DISOLO YA KULONGUKA 30
Landa Kutambula na Kieleka
“Kiese ya mingi yina mono kele na yo, yo yai: mono wa nde bana na mono ke landa kutambula na kieleka.”—3 YOA. 4.
NKUNGA 54 “Yai Nzila”
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILAa
1. Mutindu 3 Yoane 3, 4 ke monisa yo, nki ke pesaka beto kiese?
NTUMWA Yoane waka kiese mingi ntangu yandi waka nde bantu yina yandi sadisaka na kuzaba kieleka vandaka kulanda kusadila Yehowa na kwikama yonso. Bo kutanaka ti mambu mingi ya mpasi mpi Yoane landaka kusala yonso sambu na kukumisa ngolo lukwikilu ya Bakristu ya kwikama yina vandaka bana na yandi ya kimpeve. Beto ke waka mpi kiese mingi ntangu bana na beto mpi balongoki na beto ya Biblia ke kudipesaka na Yehowa mpi ke landaka kusadila yandi.—Tanga 3 Yoane 3, 4.
2. Sambu na nki Yoane sonikaka mikanda tatu?
2 Ziku na mvu 98 ya ntangu na beto, Yoane vandaka kuzinga na Efezo to na bwala yina vandaka pene-pene ya Efezo. Yo lenda vanda nde yandi kwendaka kuna ntangu bo basikaka yandi na boloko na kisanga ya Patmosi. Na ntangu yina mpeve santu ya Yehowa pusaka yandi na kusonika mikanda tatu. Yandi sonikaka mikanda yai tatu sambu na kusiamisa Bakristu ya kwikama na kutani na kwikama na bo na Yezu mpi na kulanda kutambula na kieleka.
3. Beto ta pesa bamvutu na nki bangiufula?
3 Yoane vandaka ntumwa ya nsuka yina bikalaka na luzingu mpi yandi vandaka kudiyangisa mingi sambu na bupusi ya mbi yina balongi ya luvunu vandaka na yo na mabundu.b (1 Yoa. 2:18, 19, 26) Balongi yai ya luvunu vandaka kutuba nde bo zaba Nzambi kansi bo vandaka ve kuzitisa bansiku ya Yehowa. Beto tadila bandongisila yina Yoane pesaka na nsadisa ya mpeve santu. Ntangu beto ke tadila yo, beto ta pesa bamvutu na bangiufula yai tatu: Kutambula na kieleka ke tendula nki? Inki lenda kanga beto nzila ya kutambula na kieleka? Mpi nki mutindu beto lenda sadisana sambu na kubikala na kieleka?
KUTAMBULA NA KIELEKA KE TENDULA NKI?
4. Mutindu 1 Yoane 2:3-6 mpi 2 Yoane 4, 6 ke monisa yo, nki beto fwete sala sambu na kutambula na kieleka?
4 Sambu na kutambula na kieleka, beto fwete zaba kieleka yina kele na Biblia, Ndinga ya Nzambi. Beto fwete ‘zitisa mpi bansiku ya Yehowa.’ (Tanga 1 Yoane 2:3-6; 2 Yoane 4, 6.) Yezu pesaka beto mbandu ya mbote na yina me tala kulemfukila Yehowa. Yo yina, beto fwete landa mbote-mbote mbandu ya Yezu sambu na kulemfukila Yehowa.—Yoa. 8:29; 1 Pie. 2:21.
5. Inki mambu beto fwete ndima?
5 Sambu na kulanda kutambula na kieleka, beto fwete ndima nde Yehowa kele Nzambi ya kieleka mpi nde mambu yonso yina yandi ke tubaka na Biblia, Ndinga na yandi kele kieleka. Beto fwete ndima mpi nde Yezu kele Mesia ya lusilu. Bantu mingi bubu yai ke ndimaka ve nde Yehowa me tulaka Yezu, Ntotila ya Kimfumu na yandi. Yoane tubaka nde “bantu mingi ya luvunu” ta kusa bantu yina ta vanda ve ti lukwikilu ya ngolo na Yehowa mpi na Yezu. (2 Yoa. 7-11) Yandi sonikaka nde: “Nani kele muntu ya luvunu, keti yo kele ve muntu yina ke buyaka nde Yezu kele Kristu?” (1 Yoa. 2:22) Kana beto ke longuka Ndinga ya Nzambi, bo ta kusa beto ve ata fioti. Kana beto ke longuka Biblia, beto ta zaba Yehowa mpi Yezu. (Yoa. 17:3) Yo ta sadisa beto na kundima kibeni nde beto kele na kieleka.
