polo kutubaka nde: “Ntangu yai ya mono me kumaka mbuta, mono me bikaka mambu yina yonso ya kimwana.”—1 Korinto 13:11.
Mutindu mosi mpi, Bakristu yonso kebandaka bonso bana ya fyoti na kimpeve. Kansi na nima, bo yonso lenda ‘zaba kuvanda na kimvuka mosi sambu na lukwikilu na bo, sambu bo zaba Mwana-Nzambi; bo ta kuma bambuta, kimbuta na bo ta fwanana mpenza na kimbuta ya Kristo.’ (Efezo 4:13) Na 1 Korinto 14:20, bo kepesa beto kikesa nde: “Bampangi, beno vanda bonso bana ve na mabanza na beno. . . . Beno vanda bonso bambuta na mabanza na beno.”
Kuvanda ti Bakristu ya kele bonso bambuta, ya kuyela kele lusakumunu sambu na bantu ya Nzambi bubu yai, mingimingi sambu bantu ya mpa kele mingi mpenza. Bakristu ya kuyela kekumisaka dibundu ngolo. Na konso dibundu yina bo kele, bo kevandaka ti bupusi ya mbote na mutindu yo ketambulaka, to na mpeve na yo.
Nitu keyelaka yo mosi. Kansi sambu na kuyela na kimpeve yo kelombaka ntangu ti kikesa. Yo kele kima ya kuyituka ve sambu kana beto vutuka na ntangu ya Polo, Bakristu mingi kukukaka ve ‘kukwenda na ntwala na kulonguka malongi ya kimbuta,’ ata bo vandaka kusadila dezia Nzambi bamvula mingi. (Baebreo 5:12; 6:1) Inki beto lenda tuba sambu na nge? Ata nge kesadilaka Nzambi banda bamvula mingi to banda ntama mpenza ve, yo tavanda mbote nde nge kuditala mbotembote na masonga yonso. (2 Korinto 13:5) Keti nge kele na kati ya bantu yina bo lenda tuba mpenza nde bo kele Bakristu ya kuyela? Kana mpidina ve, inki mutindu nge lenda kuma muntu ya kuyela?
“Beno vanda bonso bambuta na mabanza na beno”
Muntu yina kele mwana ya fyoti na kimpeve ‘masa ke nataka yandi ndambu na ndambu; malongi ya bantu ya luvunu yina ke kusaka bantu ya nkaka na mayele na bo, yo ke bendaka yandi mpi mutindu mupepe ke nataka bima ndambu na ndambu’ kukonda mpasi. Yo yina, Polo kelongisila beto nde beto yela “na ntima mosi ya kuzolana tii kuna beto ta kuma bambuta na mambu yonso, bonso Kristo yina kele Ntu ya Dibundu.” (Efezo 4:14, 15) Inki mutindu muntu lenda sala yo? Baebreo 5:14 ketuba nde: “Bambuta kaka me lunga na kudia madia ya ngolo, sambu bo me yikanaka konso ntangu na kuswasisa mambu ya mbote ti mambu ya mbi.”
Zaba nde bantu ya kuyela kelongaka mabanza na bo na ntangu bo kesadilaka yo, to sambu bo mekuma na eksperiansi na kusadila minsiku ya Biblia. Yo yina, yo ke pwelele nde muntu kekumaka ve ya kuyela na nima ya mpimpa mosi; yo kelombaka ntangu sambu na kuyela na kimpeve. Ata mpidina, nge lenda sala ngolo sambu kuyela na nge na kimpeve kusalama kukonda mpasi na nsadisa ya kulonguka na nge mosi, mingimingi kulonguka mambu ya mudindu yina kele na Ndinga ya Nzambi. Ntama mingi ve, Nzozulu ya Nkengi kutubilaka masolo mingi ya mudindu. Bantu ya kuyela kebuyaka ve masolo ya mutindu yina nde yo kevandaka “mpasi bantu na kubakisa yo.” (2 Piere 3:16) Kansi, bo kesalaka kikesa na kudya madya ya ngolo ya mutindu yina!
Bansamuni mpi balongi ya kikesa
Yezu kutindaka balongoki na yandi nde: “Beno kwenda kukumisa bantu yonso balonguki na mono: Beno botika bo na zina ya Tata ti ya Mwana ti ya Mpeve-Santu, beno longa bo mpi na kulanda mambu yonso ya mono vandaka kusonga beno na kusala.” (Matayo 28:19, 20) Kusala kisalu ya kusamuna na kikesa yonso lenda nata nge mpi na kuyela na kimpeve. Sambu na nki ve kusala ngolo na mpila nde nge sala mingi kisalu ya kusamuna na kiteso yina mambu ya luzingu na nge kepesa nge nzila ya kusala yo?—Matayo 13:23.
