Nani Ke Twadisa Bansadi ya Nzambi Bubu Yai?

1, 2. Ziku nki bantumwa sosaka kuzaba na nima ya kukwenda ya Yezu na zulu?

BANTUMWA me telama na Ngumba ya Olive, bo ke tala mutindu mfumu mpi nduku na bo Yezu ke tombuka na zulu tii ntangu dituti fikaka yandi. (Bisalu 1:9, 10) Na nsungi ya bamvula kiteso ya zole, Yezu longaka bo, pesaka bo kikesa mpi twadisaka bo. Kansi ntangu yai yandi kele diaka ve. Inki bo ta sala?

² Na ntwala ya kukwenda na zulu, Yezu songaka balongoki na yandi nde: “Beno ta vanda bambangi na mono na Yeruzalemi, na Yudea yonso mpi na Samaria, mpi tii na kisika ya kuluta ntama ya ntoto.” (Bisalu 1:8) Inki mutindu bo lendaka kulungisa mukumba yai? Yezu silaka nde mpeve santu ya Nzambi ta sadisa bo. (Bisalu 1:5) Kansi nani ta twadisa bo mpi ta baka bangidika sambu kisalu ya kusamuna kusalama na ntoto ya mvimba? Bantumwa zabaka nde na ntangu ya ntama Yehowa ponaka bantu sambu na kutwadisa bantu ya Izraele. Yo yina, mbala ya nkaka bo vandaka kusosa kuzaba muntu ya mpa yina Yehowa ta pona sambu na kutwadisa bansadi na yandi.

 3. (a) Na nima ya kukwenda ya Yezu na zulu, nki lukanu ya nene bantumwa bakaka? (b) Inki bangiufula beto ta tadila na disolo yai?

³ Ntangu fioti na nima ya kukwenda ya Yezu na zulu, balongoki vandaka na mfunu ya kupona muntu yina ta yinga Yudasi Iskariote sambu bo kuma diaka bantumwa 12. Bo tangaka Masonuku, sambaka Nzambi na kusadisa bo, mpi bo ponaka Matiasi. (Bisalu 1:15-26) Sambu na nki kupona ntumwa ya nkaka vandaka mfunu sambu na bo mpi sambu na Yehowa? Bantumwa bakisaka nde yo lombaka nde ntalu na bo kuvanda 12.a (Tala noti na nsi ya lutiti.) Yezu ponaka bantumwa mpi yandi pesaka bo formasio sambu bo lungisa mukumba ya mfunu kibeni na kati ya bansadi ya Nzambi. Inki mukumba? Inki mutindu Yehowa ti Yezu sadisaka bo na kulungisa yo? Inki ngidika bubu yai me fwanana ti yina ya ntama? Mpi nki mutindu beto lenda “yibuka bantu yina ke twadisaka” beto, mingi-mingi “mpika ya kwikama mpi ya mayele”?—Baebreo 13:7; Matayo 24:45.

 4. Inki mukumba bantumwa mpi bankuluntu ya nkaka ya Yeruzalemi vandaka na yo?

⁴ Bantumwa yantikaka kutwadisa dibundu ya bukristu na Pantekoti ya mvu 33. Biblia ke tuba nde: “Piere ti bantumwa kumi na mosi” longaka bantu mingi bakieleka yina ke gulusaka. (Bisalu 2:14, 15) Bantu mingi na kati na bo kumaka Bakristu. Bakristu yai ya mpa “landaka kudipesa na malongi ya bantumwa.” (Bisalu 2:42) Bantumwa vandaka kutadila mambu ya mbongo ya dibundu. (Bisalu 4:34, 35) Bo vandaka mpi kulonga bansadi ya Nzambi mpi kusamba sambu na bo, bantumwa tubaka nde: “Beto ta kudipesa na kisambu mpi na kisalu ya ndinga.” (Bisalu 6:4) Bo tindaka Bakristu ya nkaka yina zabaka kulonga mbote na kukwenda kusamuna na bateritware ya mpa. (Bisalu 8:14, 15) Na nima, bankuluntu ya nkaka yina bo me tulaka mafuta vukanaka ti bantumwa mpi bo salaka nto-kimvuka. Bo vandaka kutwadisa mabundu mpi kupesa bantuma. —Bisalu 15:2.

5, 6. (a) Inki mutindu mpeve santu sadisaka nto-kimvuka? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.) (b) Inki mutindu bawanzio sadisaka nto-kimvuka? (c) Inki mutindu Ndinga ya Nzambi sadisaka nto-kimvuka?

