Nki Mutindu Nge Lenda Songa Kudikulumusa ya Kyeleka?

KUDIKULUMUSA ya kyeleka kevandaka ti mbalu mingi na meso ya Nzambi. Yakobo kusonikaka nde: “Nzambi kele mbeni ya bantu ya lulendo, kansi yandi ke songaka mambote na yandi na bantu [ya kudikulumusa].” (Yakobo 4:⁠6) Awa yo fwete vanda nde Yakobo vandaka kutubila bangindu mingi yina kele na Masonuku ya Kiebreo. “Ata Mfumu Nzambi kele ntama kuna na zulu, yandi ke talaka bantu yina ke kudikulumusaka; bantu ya lulendo mpi yandi ke zabaka bo.” “Kilumbu kele ya Nzambi ta kulumusa bantu yina ke kuditombulaka; bantu ya lulendo, yandi ta sukisa bo. Mfumu Nzambi mpamba muntu ya bo ta kumisa na kilumbu yina.” “Bantu ya lulendo yandi [Nzambi] ke monaka bo mfunu ve, kansi yandi ke talaka na disu ya mbote bantu yina ke kudikulumusaka.”​—⁠Nkunga 138:6; Yezaya 2:11; Bingana 3:⁠34.

Ntumwa Piere mpi syamisaka bampangi na kudikulumusa. Yandi sonikaka nde: “Beno yonso beno fweti sadisana beno na beno kukonda lulendo, sambu Mukanda ya Nzambi ke tuba nde: ‘Nzambi kele mbeni ya bantu ya lulendo, kansi yandi ke songaka mambote na yandi na bantu [ya kudikulumusa].’ ”​—⁠1 Piere 5:⁠5.

Mbandu ya Kudikulumusa ya Kristu

Nge lenda kuyula nde: Nki mambote mono tabaka na kudikulumusa? Sambu na muntu yina kenwana na kuvanda Mukristu ya kyeleka, mvutu kele mfunu, sambu kudikulumusa ketendula kuvanda bonso Kristu. Yezu songaka kudikulumusa na yandi na ntangu yandi ndimaka kisalu ya nene ya kukatuka na zulu sambu na kwisa kukuma muntu ya mpamba awa na ntoto, to na nsi ya bawanzio. (Baebreo 2:⁠7) Ata yandi vandaka Mwana ya Nzambi, Yezu kangaka ntima na ntangu bantu ya vandaka kumenga lusambu na yandi vandaka kufinga yandi. Ntangu bo vandaka kupesa yandi mpasi, yandi vandaka kaka pima, ata yandi lendaka binga mafuku ya bawanzio na kwisa kusadisa yandi.​—⁠Matayo 26:⁠53.

Nsukansuka, Yezu kufwaka lufwa mosi ya nsoni na zulu ya nti ya mpasi. Kansi, yandi bikalaka kaka ya kwikama na Tata na yandi. Yo yina Polo kukaka kusonika mambu yai sambu na yandi: “Beno vanda na mabanza yina Yesu Kristo vandaka ti yo. Yandi vandaka kaka na lukumu ya Nzambi ntangu yonso, kansi yandi vandaka na mabanza ve nde yandi fweti vanda kaka kiteso mosi na Nzambi na kingolo-ngolo. Yandi buyaka mambu yina yonso na luzolo na yandi mosi, ebuna yandi ndimaka na kukuma mpika. Yandi kumaka bonso bantu ya nkaka, yandi kwisaka kumonika na kimuntu. Yandi kudikulumusaka mpenza, yandi mpi lemfukaka na Nzambi tii kuna ya yandi fwaka na zulu ya [nti ya mpasi].”​—⁠Filipi 2:​5-8.

Ebuna beto, nki mutindu beto lenda monisa kudikulumusa ya kyeleka? Na ntangu beto kele na ntwala ya dikambu, nki mutindu beto lenda kudikulumusa na kisika ya kutula lulendo?

Mutindu Muntu ya Kudikulumusa Kesalaka

Beto tubila kudikulumusa na kisalu, yo vanda kisalu ya musuni to ya Bukristu. Sambu kisalu kutambula mbote, yo kelombaka nde bankengi, bakapita, ti bantu ya fwete tala bisalu kuvanda. Muntu mosi fwete bakaka banzengolo. Nki mutindu nge kekudiwaka? Keti nge keyindulaka nde: “Yandi ke nani kibeni na kwisa kutubila munu yina ya mono fwete sala? Mono mesalaka kisalu yai bamvula mingi kuluta yandi.” Ee, kana nge ke lulendo, nge tamona mpasi na kuvanda na nsi ya kiyeka ya muntu yankaka. Kansi, muntu ya kudikulumusa kesalaka ngolo sambu na ‘kusala mambu ve na lukumu na yandi mosi, to na mabanza ya mpamba-mpamba ya kudisonga; kansi yandi takudikulumusa na meso ya bantu ya nkaka, yandi tabaka bantu ya nkaka nde bo me luta yandi.’​—⁠Filipi 2:⁠3.

