Kana Muntu Me Fwa Yandi Ke Kwendaka Na Wapi?

1-3. Inki bangiufula bantu ke kudiyulaka na yina me tala lufwa, mpi nki bamvutu mabundu ya nkaka ke pesaka?

BIBLIA ke sila beto nde kilumbu mosi “lufwa ta vandaka diaka ve.” (Kusonga 21:4) Na Kapu ya tanu, beto longukaka nde beto lenda baka luzingu ya mvula na mvula na nzila ya nkudulu. Kansi, tii bubu yai bantu ke fwaka. (Longi 9:5) Yo yina, ngiufula ya mfunu kele nde: Inki ke kuminaka muntu kana yandi me fwa?

² Mvutu ya ngiufula yai kele kibeni mfunu kana muntu ya beto ke zolaka me fwa. Beto lenda kudiyula nde: ‘Yandi me kwenda na wapi? Keti yandi ke tanina beto? Keti yandi lenda sadisa beto? Keti beto ta mona yandi diaka?’

³ Mabundu ke pesaka bamvutu ya mutindu mosi na bangiufula yai. Mabundu ya nkaka ke longaka nde kana nge kele muntu ya mbote, nge ta kwenda na zulu, kansi kana nge kele muntu ya mbi, nge ta kwenda na bilungi ya tiya. Mabundu ya nkaka diaka ke tubaka nde kana nge fwa, nge ta kuma mpeve mpi nge ta zinga ti bantu ya dibuta na nge yina me fwaka. Kansi ya nkaka ke tubaka nde kana nge me fwa mpi bo me sambisa nge, nge ta butuka diaka, to nge ta vutuka diaka na luzingu ti nitu ya mutindu ya nkaka, ziku nge ta butuka muntu ya nkaka to mbisi.

 4. Inki dilongi mabundu ke longaka kibeni na yina me tala lufwa?

⁴ Yo ke monana nde, mabundu ke longaka ve mambu ya mutindu mosi. Kansi, bo yonso ke longaka dilongi mosi kibeni. Bo ke longaka nde kana muntu me fwa, kitini mosi ya nitu na yandi ke landaka kuzinga. Keti yo kele ya kieleka?

5, 6. Inki ke kuminaka beto kana beto me fwa?

⁵ Yehowa ke zabaka mambu yina ke kuminaka beto kana beto me fwa, mpi yandi ke songa beto nde kana muntu me fwa, yandi ke zingaka diaka ve. Lufwa ke tendula kukonda luzingu. Yo yina kana muntu me fwa, mawi mpi mambu yina yandi vandaka kuyindula ke landaka ve kuzinga kisika ya nkaka.a Kana beto me fwa, beto ke monaka diaka ve, beto ke waka diaka ve, mpi beto ke yindulaka diaka ve.

⁶ Ntotila Salomo sonikaka nde “bafwa ke zabaka kima ve.” Muntu yina me fwa lenda zola ve, yandi lenda menga ve muntu ya nkaka; mpi “kisalu, lukanu, nzayilu, mpi mayele kele ve na Maziamu.” (Tanga Longi 9:5, 6, 10.) Na Nkunga 146:4, Biblia ke zabisa beto nde kana muntu me fwa, “mabanza na yandi” ke fwaka.

 7. Yezu tubaka nki sambu na lufwa?

⁷ Ntangu Lazare, nduku ya Yezu ya ngolo fwaka, Yezu tubilaka balongoki na yandi nde: “Lazare nduku na beto ke lala.” Kansi Yezu zolaka ve kutuba nde Lazare ke pema. Na nima, Yezu tubaka nde: “Lazare me fwa.” (Yoane 11:11-14) Mpidina, Yezu fwanisaka lufwa ti mpongi. Yandi tubaka ve nde Lazare vandaka na zulu to kisika mosi ti bantu ya dibuta na yandi yina me fwaka. Yandi tubaka mpi ve nde Lazare vandaka kumona mpasi na bilungi ya tiya to nde yandi butukaka diaka muntu ya nkaka to mbisi. Yo vandaka bonso nde Lazare lalaka mpongi ya ngolo. Baverse ya nkaka ke fwanisaka lufwa ti mpongi ya ngolo. Biblia ke tuba nde ntangu bo fwaka Etiene, “yandi lalaka na lufwa.” (Bisalu 7:60, noti na nsi ya lutiti) Ntumwa Polo mpi sonikaka nde Bakristu ya nkaka “me lalaka na lufwa.”— 1 Bakorinto 15:6, noti na nsi ya lutiti.