⁵ Bakristu ya mvu-nkama ya ntete zabaka nde Yehowa vandaka kutwadisa nto-kimvuka na nzila ya Yezu. Inki ndimisaka bo? Ntete, mpeve santu sadisaka bampangi ya nto-kimvuka. (Yoane 16:13) Bakristu yonso yina bo me tulaka mafuta bakaka mpeve santu, mpeve santu sadisaka mingi-mingi bantumwa mpi bankuluntu ya Yeruzalemi na kusala kisalu na bo mbote. Mu mbandu, na mvu 49, mpeve santu sadisaka nto-kimvuka na kubaka lukanu ya mbote na mambu ya luyotisu. Mabundu lemfukaka na lutwadisu ya nto-kimvuka. Mbuma ya mbote basikaka, “mabundu vandaka kibeni kukuma ngolo na lukwikilu mpi kukuma mingi konso kilumbu.” (Bisalu 16:4, 5) Mukanda yina nto-kimvuka sonikilaka mabundu na yina me tala luyotisu ke monisa nde, bampangi ya nto-kimvuka vandaka ti mpeve ya Nzambi mpi bo vandaka ti zola mpi lukwikilu.—Bisalu 15:11, 25-29; Bagalatia 5:22, 23.

⁶ Ya zole, bawanzio sadisaka nto-kimvuka. Mu mbandu, wanzio mosi songaka Korneye na kusosa ntumwa Piere. Ntangu Piere longaka Korneye ti bantu ya dibuta na yandi, bo bakaka mpeve santu ata bo vandaka ve ya kuyotisa. Korneye vandaka muntu ya ntete ya makanda yina kumaka Mukristu. Ntangu bantumwa mpi Bakristu ya nkaka waka mambu yango, bo ndimaka luzolo ya Nzambi mpi bo kumaka kundima bantu ya makanda yina vandaka kukuma Bakristu. (Bisalu 11:13-18) Mambu yai ke monisa nde bawanzio sadisaka mingi na kisalu ya kusamuna yina nto-kimvuka vandaka kutwadisa. (Bisalu 5:19, 20) Ya tatu, Ndinga ya Nzambi sadisaka bampangi ya nto-kimvuka. Bampangi ya nto-kimvuka vandaka kusadila Ndinga ya Nzambi sambu yo sadisa bo na kubaka balukanu ya nene ya me tala balukwikilu ya Bakristu mpi mutindu ya kutwadisa mabundu.—Bisalu 1:20-22; 15:15-20.

 7. Inki ke ndimisa beto nde Yezu vandaka kutwadisa Bakristu ya mvu-nkama ya ntete?

⁷ Ata bampangi ya nto-kimvuka vandaka ti kiyeka na dibundu, bo vandaka kubakisa nde Yezu kele Ntwadisi na bo. Inki ke ndimisa beto? Ntumwa Polo tubaka nde Kristu me ponaka “bankaka bonso bantumwa.” Yandi tubaka mpi nde Kristu kele “ntu” ya dibundu, disongidila Ntwadisi ya dibundu. (Baefezo 4:11, 15) Na nima, balongoki lombaka ve bantu na kubinga bo bantumwa, bantu vandaka kubinga bo “Bakristu na lutwadisu ya Nzambi.” (Bisalu 11:26) Polo zabaka nde bantumwa mpi bantu ya nkaka yina Nzambi ponaka vandaka kulonga malongi ya Biblia, yo yina yo vandaka mfunu na kuzitisa malongi yango. Ata mpidina, Polo tubaka nde: “Kansi mono ke zola beno zaba nde mfumu ya konso bakala kele Kristu.” Bangogo konso bakala vandaka kutadila mpi konso mpangi ya nto-kimvuka. Polo yikaka nde: “Mfumu ya Kristu kele Nzambi.” (1 Bakorinto 11:2, 3) Ya kieleka, Yehowa me ponaka Mwana na yandi Yezu Kristu na kutwadisa dibundu.

8, 9. Inki mukumba ya nene mpangi Russell vandaka na yo?

