KAPU YA 1
“Yai Kele Disongidila ya Zola ya Nzambi”
“Yai kele disongidila ya zola ya Nzambi, nde beto zitisa bansiku na yandi; mpi bansiku na yandi kele kilo ve.”—1 YOANE 5:3, NW.
1, 2. Inki kepusaka nge na kuzola Yehowa Nzambi?
KETI nge kezolaka Nzambi? Kana nge mekudipesaka na Yehowa Nzambi, nge tapesa mvutu na ngolo yonso nde ee, mpi yo kele mbote kibeni! Ya kyeleka, yo mefwana mpenza nde beto zola Yehowa. Beto kezolaka Nzambi sambu yandi muntu kuzolaka beto ntete. Biblia ketuba yo mutindu yai: “Beto ke [zolaka] sambu Nzambi muntu zolaka beto ntete.”—1 Yoane 4:19.
2 Yehowa muntu kusalaka kitambi ya ntete sambu na kumonisila beto zola na yandi. Yandi mepesaka beto kisika ya kitoko ya kuzinga, ntoto. Yandi kelungisaka bampusa na beto ya kinsuni. (Matayo 5:43-48) Kuluta dyaka, yandi kelungisaka bampusa na beto ya kimpeve. Yandi mepesaka beto Ndinga na yandi, Biblia. Dyaka, yandi kelomba beto na kusamba yandi ti kivuvu nde yandi tawa beto mpi tapesa beto mpeve santu na yandi sambu na kusadisa beto. (Nkunga 65:3; Luka 11:13) Kuluta yonso, yandi tindaka Mwana na yandi ya kuluta mfunu sambu na kuvanda Ngulusi na beto na mpila nde beto lenda katuka na kimpika ya masumu mpi ya lufwa. Ee, Yehowa memonisilaka beto zola ya nene mpenza!—Tanga Yoane 3:16; Roma 5:8.
3. (a) Yo kelomba nde beto sala inki sambu na kubikala na zola ya Nzambi? (b) Inki ngyufula ya mfunu beto fwete tadila, mpi mvutu kele na wapi?
3 Yehowa kezolaka nde beto baka mambote ya zola na yandi kimakulu. Kansi, beto lenda pona na kubaka mambote ya zola yina to ve. Ndinga ya Nzambi kelongisila beto nde: ‘Beno zinga kaka na kuzola yina ya Nzambi ke zolaka beno sambu na moyo ya mvula na mvula.’ (Yude 21) Bangogo “beno zinga kaka” kemonisa nde kele ti mambu ya beto fwete sala sambu na kubikala na zola ya Nzambi. Beto fwete ndima zola na yandi na mitindu ya sikisiki. Ngyufula ya mfunu ya beto fwete kudiyufula kele yai: ‘Inki mutindu mono lenda monisa zola na mono sambu na Nzambi?’ Mvutu kele na bangogo yai ya kupemama ya ntumwa Yoane: “Yai kele disongidila ya zola ya Nzambi, nde beto zitisa bansiku na yandi; mpi bansiku na yandi kele kilo ve.” (1 Yoane 5:3, NW) Beto fwete tadila mbote-mbote ntendula ya bangogo yai, sambu beto kezola kumonisa Nzambi nde beto kezolaka yandi mingi mpenza.
“YAI KELE DISONGIDILA YA ZOLA YA NZAMBI”
4, 5. (a) Bangogo “zola ya Nzambi” ketubila inki? (b) Tendula mutindu zola sambu na Yehowa yantikaka kuyela na ntima na nge.
4 “Zola ya Nzambi.” Ntumwa Yoane zolaka kutuba inki ntangu yandi sonikaka bangogo yai? Bangogo yai ketubila ve zola ya Nzambi sambu na beto, kansi zola na beto sambu na yandi. Keti nge lenda yibuka ntangu zola sambu na Yehowa yantikaka kuyela na ntima na nge?
