Kristu Ketubila Mabundu
“Muntu yina me simba bambwetete nsambwadi na diboko na yandi ya kibakala . . . ke tuba nde.”—KUSONGA 2:1.
1, 2. Sambu na nki beto fwete sosa kubakisa mambu yina Kristu kutubilaka mabundu nsambwadi ya Asie Mineure?
YEZU KRISTU, Mwana ya Yehowa mosi kaka yina mebutukaka, kele Mfumu ya dibundu ya Bukristu. Sambu na kutanina dibundu ya balongoki na yandi ya kupakulama na masumu, Kristu kesadilaka kimfumu na yandi na kusikisaka mpi na kusungikaka bo. (Efezo 5:21-27) Bambandu ya kemonisa mutindu ya yandi kesalaka yo kele na Kusonga kapu ya 2 ti ya 3, kisika beto kekuta bansangu ya Yezu ya ngolo mpi ya zola yina yandi tindilaka mabundu nsambwadi ya Asie Mineure.
2 Na ntwala ya kuwa bansangu yina Yezu kutindilaka mabundu yina nsambwadi, ntumwa Yoane kubakaka dibaku ya kumona mbona-meso mosi ya “kilumbu ya Mfumu.” (Kusonga 1:10) “Kilumbu” yango kuyantikaka na ntangu Kimfumu ya Mesia yantikaka kuyala na mvu 1914. Yo yina, mambu ya Kristu kutubilaka mabundu yango kele mfunu mingi na bilumbu yai ya nsuka. Kikesa mpi bandongisila yina yandi pesaka kesadisa beto na kunwana ti bampasi yina beto kekutana na yo na bilumbu yai ya mpasi.—2 Timoteo 3:1-5.
3. Ntendula ya kifwani ya “bambwetete,” “bawanzio,” ti ya “bima nsambwadi ya wolo ya bo ke tulaka bamwinda” yina ntumwa Yoane kumonaka kele inki?
3 Yoane kumonaka Yezu Kristu, yina kubakaka lukumu, “me simba bambwetete nsambwadi na diboko na yandi ya kibakala” mpi yandi “ke tambula na kati ya bima nsambwadi ya wolo ya bo ke tulaka bamwinda,” to mabundu. “Bambwetete” kele “bawanzio ya badibundu nsambwadi.” (Kusonga 1:20; 2:1) Bantangu yankaka, bambwetete kevandaka bifwani ya bigangwa ya kimpeve, kansi Kristu zolaka kusadila ve muntu sambu nde yandi sonikila bigangwa ya kimpeve bansangu. Yo yina, yo kemonana pwelele nde “bambwetete” yai kele kifwani ya bankengi ya kupakulama na mpeve, to bimvuka ya bankuluntu. Ngogo “bawanzio” kewakana ti kisalu na bo ya binati-nsangu yina bo kelungisaka. Sambu organizasio ya Nzambi mekumaka nene, “nsadi ya kwikama” (NW) meponaka babakala ya kufwana na kati ya “mameme ya nkaka” ya Yezu sambu na kusala kisalu ya kinkengi.—Luka 12:42-44; Yoane 10:16.
4. Inki mambote bankuluntu kebakaka na ntangu bo ketulaka dikebi na mambu yina Kristu ketubilaka mabundu?
4 “Bambwetete” kele na diboko ya kibakala ya Yezu, disongidila nde yandi kele na kiyeka na zulu na bo, yandi keyala bo, kendima bo, mpi ketanina bo. Yo yina, bo tasala bakonti na ntwala na yandi. Na ntangu bo ketulaka dikebi na mambu yina yandi tubilaka mabundu yina nsambwadi, bankuluntu ya ntangu na beto kebakisaka nki mutindu bo lenda sala sambu na kumanisa mambu ya mutindu mosi yina bo kekutanaka na yo. Na kutuba ya mbote, Bakristu yonso kele na mukumba ya kuwila Mwana ya Nzambi. (Marko 9:7) Kansi, nki dilongi beto lenda baka na ntangu beto ketula dikebi na mambu yina Kristu ketubila mabundu yango?