INKI LENDA KANGA BETO NZILA YA KUTAMBULA NA KIELEKA?
6. Inki lenda kanga baleke yina kele Bakristu nzila ya kulanda kutambula na kieleka?
6 Bakristu yonso fwete keba sambu bo kusa bo ve na bangindu ya bantu. (1 Yoa. 2:26) Mingi-mingi Bakristu yina kele baleke fwete keba na mutambu yai. Mpangi-nkento Alexiac ke zingaka na France mpi yandi kele ti bamvula 25. Yandi ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka leke, mono kumaka bisaka-saka sambu na malongi ya nsi-ntoto yai. Mu mbandu dilongi ya evolisio mpi ya filozofi. Bantangu ya nkaka, mono vandaka kusepela ti malongi yai. Kansi mono bakisaka nde yo kele mbi na kubuya malongi ya Biblia mpi kundima malongi yina bo vandaka kulonga beto na nzo-nkanda.” Alexia longukaka mukanda La vie : comment est-elle apparue? Évolution ou création? Na nima ya bamposo fioti, yandi vandaka diaka ve ti baketi-keti. Yandi ke tuba nde: “Mono salaka bansosa mpi mono ndimaka nde mambu yina kele na Biblia kele kieleka. Mpi mono bakisaka nde kana mono ke zitisa bansiku ya Biblia, mono ta vanda na kiese mpi na ngemba.”
7. Inki beto fwete sala ve mpi sambu na nki?
7 Bakristu yonso, ya baleke mpi ya bambuta, fwete zinga ve dikulu mosi na kati mpi ya nkaka na nganda ya dibundu. Disongidila, bo ke sadila Yehowa kansi na lweka ya nkaka bo ke sala mambu ya mbi. Yoane tubaka nde beto lenda tambula ve na kieleka kana beto ke sadila Yehowa mpi na lweka ya nkaka beto ke sala mansoni. (1 Yoa. 1:6) Kana beto ke zola nde Nzambi kundima beto bubu yai mpi na bilumbu ke kwisa, ntangu yonso beto fwete yibukaka nde yandi ke monaka mambu yonso yina beto ke salaka. Bantu ke monaka ve mambu yina beto ke salaka na kinsweki kansi Yehowa ke monaka mambu yonso yina beto ke salaka ata na kinsweki.—Baeb. 4:13.
8. Inki mutindu beto fwete tadila ve disumu?
8 Beto fwete tadila ve disumu mutindu bantu ya nsi-ntoto ke tadilaka yo. Ntumwa Yoane sonikaka nde: “Kana beto tuba nde, ‘Beto kele ve na disumu,’ beto ke kudikusa.” (1 Yoa. 1:8) Na bilumbu ya Yoane, baaposta vandaka kutuba nde muntu lenda sala disumu na luzolo yonso mpi kubikala kaka nduku ya Nzambi. Bubu yai mpi bantu ya nkaka ke tubaka mutindu yina. Bantu mingi ke tubaka nde bo ke kwikilaka na Nzambi kansi bo ke ndimaka ve mambu yina Yehowa ke tubaka sambu na disumu; mingi-mingi bo ke ndimaka ve mambu yina Yehowa ke tubaka na yina me tala kuvukisa nitu. Kele ti mambu ya nkaka ya me tala kuvukisa nitu yina Yehowa ke tubaka nde yo kele mbi kansi bantu yai ke tubaka nde yo kele mbi ve sambu na muntu yina ke zola kusala yo.