⁸ Na 1870, Charles Taze Russell ti banduku na yandi yantikaka kusambila Nzambi na mutindu Biblia ke longaka, bo vandaka mpi kusadisa bantu ya nkaka na kusambila Nzambi na mutindu ya mbote. Bo vandaka na mfunu ya kusadisa bantu ya bandinga yonso. Yo yina na 1884, bo salaka kimvuka mosi mpi bo yantikaka kubasisa zulunalu mosi, Nzozulu ya Nkengi ya Sioni (na Kingelesi). Mpangi Russell vandaka ntwadisi ya kimvuka yango.b (Tala noti na nsi ya lutiti.) Yandi vandaka kulonguka Biblia na dikebi yonso mpi yandi vandaka ve kuwa boma ya kusonga bantu nde malongi ya nkaka ya mabundu me katukaka ve na Biblia, mu mbandu Butatu Busantu (nzambi tata, nzambi mwana, nzambi mpeve santu) mpi mutindu bo ke longaka nde moyo ke fwaka ve. Yandi bakisaka nde ntangu Yezu ta kwisa kuvutuka, bantu ta mona yandi ve mpi “bantangu ya bo me tulaka ya makanda” ta suka na 1914. (Luka 21:24) Mpangi Russell sadilaka ntangu na yandi, ngolo mpi mbongo na yandi sambu na kulonga bantu bakieleka yai. Yo kele pwelele nde Yehowa ti Yezu ponaka mpangi Russell na kutwadisa bantu na nsungi yina ya mfunu.

⁹ Mpangi Russell vandaka ve kuzola nde bantu kukumisa yandi. Na 1896, yandi sonikaka nde yandi mpi bampangi ya nkaka yina vandaka kutwadisa ke zola ve ata fioti nde bantu kupesa bo lukumu. Bo vandaka ve na mfunu nde bantu kubinga bo na bazina ya lukumu, diaka bo zolaka ve nde bampangi kupesa bimvuka to mabundu bazina na bo. Na nima mpangi Russell tubaka nde: “Yai kele ve kisalu ya muntu.”

10. (a) Inki ntangu Yezu tulaka “mpika ya kwikama mpi ya mayele”? (b) Tendula luswaswanu yina monanaka pwelele na kati ya Nto-Kimvuka ti Société Watch Tower.

¹⁰ Na 1919, disongidila bamvula tatu na nima ya lufwa ya mpangi Russell, Yezu tulaka “mpika ya kwikama mpi ya mayele.” Sambu na nki? Sambu na kupesa balongoki na yandi “madia na bo na ntangu ya me fwana.” (Matayo 24:45) Na bamvula yina, kimvuka mosi ya fioti ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta, vandaka kusala na mbanza Brooklyn, na provense ya New York, na babiro ya ke twadisaka kisalu na ntoto ya mvimba. Bo vandaka kudisa balongoki ya Yezu na kimpeve. Na nima ya mvu 1940, beto yantikaka kusadila ngogo “nto-kimvuka” na mikanda na beto. Na bamvula yina, nto-kimvuka vandaka kusala na bumosi ti bampangi yina vandaka kutwadisa Societé Watch Tower. Na 1971, yo monanaka pwelele nde mukumba ya Nto-Kimvuka me swaswana ti mukumba ya Société Watch Tower. Société Watch Tower vandaka kutadila kaka mambu ya leta. Banda na ntangu yina, Bakristu yina bo me tulaka mafuta lendaka kukuma bampangi ya Nto-Kimvuka, ata bo kele ve bantwadisi ya Société Watch Tower. Na bamvula ya me katuka kuluta, Bakristu ya nkaka yina bo me tulaka ve mafuta vandaka mpi bantwadisi ya Société Watch Tower mpi ya bimvuka ya nkaka yina bansadi ya Nzambi ke sadilaka. Bimvuka yai ke salaka bisalu ya nkaka sambu bampangi ya Nto-Kimvuka kudipesa mingi na kulonga malongi ya Biblia mpi kutwadisa. (Yoane 10:16; Bisalu 6:4) Nzozulu ya Nkengi ya Yuli 15, 2013, tendulaka nde “mpika ya kwikama mpi ya mayele” kele Nto-Kimvuka, disongidila kimvuka mosi ya fioti ya bampangi ya bo me tulaka mafuta.

11. Inki mutindu Nto-Kimvuka ke bakaka balukanu?

¹¹ Bampangi ya Nto-Kimvuka ke bakaka balukanu ya nene na kimvuka, bo ke salaka lukutakanu na bo konso mposo. Yo ke sadisaka bo na kusolula mbote mpi na kusala na bumosi. (Bingana 20:18) Mpangi mosi ve na Nto-Kimvuka kele mfunu mingi kuluta bankaka, yo yina konso mvula mpangi mosi na kati na bo ke twadisaka balukutakanu na bo. (1 Piere 5:1) Bakomite sambanu ya Nto-Kimvuka ke twadisaka mpi mambu kaka mutindu yina. Na Nto-Kimvuka, ata mpangi mosi ve ke monaka nde yandi kele mfumu na kati ya kimvuka yina. Bo yonso ke bakisaka nde bo kele bampika ya Mfumu bonso Bakristu yonso ya nkaka, konso mpangi ya Nto-Kimvuka ke diaka madia ya kimpeve mpi ke landaka lutwadisu ya mpika ya kwikama.