Na Wanzyo ya Efezo
5. Efezo kuvandaka mbanza ya nki mutindu?
5 Yezu kusikisaka mpi kunganinaka dibundu ya Efezo. (Tanga Kusonga 2:1-7.) Tempelo ya nene ya nzambi ya nkento yina bo vandaka kubinga nde Artemisi kuvandaka na bwala yai, bwala ya mumbongo ya kimvwama mpi ya lusambu, yina kuvandaka na ndambu ya westi ya Asie Mineure. Ata mansoni, lusambu ya luvunu, ti mazi kuvandaka ngolo na Efezo, Nzambi kusakumunaka kisalu yina ntumwa Polo ti bampangi yankaka kusalaka na mbanza yai.—Bisalu, kapu 19.
6. Na nki mutindu Bakristu ya kwikama ya bubu kele bonso bayina ya dibundu ya Efezo ya ntangu ya ntama?
6 Kristu kusikisaka dibundu ya Efezo ntangu yandi tubaka nde: “Mono zaba mambu yina yonso ya nge salaka, mono zaba nde nge salaka ngolo na kisalu na nge, mono zaba nki mutindu nge kangaka ntima. Mono zaba nde nge lenda kanga ntima ve na kuvanda ti bantu ya mbi. Mono zaba mpi nde nge me mekaka bantu yina ke tubaka nde bo kele bantumwa kisi bo kele bantumwa ve; nge me monaka nde bo kele bantu ya luvunu.” Bubu yai, mabundu ya balongoki ya kyeleka ya Yezu mezabanaka mpi nde yo kesalaka bisalu ya mbote, yo kevandaka kikesa na kisalu, mpi yo kekangaka ntima. Balongoki yai kendimaka ve kuvanda ti bampangi ya luvunu yina kezolaka nde bo baka bo bonso bantumwa. (2 Korinto 11:13, 26) Bonso bampangi ya Efezo, Bakristu ya kwikama ya bubu yai “lenda kanga ntima ve na kuvanda ti bantu ya mbi.” Yo yina, sambu lusambu ya Yehowa kuvanda ntangu yonso bunkete mpi sambu na kutanina dibundu, bo kesalaka ve kinduku ti ba aposta yina kebalulaka ve ntima.—Galatia 2:4, 5; 2 Yoane 8-11.
7, 8. Inki dyambu ya mbi mpenza dibundu ya Efezo kusalaka, mpi kana dyambu ya mutindu mosi mekumina beto nki beto fwete sala?
7 Kansi, Bakristu ya Efezo kusalaka dikambu mosi ya mbi kibeni. Yezu kutubaka nde: “Kima ya mono ke monaka nge mbi, yo yai: Nge ke zolaka mono diaka ve mutindu nge vandaka kuzola mono ntete.” Yo lombaka nde bantu ya dibundu yai kuvutukila zola yina bo vandaka na yo ntete sambu na Yehowa. (Marko 12:28-30; Efezo 2:4; 5:1, 2) Beto yonso fwete keba sambu na yina metala kuvidisa zola yina beto vandaka na yo ntete sambu na Nzambi. (3 Yoane 3) Kansi nki beto fwete sala kana mambu bonso mpusa ya kukuma mvwama ti kulanda byese mekuma na kisika ya ntete na luzingu na beto? (1 Timoteo 4:8; 6:9, 10) Kana mpidina, beto fwete samba ngolo kibeni sambu na kulomba lusadisu ya Nzambi na bisambu na mpila nde yandi sadisa beto na kuyingisa bampusa ya mutindu yina na zola ya ngolo mpenza sambu na Yehowa mpi ntonda sambu na mambu yonso yina yandi ti Mwana na yandi mesalaka sambu na beto.—1 Yoane 4:10, 16.
