Tambikila Yehowa Bimenga na Ntima Mosi
“Konso kisalu yina ya beno ke sala, beno fweti sala yo na ntima mosi ya mbote, bonso nde beno ke sadila kaka [Yehowa] kansi bantu ve.”—KOL. 3:23.
KETI NGE LENDA PESA MVUTU:
Inki mutindu beto lenda kumisa Yehowa na mambu na beto ya konso kilumbu?
Inki bimenga beto ketambikaka na lusambu ya beto kepesaka Nzambi?
Inki mutindu beto lenda pesa bima na beto ya kinsuni na Yehowa?
1-3. (a) Sambu Yezu kupesaka luzingu na yandi bonso kimenga, keti yo ketendula nde Yehowa kelombaka beto dyaka ve konso kimenga yina? Tendula. (b) Inki ngyufula beto lenda yula na yina metala bibansa bubu yai?
NA MVU-NKAMA ya ntete, Yehowa kuzabisaka bantu na yandi nde kimenga ya nkudulu ya Yezu kusukisaka Nsiku ya Moize. (Kol. 2:13, 14) Makabu yonso ya bimenga yina Bayuda vandaka kutambika banda bamvula mingi vandaka dyaka mfunu ve. Nsiku kulungisaka mukumba na yo ya kuvanda “bonso ndesi sambu na kukeba beto tii kuna ya Kristo kumaka.”—Gal. 3:24.
2 Yo ketendula ve nde Bakristu tasala dyaka ve bibansa. Kansi, ntumwa Piere kutubilaka mfunu ya kupesa “Nzambi makabu ya kimpeve. Yo ta pesa yandi kiese kana beno pesa yandi yo na zina ya Yesu Kristo.” (1 Pie. 2:5) Dyaka, ntumwa Polo kutendulaka pwelele nde luzingu ya Mukristu yina mekudipesaka mpi mambu yonso ya luzingu na yandi lenda vanda bonso “makabu” yina mefwana.—Roma 12:1.
3 Yo yina, Mukristu kesalaka bibansa ntangu yandi kepesaka makabu na Yehowa to ntangu yandi kekuditambikaka na yandi. Na mambu yina beto mezaba ya metala malombo yina vandaka na dikanda ya Izraele, nki kendimisa beto nde Yehowa kendimaka bibansa yonso ya beto kesalaka bubu yai?
NA LUZINGU YA KONSO KILUMBU
4. Inki mambu beto fwete yibuka na yina metala bisalu na beto ya konso kilumbu?
4 Na luzingu na beto ya konso kilumbu, yo lenda vanda mpasi na kuwakanisa bisalu na beto mpi kutambika bimenga na Yehowa. Bisalu ya nzo, kukwenda na nzo-nkanda, kusala kisalu ya kinsuni, kusumba, mpi kusala konso dyambu yankaka lenda vanda mpasi na kuwakanisa yo ti mambu ya kimpeve. Kansi, kana nge kezola kupesa Yehowa luzingu na nge to nge kele ti kivuvu ya kusala yo na makwisa, zaba nde mutindu yina nge kesalaka bisalu ya konso kilumbu kele mfunu. Beto kevandaka Bakristu konso ntangu. Beto fwete sadila minsiku ya Masonuku na mambu yonso ya luzingu na beto. Yo yina, Polo kesyamisa beto nde: “Konso kisalu yina ya beno ke sala, beno fweti sala yo na ntima mosi ya mbote, bonso nde beno ke sadila kaka [Yehowa] kansi bantu ve.”—Tanga Kolosai 3:18-24.
5, 6. Inki mutindu beto fwete yidika kulwata mpi bikalulu na beto ya konso kilumbu?