Inki nge kesalaka kana dibanza mekatuka na leke to na nkento? Kana nge kele muntu ya kudikulumusa, nge tasosa kutadila yo. Kansi, kana nge kele lulendo, nge tatula yo ntembe to nge tabuya yo na mbala mosi. Nki mambu nge tazola kundima, lukumu ti kutuba ya kuleba yina tanata nge na lufwa to ndongisila ya mbote yina tatunga nge?​—⁠Bingana 27:9; 29:⁠5.

Keti nge lenda ndima kumona mpasi? Kudikulumusa tasadisa nge na kundima kumona mpasi ti na kukanga ntima, mpila Yobi salaka. Kana nge kele lulendo, nge tasosaka kubenda makambu nda mpi kubendumuka na mambu ya kuluta nene ti na nsaka ya mpamba ya bantu kesala.​—⁠Yobi 1:22; 2:10; 27:​2-5.

Kudikulumusa Kemonisaka Zola mpi Kelolulaka

Bantu mingi kemonaka mpasi na kutuba nde: “Lolula mono. Mono mesala mbi. Nge menunga ka nge.” Sambu na nki? Sambu lulendo melutilaka bo! Kansi, mbala mingi kana muntu melomba ndolula na masonga yonso, kuswana kemanaka na kati ya nzo kukonda mpasi.

Keti nge kendimaka kulolula mpangi yina mesala nge mbi? To sambu na lulendo na nge, nge ke kangilaka yandi kimbeni mbala yankaka bilumbu mingi to bangonda, ebuna nge buya nkutu kutubisa yandi? Keti nge kekunaka kimbeni sambu na kusosa kuvutula mbela kilumbu? Kimbeni mingi mefwaka bantu. Yankaka mebebisaka lukumu ya bantu. Kansi, muntu ya kudikulumusa kezolaka mpi kelolulaka. Sambu na nki? Sambu muntu ya kezolaka kebumbaka ve mambi ya bantu mesala yandi. Yehowa ndimaka na kulolula bana ya Izraele kana bo bikisa lulendo na bo. Longoki ya Yezu yina kekudikulumusaka kendimaka kulolula mpangi ata mbala mingi!​—⁠Yoele 2:​12-14; Matayo 18:​21, 22; 1 Korinto 13:⁠5.

Muntu ya kudikulumusa ‘ketulaka ngolo na kusonga luzitu na mpangi.’ (Roma 12:10) Biblia mosi ya Kingelesi (New International Version) ketuba nde: “Kumisa bankaka kuluta nge mosi.” Keti nge kekumisaka bampangi mpi nge kendimaka bisalu ti mayele na bo? To nge kesosaka ntangu yonso kumona dyambu ya mbi yina nge fwete tuba sambu na kubebisa lukumu ya mpangi? Ee, keti nge kekukaka kupesa bantu yankaka lukumu na masonga yonso? Kana nge kekukaka ve, mbala yankaka kele ti makambu zole ketungisaka nge: kukonda ya ngemba ya nge mosi ti lulendo?

Muntu ya lulendo kevandaka ntima nkufi. Muntu ya kudikulumusa kevandaka ntima ya nda mpi yandi kekangaka ntima. Ebuna nge? Keti nge ketombukaka ata na kakima mosi ya fyoti? Kana nge kesalaka mpidina, tuba nde nge ke ntima ya nda ve. Kana nge kekudikulumusaka, nge tayindulaka ve nde nge meluta mfunu mingi. Yibuka mambu yina kukuminaka balongoki ya Yezu ntangu bo kumaka kudimona nde bo meluta mfunu. Bo kumaka kuswana ngolo sambu na kusosa nani fwete vanda muntu ya kuluta mfunu na kati na bo. Bo vilaka nde bo vandaka “bampika”!​—⁠Luka 17:10; 22:24; Marko 10:​35-37, 41.

Nsoniki mosi ya Kifalansa na zina ya Voltaire tendulaka kudikulumusa nde yo kele “moyo ya kukonda kuditombula . . . kukonda lulendo.” Ee, kudikulumusa kele kukonda lulendo. Muntu ya kudikulumusa kevandaka ve na mpeve ya lulendo. Yandi kezitisaka bantu yankaka mingi mpenza.

Ebuna sambu na nki beto fwete sala ngolo sambu na kudikulumusa? Sambu kana beto kekudikulumusa, Nzambi tandima beto, ye yandi tatwadisa beto. Sambu Daniele vandaka muntu ya kudikulumusa, Yehowa “zolaka” mbikudi yai. Yo yina yandi tindaka wanzio na kwisa kusonga yandi mbona-meso! (Daniele 9:23; 10:​11, 19) Kudikulumusa kenataka mambote mingi. Yo kenataka banduku ya kyeleka na kuzola nge. Kima ya kuluta mfunu yo yai: Yehowa tasambula nge. “Zitisa Mfumu Nzambi, kudikulumusa, ebuna nge ta kuma mvwama, nge ta baka lukumu, nge ta vanda mpi na luzingu ya nda.”​—⁠Bingana 22:⁠4.

[Kifwanisu ya kele na lutiti 7]

Kulomba ndolula na kudikulumusa yonso lenda kumisa luzingu kitoko mpenza