8 Kristu kesyamisa bampangi ya Efezo nde: “Yindula fioti nki mutindu nge me balula mabanza na nge yo kele mbote diaka ve; kusala diaka masumu ve, kansi nge fweti sala mutindu nge vandaka kusala ntete.” Inki zolaka kukumina bo kana bo salaka ve mutindu yai? Yezu kutubaka nde: “Kana nge sala diaka masumu, mono ta kwisa kukatula na kisika na yo kima na nge ya kutudila bamwinda.” Kana mameme yonso kuvidisaka zola yina bo vandaka na yo ntete, ‘kima ya kutudila bamwinda,’ to dibundu zolaka kufwa. Yo yina, bika nde beto Bakristu ya kikesa, beto sala ngolo sambu na kungengisa ntangu yonso kimpeve ya dibundu.—Matayo 5:14-16.
9. Inki mutindu beto fwete tadila tumabundu?
9 Yo kele kyese mingi na kumona nde bampangi ya Efezo vandaka kumenga “mambu ya [kadibundu, NW] ya Nikola.” Katula mambu yina kele na Kusonga, ata kima mosi ve ya sikisiki mezabanaka sambu na yina metala kisina, malongi, mpi bisalu ya kadibundu yai. Kansi, sambu Yezu kumonisaka nde kulanda bantu kele dyambu mosi ya mbi, beto mpi beto fwete landa na kumenga tumabundu mutindu Bakristu ya Efezo kusalaka.—Matayo 23:10.
10. Bantu yina kezitisaka mambu yina mpeve ketubaka tabaka nki lusakumunu?
10 Kristu kutubaka nde: “Konso muntu yina ke na makutu, yandi wa mambu yai ya Mpeve ya Nzambi ke tuba na badibundu.” Ntangu yandi vandaka na zulu ya ntoto, Yezu vandaka kutuba na ngolo ya mpeve ya Nzambi. (Yezaya 61:1; Luka 4:16-21) Yo yina, beto fwete tulaka dikebi na mambu yina Nzambi ketuba ntangu yai na nzila na yandi na nsadisa ya mpeve santu. Mpeve kutwadisaka Yezu na kupesa lusilu yai: “Na bantu yina ta nunga, mono ta pesa bo nswa na kudia bambuma ya nti ya moyo kele na kilanga [“paladisu,” NW] ya Nzambi.” Sambu na bapakulami, yina kezitisaka mambu ya mpeve ketubaka, lusilu yai ketendula nde bo tabaka luzingu yina kefwaka ve na “paladisu ya Nzambi” na zulu, to na ntwala ya Yehowa mpenza. “Kibuka ya nene,” yina kezitisaka mpi mambu yina mpeve ketubaka, takota na paladisu kisika ya bo tanwaka masa ya “nzadi yina ke na masa ya moyo” mpi bo tabeluka na nsadisa ya ‘matiti ya nti’ yina kele na lweka na yo.—Kusonga 7:9, NW; 22:1, 2; Luka 23:43.
11. Inki mutindu beto lenda sala na mpila nde zola sambu na Yehowa kukuma ngolo?
11 Bakristu ya Efezo kuvidisaka zola yina bo vandaka na yo ntete, kansi nki beto fwete sala kana dyambu ya mutindu mosi mebasika bubu yai na kati ya dibundu? Zola na beto sambu na Yehowa takuma ngolo kana beto ketubila mambu ya zola yina yandi mesalaka. Mu mbandu, beto lenda tubila ntonda na beto sambu na zola yina Nzambi kumonisaka na mpila yandi pesaka nkudulu na nzila ya Mwana na yandi yina yandi kezolaka mingi. (Yoane 3:16; Roma 5:8) Kana okazio memonana, beto lenda tubila zola ya Nzambi na bakomantere mpi na badevware na balukutakanu. Beto lenda monisa zola na beto sambu na Yehowa na kukembilaka zina na yandi na kisalu ya Bukristu. (Nkunga 145:10-13) Ya kyeleka, bangogo mpi bisalu na beto lenda sala mpenza nde dibundu kuvutukila to kukumisa dyaka zola na yo ngolo.