12. Inki bangiufula beto ta tadila na disolo yai?

¹² Bampangi ya Nto-Kimvuka ke solulaka ve ti Nzambi, mpi bo kele ve bantu ya kukuka. Bo lenda tendula verse mosi na mutindu ya me fwana ve, bo lenda pesa mpi lutwadisu mosi yina kele mbote ve. Mu mbandu, index ya mikanda na beto kele ti ntu-diambu “Bantendula ya Mpa” (compréhensions affinées), yo ke monisaka bantendula ya mpa yina beto me bakisaka banda na 1870. Yezu tubaka ve nde mpika yina yandi ta tula ta disaka bantu madia ya kimpeve ya kukuka. Kansi nki mvutu beto ta pesa na ngiufula yai ya Yezu: “Nani kele kibeni mpika ya kwikama mpi ya mayele?” (Matayo 24:45) Inki ke ndimisa beto nde Nto-Kimvuka kele mpika ya kwikama? Bika beto tadila diaka mambu tatu yina sadisaka nto-kimvuka na mvu-nkama ya ntete.

13. Inki mutindu mpeve santu ke sadisaka Nto-Kimvuka?

¹³ Mpeve santu ke sadisaka Nto-Kimvuka. Mpeve santu ke sadisaka Nto-Kimvuka na kubakisa bakieleka ya Biblia yina bantu vandaka ve kubakisa. Mu mbandu, tadila bantendula ya mpa ya kele na index yina beto tubilaka. Muntu mosi ve lenda bakisa mpi kutendula ‘mambu yina ya mudindu ya Nzambi’ na mayele na yandi mosi! (Tanga 1 Bakorinto 2:10.) Bampangi ya Nto-Kimvuka ke vandaka na mawi bonso ya ntumwa Polo yina sonikaka nde: “Beto ke tubilaka mpi mambu yai, ti bangogo yina mayele ya bantu me longaka ve, kansi ti bangogo yina mpeve me longaka.” (1 Bakorinto 2:13) Na nsungi ya bamvula mingi, bantu vandaka kulonga malongi ya luvunu mpi kutwadisa bantu na mutindu ya mbi, kansi nki me sadisaka bantu banda na 1919, na kubakisa bakieleka mingi ya Biblia? Sambu Nzambi ke sadisaka bansadi na yandi na nzila ya mpeve santu.

14. Inki mutindu Kusonga 14:6, 7, ke monisa nde bubu yai bawanzio ke sadisaka Nto-Kimvuka mpi bansadi ya Nzambi?

¹⁴ Bawanzio ke sadisaka Nto-Kimvuka. Nto-Kimvuka kele ti mukumba ya nene ya kutwadisa bampangi kuluta bamilio nana, yina ke samunaka na ntoto ya mvimba. Inki ke sadisaka sambu kisalu yai kusalama mbote? Mosi ya bikuma kele nde bawanzio ke sadisaka. (Tanga Kusonga 14:6, 7.) Na mabaku mingi, bawanzio me twadisaka bansamuni na kusolula ti bantu yina vandaka kusamba sambu Nzambi kusadisa bo.c (Tala noti na nsi ya lutiti.) Kisalu ya kulonga mpi kusamuna ke landa kuyela ata na bansi yina bo ke mengaka beto. Beto ke nunga na kusala kisalu yai sambu bawanzio ke sadisaka beto.

15. Inki luswaswanu kele na kati ya Nto-Kimvuka mpi bamfumu ya mabundu? Pesa mbandu.

¹⁵ Ndinga ya Nzambi ke twadisaka Nto-Kimvuka. (Tanga Yoane 17:17.) Tadila mambu yina salamaka na 1973. Nzozulu ya Nkengi ya Yuni 1 yulaka nde “keti bantu yina me yambulaka ve kunwa makaya lenda baka mbotika”? Yo pesaka mvutu mosi yina katukaka na Biblia, yo tubaka nde bo lenda baka ve mbotika. Nzozulu ya Nkengi tubilaka mpi baverse ya ke monisa nde bo fwete basisa bampangi yina ke nwaka makaya na dibundu. (1 Bakorinto 5:7; 2 Bakorinto 7:1) Yo tubaka nde minsiku yai me katuka ve na bantu kansi na “Nzambi yina tubaka yandi mosi na nzila ya Ndinga na yandi yina kele ya kusonika.” Kele ve ti dibundu ya nkaka ya ke kangamaka na mambu yina Ndinga ya Nzambi ke tuba ata na bantangu yina malongi yango lenda natila bantu ya nkaka na dibundu mpasi. Mukanda mosi yina bantu me basisa, ya ke tubila mabundu ya États-Unis ke tuba nde: “Bamfumu ya mabundu ke soba malongi na bo mbala na mbala sambu bo kuma kulonga mambu yina ta sepedisa bantu ya dibundu mpi bantu ya nkaka.” Kansi, Nto-Kimvuka ke salaka ve mambu sambu na kusepedisa bantu. Bo ke landaka lutwadisu ya Ndinga ya Nzambi. Yo ke monisa nde Yehowa yandi mosi ke twadisa bansadi na yandi.