 8. Inki mutindu beto me zaba nde Nzambi gangaka ve bantu sambu bo fwa?

⁸ Keti Nzambi gangaka Adami ti Eva sambu bo fwa na nima? Ve. Yehowa gangaka bo sambu bo zinga kimakulu na mavimpi ya kukuka. Ntangu Yehowa gangaka bantu, yandi pesaka bo mpusa ya kuzinga kimakulu. (Longi 3:11) Bibuti ke zolaka ve kumona bana na bo ke nuna mpi na nima ke fwa; Yehowa mpi ke waka mutindu yina sambu na beto. Kana Nzambi gangaka beto sambu beto zinga kimakulu, sambu na nki beto ke fwaka?

 9. Sambu na nki nsiku yina Yehowa pesaka Adami ti Eva vandaka ve mpasi na kuzitisa?

⁹ Na kilanga ya Edeni, Yehowa songaka Adami nde: “Nge lenda dia mbuma ya konso nti ya kilanga mutindu nge me zola. Kansi nge fwete dia ve mbuma ya nti ya kuzaba mambu ya mbote ti ya mbi, sambu kilumbu yina nge ta dia yo, nge ta fwa kibeni.” (Kuyantika 2:9, 16, 17) Nsiku yai ya pwelele vandaka ve mpasi na kuzitisa, mpi Yehowa vandaka ti nswa ya kusonga Adami ti Eva mambu yina kele mbote mpi mambu yina kele mbi. Kana bo lemfukilaka Yehowa, bo zolaka kumonisa nde bo ke zitisaka kiyeka na yandi. Bo zolaka kumonisa mpi nde bo kele na ntonda ya mingi sambu na bima yonso yina yandi me pesaka bo.

10, 11. (a) Inki mutindu Satana kusaka Adami ti Eva? (b) Sambu na nki Nzambi lendaka ve kulolula Adami ti Eva?

¹⁰ Diambu ya mawa kele nde, Adami ti Eva bakaka lukanu ya kukonda kulemfukila Yehowa. Satana yulaka Eva nde: “Keti Nzambi tubaka kibeni nde beno fwete dia ve mbuma ya konso nti yina kele na kilanga?” Eva vutulaka nde: “Beto lenda dia bambuma ya banti yina kele na kilanga. Kansi sambu na mbuma ya nti yina kele na kati-kati ya kilanga, Nzambi tubaka nde: ‘Beno fwete dia yo ve, ve, beno fwete simba yo ve; kana ve beno ta fwa.’”—Kuyantika 3:1-3.

¹¹ Na nima Satana tubaka nde: “Beno ta fwa ve ata fioti. Sambu Nzambi me zaba nde kaka kilumbu yina beno ta dia yo meso na beno ta kanguka mpi beno ta kuma bonso Nzambi, beno ta zaba mambu ya mbote ti ya mbi.” (Kuyantika 3:4-6) Satana zolaka nde Eva kundima nde yandi lenda baka yandi mosi lukanu ya kusala mambu ya mbote mpi ya mbi. Kaka na ntangu yina, yandi kusaka Eva na yina me tala mambu yina ta salama kana yandi kolama. Satana songaka Eva nde yandi ta fwa ve, yo yina Eva diaka kitini ya mbuma yina mpi na nima yandi pesaka bakala na yandi kitini yina ya nkaka. Adami ti Eva zabaka nde Yehowa songaka bo na kudia ve mbuma yina. Ntangu bo diaka yo, bo ponaka kukonda kulemfuka na nsiku mosi ya pwelele mpi ya pete. Mutindu bo diaka yo, bo monisaka nde bo zitisaka ve tata na bo ya zola yina kele na zulu. Nzambi lendaka kulolula bo ve ata fioti!

12. Sambu na nki yo kele mawa mutindu Adami ti Eva lemfukilaka ve Yehowa?

¹² Yo kele mawa kibeni na kumona nde bibuti na beto ya ntete lemfukilaka ve Ngangi na bo! Inki mutindu nge ta wa kana nge salaka bikesa sambu na kusansa mwana na nge ya bakala mpi ya nkento, kansi na nima bo kolama mpi bo sala mambu yina me swaswana ti yina nge songaka bo? Keti nge ta wa ve mpasi na ntima?

13. Ntangu Yehowa zabisaka Adami nde “nge ta vutuka na mfututu,” yandi zolaka kutuba nki?

¹³ Ntangu Adami ti Eva kolamaka, bo vidisaka dibaku ya kuzinga kimakulu. Yehowa zabisaka Adami nde: “Nge kele mfututu mpi nge ta vutuka na mfututu.” (Tanga Kuyantika 3:19.) Yo ke tendula nde Adami ta kuma diaka mfututu, kaka mutindu yandi vandaka ve na ntwala nde Yehowa kuganga yandi. (Kuyantika 2:7) Na nima ya kusala disumu, Adami fwaka mpi yandi vandaka diaka ve.