Na Wanzyo ya Simirne
12. Inki masolo ya ntama kesonga beto sambu na yina metala mbanza ya Simirne ti lusambu yina vandaka kuna?
12 Kristu, “yina kele muntu ya ntete ti ya nsuka, yina fwaka ti telamaka na lufwa” na lufutumuku, kusikisaka dibundu ya Simirne. (Tanga Kusonga 2:8-11.) Simirne (ya bo kebingaka ntangu yai Izmir, Turquie) bo tungaka yo na ndambu ya westi ya Asie Mineure. Bagreki kutungaka na mbanza yai, kansi bantu ya insi ya Lydie kubebisaka mbanza yango penepene na mvu 580 na N.T.B. Bantu yina kuyingaka Alexandre ya Nene na kimfumu kutungaka dyaka mbanza ya Simirne na kisika yankaka. Yo kumaka mosi na kati ya baprovinse ya Roma na Asie mpi yo vandaka kisika ya nene ya mumbongo yina kuzabanaka mingi mpenza sambu na banzo na yo ya kitoko. Tempelo na yo ya Kaisali Tibere kukumisaka yo kisika ya lusambu ya mfumu ya nene. Bansambidi ya lusambu yai vandaka kuyoka kandambu ya ndumbu mpi bo vandaka kutuba nde “Kaisali kele Mfumu.” Bakristu lendaka ve kusala mambu ya mutindu yina sambu “Yesu kele Mfumu” na bo. Yo yina, bantu vandaka kunyokula bo.—Roma 10:9.
13. Ata bo vandaka bansukami na kinsuni, na nki mutindu Bakristu ya Simirne kuvandaka bamvwama?
13 Bakristu ya Simirne vandaka kumona mpasi kaka ve, kansi bo vandaka mpi bansukami, mbala yankaka sambu bo vandaka kutudila bo bansiku na mpila nde bo zwa ve bima ya kinsuni sambu bo vandaka kubuya kukota na lusambu ya mfumu yina ya nene. Bansadi ya Yehowa ya ntangu na beto kekutanaka mpi na bampasi ya mutindu mosi. (Kusonga 13:16, 17) Ata bo kele bansukami na kinsuni, bayina kele bonso Bakristu ya Simirne kele bamvwama na kimpeve, mpi yo yina mpenza kele kima ya mfunu!—Bingana 10:22; 3 Yoane 2.
14, 15. Inki kikesa bapakulami lenda baka na kutanga Kusonga 2:10?
14 Bayuda mingi ya Simirne kuvandaka “kimvuka ya Satana” sambu bo vandaka kundima malongi yina kuvandaka ve na masonuku, bo buyaka Mwana ya Nzambi, mpi bo vwenzaka balongoki na yandi ya kubutukaka na mpeve. (Roma 2:28, 29) Kansi bapakulami lenda baka kikesa mingi na bangogo ya Kristu yina kelanda! Yandi ketuba nde: “Kuwa boma ve sambu na mpasi yina ya nge ta mona. Kuwa: Satana ta tula bantu ya nkaka na kati na beno na boloko sambu na kumeka beno; beno ta mona mpasi bilumbu kumi. Simba kaka lukwikilu na nge tii na kilumbu ya nge ta fwa, ebuna mono ta pesa nge moyo yina kele bonso mpu ya lukumu.”—Kusonga 2:10.
15 Yezu kuwaka ve boma na kufwa sambu yandi nwaninaka kimfumu ya Yehowa. (Filipi 2:5-8) Ata bubu yai Satana kenwanisa bapakulami yina mebikalaka, bo kewaka ve boma ya mambu yina bo kepesilaka bo mpasi na kimvuka—munyokudi, boloko, to kufwa bo na nku. (Kusonga 12:17) Bo tanunga inza. Mpi na kisika ya kubaka mpu ya bintuntu ya keyumaka yina bo vandaka kupesa na bantu yina vandaka kununga bansaka ya bampani, Kristu kesila bapakulami yina tafutumuka nde bo tabaka “moyo yina kele bonso mpu ya lukumu” sambu bo takuma bigangwa ya zulu yina tafwa ve. Yai kele dikabu mosi ya nene mpenza!
