“Beno Kangula Meso”
“Nsuka ya mambu yonso me kuma penepene. . . . Beno kangula meso, mpidina beno ta kuka kusamba Nzambi.”—1 PIE. 4:7.
1. Inki kuvandaka ntu-dyambu ya malongi ya Yezu?
NTANGU Yezu Kristu kuvandaka na ntoto, ntu-dyambu ya malongi na yandi kuvandaka Kimfumu ya Nzambi. Na nzila ya Kimfumu yina, Yehowa tanungisa nswa na yandi ya kuyala luyalanganu mpi tasantisa zina na yandi. Yo yina, Yezu kulongaka balongoki na yandi na kusamba Nzambi nde: “Kimfumu na nge kwisa, luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.” (Mat. 4:17; 6:9, 10) Kubika fyoti, Kimfumu yango tafwa nsi-ntoto ya Satana mpi tasala na mpila nde luzolo ya Nzambi kusalama na ntoto ya mvimba. Mutindu Daniele kutubaka yo, Kimfumu ya Nzambi “ta fwa bantotila yonso [ya bilumbu yai] ebuna [yo] ta yalaka tii kuna.”—Dan. 2:44.
2. (a) Inki mutindu balongoki ya Yezu zolaka kuzaba nde yandi meyantika kuyala? (b) Kidimbu zolaka kumonisa dyaka nki?
2 Sambu kukwisa ya Kimfumu ya Nzambi kuvandaka mfunu mingi sambu na balongoki ya Yezu, bo yulaka yandi nde: “Nki tavanda kidimbu ya kuvanda na nge mpi ya kemonisa nde ngidika yai ya bima kekwenda na nsuka?” (Mat. 24:3, NW) Sambu kuvanda ya Kristu na kiyeka ya Kimfumu tamonana ve na meso ya bantu yina kele na ntoto, kidimbu mosi zolaka kumonana. Kidimbu yina zolaka kuvanda ti mambu ya kuswaswana yina Masonuku kutubilaka. Yo yina, balongoki ya Yezu yina zolaka kuzinga na ntangu yina lenda swasukisa nde yandi meyantika kuyala na zulu. Kidimbu yango mpi zolaka kuvanda luyantiku ya nsungi ya ntangu yina Biblia kebingaka nde “bilumbu ya nsuka” ya ngidika yai ya bima ya mbi ya keyala ntoto ntangu yai.—2 Tim. 3:1-5, 13; Mat. 24:7-14.
Beno Kangula Meso na Bilumbu ya Nsuka
3. Sambu na nki Bakristu zolaka kuvanda na mfunu ya kukangula meso?
3 Ntumwa Piere kusonikaka nde: “Nsuka ya mambu yonso me kuma penepene. Beno yindula mambu mbote-mbote, beno kangula meso, mpidina beno ta kuka kusamba Nzambi.” (1 Pie. 4:7) Balongoki ya Yezu zolaka kuvanda na mfunu ya kukangula meso mpi ya kutula dikebi na mambu ya nsi-ntoto yina tamonisa nde yandi meyantika kuyala. Mpi yo zolaka kulomba nde bo kangula dyaka meso ngolo sambu nsuka ya ngidika yai ya bima ya mbi mefinama. Yezu kusongaka balongoki na yandi nde: “Beno kangula meso, sambu beno kuzaba ve nki ntangu mfumu ya nzo ta kwisa kuvutuka [sambu na kupesa ndola na nsi-ntoto ya Satana].”—Mar. 13:35, 36.
4. Monisa luswaswanu yina kele na kati ya bantu ya nsi-ntoto ya Satana ti bansadi ya Yehowa. (Tala mpi lupangu.)
4 Bantu mingi mpenza kele na nsi ya luyalu ya Satana, mpi bo ketula ve dikebi na ntendula ya mambu yina kesalama na nsi-ntoto. Bo keswasukisa ve kuvanda ya Kristu na kiyeka ya Kimfumu. Kansi, balongoki ya kyeleka ya Kristu mekangulaka meso mpi meswasukisaka ntendula ya kyeleka ya mambu yina kusalamaka na mvu-nkama meluta. Banda na mvu 1925, Bambangi ya Yehowa mebakisaka nde Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba mpi mambu yina kusalamaka na nima ya mvita yango kele banzikisa ya kemonisa nde kuvanda ya Kristu na kiyeka ya Kimfumu na zulu kuyantikaka na mvu 1914. Ebuna, bilumbu ya nsuka ya ngidika ya bima yai ya mbi na nsi ya kiyeka ya Satana kuyantikaka. Ata bantu mingi ya mayele kebakisa ve ntendula ya mambu yina kesalama, bo kendima nde luswaswanu ya ngolo mpenza kele na kati ya nsungi yina kuvandaka na ntwala ya Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba ti nsungi yina kuyantikaka na nima.—Tala lupangu “Nsungi ya Mavwanga Kuyantikaka.”