Ntangu yankaka, bampasi ya luzingu lenda sala nde nge zwa ve ntangu ya kusala kisalu ya kusamuna. Kansi, sambu nge kele nsamuni, kana ‘nge tula ngolo’ pana nge kemonisa nde nge kebakaka “Nsangu ya Mbote” na valere mingi. (Luka 13:24; Roma 1:16) Ebuna, nge lenda monana bonso “mbandu ya mbote na bakristo.”—1 Timoteo 4:12.
Bantu yina kesalaka mambu ya mbote
Sambu na kukuma muntu ya kuyela yo kelombaka mpi kusala kikesa na kusala mambu ya mbote. Mutindu bo mesonikaka yo na Nkunga 26:1, Davidi kutubaka nde: “Mfumu Nzambi, nungisa mono sambu mono ke salaka mambu yina kele mbote.” Kuvanda muntu ya kesalaka mambu yina kele mbote kezola kutuba kuvanda ti bikalulu ya mbote, ya kusala mambu yonso mbote. Kansi, yo kezola kutuba ve kuvanda muntu ya kukuka. Davidi yandi mosi kusalaka masumu mingi ya nene. Kansi sambu yandi ndimaka nde bo nganina yandi mpi yandi sungikaka nzila na yandi, yandi monisaka nde ntima na yandi vandaka kaka ti zola ya kyeleka na Yehowa Nzambi. (Nkunga 26:2, 3, 6, 8, 11) Kusala mambu yina kele mbote kelombaka kudipesa nge ya mvimba, na mambu yonso, na ntima mosi. Davidi kusongaka mwana na yandi Salomo nde: “Longuka na kuzaba mbote-mbote Nzambi ya mono tata na nge ke sambaka; sadila yandi na ntima mosi.”—1 Bansangu 28:9.
Kuvanda muntu ya kesalaka mambu ya mbote ketendula kuvanda ve “muntu ya nsi-ntoto,” kukonda kukota na mambu ya politiki ya makanda mpi na bitumba na bo. (Yoane 17:16) Nge fwete buya mpi kusala mambu ya mbi, bonso pite, bizumba, ti kusadila bima yina kelausaka. (Galatia 5:19-21) Kansi, kusala mambu ya mbote ketendula kaka ve kubuya kusala mambu yina. Salomo kukebisaka nde: “Banzinzi ya kufwa lenda basisa nsudi ya mbi na mulangi ya mananasi; kamwa buzoba ya fioti lenda bebisa mayele ya nene.” (Longi 10:1) Ya kyeleka, ata “kamwa buzoba ya fioti,” bonso bansaka yina mefwana ve to kikalulu ya kusimbana na nitu bankento ti babakala, lenda bebisa lukumu ya muntu yina kele na “mayele ya nene.” (Yobi 31:1) Yo yina, songa kuyela na nge na kusosaka kuvanda mbandu ya mbote na bikalulu na nge yonso, ebuna buya “mambu yina kemonana nde yo kele mbi.”—1 Tesalonika 5:22, King James Version.
Bantu ya kwikama
Mukristu ya kuyela kele mpi muntu ya kwikama. Mutindu beto ketanga na Efezo 4:24 (NW), ntumwa Polo kepesa Bakristu kikesa nde: “Beno lwata kimuntu ya mpa yina mefwanana na luzolo ya Nzambi na lunungu ya kyeleka ti kwikama.” Na Masonuku ya Kigreki, ngogo ya kisina ya bo balulaka nde “kwikama’ kele na dibanza ya kima yina kele ya santu, ya lunungu, ya mefwana kubaka lukumu to luzitu. Muntu yina kele ya kwikama kele muntu ya mezaba kudipesa, kukangama; yandi kelungisaka mikumba na yandi yonso na ntwala ya Nzambi.
Na nki mitindu nge lenda yedisa kikalulu ya kwikama ya mutindu yina? Mutindu mosi ya kusala yo lenda vanda kusala na bumosi ti bankuluntu ya dibundu na beno. (Baebreo 13:17) Sambu bo kendimaka nde Kristu kele Ntu ya dibundu ya Bukristu, Bakristu ya kuyela kevandaka na kwikama na bantu yina bo meponaka na ‘kukeba mbote-mbote dibundu ya Nzambi.’ (Bisalu 20:28) Yo tavanda mbote ve ata fyoti na kukonda kundima to kukonda kuzitisa kiyeka ya bankuluntu yina bo meponaka! Nge fwete monisa mpi kwikama na “mpika ya kwikama mpi ya mayele” ti na bimvuka yonso yina yandi kesadilaka sambu na kumwanga “madia na ntangu ya mbote.” (Matayo 24:45, NW) Tangaka mpi sadilaka kukonda kusukinina mambu yina kele na Nzozulu ya Nkengi ti na mikanda yankaka.