5 Bisalu ya kinsuni yina Mukristu kesalaka konso kilumbu kele ve na kati ya kisalu ya santu. Kansi, na kutadila mutindu Polo kusyamisaka beto na kusala “na ntima mosi” sambu na Yehowa kepusa beto na kuyindula mutindu beto fwete yidika bikalulu na beto konso ntangu. Ebuna nki mutindu beto lenda sadila ndongisila yai? Keti konso ntangu beto kesalaka mambu to kelwataka na mutindu ya mbote? To ntangu beto kesalaka bisalu na beto ya konso kilumbu, keti beto kemonaka nsoni na kutuba nde beto kele mosi ya Bambangi ya Yehowa, sambu na bikalulu na beto to mutindu beto melwata? Beto fwete sala mpidina ve ata fyoti! Bantu ya Yehowa kezolaka ve kusala ata kima mosi yina lenda bebisa zina ya nene ya Nzambi.—Yez. 43:10; 2 Kor. 6:3, 4, 9.
6 Bika beto tadila mutindu mpusa ya kusala “na ntima mosi” sambu na Yehowa kevandaka ti bupusi na mambu mingi ya luzingu na beto. Ntangu beto kesala mpidina, beto fwete yibuka nde makabu yina bantu ya dikanda ya Izraele kupesaka Yehowa vandaka ya kuluta mbote mpenza.—Kub. 23:19.
MUTINDU YO KEVANDAKA TI BUPUSI NA LUZINGU NA NGE
7. Kudipesa ya Mukristu kelombaka inki?
7 Ntangu nge kudipesaka na Yehowa, nge bakaka lukanu na ntima ya mvimba, mpidina ve? Ya kyeleka, nge tubaka nde na luzingu na nge ya mvimba, nge tatula Yehowa na kisika ya ntete. (Tanga Baebreo 10:7.) Yo vandaka lukanu mosi ya mbote. Ntembe kele ve nde ntangu nge kesosa kusala luzolo ya Nzambi na dyambu mosi buna, mpi nge kesala ngolo na kuwakanisa yo ti luzolo ya Yehowa, mambu ta tambula mbote. (Yez. 48:17, 18) Bantu ya Nzambi kele santu mpi kevandaka na kyese sambu bo kemonisaka bikalulu ya Muntu yina kelongaka bo.—Levi 11:44; 1 Tim. 1:11.
8. Sambu na nki yo lombaka nde bimenga yina bantu ya Izraele vandaka kutambikila Yehowa kuvanda ya santu?
8 Yo lombaka nde bimenga yina bantu ya Izraele vandaka kutambikila Yehowa kuvanda ya santu. (Levi 6:18; 7:1) Ngogo ya Kiebreo ya bo kebalulaka na “busantu” kepesaka ngindu ya kukabwana, ngindu ya kima ya muntu mosi kaka, to ngindu ya kima ya santu sambu na Nzambi. Sambu Yehowa kundima bimenga na beto, yo fwete vanda ya kukabwana mpi yo fwete vanda ve ti bupusi ya nsi-ntoto. Beto fwete menga mambu yina Yehowa kemengaka. (Tanga 1 Yoane 2:15-17.) Ya kyeleka, dyambu yai ketendula nde beto fwete buya kinduku yina kele mbi na meso ya Nzambi. (Yez. 2:4; Kus. 18:4) Yo ketendula mpi nde beto lenda pesa ve meso na beto nzila ya kutala bima yina kele mvindu to ya kesyamisa mansoni to kubika nde mabanza na beto kuyindula mambu ya mutindu yina, ya kele ve ya kyeleka.—Kol. 3:5, 6.
9. Inki mutindu nkadilu ya Mukristu kevandaka mfunu na meso ya bantu yankaka mpi sambu na nki?
9 Polo longisilaka bampangi-Bakristu nde: “Beno vila ve na kusala mambu ya mbote ti na kusadisa bampangi na beno ya nkaka, sambu Nzambi ke zolaka makabu ya mutindu yina.” (Baeb. 13:16) Yo yina, kuvanda muntu ya mbote mpi kusadila bankaka mambote kele mambu yina Yehowa ketadila bonso bibansa yina yandi kendimaka. Kutudila bantu yankaka dikebi kele kikalulu yina keswaswanisaka Bakristu ya kyeleka.—Yoa. 13:34, 35; Kol. 1:10.