5. Sambu na nki yo kele mfunu nde beto landa kukangula meso?
5 Kiteso ya mvu-nkama mosi ntangu yai, mambu ya mbi mpenza ya kesalama na nsi-ntoto ya mvimba kemonisa nde beto kezinga na bilumbu ya nsuka. Ntangu mebika fyoti kibeni sambu Yehowa kupesa Kristu ntuma ya kutwadisa bawanzyo sambu bo fwa nsi-ntoto ya Satana. (Kus. 19:11-21) Biblia kelongisila Bakristu ya kyeleka na kukangula meso. Yo yina, yo kele mfunu kibeni na kulanda kusala mutindu yina awa ya beto kevingila nsuka ya ngidika yai. (Mat. 24:42) Beto fwete bikala meso ya kukangula, mpi kusala kisalu mosi ya sikisiki na ntoto ya mvimba na nsi ya lutwadisu ya Kristu.
Kisalu Mosi ya Kesalama na Ntoto ya Mvimba
6, 7. Inki mutindu kisalu ya kusamuna Kimfumu meyela na bilumbu ya nsuka?
6 Biblia kutubilaka kisalu yina bansadi ya Yehowa fwete sala bonso kitini ya kidimbu yina kele ti mambu mingi, ya kemonisa nde beto kezinga na bilumbu ya nsuka ya ngidika yai ya bima ya mbi. Yezu kutubilaka kisalu yai ya kesalama na ntoto ya mvimba ntangu yandi tangaka mambu ya kuswaswana yina zolaka kusalama na ntangu ya nsuka. Yandi tubilaka mpi dyambu yai ya mfunu na kati ya mbikudulu na yandi: “Bo ta longaka nsangu yai ya mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.”—Mat. 24:14.
7 Yindula mwa mambu yina kele na kuwakana ti dyambu yai ya kele mpi na mbikudulu ya Yezu. Ntalu ya bantu yina kezabisa nsangu ya mbote kuvandaka fyoti mpenza ntangu bilumbu ya nsuka kuyantikaka na mvu 1914. Ntangu yai, ntalu yango mekuma mingi mpenza. Bambangi ya Yehowa kuluta 7 000 000 kesamuna na ntoto ya mvimba, mpi bo kele na kati ya mabundu kuluta 100 000. Bantu yankaka 10 000 000 kuvukanaka ti Bambangi ya Yehowa na mvu 2008 na Lusungiminu ya lufwa ya Kristu. Ntalu yai ketendula kuyela mosi ya nene na zulu ya ntalu ya mvula meluta.
8. Sambu na nki kimbeni kekanga ve nzila nde kisalu na beto ya kusamuna kununga?
8 Yai kimbangi ya nene mpenza ya beto keta na makanda yonso na yina metala Kimfumu ya Nzambi na ntwala nde nsuka ya ngidika yai kukwisa! Mpi beto kesala yo ata Satana kele “nzambi” ya ngidika yai ya bima. (2 Kor. 4:4) Bantu yonso ya politiki, ya mabundu, mpi ya mumbongo ya nsi-ntoto yai mpi bisadilu yina nsi-ntoto kesadilaka sambu na kumwanga bansangu kele na nsi ya bupusi ya Satana. Ebuna, nki kele kikuma ya kuyela ya nene ya kisalu ya kuta kimbangi? Yo kele sambu na lusadisu ya Yehowa. Yo yina, kisalu ya kusamuna Kimfumu keyela na mutindu mosi ya mbote mpenza, ata Satana kesosa kukanga yo nzila.
9. Sambu na nki beto lenda tuba nde kimvwama na beto ya kimpeve kele kimangu?
9 Beto lenda tuba nde kununga ya kisalu ya kusamuna Kimfumu, kuyela na yo, mpi kimvwama ya kimpeve ya bansadi ya Yehowa, kele bimangu. Kukonda lusadisu ya Nzambi, mpi lutwadisu ti lutaninu yina yandi kepesaka bantu na yandi, kisalu ya kusamuna zolaka kusalama ve. (Tanga Matayo 19:26.) Beto lenda ndima nde sambu mpeve santu ya Nzambi kesala na ntima ya bantu yina kekangula meso mpi ya kele ti luzolo ya kusala, kisalu yai talanda na kusalama mpi tanunga, “ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.” Nsuka yango mefinama mpenza.