9. Kana baleke ke kangama na mambu yina bo ke kwikilaka yina bo longukaka na Biblia, nki mambote bo ta baka?
9 Bakristu yina kele baleke lenda bwa na mutambu ya kulanda bangindu ya mbi ya bantu yina bo ke salaka ti bo to ya banduku na bo ya nzo-nkanda na yina me tala kuvukisa nitu. Aleksandar kutanaka ti mambu yai. Yandi ke tuba nde: “Bana ya bankento ya nkaka na nzo-nkanda vandaka kupusa mono na kuvukisa nitu ti bo. Bo vandaka kutuba nde sambu mono vandaka ve ti makangu yo fwete vanda nde mono ke vukisaka nitu ti bana ya babakala.” Kana nge ke kutana mpi ti mambu ya mutindu yai, kuvila ve nde kana nge ke kangama na mambu yina nge ke kwikilaka yina Biblia ke longaka, yo ta sadisa nge na kudizitisa, nge ta vanda ti sante ya mbote, mabanza ya mbote mpi kinduku ya mbote ti Yehowa. Konso ntangu yina nge ke nunga mbangika yina nge ke kutana ti yo, yo ta sadisa nge na kusala mambu ya mbote kukonda mpasi. Kuvila mpi ve nde bangindu ya mbi yina bantu ya nsi-ntoto yai ke vandaka na yo na yina me tala kuvukisa nitu me katukaka na Satana. Yo yina kana nge ke landa ve mabanza ya mbi ya nsi-ntoto yai, nge ‘ta bedisa muntu ya mbi.’—1 Yoa. 2:14.
10. Inki mutindu 1 Yoane 1:9 ke sadisa beto na kusadila Yehowa ti kansansa ya bunkete?
10 Beto me zaba nde Yehowa kele ti nswa ya kutuba nde yai kele disumu to ve. Beto ke salaka bikesa sambu na kusala ve disumu. Kansi kana beto me sala disumu, beto ke zabisaka yo Yehowa na kisambu. (Tanga 1 Yoane 1:9.) Kana beto me sala disumu ya nene, beto ke sosaka lusadisu ya bankuluntu yina Yehowa me tulaka na mabundu sambu na kukeba beto. (Yak. 5:14-16) Kansi beto fwete kudiyangisa ve kuluta ndilu sambu na masumu yina beto me salaka na ntama. Sambu na nki? Sambu Tata na beto ya zola me pesaka kimenga ya Mwana na yandi sambu na kulolula masumu na beto. Ntangu Yehowa ke tubaka nde yandi ta lolula bantu yina me sala masumu mpi me balula ntima, yandi ke salaka yo. Yo yina, ata kima mosi ve lenda kanga beto nzila ya kusadila Yehowa ti kansansa ya bunkete.—1 Yoa. 2:1, 2, 12; 3:19, 20.
11. Inki mutindu beto lenda kuditanina na malongi yina lenda lembisa lukwikilu na beto?
11 Beto fwete buya malongi ya baaposta. Banda dibundu ya Bakristu me yantikaka, Diabulu ke sadilaka bantu mingi ya luvunu sambu na kukuna baketi-keti na ba-ntu ya bansadi ya kwikama ya Nzambi. Yo yina, beto fwete sala bikesa sambu na kuzaba luswaswanu ya kele na kati ya malongi ya luvunu mpi ya kieleka.d Bambeni na beto lenda sadila Internet sambu na kulembisa lukwikilu na beto na Yehowa mpi zola na beto sambu na bampangi. Beto fwete ndima ve mambu yai ya luvunu sambu yo ke katukaka na Satana.—1 Yoa. 4:1, 6; Kus. 12:9.