16. Kana beto kele na dibundu mosi yina kele bonso dibundu ya Simirne ya ntama, na nki dyambu beto fwete tula dikebi?
16 Ata beto kele na kivuvu ya kuzinga na zulu to na ntoto, nki beto tasala kana beto kele na dibundu mosi bonso yina ya Simirne ya ntama? Kana beto kele na dibundu ya mutindu yina, bika beto sadisa bampangi yina beto kele na bo lukwikilu mosi na kutula dikebi na kikuma yai ya nene ya Nzambi mepesilaka nswa na bampasi: nswa ya kuvanda mfumu ya inza ya mvimba. Konso Mbangi ya Yehowa ya kwikama kemonisaka nde Satana kele muntu ya luvunu mpi nde ata muntu yina kenyokwama lenda nwanina na kikesa yonso nswa ya Nzambi ya kuvanda Mfumu ya inza ya mvimba. (Bingana 27:11) Bika beto pesa Bakristu yankaka kikesa ya kukanga ntima na ntangu bo kekutana na bampasi na mpila nde bo landa na kuvanda ‘[na dibaku ya kusadila (Yehowa) kisalu ya santu, NW] kukonda boma, mpi bo vanda bantu yina kele ya mbote na meso na yandi bilumbu yonso ya luzingu na bo,’ to nkutu mvula na mvula.—Luka 1:68, 69, 74, 75.
Na Wanzyo ya Pergame
17, 18. Pergame kuvandaka kisika ya nene ya nki lusambu, mpi kubuya kusambila nzambi yina ya luvunu lendaka kunata nki mambu?
17 Dibundu ya Pergame bo sikisaka yo mpi bo sungikaka yo. (Tanga Kusonga 2:12-17.) Pergame kuvandaka na kitamina ya bakilometre kiteso ya 80 na nordi ya Simirne. Lusambu ya mimpani kuvandaka ngolo kibeni na mbanza yai. Yo kemonana nde bantu ya mazi ya Kaldea (bantu ya astrolozi) yina kutinaka Babilone kwendaka kukota na mbanza yango. Bambefo mingi vandaka kukwenda na tempelo ya Pergame ya mpa ya Asclépios, nzambi ya luvunu yina vandaka kubelula ti kusansa bantu. Mbanza ya Pergame, yina kuvandaka ti batempelo tatu ya bo vandaka kusambila Kaisali Auguste, bo kumaka kubinga yo nde “kisika ya nene ya lusambu ya mfumu ya nene na kimfumu ya ntete.”—Encyclopædia Britannica, 1959, Volime 17, lutiti 507.
18 Na Pergame bo vandaka ti mesa-kimenga mosi ya bo vandaka kutambikila Zeusi bimenga. Mbanza yango kuvandaka mpi kisika mosi ya Dyabulu vandaka kupusa bantu na kusambila bantu yankaka. Mpila ya kuyituka kele ve na kumona Biblia ketuba nde dibundu ya mbanza yai kuvandaka na kisika yina ‘Satana kutulaka kiti na yandi ya kimfumu’! Sambu na bantu yina vandaka kunwanina kimfumu ya Yehowa, kubuya kusambila mfumu ya nene lendaka kunatila bo lufwa. Dyabulu ke na kuyala inza tii bubu yai, mpi bubu yai bantu ke na kusambila badrapo ti bamonima ya bansi. (1 Yoane 5:19) Banda na mvu-nkama ya ntete tii bubu yai, Bakristu mingi ya kwikama bo mefwaka bo, bonso Mukristu yina ya Kristu kubingaka nde ‘temwe na mono ya kieleka, Antipasi, yina bo fwaka.’ Ya kyeleka, Yehowa Nzambi ti Yezu Kristu keyibukaka bansadi ya kwikama ya mutindu yina.—1 Yoane 5:21.