“Mpasi ya Nene”
10. Inki mutindu Yezu kutubilaka mpasi ya nene yina kekwisa?
10 Ngidika yai ya mbi tasuka na ntangu yina Biblia kebinga nde “mpasi ya nene.” (Kus. 7:14, NW) Biblia kezabisa beto ve ntangu yina yo tazinga, kansi Yezu kutubaka nde: “Na bilumbu yina, mpasi [ya nene, NW] ta vanda. Yo ta vanda mpasi mosi ya ngolo yina me bwaka ntete ve katuka kuna ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai. Ata mpasi ya nkaka ya mutindu yina ta vanda diaka ve.” (Mat. 24:21) Kana beto tadila mambu ya mpasi yina mesalamaka dezia na nsi-ntoto yai, mu mbandu na Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba ntangu kiteso ya bamilio 50 to 60 ya bantu kufwaka, mpasi ya nene yina kekwisa tavanda ya nene mpenza. Nsuka ya mpasi yango tavanda na bitumba ya Armagedoni. Na ntangu yina, Yehowa tatinda bawanzyo yina kelungisaka bandola na yandi na kufwa konso kitini ya ngidika ya Satana na ntoto.—Kus. 16:14, 16.
11, 12. Inki dyambu tasonga nde mpasi ya nene meyantika?
11 Mbikudulu ya Biblia kepesa ve dati yina kitini ya ntete ya mpasi ya nene tayantika, kansi yo kezabisa beto dyambu ya nene yina tamonisa luyantiku ya mpasi yango. Dyambu yango kele lufwa ya mabundu yonso ya luvunu na maboko ya bantu ya politiki. Bambikudulu ya Biblia yina kele na Kusonga bakapu 17 ti 18 kefwanisa dibundu ya luvunu ti nkento mosi ya ndumba yina kesala pite ti bangidika ya politiki ya nsi-ntoto. Kusonga 17:16 kemonisa nde kubika fyoti bantu yina ya politiki “ta vanda na kimbeni ti nkento yina: Bo ta botula bima na yandi yonso, bo ta bika yandi kinkonga, bo ta dia misuni na yandi, ebuna bo ta yoka yandi.”
12 Ntangu ngunga talunga sambu dyambu yina kusalama, Nzambi ‘tatula na ntima na bo yonso [ya bamfumu ya politiki] mabanza’ na yandi sambu bo fwa mabundu yonso ya luvunu. (Kus. 17:17) Yo yina beto lenda tuba nde Nzambi muntu tafwa mabundu yango. Yo tavanda ndola yina yandi tapesa mabundu ya luvunu yina vandaka kulonga banda ntama malongi ya kewakana ve ti luzolo ya Nzambi mpi vandaka kunyokula bansadi na yandi. Bantu mingi ya nsi-ntoto kebakisa ve nde kubika fyoti mabundu ya luvunu tafwa. Kansi, bansadi ya kwikama ya Yehowa kebakisa yo mpi bo ke na kuzabisa bantu sambu na lufwa ya mabundu yango na nsungi ya bilumbu yai ya nsuka.
13. Inki kemonisa nde lufwa ya mabundu ya luvunu tasalama nswalu?
13 Ntangu bantu tamona nde mabundu ya luvunu mefwa, yo tapesa bo mpasi mingi. Mbikudulu ya Biblia kemonisa nde ata bantu yankaka na kati ya “bamfumu ya nene ya nsi-ntoto” tatuba sambu na lufwa yango nde: “Mawa, mawa mpenza . . . mpasi me bwila nge na lere mosi mpamba sambu na ndola na nge!” (Kus. 18:9, 10, 16, 19) Mutindu Biblia kesadila bangogo “lere mosi” kemonisa nde dyambu yai tasalama nswalu mpenza.
14. Inki Yehowa tasala ntangu bambeni na yandi tanwanisa bansadi na yandi?
14 Beto kebakisa nde ntangu fyoti na nima ya lufwa ya mabundu ya luvunu, bantu tanwanisa bansadi ya Yehowa yina kesamunaka bansangu ya bandola na yandi. (Ezek. 38:14-16) Ntangu bo tayantika kunwanisa bansadi ya Nzambi, yo tavanda bonso nde bo kenwanisa Yehowa yina kesila na kutanina bantu na yandi ya kwikama. Yehowa ketuba nde: “Mono ke tuba na makasi na mono mpenza . . . Ebuna bo ta zaba nde mono kele Mfumu Nzambi.” (Tanga Ezekiele 38:18-23.) Nzambi ketuba na Ndinga na yandi nde: “Konso muntu yina kesimba beno [bansadi na yandi ya kwikama], yandi ketula musapi na disu na mono.” (Zak. 2:8, NW) Yo yina, ntangu bambeni ya Yehowa tayantika kunwanisa bansadi na yandi ya nsi-ntoto ya mvimba, yandi takotila bo. Yandi tasala kima mosi yina tanata na kitini ya nsuka ya mpasi ya nene, disongidila Armagedoni. Na nsi ya lutwadisu ya Kristu, bawanzyo talungisa bandola ya Yehowa na nsi-ntoto ya Satana.