BIMENGA NA LUSAMBU
10, 11. Inki mutindu Yehowa ketadilaka kisalu na beto ya kusamuna ti lusambu na beto, mpi yo fwete vanda ti nki bupusi na luzingu na beto?
10 Mosi ya mitindu yina beto Bakristu kesadilaka bankaka mambu ya mbote kele na nzila ya kuta kimbangi na meso ya bantu yonso sambu na lukwikilu na beto. Keti nge ketaka kimbangi na konso dibaku yina nge kekutanaka ti yo? Polo kubingaka kisalu yai ya Bukristu “makabu ya beto ke pesa Nzambi na zina ya Yesu. Disongidila nde beto fweti lemba ve na kukumisa zina ya Nzambi na munoko na beto.” (Baeb. 10:23; 13:15; Ozea 14:3) Sambu na kusyamisa mabanza na beto na dyambu yai, beto lenda tuba nde ntangu yina beto kelutisaka na kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu mpi na masolo mingi ya Lukutakanu ya Kisalu kele mfunu. Kansi, na bunkufi, kisalu na beto ya bilanga mpi kuta kimbangi na dibaku ya mbote kele “makabu ya beto ke pesa Nzambi,” yo kele kitini ya lusambu na beto, makabu yina fwete vanda ya mbote kuluta. Ntangu mambu ya luzingu kesobaka, mbala mingi kiteso ya ntangu yina beto kelutisaka na kusamuna nsangu ya mbote kemonisaka ntonda na beto sambu na mambu ya kimpeve.
11 Mbala mingi, Bakristu kelutisaka ntangu na lusambu na bo mosi to ya kimvuka. Yehowa kelombaka beto na kusala buna. Ya kyeleka, beto kezitisaka dyaka ve Kilumbu ya Kupema to kusala banzyetelo mbala na mbala sambu na bankinsi ya nene na Yeruzalemi. Kansi bankinsi yina ya ntama kewakana ti luzingu ya Bukristu. Nzambi kelombaka beto na kubuya mambu ya kukonda mfunu mpi na kulonguka Ndinga na yandi, kusamba, mpi kukwenda na balukutakanu ya Bukristu. Mpi bamfumu ya mabuta kebakaka ntwala sambu na kutwadisa lusambu ya dibuta sambu na mabuta na bo. (1 Tes. 5:17; Baeb. 10:24, 25) Na yina metala mambu ya kimpeve, yo tavanda mbote na kudiyula nde: ‘Keti mono lenda tomisa mutindu mono kesalaka lusambu?’
12. (a) Makabu ya ndumbu yina bo vandaka kupesa na lusambu ya ntama mefwanana ti nki bubu yai? (b) Inki mutindu kufwanisa yina lenda vanda ti bupusi na mambu yina beto ketubaka na bisambu na beto?
12 Ntotila Davidi kuyimbilaka Yehowa nde: “Bika kisambu na mono kuvanda ya kulamba bonso ndumbu na ntwala na nge.” (Nk. 141:2) Yindula fyoti bisambu na nge, mbala ikwa nge kesambaka mpi mutindu yina nge kesalaka yo. Mukanda ya Kusonga kefwanikisa “bisambu ya bantu ya Nzambi” ti ndumbu sambu bisambu yina Nzambi kewaka kele bonso nsudi ya mananasi mpi ya mbote. (Kus. 5:8) Na Izraele ya ntama, yo lombaka nde bo lamba na dikebi yonso mpi mbote-mbote ndumbu yina bo vandaka kupesa na mesa ya kimenga ya Yehowa mbala na mbala. Yehowa vandaka kundima yo kaka kana bo tambika yo na kuwakana ti minsiku yina yandi tulaka. (Kub. 30:34-37; Levi 10:1, 2) Kana bisambu na beto kele ya masonga, beto lenda vanda ti kivuvu nde Yehowa tandima yo.