5 Yindula fyoti ntangu nge waka na mbala ya ntete kyeleka ya metala Yehowa mpi balukanu na yandi mpi nge yantikaka kumonisa lukwikilu. Nge bakisaka nde ata nge butukaka nsumuki ya mekabwanaka ti Nzambi, na nzila ya Kristu, Yehowa kukangudilaka nge nzila sambu nge kuma ti kikalulu ya kukuka yina Adami kuvidisaka mpi nge baka luzingu ya mvula na mvula. (Matayo 20:28; Roma 5:12, 18) Nge yantikaka kubakisa ntendula ya kimenga ya Yehowa kupesaka ntangu yandi tindaka Mwana na yandi ya kuluta mfunu na kufwa sambu na nge. Yo simbaka ntima na nge, mpi nge yantikaka na kuzola Nzambi yina kumonisaka zola ya nene mpenza sambu na nge.—Tanga 1 Yoane 4:9, 10.
6. Inki mutindu zola ya masonga kemonanaka, mpi zola sambu na Nzambi kupusaka nge na kusala inki?
6 Kansi, mawi yina kuvandaka kaka luyantiku ya zola ya masonga sambu na Yehowa. Zola kele kaka ve mawi, mpi yo kesukaka ve kaka na bangogo. Zola ya kyeleka sambu na Nzambi kelombaka mambu mingi kuluta kutuba kaka nde: “Mu kezolaka Yehowa.” Bonso lukwikilu, zola ya masonga kemonanaka na mambu yina yo kepusaka bantu na kusala. (Yakobo 2:26) Na kutuba ya kyeleka, zola kemonanaka na bisalu yina kesepidisaka muntu yina bo kezola. Yo yina, ntangu zola sambu na Yehowa kubutaka misisa na ntima na nge, yo pusaka nge na kuzola kuzinga na mutindu yina kesepidisa Tata na nge ya zulu. Keti nge mebakaka mbotika? Kana mpidina, zola mpi kukangama na nge ya mudindu na Yehowa kupusaka nge na kubaka lukanu ya kuluta mfunu ya luzingu na nge. Nge kudipesaka na Yehowa sambu na kusala luzolo na yandi, mpi nge bakaka mbotika sambu na kumonisa kudipesa yina. (Tanga Roma 14:7, 8) Sambu na kulungisa lusilu yai ya masonga ya beto salaka na Yehowa, beto fwete sala mambu yina ntumwa Yoane ketuba na nima.
“BETO ZITISA BANSIKU NA YANDI”
7. Inki kele mwa-ndambu ya bansiku ya Nzambi, mpi kuzitisa yo ketendula inki?
7 Yoane ketendula disongidila ya zola ya Nzambi: “Beto zitisa bansiku na yandi.” Inki kele bansiku ya Nzambi? Yehowa kepesa beto mwa-ndambu ya bansiku ya sikisiki na nsadisa ya Ndinga na yandi, Biblia. Mu mbandu, yandi kebuyisa bifu bonso kulauka malafu, pite, kusambila biteki, kuyiba mpi luvunu. (1 Korinto 5:11; 6:18; 10:14; Efezo 4:28; Kolosai 3:9) Kuzitisa bansiku ya Nzambi ketendula kuzinga na kuwakana ti bansiku ya pwelele ya Biblia ya bikalulu ya mbote.
8, 9. Inki mutindu beto lenda zaba mambu yina kesepidisaka Yehowa ata kana kele ve ti nsiku mosi ya sikisiki ya Biblia? Pesa mbandu.
8 Kansi, sambu na kusepidisa Yehowa, beto fwete suka ve kaka na kuzitisa bansiku na yandi ya sikisiki. Yehowa kepesaka ve bansiku yina ketwadisaka konso dyambu ya luzingu na beto ya konso kilumbu. Yo yina, na luzingu ya konso kilumbu, beto lenda kutana ti mambu mingi yina Biblia kepesa ve bansiku ya sikisiki sambu na yo. Na mambu ya mutindu yai, inki mutindu beto lenda zaba mambu yina tasepedisa Yehowa? Biblia kele ti mambu ya pwelele ya kemonisa mutindu Nzambi keyindulaka. Na ntangu beto kelonguka Biblia, beto kelongukaka mambu yina Yehowa kezolaka mpi yina yandi kezolaka ve. (Tanga Nkunga 97:10; Bingana 6:16-19) Beto kebakisaka bikalulu mpi mambu yina yandi kesepelaka na yo. Ntangu beto kelanda na kulonguka mambu mingi ya metala kimuntu mpi banzila ya Yehowa, beto tayantika kubika nde bangindu na yandi kutwadisa badesizio na beto mpi kuvanda ti bupusi na mambu ya beto kesala. Na mutindu yina, ata na mambu yina kele ve ti nsiku ya sikisiki ya Biblia, mbala mingi beto lenda bakisa “mambu yina ya [Yehowa] ke zolaka nde beno sala.”—Efezo 5:17.