19. Inki Balami kusalaka, mpi Bakristu yonso fwete keba na nki mambu?
19 Kristu kutubilaka mpi “malongi ya Balami.” Mpusa ya bima ya kinsuni kupusaka mbikudi ya luvunu Balami na kumeka kusinga Izraele. Ntangu Nzambi kusalaka na mpila nde Balami kusakumuna Izraele na kisika ya kusinga bo, Balami kuwakanaka ti Balaki, Ntotila ya Moabi sambu na kupukumuna bana ya Izraele mingi na lusambu ya luvunu ti na mansoni. Bakristu yina kele bankuluntu fwete kangamaka ngolo na mambu ya lunungu bonso Pinasi, yina kusalaka mambu ya kumonisaka nde yandi vandaka kontre bisalu ya Balami. (Kutanga 22:1–25:15; 2 Piere 2:15, 16; Yude 11) Na kutuba ya mbote, Bakristu yonso fwete keba na lusambu ya luvunu mpi bo fwete kotisa ve mansoni na kati ya dibundu.—Yude 3, 4.
20. Kana Mukristu meyantika kundima bangindu ya ba aposta, nki yandi fwete sala?
20 Dibundu ya Pergame kuvandaka na kigonsa ya ngolo sambu na kati na yo, yo vandaka ti ‘bantu ya nkaka vandaka kulanda malongi ya [kadibundu, NW] ya Nikola.’ Kristu kutubilaka dibundu yango nde: “Balula ntima na nge. Kana ve, kubika fioti mono ke kwisa kunwana ti bantu yina na mbele yina ke basika na munoko na mono.” Tumabundu kezolaka kubebisa kimpeve ya Bakristu, yo yina, bantu yina kesosaka kunata kukabwana ti kusala tumabundu takota ve na Kimfumu ya Nzambi. (Roma 16:17, 18; 1 Korinto 1:10; Galatia 5:19-21) Kana muntu meyantika na kundima bangindu ya ba aposta mpi yandi kezola kupanza yo, yandi fwete tula dikebi na lukebisu ya Kristu! Sambu na kudikatula na kigonsa, yandi fwete balula ntima mpi kusosa lusadisu ya kimpeve ya bankuluntu ya dibundu. (Yakobo 5:13-18) Kubaka desizio nswalu kele mfunu, sambu Yezu kekwisa nswalu sambu na kupesa ndola.
21, 22. Banani kedyaka “mana ya Nzambi me bumbaka,” mpi yo kele kifwani ya inki?
21 Bakristu ya kwikama ya kupakulama ti bampangi na bo ya kwikama lenda vanda ve na boma sambu na ndola yina kekwisa. Balusakumunu kevingila bayina yonso kelandaka bandongisila ya Yezu yina yandi pesaka na nsadisa ya mpeve santu ya Nzambi. Mu mbandu, bapakulami yina tanunga inza bo tabingisa bo sambu na kudya “mana ya Nzambi me bumbaka” mpi bo tapesa bo “ditadi ya mpembe” yina tavanda ti “zina ya mpa.”
22 Nzambi kupesaka bana ya Izraele mana sambu yo sadisa bo na nsungi ya nzyetolo ya bamvula 40 yina bo salaka na ntoto ya zelo na zelo. Ndambu ya “mampa” (NW) yango bo vandaka kutula yo na dibungu ya wolo na kati ya sanduku ya kuwakana ebuna bo vandaka kubumba yo na kati ya tenta na kisika ya Kuluta Santu, yina kuvandaka ti nsemo ya kuyituka ya vandaka kusonga nde Yehowa kele pana. (Kubasika 16:14, 15, 23, 26, 33; 26:34; Baebreo 9:3, 4) Bo vandaka kupesa ve ata muntu mosi nswa ya kudya mana yina bo vandaka kubumba. Kansi, na lufutumuku na bo, balongoki ya kupakulama ya Yezu tabaka nitu yina lenda fwa ve, yina kele kifwani ya kudya “mana ya Nzambi me bumbaka.”—1 Korinto 15:53-57.
