Баланы — жастан

Отбасы атаулыға бастау берген Құдай ата-аналарға бала тәрбиелеу жауапкершілігін жүктеген (Қолостықтарға 3:20). Сондықтан ата-ана ретінде сіз балаңызды Құдайды жақсы көруге үйретуіңіз және жауапты азамат болып өсуіне көмектесуіңіз қажет (Тімөтеге 2-хат 1:5; 3:15). Сондай-ақ ұл-қызыңыздың көңілінде не жатқанын түсінуді үйреніңіз. Әрине, балаға өзіңіздің үлгі көрсеткеніңіз аса маңызды. Құдай Сөзін балаңыздың санасына ұялату үшін, ол алдымен өз жүрегіңізден орын алу керек (Зәбүр 40:8).

КИЕЛІ КІТАПТА НЕ ЖАЗЫЛҒАН? “Әркім тыңдауға жүйрік, сөйлеуге... баяу болсын”,— делінген Киелі кітапта (Жақып 1:19). Кез келген ата-ана баласының өздерімен еркін сөйлесе алғанын қалайтыны айтпаса да түсінікті. Бұл үшін балалар ата-анасының әрдайым тыңдауға дайын екенін сезінулері қажет. Олар ішіндегілерін ашық айта алу үшін, үйде тыныштық болуына қам жасаңыз (Жақып 3:18). Егер қатал не бірден ұрсып шыға келсеңіз, олардың сізге өз ойын ашық айтуы екіталай. Балаларға шыдамды болыңыз, оларды жақсы көретініңізді жиі айтып отырыңыз (Матай 3:17; Қорынттықтарға 1-хат 8:1).

ПАЙДАЛЫ КЕҢЕС

• Балаларыңыз сізбен сөйлескісі келгенде, тыңдауға дайын болыңыз.

• Балаларыңызбен қиындықтар болғанда ғана емес, күнде сөйлесіп тұрыңыз.

КИЕЛІ КІТАПТА НЕ ЖАЗЫЛҒАН? Құдай Сөзінде: “Мәселенің байыбына баратын табысқа жетеді”,— деп жазылған (Нақыл сөздер 16:20). Балаларыңыздың шынайы сезімдерін түсіну үшін, олардың айтқан сөздерінің астарына үңіле біліңіз. Түймедейді түйедей қылу не ойындағысын басқаша жеткізу — жастарға тән нәрсе. “Мән-жайды тыңдамай жатып жауап қайтару — ақымақтық”,— делінген Киелі кітапта (Нақыл сөздер 18:13). Сондықтан тез ашуға берілмеңіз (Нақыл сөздер 19:11).

ПАЙДАЛЫ КЕҢЕС

• Балаңыз не айтпасын, оның сөзін бөлмеңіз және күйіп-піспеңіз.

• Оның жасында өзіңіздің қандай болғаныңызды, сіз үшін ненің маңызды болғанын еске түсіріңіз.

КИЕЛІ КІТАПТА НЕ ЖАЗЫЛҒАН? Онда: “Балам, әкеңнің тәрбиесіне құлақ ас, анаңның тәлімінен де бас тартпа”,— делінген (Нақыл сөздер 1:8). Құдай әкеге де, шешеге де баланың үстінен билік берген. Балаларыңызды өздеріңізді құрметтеуге және тіл алуға үйретіңіздер (Ефестіктерге 6:1—3). “Ойларыңыз бен пікірлеріңіз бірдей” болмай, бөлініп жатса, екі жаққа тартпаңыздар. Өйткені мұндайды балалар дереу сезіп қояды (Қорынттықтарға 1-хат 1:10). Қандай да бір мәселеде келіспей жатсаңыздар, мұны балалардың көзінше ашық көрсетпеген дұрыс. Себебі бұл ата-ананың беделін түсіруі мүмкін.

ПАЙДАЛЫ КЕҢЕС

• Бала тәрбиесіне қатысты ашық сөйлесіп, бір тоқтамға келіңіздер.

• Ойларыңыз бір жерден шықпай жатса, жарыңыздың көзқарасын түсінуге тырысыңыз.

КИЕЛІ КІТАПТА НЕ ЖАЗЫЛҒАН? “Баланы тәрбиелеп, тура жолға сал”,— делінген Құдай Сөзінде (Нақыл сөздер 22:6). Жақсы тәлім-тәрбие өздігінен келетін жайт емес. Сондықтан ата-аналар балаларын қалай тәрбиелейтіндерін жақсылап ойластырып алу керек. Тәрбиелеуге баланы жөнге салып отыру да жатады (Зәбүр 127:4; Нақыл сөздер 29:17). Алайда жөнге салу тек жазалауды ғана білдірмейді. Балалар тәртіп ережелерінің не үшін орнатылғанын түсіну керек (Нақыл сөздер 28:7). Сонымен қатар оларға Құдай Сөзін жақсы көруді үйретіп, ондағы принциптерді түсіндіру керек (Зәбүр 1:2). Бұл оларға таза ар-ұжданға ие болуға көмектеседі (Еврейлерге 5:14).

ПАЙДАЛЫ КЕҢЕС

• Балаларыңызға Құдайдың тірі Тұлға екенін әрі оған сенім арту маңызды екенін түсінуге көмектесіңіз.

• Оларға құлықтылық жағынан ғаламтор мен әлеуметтік желілер қандай қауіп төндіретінін көре білуді үйретіңіз. Сондай-ақ бала зорлаушылардан қалай сақтануға болатынын түсіндіріңіз.