12. Sambu na nki beto fwete kumisa lukwikilu na beto ngolo na mambu yina beto me longukaka?
12 Sambu na kununga mitambu ya Satana, beto fwete kumisa lukwikilu na beto ngolo mpi kundima nde Yehowa ke sadilaka Yezu sambu na kulungisa luzolo na yandi. Beto fwete tula mpi ntima na mpika ya kwikama mpi ya mayele yina Yehowa ke sadilaka bubu yai sambu na kutwadisa kisalu na yandi awa na ntoto. (Mat. 24:45-47) Beto fwete longuka mpi Ndinga na yandi mbala na mbala sambu na kukumisa lukwikilu na beto ngolo. Kana beto sala mutindu yina, lukwikilu na beto ta kuma bonso nti yina me tula misisa na yo ngolo na ntoto. Polo tubaka mpi diambu ya mutindu mosi ntangu yandi sonikilaka bampangi ya dibundu ya Kolosai. Yandi tubaka nde: “Mutindu beno me ndimaka Mfumu Kristu Yezu, beno landa kutambula na bumosi ti yandi; beno tula misisa ya ngolo na yandi, beno tungama na yandi, mpi beno vanda na lukwikilu ya ngolo.” (Bakol. 2:6, 7) Satana to bantu na yandi ta kuka ve kulembisa Mukristu yina kele ti lukwikilu ya ngolo. —2 Yoa. 8, 9.
13. Inki beto fwete yituka ve mpi sambu na nki?
13 Beto fwete yituka ve kana nsi-ntoto ke menga beto. (1 Yoa. 3:13) Yoane tubaka nde “nsi-ntoto ya mvimba kele na nsi ya kiyeka ya muntu ya mbi.” (1 Yoa. 5:19) Nsi-ntoto yai me kuma kibeni na nsuka mpi makasi ya Satana ke landa kaka kukuma mingi. (Kus. 12:12) Yandi ke sadila mingi mitambu ya kubumbana mu mbandu, mansoni mpi mambu ya luvunu ya baaposta. Yandi ke niokula Bambangi ya Yehowa na nku yonso mpi yo ke monana pwelele. Satana ke zaba mbote nde yandi me bikala kaka ti ntangu fioti yo yina yandi ke sala yonso sambu na kukanga beto nzila ya kusamuna mpi yandi ke sala nde lukwikilu na beto kulemba. Yo ke yitukisa beto ve na kumona nde na bansi mingi bo ke buyisa kisalu na beto. Ata mpidina, bampangi na beto ya kele na bansi yina ke landa kubikala ya kwikama. Yo ke monisa kibeni nde ata Satana kusala nki mutindu, beto ta bikala kaka ya kwikama.
BETO SADISANA SAMBU NA KUBIKALA NA KIELEKA
14. Inki mutindu beto lenda sadisa bampangi na beto na kubikala na kieleka?
14 Sambu na kusadisa bampangi na beto na kubikala na kieleka, beto fwete vanda ti kikalulu ya kuwila bankaka mawa. (1 Yoa. 3:10, 11, 16-18) Beto fwete zolana na ntangu ya kiese mpi ya mpasi. Mu mbandu, keti nge ke zaba mpangi mosi yina me fwila muntu yina yandi vandaka kuzola mpi yandi kele ti mfunu ya kikesa mpi lusadisu na mambu ya nkaka? To keti nge me wa nde bampangi me vidisa bima na bo na kisumbula ya lugangu yina salamaka mpi bo kele ti mfunu nde bo tungila bo diaka banzo na bo to Banzo ya Kimfumu? Beto fwete monisila bampangi na beto zola mpi mawa ya mingi na mambu yina beto ke tuba mpi ke sala.
15. Mukanda ya 1 Yoane 4:7, 8, ke lomba beto na kusala nki?
15 Beto ke landaka mbandu ya Tata na beto ya zulu ntangu beto ke zolanaka. (Tanga 1 Yoane 4:7, 8.) Mutindu mosi ya mbote yina beto ke monisaka zola kele ntangu beto ke lolulanaka. Mu mbandu, kana muntu mosi me sala diambu yina me pesa beto mpasi mpi yandi me lomba pardo, zola ta pusa beto na kulolula yandi mpi na kuvila diambu yina yandi salaka. (Bakol. 3:13) Aldo, mpangi mosi waka makasi ntangu mpangi ya nkaka yina yandi vandaka kuzitisa tubaka mambu ya mbi sambu na bantu ya ndinga na yandi. Mpangi Aldo ke tuba nde: “Mono sambaka Yehowa mingi sambu yandi sadisa mono na kukuma ve ti bangindu ya mbi sambu na mpangi yina.” Aldo salaka diambu ya nkaka. Yandi bakaka lukanu ya kusamuna ti mpangi yina. Ntangu bo vandaka kusamuna, mpangi Aldo tendudilaka mpangi yina nde mambu yina yandi tubaka, salaka yandi mpasi mingi kibeni. Aldo ke yika nde: “Ntangu mpangi yina zabaka nde mambu yina yandi tubaka salaka mono mpasi mingi, yandi lombaka pardo. Mutindu na yandi ya kutuba monisaka nde mpangi yina waka mpasi mingi mutindu yandi tubaka mambu yina. Na nima, beto kumaka diaka banduku ya ngolo mpi beto vilaka mambu yina.”