KUKABA MPI KUNDIMA MAKABU
13, 14. (a) Inki mambu Epafrodite mpi dibundu ya Filipi kusalaka sambu na Polo, mpi inki mutindu ntumwa yai kudiwaka? (b) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Epafrodite mpi ya Bakristu ya Filipi?
13 Makabu ya beto kepesaka yina kesadisaka sambu na kupesa maboko na kisalu ya kusamuna na ntoto ya mvimba kele bonso kimenga, yo vanda ya fyoti to ya mingi. (Mar. 12:41-44) Na mvu-nkama ya ntete, dibundu ya Filipi tindaka Epafrodite na Roma sambu na kupesa Polo bima ya kinsuni. Yo kemonana nde mpangi yina Bakristu ya Filipi tindaka kunatilaka Polo mbongo yina dibundu tindaka. Yai vandaka ve mbala ya ntete yina Bakristu ya Filipi kukabilaka Polo. Na ntima na bo ya mbote, bo sadisaka Polo na kudiyangisa ve sambu na mbongo na mpila nde yandi kudipesa na kisalu ya kusamuna. Inki mutindu Polo kutadilaka dikabu yango? Yandi tubaka nde “makabu na beno kele kitoko bonso makabu yina ke na nsudi ya mbote; yo kele makabu mosi ya Nzambi ke ndimaka, yina ke pesaka yandi kiese.” (Tanga Filipi 4:15-19.) Polo mpi Yehowa kusepelaka mpenza ti ntima ya mbote ya Bakristu ya Filipi.
14 Kiteso mosi bubu yai, Yehowa kesepelaka mingi ti makabu yina beto kepesaka sambu na kisalu yina kesalama na ntoto ya mvimba. Dyaka, yandi kesila nde kana beto landa na kutula mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete na luzingu na beto, yandi talungisa bampusa na beto yonso, ya kimpeve mpi ya kinsuni.—Mat. 6:33; Luka 6:38.
MONISA NTONDA NA NGE
15. Inki kele mwa mambu yina kepusa nge na kumonisa ntonda na Yehowa?
15 Yo tabaka beto ntangu mingi kana beto tanga bikuma yina kepusaka beto na kumonisa ntonda na Yehowa. Keti yo kele kyeleka ve nde konso kilumbu beto fwete monisa ntonda sambu na dikabu ya luzingu? Yandi kepesaka beto bima yonso yina beto kevandaka na yo mfunu sambu na kuzinga disongidila madya, bilele, kisika ya kulala mpi mupepe yina beto kepema. Dyaka, lukwikilu na beto yina mesimbama na nzayilu ya sikisiki kepesaka beto kivuvu. Yo kele mbote nde beto sambila Yehowa mpi beto tambikila yandi bimenga ya lukumu sambu na kimuntu na yandi mpi na mambu yina yandi mesalaka sambu na beto.—Tanga Kusonga 4:11.
16. Inki mutindu beto fwete pesa mvutu na kimenga ya nkudulu ya Yezu?
16 Mutindu beto monaka yo na disolo yina meluta, dikabu ya kuluta mbote yina Nzambi mepesaka bantu kele kimenga ya nkudulu ya Kristu. Yai kele mpenza mutindu ya kuluta nene yina Nzambi memonisilaka beto zola. (1 Yoa. 4:10) Inki kele mvutu ya mefwana sambu na dikabu yai? Polo tubaka nde: “Sambu kuzola yina ya Kristo ke zolaka beto yo ke yalaka beto, sambu beto zaba nde muntu mosi yai, Kristo, me fwaka sambu na bantu yonso. . . . Kristo me fwaka sambu na bantu yonso, sambu bantu yina ke na moyo, bo zinga sambu na bo mosi diaka ve, kansi sambu na Kristo yina me fwaka, yina ya Nzambi me tedimisaka na lufwa sambu na bo.” (2 Kor. 5:14, 15) Ya kyeleka, Polo tubaka nde kana beto ndima mambote ya Nzambi yina beto mefwana ve na kubaka, beto tasadila luzingu na beto sambu na kupesa yandi mpi Mwana na yandi lukumu. Zola mpi ntonda na beto sambu na Nzambi mpi Kristu kemonanaka na bulemfu na beto mpi na mpusa na beto ya kusamuna mpi kukumisa bantu balongoki.—1 Tim. 2:3, 4; 1 Yoa. 5:3.