Mutindu Mambu Yai Fwete Tadila Beto
15. Inki mutindu kuzaba nde nsuka ya ngidika yai mekuma penepene fwete tadila beto?
15 Inki mutindu kuzaba nde nsuka ya ngidika yai ya mbi mekuma penepene fwete tadila beto? Ntumwa Piere kusonikaka nde: “Kana bima yina yonso ta fwa mutindu yina, ebuna nki bikalulu beno fweti vanda na yo? Ntangu beno ke vingila kilumbu ya Nzambi, beno fweti vanda na bikalulu ya santu.” (2 Pie. 3:11) Bangogo yai kemonisa mfunu ya kukangula meso sambu na kuzikisa nde bikalulu na beto kele na kuwakana ti minsiku ya Nzambi mpi nde luzingu na beto kele ti bisalu ya santu yina kemonisaka zola na beto sambu na Yehowa. Na kati ya bisalu yango beto lenda tanga kikesa ya ngolo ya beto kesalaka sambu na kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na ntwala nde nsuka kukwisa. Piere kusonikaka mpi nde: “Nsuka ya mambu yonso me kuma penepene. . . . Beno kangula meso, mpidina beno ta kuka kusamba Nzambi.” (1 Pie. 4:7) Beto kekwendaka penepene ya Yehowa mpi kemonisaka zola na beto sambu na yandi ntangu beto kesambaka yandi ntangu yonso, mpi kelombaka yandi na kupesa beto lutwadisu na nzila ya mpeve santu ti ya dibundu na yandi ya nsi-ntoto ya mvimba.
16. Sambu na nki beto fwete landa mbotembote ndongisila ya Nzambi?
16 Na bantangu yai ya mbi, beto fwete landa mbotembote ndongisila yai ya Ndinga ya Nzambi: “Beno keba mbote na luzingu yina ya beno ke zingaka. Beno zinga ve bonso bantu ya buzoba, kansi beno zinga bonso bantu ya mayele. Awa ya beno ke na ntangu ya mbote, beno sadila yo, sambu bilumbu yai ya beto kele yo kele ya mbi.” (Ef. 5:15, 16) Mambi mefuluka ntangu yai kuluta mambi yonso ya mesalamaka na disolo ya luzingu ya bantu. Satana mesalaka mambu mingi sambu na kubuyisa bantu na kusala luzolo ya Yehowa to kaka sambu na kukatula dikebi na bo. Beto bansadi ya Nzambi kezaba dyambu yai, mpi beto kezola ve kupesa nzila na konso kima yina lenda bebisa kwikama na beto na Nzambi. Dyaka, beto kezaba mambu yina tasalama kubika fyoti mpi beto ketula ntima na Yehowa ti na balukanu na yandi.—Tanga 1 Yoane 2:15-17.
17. Tubila mawi ya bantu yina taguluka na Armagedoni ntangu lufutumuku tasalama.
17 Na nima, lusilu ya kitoko yina Nzambi kusilaka ya kufutumuna bafwa talungana, sambu “bantu ya mbote ti bantu ya mbi ta telama na lufwa.” (Bis. 24:15) Tala mutindu lusilu yai kele pwelele: “Bantu . . . ta telama na lufwa.” Dyambu yai kele ya kutudila ntembe ve, sambu Yehowa muntu metuba! Yezaya 26:19 kesila nde: “Bantu na nge bayina me fwaka, . . . bo ta telama, bayina me lala na maziamu, bo ta yimba bankunga ya kiese. . . . Mfumu Nzambi ta pesa ngolo ti moyo na bantu yina me fwaka.” Bangogo yai kulunganaka ntetentete ntangu bantu ya ntama ya Nzambi kuvutukaka dyaka na bwala na bo mpi yo kesadisa beto na kutula ntima na kulungana na yo ya mvimba na nsi-ntoto ya mpa. Yo tavanda kyese mpenza ntangu bantu yina tafutumuka tavukana dyaka ti bantu ya bo kezolaka! Ee, nsuka ya nsi-ntoto ya Satana mekuma penepene mpi nsi-ntoto ya mpa ya Nzambi mefinama mpenza. Yo kele mfunu mpenza nde beto bikala meso ya kukangula!