Songa zola na bisalu na nge
Polo kusonikilaka Bakristu ya Tesalonika nde: “Kuzola yina ya beno ke zolaka bampangi ya nkaka yo mpi ke kwisa mingi.” (2 Tesalonika 1:3) Kuyedisa zola kele mpenza kima mosi ya mfunu mingi ya kemonisaka kuyela ya kimpeve. Yezu kutubaka mutindu yai na Yoane 13:35: “Kana beno ke zolana beno na beno, bantu yonso ta zaba nde beno kele balonguki na mono.” Kimpangi ya zola ya mutindu yai kemonanaka ve kaka na mawi mpamba. Mukanda mosi (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) ketuba nde: “Zola kezabanaka kaka na bisalu yina yo kebasisaka.” Ya kyeleka, nge kemonisaka nde nge keyela na mambu yai ntangu nge kesalaka bisalu ya zola!
Mu mbandu, na Roma 15:7, beto ketanga: “Beno yambana mbote.” Kupesa Bakristu yankaka ti bantu ya mpa yina mekwisa na balukutakanu ya dibundu mbote, ti kyese mpi kikesa yonso, kele mutindu mosi ya kumonisa zola! Sosa kuzaba bo mbotembote. Sosa “mambote” ya bantu yankaka. (Filipi 2:4) Mbala yankaka nge lenda monisa kikalulu ya kuyamba banzenza mpi kubinga bantu ya kuswaswana na nzo na nge. (Bisalu 16:14, 15) Ntangu yankaka kukonda kukuka ya bantu yankaka lenda meka kiteso ya zola na nge, kansi kana nge longuka na ‘kuzola bo,’ nge kemonisa nde nge ke na kukuma muntu ya kuyela.—Efezo 4:2.
Beto sadila bima na beto sambu na kutombula lusambu ya kukonda mvindu
Na ntangu ya ntama, bantu yonso ve vandaka kulungisa mikumba na bo sambu na kusimba kisalu ya tempelo ya Yehowa. Yo yina, Nzambi kutindaka baprofete na yandi, bonso Agai ti Malashi, na kwenda kuzabisa bantu na Yandi mambu yai. (Agai 1:2-6; Malashi 3:10) Bubu yai Bakristu ya kuyela kesadilaka bima na bo na kyese yonso sambu na kusimba lusambu ya Yehowa. Landa mbandu ya bantu ya mutindu yina mpi zitisa munsiku yina kele na 1 Korinto 16:1, 2, yina kelomba beto na ‘kukatula ndambu ya mbongo’ sambu na kupesa yo makabu na dibundu mpi na kisalu ya Bambangi ya Yehowa na inza ya mvimba. Ndinga ya Nzambi kesila nde: “Muntu yina ke kunaka bambuma mingi, yandi ke katulaka mpi bambuma mingi.”—2 Korinto 9:6.
Kumona mpi ve mpamba bima yankaka ya nge kele na yo, bonso ntangu na nge ti kikesa. Meka na ‘kusumba ntangu’ na mambu yina kele mpenza mfunu mingi ve. (Efezo 5:15, 16; Filipi 1:10) Sosa kusadila mbote ntangu na nge. Kana nge kesala mpidina, nge tazwa ntangu ya kupesa maboko na bisalu ya Nzo ya Kimfumu ti na bisalu yankaka yina kesimbaka lusambu ya Yehowa. Kana nge kesadila bima na nge na mutindu yai, nge tapesa nzikisa yankaka nde nge ke na kukuma Mukristu ya kuyela.
Landa na kuyela!
Babakala ti bankento yina kezolaka kulonguka mpi bayina kuzaba mambu mingi, bayina kesalaka kisalu ya kusamuna ti kikesa yonso, bayina kevandaka kaka bantu ya mbote, bayina kele bantu ya kwikama mpi ya ke na zola, mpi bayina kevandaka na luzolo ya kupesa kikesa na bo ti bima na bo sambu na kisalu ya Kimfumu kele mpenza lusakumunu ya nene. Yo yina, mpila ya kuyituka kele ve kana ntumwa Polo kutubaka nde: “Ntangu yai, beto kwenda na ntwala, beto longuka malongi ya kimbuta, beto bika mambu ya ntete-ntete yina kele na nsangu ya [Kristu]”!—Baebreo 6:1.
Keti nge kele Mukristu ya kuyela? To nge kele kaka mwana ya fyoti na kimpeve? (Baebreo 5:13) Nge vanda ya kuyela to mwana ya fyoti na kimpeve, baka lukanu ya kusalaka kulonguka ya nge mosi, kusamuna, mpi kusonga zola na bampangi yankaka. Ndimaka bandongisila yonso ya bo mepesa nge mpi malongi yina bantu ya kuyela kepesa nge. (Bingana 8:33) Baka mpenza na mapeka na nge kilo ya mukumba na nge ya Mukristu. Na nima ya ntangu mpi na nima ya kusala kikesa, nge mpi lenda ‘kuma mbuta, kimbuta na nge ta fwanana mpenza na kimbuta ya Kristo.’—Efezo 4:13.
[Bifwanisu ya kele na lutiti 5]
Bakristu ya kuyela kesimbaka mpeve yina dibundu kele na yo kana bo kesosa mambote ya bantu yankaka