Kapu ya Makumi Zole
Kuvila Ve Ata Fyoti Kilumbu ya Yehowa
1. Inki mutindu nge kudiwaka ntangu nge longukaka na mbala ya ntete nde kubika fyoti luguluku na ngidika yai ya ntama mpi ya mpasi mekuma penepene?
MOSI na kati ya malongi ya ntete ya nge longukaka na Biblia kuvandaka nde lukanu ya Yehowa kele nde ntoto ya mvimba kukuma paladisu. Na inza yina ya mpa, mvita, kufwa bantu, kinsukami, maladi, mpasi, ti lufwa tavanda dyaka ve. Ata bafwa tavutuka na luzingu. Bivuvu yai kele ya mbote mpenza! Kulungana ya mambu yai yonso mekuma mpenza penepene sambu kuvanda ya Kristu ya kukonda kumonana na kiti ya Kimfumu ya zulu mesalamaka banda na mvu 1914 mpi kubanda na ntangu yina, inza yai ya mbi mekotaka na bilumbu na yo ya nsuka. Na nsuka ya bilumbu yai ya nsuka, Yehowa tafwa ngidika ya bima ya ntangu yai mpi yandi tatula inza ya mpa ya yandi mesilaka!
2. “Kilumbu ya Yehowa” kele inki?
2 Biblia kebinga ntangu ya lufwa yina kekwisa nde “kilumbu ya Yehowa.” (2 Piere 3:10, NW) Yo kele ‘kilumbu Yehowa ta songa makasi na yandi’ na inza ya mvimba ya Satana. (Sofania 2:3) Yo takuma na nsuka na yo na “bitumba ya kilumbu ya nene ya [Yehowa, NW] . . . yina ya bo ke bingaka na Kiebreo nde: ‘Armagedoni.’” Na kilumbu yina “bamfumu ya nene ya ntoto ya mvimba” tafwa. (Kusonga 16:14, 16) Keti mutindu ya luzingu na nge kemonisa nde nge kendimaka nde ‘kilumbu ya Yehowa’ mekuma penepene?—Sofania 1:14-18; Yeremia 25:33.
3. (a) Inki ntangu kilumbu ya Yehowa takwisa? (b) Sambu na nki yo kele mbote na mutindu Yehowa kuzabisaka ve “kilumbu to ntangu” yina?
3 Biblia kezabisa beto ve dati ya sikisiki ya Yezu takwisa bonso Muntu yina Yehowa tatinda sambu na kufwa ngidika ya bima ya Satana. Yezu kutubaka nde: “Ata muntu mosi kuzaba ve kana nki kilumbu to nki ntangu mambu yina ta bwa, ata bawanzio ya zulu ata Mwana mpi kuzaba yo ve, kansi kaka Tata mpamba muntu kuzaba yo.” (Marko 13:32) Kana muntu kezolaka ve Yehowa na masonga mpenza, yandi tasosaka kaka kundimisa mabanza na yandi nde kilumbu ya Yehowa takwisa nswalu ve mpi yandi talanda na kusosa bima ya kinsuni. Kansi bayina kezolaka Yehowa na masonga yonso tasadila yandi na moyo na bo ya mvimba, kukonda kutadila ntangu yina nsuka ya ngidika ya mbi takwisa.—Nkunga 37:4; 1 Yoane 5:3.
4. Inki lukebisu Yezu kupesaka?
4 Sambu na kukebisa bantu yina kezolaka Yehowa, Yezu tubaka nde: “Beno keba, beno kangula meso, sambu beno zaba ve kana nki ntangu yo ta bwa.” (Marko 13:33-37) Yandi kelongisila beto nde kudya ti kunwa, to ‘kuyindula bampasi ya luzingu’ fwete baka ve dikebi na beto yonso na mpila nde yo nata beto na kuvila nde ntangu yai kele ya mpasi mpenza.—Luka 21:34-36; Matayo 24:37-42.