9 Mu mbandu, Biblia kele ve ti nsiku ya sikisiki ya kebuyisa beto na kutala bafilme to ba emisio ya televisio yina kemonisaka mubulu to mansoni. Kansi, keti beto kele mpenza na mfunu ya nsiku ya sikisiki ya kebuyisa kutala bima ya mutindu yai? Beto mezaba mutindu Yehowa ketadilaka mambu yai. Ndinga na yandi ketuba pwelele nde: “[Yehowa] ke zolaka ve ata fioti bantu yina ke zolaka kusala nku [to, “mubulu,” NW].” (Nkunga 11:5) Yo ketuba mpi nde: “Nzambi ta pesa ndola na bantu yina ke salaka pite, ata na bayina me kwelaka ata na bayina me kwelaka ve.” (Baebreo 13:4) Kana beto yindula bangogo yai ya kupemama, beto lenda bakisa pwelele inki kele luzolo ya Yehowa. Ebuna, beto tapona ve na kudiyangidika na kutalaka bifwanisu yina kemonisaka na mutindu ya pwelele bisalu yina Nzambi na beto kemengaka. Beto mezaba nde yo kepesaka Yehowa kyese ntangu beto kebuyaka konso mambu ya mansoni yina nsi-ntoto yai kesosaka kumonisa bonso bansaka ya mbote ya kulutisila ntangu.a
10, 11. Sambu na nki beto keponaka na kulemfukila Yehowa, mpi bulemfu ya nki mutindu beto kepesaka yandi?
10 Inki kele kikuma ya ntete ya kepusaka beto na kuzitisa bansiku ya Nzambi? Sambu na nki beto kezolaka kuzinga konso kilumbu na kuwakana ti mambu ya beto mezaba nde yo kele mutindu ya kuyindula ya Nzambi? Beto keponaka ve kusala mutindu yai kaka sambu na kutina ndola to kubuya malanda ya mbi yina yo kenatilaka bantu yina kesalaka ve luzolo ya Nzambi. (Galatia 6:7) Beto kemonaka kulemfukila Yehowa bonso dibaku mosi ya mfunu ya kumonisa zola na beto sambu na yandi. Kaka mutindu mwana kesalaka yonso sambu tata na yandi kundima yandi, mutindu mosi mpi beto kezolaka nde Yehowa kundima beto. (Nkunga 5:12) Yandi kele Tata na beto, mpi beto kezolaka yandi. Ata kima mosi ve kepesaka beto kyese ya nene kuluta kuzaba nde beto kezinga na mutindu yina kepesaka Yehowa “kiese.”—Bingana 12:2.
11 Yo yina, beto kelemfukilaka yandi ve na ntima zole, to kaka kana yo kele mbote sambu na beto, to kulomba nde yandi sala ntete kima mosi na ntwala nde beto lemfuka.b Beto keponaka ve bansiku yina beto kezolaka kuzitisa, to kulemfukila yo kaka kana yo kele mbote sambu na beto to kana yo kele mpasi ve to mpasi mingi ve. Kansi, beto kelemfukaka “na luzolo yonso.” (Roma 6:17) Beto kendimaka mambu yai ya muyimbi-bankunga kusonikaka: “Mono ke monaka kiese na kulemfuka na bansiku na nge sambu mono ke zolaka yo.” (Nkunga 119:47) Ee, beto kezolaka kulemfukila Yehowa. Beto kendimaka nde yandi mefwana na kubaka bulemfu na beto ya mvimba mpi na mambu yonso, mpi yandi kelombaka nkutu nde beto sala mutindu yina. (Kulonga 13:1) Beto kezolaka nde Yehowa kutuba sambu na beto mambu yina Ndinga na yandi ketuba sambu na Noa. Na yina metala mfumu ya kikanda yai ya kwikama, yina kumonisaka zola sambu na Nzambi na kulemfukilaka yandi na nsungi ya bamvula mingi, Biblia ketuba nde: “Noa salaka mambu yonso ya Nzambi songaka yandi.”—Kuyantika 6:22.