17, 18. Na nki mitindu bantu yankaka metomisaka makabu ya lukumu yina bo kepesaka na Yehowa? Pesa mbandu.
17 Keti nge lenda tomisa makabu ya lukumu yina nge kepesaka na Nzambi? Na nima ya kuyindulula mambu yonso yina Yehowa mesalaka sambu na bo, bampangi mingi mesobaka ntangu mpi bisalu na bo sambu na kusala mingi na kisalu ya kusamuna Kimfumu to na bisalu yankaka ya teokrasi. Bankaka mekukaka kusala kisalu ya kimupasudi-nzila nsadisi ngonda mosi to bangonda mingi konso mvula, bankaka kele ti makuki ya kukuma bapasudi-nzila ya ntangu yonso. Bankaka dyaka mekudipesaka na kisalu ya kutunga banzo ya Kimfumu. Keti yai kele ve mitindu ya kuluta mbote ya kumonisa ntonda? Kana nge sala yo ti bikuma ya mbote, disongidila sambu na kumonisa ntonda mpi kuvutula matondo, Nzambi tandima mambu yai ya kele na kati ya kisalu ya santu.
18 Bakristu mingi kekudiwaka bonso nde bo kele ti mfuka ya Yehowa mpi yo kepusaka bo na kumonisila yandi ntonda. Morena kele mosi na kati na bo. Yandi sosaka bamvutu na bangyufula na yandi ya kimpeve na Katolika, dibundu yina yandi yelaka mpi na filozofi ya bantu ya Azia. Kansi yandi zwaka ve bamvutu ya mefwana. Yandi lungisaka bampusa na yandi ya kimpeve kaka ntangu yandi yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa. Morena tondaka Yehowa sambu na bamvutu yina yandi bakaka na Masonuku mpi kikesa yina bamvutu yango pesaka na luzingu na yandi. Yo yina yandi zolaka kumonisila Yehowa ntonda na kusadilaka ngolo na yandi yonso na kisalu na yandi. Yandi yantikaka kisalu ya kimupasudi-nzila nsadisi na nima ya mbotika na yandi mpi na nima, ntangu mambu ya luzingu pesaka yandi nzila, yandi kumaka mupasudi-nzila ya ntangu yonso. Bamvula 30 melutaka tuka Morena kesalaka kisalu ya ntangu yonso.
19. Inki mutindu nge lenda tomisa makabu yina nge kepesaka Yehowa?
19 Ya kyeleka, bansadi mingi ya kwikama ya Yehowa kele ve ti makuki ya kusala kisalu ya kimupasudi-nzila. Beto yonso lenda tambika bimenga yina Yehowa lenda ndima, yo vanda konso dyambu yina beto lenda sala na kisalu na yandi. Na bikalulu na beto, beto fwete sadila mbote-mbote minsiku ya kuzanguka ya Yehowa, sambu beto mezaba nde beto kele mimonisi ya Yehowa ntangu yonso. Na lukwikilu yonso, beto ketulaka kivuvu ya mvimba na kulungana ya balukanu ya Nzambi. Na bisalu na beto ya mbote, beto keyalumunaka nsangu ya mbote. Sambu na mambu yina mefulukaka na ntima na beto mpi ntonda sambu na mambu yonso yina Yehowa mesalaka sambu na beto, bika beto landa na kutambikila Yehowa bimenga na ntima mosi.
[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 25]
Keti nge ketaka kimbangi na konso dibaku yina nge kekutanaka ti yo?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 27]
Keti bumbote ya Yehowa kepusaka nge na kutomisa makabu na nge ya lukumu?