5. Mutindu Piere kutendulaka yo, kilumbu ya Yehowa tanata inki?
5 Piere kelongisila beto mutindu mosi nde beto vila ve ata fyoti “[kilumbu ya Yehowa, NW]. Na kilumbu yina zulu ta fwa na tiya, bima yonso tazika na tiya yo kuma petepete.” Baluyalu yonso ya bantu, disongidila, “zulu” tafwa, mutindu bo tafwa bantu ya mbi yonso, disongidila, “ntoto” mpi “bima” na yo, bangindu mpi bisalu ya inza yai ya mbi, kumosi ti mabanza na yo ya dipanda na ntwala ya Nzambi mpi bikalulu na yo ya mansoni mpi banzila ya luzingu na yo ya kusosa kufulusa kaka bima ya kinsuni. Bo tayingisa yo na “zulu ya mpa [Kimfumu ya zulu ya Nzambi] ti ntoto ya mpa [kimvuka ya bantu ya mpa]” kisika “lunungu tazingaka.” (2 Piere 3:10-13, NW) Mambu yai yonso ya kuyituka tayantika na kintulumukina mpi na kilumbu ti ngunga yina bantu tazaba ve.—Matayo 24:44.
Tula Dikebi na Kidimbu
6. (a) Na nki mutindu mvutu yina Yezu kupesaka na ngyufula ya balongoki na yandi ketadila nsuka ya ngidika ya Bayuda? (b) Inki bitini ya mvutu ketadila mambu mpi bikalulu yina kemonana banda na mvu 1914?
6 Na kutadila ntangu ya beto kezinga, beto fwete bakisa mbotembote mambu yina kesala kidimbu ya kemonisa bilumbu ya nsuka ya “ngidika ya bima yai.” Zaba nde ntangu Yezu kupesaka balongoki na yandi mvutu na ngyufula yina kele na Matayo 24:3, mambu mingi ya yandi tubilaka banda na verse 4 tii 22 kulunganaka na ngidika ya Bayuda banda na mvu 33 tii na mvu 70 ya T.B. Kansi kulungana ya nene ya mbikudilu yai meyantikaka kusalama banda na mvu 1914, na ntangu ya “kuvanda” ya Kristu “mpi ya nsuka ya ngidika ya bima yai.” (NW) Matayo 24:23-28 kemonisa mambu yina zolaka kusalama banda na mvu 70 ya T.B. tii kuna na ntangu ya kuvanda ya Kristu. Mambu yina kele na Matayo 24:29–25:46 kelungana na ntangu ya nsuka.
7. (a) Sambu na nki yo kelomba nde beto mosi kutula dikebi na mambu ya kesalama yina kelungisa kidimbu? (b) Vutula mvutu na bangyufula yai kele na nsuka ya paragrafe sambu na kumonisa mutindu kidimbu mebandaka kulungana banda na mvu 1914.
7 Beto fwete tulaka dikebi mingi na mambu mpi bikalulu yina kemonisa kulungana ya kidimbu. Kana beto kewakanisa mambu yai ti bambikudulu ya Biblia yo tasadisa beto na kuvila ve ata fyoti kilumbu ya Yehowa. Yo tasadisa beto dyaka na kundima yo mpenza na ntangu beto kekebisa bantu yankaka nde kilumbu yango mefinama. (Yezaya 61:1, 2) Ti balukanu yai yonso na mabanza, bika beto tadila dyaka bangyufula yai kelanda ya kemonisa bitini ya kidimbu yango, mutindu Matayo 24:7 mpi Luka 21:10, 11 kemonisa yo.
Na nki mutindu ya kuyituka mambu yai ya Biblia kutubaka nde ‘bantu ya nsi ya nkaka ta kwisa kunwanisa bantu ya nsi ya nkaka, bantu ya kimfumu ya nkaka ta kwisa kunwanisa bantu ya kimfumu ya nkaka’ meyantikaka kulungana banda na mvu 1914? Banda na mvula yai nki kesalamaka sambu na yina metala bitumba?
Na mvu 1918, inki maladi kufwaka bantu kuluta bayina kufwaka na Mvita ya Ntete ya Inza? Ata mayele ya bantu mekumaka mingi na yina metala bankisi, inki bamaladi kelanda na kufwa bamilio ya bantu?
Na nki kiteso banzala mekotaka na ntoto ata mambu ya siansi meyela mingi na mvu-nkama yai mekatuka kuluta?
Inki kendimisa nge nde 2 Timoteo 3:1-5, 13 ketubila ve mambu ya luzingu yina kesalamaka kaka mutindu mosi banda ntama, kansi yo ketubila mambu ya mbi ya mekuma mingi na ntangu yai ya beto mefinama na nsuka ya bilumbu ya nsuka?
Kukabulama ya Bantu
8. (a) Inki mambu yankaka yina kele na Matayo 13:24-30, 36-43, Yezu kumonisaka nde yo tasalama na nsuka ya ngidika ya bima yai? (b) Kingana ya Yezu ketendula inki?