12. Inki ntangu bulemfu na beto kepesaka Yehowa kyese?
12 Inki mutindu Yehowa kekudiwaka ntangu beto kelemfukilaka yandi na luzolo yonso? Ndinga na yandi ketuba nde kusala mutindu yina kepesaka yandi “kiese.” (Bingana 27:11) Keti bulemfu na beto kepesaka mpenza kyese na Nkwa Kimfumu ya luyalanganu? Ee, mpi sambu na kikuma ya mbote! Yehowa kugangaka beto ti kimpwanza ya kusola. Yo ketendula nde beto kele ti kimpwanza ya kusola; beto lenda sola na kulemfukila yandi, to beto lenda sola na kukonda kulemfukila yandi. (Kulonga 30:15, 16, 19, 20) Kana beto sola na kulemfukila Yehowa na luzolo yonso mpi kana kima ya kepusa beto na kubaka lukanu yina kele ntima ya kufuluka ti zola sambu na Nzambi, beto tapesa kyese ya mingi na Tata na beto ya zulu. (Bingana 11:20) Na mutindu yina, beto keponaka mpi mutindu ya kuluta mbote ya luzingu.
“BANSIKU NA YANDI KELE KILO VE”
13, 14. Sambu na nki beto lenda tuba nde “bansiku [ya Nzambi] kele kilo ve,” mpi inki mbandu beto lenda sadila sambu na kutendula yo?
13 Ntumwa Yoane kezabisa beto kima mosi ya kebwisa mpenza ntima na yina metala mambu ya Yehowa kelombaka beto: “Bansiku na yandi kele kilo ve.” Mbalula yankaka ya Biblia ketuba nde: “Bansiku na yandi kepesaka beto ve mpasi.” (New English Translation) Bansiku ya Yehowa kele ve ya kukonda bukati-kati mpi yo kenyokulaka ve. Bantu ya kukonda kukuka lenda kuka kulemfuka na bansiku na yandi.
14 Beto lenda tendula yo na mbandu yai. Nduku na nge mosi ya ngolo kelomba nge na kusadisa yandi na kwenda kukota na nzo yankaka. Yandi kele ti bakarto mingi ya kunata. Yankaka kele kizitu mingi ve mpi muntu mosi lenda nata yo kukonda mpasi, kansi yankaka dyaka kele kizitu mpi yo kelomba bantu zole sambu na kunangula yo. Nduku na nge mepona bakarto yina yandi kezola nde nge nata. Keti yandi talomba nge na kunata bakarto yina yandi mezaba nde yo kele kizitu mingi sambu na nge? Ve. Yandi tazola ve nde nge kudilwadisa na kumekaka kunata yo nge mosi. Kiteso mosi, Nzambi na beto ya zola mpi ya ntima-mbote kelombaka beto ve na kuzitisa bansiku yina kele mpasi mingi. (Kulonga 30:11-14) Yandi talomba beto ve ata fyoti na kunata kizitu ya nene ya mutindu yina. Yehowa kebakisaka bandilu na beto, sambu “yandi zaba na nki yandi salaka beto, yandi zaba mbote nde beto kele kaka putulu.”—Nkunga 103:14.