Keti Nge Keyibuka?
• Inki kuvandaka ntu-dyambu ya malongi ya Yezu?
• Inki mutindu kisalu ya kusamuna Kimfumu keyela ntangu yai?
• Sambu na nki yo kele mfunu mingi na kukangula meso?
• Inki kepesa nge kikesa na lusilu yina kele na Bisalu 24:15?
[Lupangu/Kifwanisu ya kele na lutiti 16, 17]
NSUNGI YA MAVWANGA KUYANTIKAKA
Na mvu 2007, Alan Greenspan kusonikaka mukanda mosi ya kele na ntu-dyambu: Nsungi ya Mavwanga: Nzyetolo na Nsi-Ntoto Mosi ya Mpa (The Age of Turbulence: Adventures in a New World). Na nsungi ya bamvula kiteso ya 20, yandi vandaka presida ya kimvuka yina ketwadisaka ngidika ya babanki yonso ya États-Unis (Réserve fédérale américaine). Greenspan kemonisa luswaswanu ya nene yina kele na kati ya mambu yina kusalamaka na ntwala ya mvu 1914 ti yina kusalamaka na nima ya mvula yina:
“Barapore yonso kemonisa nde na ntwala ya mvu 1914, mambu ya bantu kuvandaka mbote kibeni mpi bantu vandaka kuzitisana; luzingu ya bantu kuvandaka mbote mpenza na mpila nde yo vandaka kumonana bonso ya kukuka. Mumbongo ya mbi ya bampika kusukaka na mvu-nkama ya kumi na uvwa. Yo monanaka nde mambu ya nku mpenza yantikaka kumana. . . . Na nsungi yonso ya mvu-nkama ya kumi na uvwa, siansi kuyelaka mingi mpi bo salaka bima ya mpa bonso nzila ya tre, telefone, kura, bafilme, bakamio, mpi bima ya kutomisa banzo ti bima mingi yankaka. Mayele ya kimunganga, kudya ya mbote, mpi masa ya bunkete, kusalaka nde bantu kukuma kuzinga bamvula mingi . . . Bantu yonso vandaka kuyindula nde kuyela yai talanda kusalama.”
Kansi . . . “Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba kubebisaka bikalulu ti luzingu ya bantu kuluta Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba yina kufwaka bantu mingi mpenza: mvita ya ntete kubebisaka mabanza ya bantu. Mu lenda vila ve bamvula yina kuvandaka na ntwala ya Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba, ntangu yo vandaka kumonana nde mayele ya bantu keyela mpi mambu kekwenda na ntwala. Bubu yai, mutindu na beto ya kutadila nsi-ntoto meswaswana ti yina bantu kuvandaka na yo na mvu-nkama ya meluta, sambu beto ketadilaka mambu mutindu yo kele mpenza. Keti terorizme, mwini ya mingi na nsi-ntoto, to bantu ya kekangama kaka na banswa na bo, tabebisa nsi-ntoto yai bonso Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba kubebisaka nsi-ntoto na mvu-nkama ya meluta? Ata muntu mosi ve lenda zaba mvutu.”
Greenspan kuyibukaka mambu yina Benjamin M. Anderson (1886-1949), profesere na yandi ya ekonomi na iniversite, vandaka kutuba: “Bambuta yina kele ti mayele ya kuyindula mpi kubakisa mutindu nsi-ntoto kuvandaka na ntwala ya Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba keyindulaka ntangu yina ti mawa yonso. Na ntangu yina, nsi-ntoto kuvandaka na ngemba kuluta bantangu yonso yankaka.”—Economics and the Public Welfare.
Gerald J. Meyer kutubaka mpi mambu ya mutindu mosi na mukanda (A World Undone) yina yandi basisaka na mvu 2006. Beto ketanga nde: “Bantu ketubaka mbala mingi nde mambu ya melutaka na disolo ya luzingu ya bantu ‘mesobaka mambu yonso.’ Dyambu yai kele ya kyeleka sambu na yina metala Mvita ya Nene [1914-1918]. Mvita yango kusobaka mpenza mambu yonso: yo sobaka kaka ve bandilu ya bansi, baguvernema, mpi makanda, kansi yo sobaka mpi mutindu bantu mekumaka kutadila nsi-ntoto ti luzingu na bo banda na ntangu yina. Luswaswanu ya ngolo mesalamaka na kati ya luzingu yina kuvandaka na ntwala ya mvita yango ti luzingu yina kukwisaka na nima.”
[Kifwanisu ya kele na lutiti 18]
Na Armagedoni, Yehowa tatinda bawanzyo