8 Yezu kutubilaka mambu yankaka ya mfunu yina tasalama na nsuka ya ngidika ya bima yai. Mosi na kati na yo kele kukabula “[bana, NW] ya Kimfumu” ti “[bana] ya Muntu ya Mbi.” Yezu kutubilaka mambu yai na kingana na yandi ya kilanga ya ble yina mbeni kukunaka matiti ya mbi kisika mosi ti ble. Na kingana yina “ble” kele kifwani ya Bakristu ya kyeleka ya kupakulama. “Matiti ya mbi” kele kifwani ya bantu yina ketubaka na munoko nde bo kele Bakristu kansi bo kemonisaka mpenza nde bo kele “bana ya Muntu ya Mbi” sambu bo mekangamaka na inza ya Dyabulu ketwadisaka. Bantu yai kele ya kukabwana ti “bana ya Kimfumu ya Nzambi” mpi bo kebaka kidimbu ya lufwa. (Matayo 13:24-30, 36-43) Keti ya kyeleka mambu yai ke na kusalama?
9. (a) Na nima ya Mvita ya Ntete ya Inza, inki kukabwana ya nene kusalamaka na kati ya bantu yina ketubaka nde bo kele Bakristu? (b) Inki mutindu Bakristu ya kupakulama kumonisaka nde bo vandaka bansadi ya kyeleka ya Kimfumu?
9 Na nima ya Mvita ya Ntete ya Inza, bantu yonso ya ketubaka nde bo kele Bakristu kukabwanaka na bandambu zole: (1) bamfumu ya mabundu ya Kikristu ti bantu na bo, yina kupesaka maboko ya ngolo na Société des Nations (bubu Organisation des Nations Unies) mpi ya kumonisaka mpenza nde bo kezolaka insi na bo, ti (2) Bakristu ya kyeleka ya kuzingaka na nima ya mvita, bayina kupesaka mpenza maboko na Kimfumu ya Mesia ya Nzambi, kansi na makanda ya ntoto yai ve. (Yoane 17:16) Bantu yai kumonisaka nde bo kele bansadi ya kyeleka ya Kimfumu ya Nzambi na mutindu bo samunaka ‘Nsangu ya Mbote ya Kimfumu’ na ntoto ya mvimba. (Matayo 24:14) Inki mbuma kubutukaka?
10. Inki mbuma ya ntete kubutukaka na kisalu ya kusamuna Kimfumu?
10 Ntete, Nzambi kuvukisaka ndambu ya bantu ya kupakulamaka na mpeve yina kubikalaka, bayina kele na kivuvu ya kuyala ti Kristu na Kimfumu ya zulu. Ata bantu ya mutindu yai vandaka ya kupanzana na bansi mingi, Nzambi kuvukisaka bo mpi kuyidikaka bo. Kisalu ya kutula bapakulami yango bidimbu mekuma na nsuka.—Kusonga 7:3, 4.
11. (a) Inki kisalu ya kuvukisa kelanda na kusalama, mpi yo kewakana ti nki mbikudulu? (b) Kulungana ya mbikudulu yai ketendula inki?
11 Na nima, na nsi ya lutwadisu ya Kristu, bo yantikaka kuvukisa “[kibuka ya nene ya, NW] bantu . . . ya makanda yonso ti bandinga yonso ti bansi yonso.” Bantu yai kele “mameme ya nkaka” yina taguluka na “mpasi ya nene” (NW) sambu na kukota na inza ya mpa ya Nzambi. (Kusonga 7:9, 14; Yoane 10:16) Kisalu yai ya kusamuna Kimfumu ya Nzambi na ntwala nde nsuka kukwisa kelanda na kusalama tii na ntangu yai. Na kwikama yonso, kibuka ya nene ya mameme ya nkaka, yina mekuma bamilio ya bantu, kesadisa bapakulami yina mebikalaka na kupanza nsangu ya mfunu ya Kimfumu. Bantu ya makanda yonso kewa nsangu yai.
Inki Mambu Tasalama na Bilumbu Kekwisa?