16. Inki mutindu beto lenda yibuka bampangi ya Nto-Kimvuka?

¹⁶ Tanga Baebreo 13:7. Biblia ke lomba beto na kuyibuka “bantu yina ke twadisaka” beto. Mutindu mosi ya kusala yo kele kusamba sambu na bampangi ya Nto-Kimvuka. (Baefezo 6:18) Bo kele ti mambu mingi ya kusala, mu mbandu kuyidika madia ya kimpeve, kisalu ya kusamuna mpi kubaka balukanu sambu na makabu ya luzolo yina mabundu ke pesaka. Yo me fwana kibeni nde beto samba mbala na mbala sambu na bo!

17, 18. (a) Inki mutindu beto ke lemfukaka na lutwadisu yina Nto-Kimvuka ke pesaka? (b) Inki mutindu beto ke pesaka Nto-Kimvuka mpi Yezu maboko ntangu beto ke samuna nsangu ya mbote?

¹⁷ Mutindu ya nkaka ya kuyibuka Nto-Kimvuka kele kulemfuka na bantuma mpi lutwadisu yina bo ke pesa. Nto-Kimvuka ke pesaka lutwadisu na nzila ya mikanda, ya balukutakanu ya dibundu mpi ya nene. Nto-Kimvuka ke ponaka mpi bankengi ya nziunga, na nima bankengi ya nziunga ke ponaka bankuluntu. Kana bankengi ya nziunga mpi bankuluntu ke zitisa mbote-mbote bantuma yina Nto-Kimvuka ke pesa, bo ta monisa nde bo ke yibuka Nto-Kimvuka. Beto yonso ke zitisaka Yezu, Ntwadisi na beto, ntangu beto ke zitisaka bantu yina yandi me ponaka.—Baebreo 13:17.

¹⁸ Mutindu ya nkaka ya beto lenda yibuka Nto-Kimvuka kele kusala ngolo na kisalu ya kusamuna. Baebreo 13:7 ke lomba Bakristu na kulanda mbandu ya lukwikilu ya bampangi yina ke twadisaka. Bampangi ya Nto-Kimvuka ke monisaka lukwikilu ya ngolo na mutindu bo ke samunaka na kikesa mpi ke salaka yonso sambu bantu kuwa nsangu ya mbote. Keti beto ke pesaka bo maboko na kisalu ya nene yina bo ke salaka? Kana mpidina, beto ta vanda na kiese ntangu Yezu ta songa beto nde: “Konso ntangu yina beno salaka yo na muntu mosi na kati ya bantu yai ya kele mfunu mingi ve na kati ya bampangi na mono, beno salaka yo na mono.”—Matayo 25:34-40.

19. Sambu na nki nge me baka lukanu ya kulanda Yezu, Ntwadisi na beto?

¹⁹ Na nima ya kuvutuka na zulu, Yezu yambulaka ve balongoki na yandi. (Matayo 28:20) Yandi zabaka nde mpeve santu, bawanzio mpi Ndinga ya Nzambi ta sadisa balongoki na kutwadisa bansadi ya Nzambi awa na ntoto. Bubu yai mpi yandi ke sadisaka mpika ya kwikama na nzila ya mpeve santu, bawanzio mpi Ndinga ya Nzambi. Nto-Kimvuka “ke fula kulanda Mwana-Dimeme,” disongidila Yezu, “konso kisika yina yandi ke kwenda.” (Kusonga 14:4) Yo yina ntangu beto ke lemfukaka na lutwadisu ya Nto-Kimvuka, beto ke zitisaka mpi Ntwadisi na beto Yezu. Kubika fioti, Yezu ta pesa beto luzingu ya mvula na mvula. (Kusonga 7:14-17) Kele ve ti ntwadisi ya nkaka na ntoto yai ya lenda pesa beto luzingu ya mvula na mvula!