23. “Ditadi ya mpembe” ti “zina ya mpa” ketendula inki?
23 Na bansiku ya kusambisa ya Roma, ditadi ya ndombe vandaka kusonga nde nge mebela makambu, kansi ditadi ya mpembe vandaka kusonga nde nge menunga. “Ditadi ya mpembe” ya Yezu kepesa na Bakristu ya kupakulama yina menunga kele kidimbu ya kesonga nde bantu yango mesala mbi ve na meso na yandi, bo kele ve na masumu, mpi bo kele bunkete. Sambu bantu ya Roma vandaka kusadila mpi matadi bonso tike ya kukotila na bisika yina mambu ya nene vandaka kusalama, “ditadi ya mpembe” lenda vanda kidimbu ya kesonga nde bapakulami kele ti nswa ya kubaka kisika na makwela ya Mwana-dimeme na zulu. (Kusonga 19:7-9) Ntembe kele ve nde “zina ya mpa” ketendula dibaku ya kuyala kumosi ti Yezu na Kimfumu ya zulu. Mambu yai yonso kesyamisa mpenza bapakulami ti bampangi na bo ya bo kesala ti bo kisalu ya Yehowa yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto yina takituka paladisu!
24. Inki desizio beto fwete baka na ntwala ya apostazi?
24 Yo kele mayele na kuyibuka nde ba aposta kubebisaka dibundu ya Pergame. Kana dyambu ya mutindu mosi kesosa kubebisa kimpeve ya dibundu na beto, bika beto buya apostazi na ngolo yonso kibeni mpi beto landa na kutambula na kyeleka. (Yoane 8:32, 44; 3 Yoane 4) Sambu balongi ya luvunu ti bantu yina kelandaka ba aposta lenda bebisa dibundu ya mvimba, beto fwete menga apostazi ngolo kibeni, beto meka ve kupesa bangindu ya mbi nzila ata fyoti nde yo nata beto na kukonda kulemfukila kyeleka.—Galatia 5:7-12; 2 Yoane 8-11.
25. Na disolo yina kelanda beto tatubila bansangu ya Kristu kutindilaka nki mabundu?
25 Ya kyeleka, bangogo ya kusikisa ti ya kulongisila ya Yezu Kristu, yina mebakaka lukumu, kutindilaka mabundu tatu na kati ya mabundu nsambwadi ya Asie Mineure yina beto mekatuka kutadila kepusa beto mpenza na kuyindula! Kansi, na mutindu mpeve santu kutwadisaka yandi, yandi kele dyaka ti mambu mingi ya kutuba na mabundu iya yina mebikala. Na disolo yina kelanda, beto tatadila bansangu yango ya yandi tindilaka mabundu ya Tiatira, ya Sarde, ya Filadelfia, ti ya Laodisea.
Inki Mvutu Nge Tapesa?
• Sambu na nki beto fwete tula dikebi na mambu yina Kristu ketubila mabundu?
• Inki mutindu beto lenda sala sambu na kuvutula zola yina dibundu kuvandaka na yo ntete?
• Sambu na nki beto lenda tuba nde Bakristu yina kuvandaka bansukami na dibundu ya Simirne ya ntama kuvandaka mpenza bamvwama?
• Na ntangu beto keyibuka mambu yina kusalamaka na dibundu ya Pergame, inki mutindu beto fwete tadilaka bangindu ya ba aposta?
[Karte ya kele na lutiti 8]
(Sambu na kumona mambu yonso, tala mukanda)
GRESE
ASIE MINEURE
Simirne
Efezo
Pergame
Tiatira
Sarde
Filadelfia
Laodisea
[Kifwanisu ya kele na lutiti 10]
“Kibuka ya nene” tazinga na ntoto yina takituka paladisu
[Bifwanisu ya kele na lutiti 11]
Bakristu yina bo kenyokulaka tanunga inza