15. Sambu na nki beto lenda tula ntima nde bansiku ya Yehowa kele sambu na mambote na beto?
15 Bansiku ya Yehowa kele ve kilo; yo kenatilaka beto mambote mingi mpenza. (Tanga Yezaya 48:17) Yo yina, Moize kusongaka bantu ya Izraele ya ntama nde: “Mfumu Nzambi songaka beto na kulanda bansiku yai ti na kuzitisa yandi. Kana beto sala mpidina, yandi ta talaka beto, yandi ta sadisaka beto tii kuna.” (Kulonga 6:24; beto bantu metengimisa bisono.) Beto mpi lenda tula ntima nde ntangu Yehowa kepesaka beto bansiku na yandi, yandi ketadilaka mambote na beto ya ntangu ya nda, ee mambote na beto ya mvula na mvula. Ebuna, keti yo lendaka kuvanda mutindu yankaka? Yehowa kele Nzambi yina kele ti mayele ya kukonda nsuka. (Roma 11:33) Yandi mezaba inki kele mbote mingi sambu na beto. Yehowa yandi mosi kele zola. (1 Yoane 4:8) Zola, yina kele kikalulu na yandi ya ntetentete, kevandaka na bupusi na mambu yonso ya yandi ketubaka mpi kesalaka. Yo kele kisina ya bansiku yonso yina yandi kepesaka bansadi na yandi.
16. Ata beto kekutana ti bupusi ya nsi-ntoto yai ya kubeba mpi bifu ya nitu na beto ya kukonda kukuka, sambu na nki beto lenda vanda ti kikalulu ya kulemfukila Nzambi?
16 Yo ketendula ve nde kulemfuka na Nzambi kele dyambu mosi ya pete. Beto fwete nwana ti bupusi ya nsi-ntoto yai ya kubeba, yina “kele na maboko ya Muntu ya Mbi.” (1 Yoane 5:19) Beto fwete nwana mpi ti nitu na beto ya kukonda kukuka, yina kepusaka beto na kufwa bansiku ya Nzambi. (Roma 7:21-25) Kansi zola na beto sambu na Nzambi lenda sadisa beto na kununga. Yehowa kesakumunaka bantu yina kezolaka kumonisa zola na bo sambu na yandi na bulemfu na bo. Yandi kepesaka mpeve santu na yandi “na bantu yina ke lemfukaka na yandi” bonso mfumu. (Bisalu 5:32) Mpeve yina kebutaka mbuma ya kitoko na kati na beto, disongidila yo kebutaka bikalulu ya mfunu yina lenda sadisa beto na kuvanda ti kikalulu ya kulemfukila Nzambi.—Galatia 5:22, 23.
17, 18. (a) Inki beto tatadila na mukanda yai, mpi na ntangu beto kesala yo, inki beto fwete vila ve? (b) Inki beto tatadila na kapu yina kelanda?
17 Na mukanda yai, beto tatadila minsiku ya Yehowa mpi bansiku na yandi ya bikalulu ya mbote, mpi mambu yankaka dyaka ya kemonisa luzolo na yandi. Ntangu beto ketadila yo, beto fwete yibuka mwa bakyeleka ya mfunu. Beto fwete vila ve nde Yehowa kepusaka beto ve na ngolo na kulemfuka na bansiku ti minsiku na yandi; yandi kezolaka nde beto lemfukila yandi na luzolo yonso mpi na ntima ya mvimba. Beto fwete yibuka nde Yehowa kelombaka beto na kuzinga na mutindu yina tanatila beto balusakumunu mingi bubu yai mpi yina tanata beto na luzingu ya mvula na mvula na makwisa. Mpi bika beto tadila bulemfu na beto ya ntima ya mvimba mutindu yo kele mpenza: dibaku ya mfunu ya kumonisa Yehowa nde beto kezolaka yandi mingi.
18 Sambu na kusadisa beto na kubakisa mambu ya mbote ti ya mbi, Yehowa mepesaka beto na zola yonso kima mosi ya mfunu: kansansa. Kansi, sambu yo vanda ntwadisi ya beto lenda tudila ntima, beto fwete longa kansansa na beto, mutindu kapu ya kelanda tatubila yo.
a Tala Kapu ya 6 ya mukanda yai sambu na disolo ya kemonisa mutindu ya kupona bansaka ya mbote ya kulutisila ntangu.
b Ata bampeve ya mbi lenda lemfuka na ntima zole. Ntangu Yezu kusongaka bademo na kubasika na bantu yina bo vandaka kuyala, bademo kupusamaka na kundima kiyeka ya Yezu mpi na kulemfuka, ata bo salaka yo na ntima zole.—Marko 1:27; 5:7-13.