12. Inki kiteso ya kisalu ya kusamuna fwete salama na ntwala nde kilumbu ya Yehowa kukwisa?
12 Mambu yonso ya beto metubila kemonisa nde beto mekuma penepene na nsuka ya bilumbu ya nsuka mpi nde kilumbu ya Yehowa mefinama. Kansi keti kele ti bambikudulu yankaka ya fwete lungana ntete na ntwala nde kilumbu ya nene mpi ya boma kuyantika? Ee. Mu mbandu, kukabula bantu na yina metala Kimfumu memana ntete ve. Na bisika yankaka yina kimbeni kuvandaka ya ngolo banda bamvula mingi, kuyela ya balongoki ya mpa mebanda kumonana ntangu yai. Ata na bisika yina bantu kebuyaka kuwa nsangu ya mbote, mawa ya Yehowa kemonana na mutindu beto keta kimbangi. Yo yina, beto landa na kusala kisalu! Yezu kendimisa beto nde kana kisalu memana, nsuka takwisa.
13. Mutindu 1 Tesalonika 5:2, 3, ketuba, inki dyambu fwete salama, mpi yo tatendula nki sambu na beto?
13 Mbikudulu yankaka ya mfunu mpenza ya Biblia ketuba nde: “Kana bantu kutuba nde: ‘Beto ke na ngemba [mpi na lutaninu, NW],’ tuba nde, kaka na ntangu yo yina lufwa ta kwisila bo nswalu. Bo ta vanda na mpila ya kutina yo ata fioti ve yo ta vanda bonso mpasi yina ke simbaka nkento ntangu yandi ke zola kubuta.” (1 Tesalonika 5:2, 3) Bilumbu ya kekwisa na ntwala tamonisa beto mutindu bantu tatubila ‘ngemba mpi lutaninu’ yango. Kansi ya kyeleka yo tatendula ve nde bamfumu ya inza tamanisa kimakulu bampasi ya bantu. Bantu yina kevilaka ve kilumbu ya Yehowa takusama ve na kutuba yina. Bo kezaba nde kaka na ntangu yo yina lufwa takwisa nswalu.
14. Inki mambu tasalama na mpasi ya nene, mpi nki mutindu?
14 Na luyantiku ya mpasi ya nene, bamfumu tabalukila Babilone ya Nene, yina kele kimvuka ya lusambu ya luvunu ya inza ya mvimba, mpi bo tafwa yo. (Matayo 24:21; Kusonga 17:15, 16) Na nima na yo, makanda tabalukila bantu yina kesimbaka kimfumu ya Yehowa. Ebuna Yehowa tawila baguvernema ya politiki ti bantu yina kesimbaka yo makasi, mpi yandi tafwa bo kimakulu. Mambu yai tasalama na Armagedoni ntangu mpasi ya nene takuma na nsuka. Na nima, bo talosa Satana ti bademo na yandi na dibulu ya nda. Bo takukaka dyaka ve kukusa bantu. Kilumbu ya Yehowa tasuka mutindu yai ntangu zina na yandi tabaka lukumu ya nene.—Ezekiele 38:18, 22, 23; Kusonga 19:11–20:3.
15. Sambu na nki yo kele mayele ve na kuyindula nde kilumbu ya Yehowa kele ntete ntama?
15 Nsuka ya ngidika yai takwisa na ntangu ya sikisiki mpenza, ya Nzambi metulaka na manaka na yandi. Yo tavanda ve na nsukinina. (Habakuki 2:3) Yibuka nde lufwa ya Yeruzalemi na mvu 70 ya T.B. kukwisaka nswalu, ntangu Bayuda kuyindulaka ve nde yo kekwisa, ntangu bo monaka nde kigonsa mekatuka. Ebuna nki beto lenda tuba sambu na Babilone ya ntama? Yo vandaka ngolo, yo kuditudilaka ntima, mpi bibaka ya nene mpi ya ngolo kuzyungaka yo. Kansi yo bwaka na mpimpa mosi. Mutindu mosi, lufwa ya kintulumukina tabwila ngidika yai ya mbi. Na ntangu lufwa yango takwisa, mbote nde yo kuta beto ya kuvukana na bumosi na lusambu ya kyeleka, sambu beto vila ve ata fyoti kilumbu ya Yehowa.
Mvutukila
• Sambu na nki yo kele mfunu na kuvila ve ata fyoti kilumbu ya Yehowa? Inki mutindu beto lenda sala yo?
• Inki mutindu kisalu ya kukabula bantu yina kesalama ntangu yai ketadila konso muntu na kati na beto?
• Inki mambu fwete salama ntete na ntwala nde kilumbu ya Yehowa kuyantika? Ebuna, inki konso muntu na kati na beto fwete kudipesaka na kusala?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 180]
Ntama mingi ve bilumbu ya nsuka tasuka na ntangu ngidika ya Satana tafwa