16-17. Inki fwete vanda lukanu na beto?
16 Ntumwa Yoane vandaka kuzola mingi bampangi mpi yandi vandaka kudiyangisa sambu na kimpeve na bo. Yo ke monana pwelele na bandongisila yina yandi pesaka na mikanda tatu yina yandi sonikaka na nsadisa ya mpeve santu. Yo ke pesa kibeni kikesa na kuzaba nde bampangi ya babakala mpi ya bankento yina ta yala ti Yezu na zulu ke vandaka mpi na zola, ke tudilaka bankaka dikebi bonso Yoane.—1 Yoa. 2:27.
17 Beto sadila bandongisila yina beto me tubila na disolo yai. Beto baka lukanu ya kutambula na kieleka mpi ya kulemfukila Yehowa na mambu yonso ya luzingu na beto. Beto longuka Ndinga na yandi mpi beto tudila yo ntima. Beto vanda ti lukwikilu ya ngolo na Yezu. Beto landa ve bangindu ya mbi ya bantu mpi beto buya malongi ya baaposta. Beto zinga mpi ve dikulu mosi na kati mpi ya nkaka na nganda ya dibundu mpi beto bwa ve na mitambu ya kusala masumu. Beto zitisa bansiku ya bikalulu ya nene ya Yehowa. Beto ta sadisa bampangi na kuvanda ti lukwikilu ya ngolo, ntangu beto ke lolula bampangi yina me sala beto mbi mpi ke sadisa bayina kele na mpasi. Kana beto sala mutindu yina, ata beto ke kutana ti bampasi, beto ta landa kutambula na kieleka.
NKUNGA 49 Kusepedisa Yehowa
a Beto ke zinga na nsi-ntoto yina Satana, tata ya luvunu ke yala. Yo yina, beto ke kutana ti mambu ya mpasi yina ke kanga beto nzila ya kutambula na kieleka. Bakristu yina zingaka na nsuka ya mvu-nkama ya ntete kutanaka mpi ti mambu ya mutindu mosi. Sambu na kusadisa bo mpi beto, Yehowa sadisaka ntumwa Yoane na kusonika mikanda tatu na nsadisa ya mpeve santu. Mambu yina kele na mikanda yai ta sadisa beto na kuzaba mambu ya mpasi yina beto ke kutana ti yo mpi mambu yina beto lenda sala ntangu beto ke kutana ti mambu yango.
b Tala lupangu “Sambu na Nki Yoane Sonikaka Mikanda Tatu?”
c Beto me soba bazina ya nkaka.
d Tala disolo ya kulonguka “Keti Nge Kele ti Banzikisa?” na Nzozulu ya Nkengi ya Augusti 2018.
f NTENDULA YA BIFWANISU: Na nzo-nkanda, leke mosi ya nkento ke wa mbala na mbala mpi ke mona mambu yina ke monisa nde kuvukisa nitu babakala ti babakala mpi bankento ti bankento kele mbi ve. (Na bansi ya nkaka, bakulere ya nkongolo ke monisaka kidimbu ya bantu yina ke vukisaka nitu babakala ti babakala mpi bankento ti bankento.) Na nima, yandi me baka ntangu ya kusala bansosa sambu na kukumisa lukwikilu na yandi ngolo mpi yo me sadisa yandi na kubaka lukanu ya mbote na diambu ya mpasi yina yandi me kutana na yo.