14. Sambu na nki beto ke fwaka?

¹⁴ Kana Adami ti Eva lemfukilaka Nzambi, bo zolaka kuvanda na luzingu tii bubu yai. Kansi ntangu bo kolamaka, bo salaka disumu mpi na nima bo fwaka. Disumu kele bonso maladi ya ngolo yina beto me bakaka na bibuti na beto ya ntete. Beto yonso ke butukaka bantu ya masumu, yo yina beto ke fwaka. (Baroma 5:12) Kansi, yo kele ve mambu yina Nzambi kanaka sambu na bantu. Nzambi zolaka ve ata fioti nde bantu kufwa, mpi Biblia ke bingaka lufwa “mbeni.”—1 Bakorinto 15:26.

15. Inki mutindu kuzaba kieleka na yina me tala lufwa ke katulaka beto na kimpika?

¹⁵ Kieleka na yina me tala lufwa ke katulaka beto na kimpika ya bangindu mingi ya luvunu. Biblia ke longaka beto nde bafwa ke waka ve mpasi to mawa. Beto lenda solula ti bo ve mpi bo lenda solula ti beto ve. Beto lenda sadisa ve bafwa mpi bo lenda sadisa beto ve. Bo lenda sala beto ve mbi, yo yina beto fwete wa bo ve boma. Kansi, mabundu mingi ke longaka nde bafwa ke landaka kuzinga kisika mosi buna mpi beto lenda sadisa bo kana beto pesa mbongo na banganga-nzambi to na bantu yina bo ke bingaka basantu. Kansi kana beto me zaba kieleka na yina me tala lufwa, beto ta bika ve nde mambu yina ya luvunu kukusa beto.

16. Inki dilongi ya luvunu mabundu mingi ke longaka na yina me tala bafwa?

¹⁶ Satana ke sadilaka dibundu ya luvunu sambu na kukusa bantu mpi kupusa bo na kuyindula nde bafwa kele kaka na luzingu. Mu mbandu, mabundu ya nkaka ke longaka nde kana beto me fwa, kitini mosi ya nitu na beto ke landaka kuzinga kisika ya nkaka. Keti dibundu na nge ke longaka mutindu yina, to yo ke longaka mambu yina Biblia ke tubaka na yina me tala bafwa? Satana ke sadila luvunu sambu na kupusa bantu na kuyambula kusadila Yehowa.

17. Sambu na nki dilongi ya bilungi ya tiya ke pesaka ve Yehowa lukumu?

¹⁷ Mambu yina mabundu mingi ke longaka ke pesaka mpasi na ntima. Mu mbandu, mabundu ya nkaka ke longaka nde bantu ya mbi ta zikaka kimakulu na bilungi ya tiya. Dilongi yina ke pesaka ve Yehowa lukumu. Yandi ta bika ve ata fioti nde bantu kuniokwama mutindu yina! (Tanga 1 Yoane 4:8.) Inki mutindu nge ta mona muntu yina me tula maboko ya mwana na yandi na tiya sambu na kupesa yandi ndola? Nge ta mona yandi muntu ya nku kibeni. Nge ta sepela ve kuzaba yandi. Yo kele kibeni mutindu Satana ke zola nde beto mona Yehowa!

18. Sambu na nki beto fwete wa ve bafwa boma?

¹⁸ Mabundu ya nkaka ke longaka nde kana bantu me fwa, bo ke kumaka bampeve. Mabundu yina ke longaka nde bantu fwete zitisa mpi nkutu kuwa bampeve yina boma sambu bo lenda kuma banduku ya ngolo to bambeni ya ngolo. Bantu mingi ke kwikilaka luvunu yai. Bo ke waka bafwa boma, yo yina bo ke sambilaka bo na kisika ya kusambila Yehowa. Yibuka nde bafwa ke zabaka ata kima mosi ve, yo yina beto lenda wa bo ve boma. Yehowa kele Ngangi na beto. Yandi kele Nzambi ya kieleka mpi beto fwete sambila kaka yandi.—Kusonga 4:11.

19. Inki mutindu kuzaba kieleka na yina me tala bafwa ke sadisaka beto?

¹⁹ Kana beto me zaba kieleka na yina me tala bafwa, beto ta katuka na kimpika ya malongi ya luvunu. Diaka, kieleka yai ta sadisa beto na kubakisa balusilu ya kitoko yina Yehowa me silaka na yina me tala luzingu mpi bilumbu ke kwisa.

20. Inki beto ta longuka na kapu yina ke landa?

²⁰ Bamvula mingi me luta, nsadi mosi ya Nzambi na zina ya Yobi yulaka nde: “Kana muntu kufwa, keti yandi lenda zinga diaka?” (Yobi 14:14) Ya kieleka, keti muntu yina me fwa lenda zinga diaka? Mvutu yina Nzambi ke pesa beto na Biblia ke pesa kiese kibeni. Beto ta longuka yo na kapu yina ke landa.